Όταν ο δολοφόνος του Παύλου Φύσσα Ρουπακιάς συνελήφθη από την αστυνομία δήλωσε: είμαι δικός σας! Μια δήλωση θύμησης στους μπάτσους ότι ανήκει ψυχή και σώμα στους μηχανισμούς καταστολής. Την ίδια γραμμή υπεράσπισης είχε και ο δολοφόνος της φίλης του Θεόφιλος Τσάφος εν έτει 1972. Αυτό που τους ενώνει είναι ότι ο ένας υπηρέτησε ως αξιωματικός της ΕΣΑ και ο άλλος ήταν στέλεχος της ναζιστικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή. Η θεατρική ομάδα Ρε Αλέξης παρουσιάζει το θεατρικό μονόλογο «Η απολογία του Θεόφιλου Τσάφου», που έγραψε ο Νίκος Κούνδουρος όταν ήταν εξόριστος στο Λονδίνο το 1973. Με αφορμή ένα πραγματικό γεγονός ο συγγραφέας ψυχογραφεί θεατρικά το πορτρέτο ενός ανθρώπου που υπηρέτησε πιστά το χουντικό καθεστώς των συνταγματαρχών και γαλουχήθηκε με τις ιδέες του αντικομμουνισμού.
Ο Θεόφιλος Τσάφος γράφεται στην νομική σχολή, όπου συνάπτει σχέση με μια συμφοιτήτριά του. Στην πορεία της σχέσης του ανακαλύπτει ότι η ερωμένη του είναι μπλεγμένη με μια αριστερίστικη οργάνωση φοιτητών και αρχίζει να παρακολουθεί τις κινήσεις τους, δημιουργώντας μάλιστα για τον καθένα και από έναν φάκελο, ωσάν να υπηρετούσε στην ασφάλεια. Μάλιστα θα υπερηφανευτεί για αυτό αργότερα στο δικαστήριο. Η αρρωστημένη του φαντασία θα τον οδηγήσει μέχρι τη δολοφονία της φίλης του. Η υπόθεση οδηγήθηκε στο ακροατήριο σαν κλασική υπόθεση ζηλοτυπίας, όμως, πίσω από αυτό, θα αποκαλυφθεί η ψύχωση ενός ανθρώπου, που θεωρεί εχθρούς του έθνους και της πατρίδας τους κομμουνιστές. Η ίδια η απολογία του κατηγορούμενου οδηγεί το δικαστήριο στη λογική της δολοφονίας με κίνητρο την αντεθνική της δράση.
Οι συνεχείς παραινέσεις του στον εισαγγελέα είναι του τύπου: είμαι δικός σας και από θύτης προσπαθεί να μετατραπεί σε ήρωα. Το έργο μας παρουσιάζει με έναν ζωντανό τρόπο το ψυχόγραμμα του μανιακού εθνικιστή δολοφόνου, καταγράφοντας παράλληλα το ρόλο των μηχανισμών. Μηχανισμός θα πει οργανωμένη βία, συνακόλουθα τα μέλη του είναι οργανικά δεμένα με αυτή. Ο οργανισμός κυριαρχίας και δύναμης αποκτά μια ανίκητη εικόνα στον στρατευμένο φασίστα. Έτσι οποιοσδήποτε αντιστρατεύεται τις αρχές του είναι εξ ορισμού εχθρός της πατρίδας. Η σχέση εχθρών και φίλων αποκτά ένα απόλυτο διαχωρισμό. Ας θυμηθούμε το θεωρητικό του ναζισμού Καρλ Σμιθ που παρότρυνε τους ναζί να ορίσουν τους εχθρούς και τους φίλους. Ο εχθρός πρέπει να τσακιστεί δια της βίας. Η καλλιέργεια του μίσους είναι δομικό στοιχείο του φασισμού. Ο φασίστας δημιουργείται στους διαδρόμους και στα καταγώγια των μηχανισμών καταστολής, ο φασισμός βέβαια είναι μια μαζική αντεπαναστατική πολιτική πράξη που πατρονάρεται σε περιόδους κρίσης από την άρχουσα τάξη για να διασπάσει την εργατική τάξη και για να αντιμετωπίσει την άνοδο των κόκκινων. Το έργο παρουσιάζεται χωρίς ιδιαίτερα σκηνικά, αλλά αυτό δεν μειώνει τη δύναμη της παράστασης, καθώς ο ηθοποιός Βασίλης Κυριάκου που υποδύεται τον Θεόφιλο Τσάφο, με τις συνεχείς εναλλαγές στις εκφράσεις, με τη συνεχή κίνηση, τον ανάλογο φωτισμό και τις προσωπικές παρεμβάσεις του, κρατάει το κοινό σε ετοιμότητα για ένα ολόκληρο εβδομηντάλεπτο.
Ο Βασίλης Κυριάκου διάλεξε έναν αντεργκράουντ τρόπο να παρουσιάζει το συγκεκριμένο θεατρικό μονόλογο, που ακτινογραφεί το ψυχικό έρμα του φασίστα, περιοδεύοντας από συνοικία σε συνοικία και από πόλη σε πόλη. Παίζεται σε χώρους πολιτιστικούς, στέκια νεολαίας, αλληλεγγύης, ακόμα και σε διαθέσιμα καφέ. Είναι ένας τρόπος να αποφύγεις την άμεση μετατροπή της τέχνης σε εμπόρευμα, αλλά δυσκολεύεται έτσι ο μη μυημένος να βρει την παράσταση. Αυτό τον καιρό περιοδεύει στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Κύπρο. Στις 10 Φλεβάρη θα παίξει στον πολυχώρο του ΕΚΣΤΑΝ.
Xρήστος Μάραντος