Διεθνή
Αίγυπτος: Δικαιοσύνη για τον Τζούλιο Ρετζένι

Βαθαίνει η διπλωματική κρίση μεταξύ Αιγύπτου και Ιταλίας με αφορμή τον “ανεξήγητο” θάνατο του 28χρονου υποψήφιου διδάκτορα Τζούλιο Ρετζένι στο Κάιρο στα τέλη Γενάρη. Η κυβέρνηση Ρέντσι αναγκάστηκε να ανακαλέσει τον ιταλό πρέσβη την περασμένη βδομάδα, μιας και η συνεργασία της αιγυπτιακής αστυνομίας κρίθηκε “ανεπαρκής”.
 
Θυμίζουμε τα γεγονότα. Ο Ρετζένι βρισκόταν στην Αίγυπτο επειδή ερευνούσε το ανεξάρτητο συνδικαλιστικό κίνημα στη χώρα. Στις 25 Γενάρη, ακριβώς στην επέτειο των τριών χρόνων από την επανάσταση, ενώ τον περιμένει μια φίλη του στην πλατεία Ταχρίρ, δεν εμφανίζεται. Παραμένει εξαφανισμένος εννέα μέρες, μέχρι που στις 3 Φλεβάρη ανακαλύπτουν το πτώμα του σε ένα χαντάκι έξω από το Κάιρο, στο δρόμο προς την Αλεξάνδρεια. Η μητέρα του, όταν αργότερα είδε το πτώμα του, είπε ότι αποτύπωνε “ό,τι κακό υπάρχει στον κόσμο αυτό” και ότι “αναγνώρισα μόνο την άκρη από τη μύτη του”. Η ιατροδικαστική έρευνα που έκαναν οι ιταλικές αρχές γέμισε 300 σελίδες και βεβαιώνει πως τον Ρετζένι τον βασάνιζαν για μια βδομάδα με διαλείμματα ανά 10 ώρες. Ολόκληρο το σώμα του ήταν πρησμένο από ανελέητο ξύλο με μπουνιές, κλωτσιές και βέργα, εφτά σπασμένα πλευρά και καμιά 20ριά ακόμη κόκκαλα, από τα δάχτυλα των ποδιών ως την ωμοπλάτη. Τον είχαν επίσης χαρακώσει με ξυράφια και τον είχαν κάψει όχι μόνο με τσιγάρα αλλά και με κάποιου είδους καυτό μέταλο ενώ του είχαν διαπεράσει τα πόδια με σουβλί. Βρέθηκε επίσης εγκεφαλική αιμορραγία, ενώ τελική αιτία θανάτου φαίνεται να είναι ο σπασμένος αυχένας του.
 
Το σκάνδαλο ξετυλίγεται όταν η αιγυπτιακή αστυνομία αρχικά λέει πως ο Ρετζένι έπεσε θύμα τροχαίου. Η δικαιολογία ήταν τόσο γελοία που σε λίγο κυκλοφορούν φήμες για “σεξουαλικό έγκλημα”. Στις 25 Μάρτη το σενάριο αλλάζει. Πέντε άνδρες πέφτουν νεκροί σε ανταλλαγή πυροβολισμών με την αστυνομία και -ω του θαύματος- αυτοί οι πέντε ήταν οι δολοφόνοι του Ρετζένι. Η αστυνομία κάνει έφοδο στο διαμέρισμά τους και ανακαλύπτει προσωπικά αντικείμενα του Ρετζένι και το διαβατήριό του. Οι νεκροί ήταν μια σπείρα που έκανε απαγωγές ξένων και ζητούσε λύτρα. Δυστυχώς… δεν ήταν πλέον ζωντανοί για να επιβεβαιώσουν ότι είχαν απαγάγει τον Ρετζένι. Ούτε ο αιγύπτιος εισαγγελέας δεν δέχτηκε το σενάριο. Πλέον αναγνωρίζεται και επισήμως ότι τα αντικείμενα του Ρετζένι τοποθετήθηκαν στο διαμέρισμα εκ των υστέρων. Τις τελευταίες μέρες καινούργιες διαρροές κάνουν λόγο για… κύκλωμα αρχαιοκαπηλίας.
 
Στο μεταξύ η οικογένεια του Ρετζένι και η Διεθνής Αμνηστία ανοίγουν το ζήτημα στην Ιταλία. Σχεδόν 5000 πανεπιστημιακοί από όλο τον κόσμο -του Κέμπριτζ συμπεριλαμβανομένου, όπου έκανε το διδακτορικό του ο Ρετζένι- υπογράφουν έκκληση για αλήθεια και δικαιοσύνη. Ακόμη και το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο εκδίδει ψήφισμα που βάζει σε αμφισβήτηση τις ομαλές σχέσεις με τη δικτατορία της Αιγύπτου. Η υπόθεση φτάνει στη βουλή και στη Γερουσία της Ιταλίας, όπου ο Ρέντσι δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο παρά να αναλάβει (προς το παρόν) την ευθύνη για να πέσει φως στη δολοφονία του Ρετζένι.
 
Έρευνα
Οι ιταλικές αρχές προχωράνε σε συναντήσεις με τους Αιγύπτιους και τους ζητάνε τηλεφωνικές συνομιλίες και βίντεο από κάμερες που θα μπορούσαν να έχουν αποτυπώσει τον Ρετζένι. Αλλά οι κάμερες “δεν έγραφαν” και οι συνομιλίες δεν παραχωρούνται γιατί “παραβιάζουν το σύνταγμα”. Η ιταλική αστυνομία εκνευρίζεται ακόμη περισσότερο και αποκαλύπτει πως οι αιγυπτιακές αρχές που είναι τόσο “ευαίσθητες” στα προσωπικά δεδομένα, παρακολουθούσαν τους Ιταλούς αστυνομικούς στη διάρκεια της έρευνας.
 
Για τον Ρέντσι τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Ο επικεφαλής του τμήματος Μέσης Ανατολής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής λέει: “Ο Ρέντσι πραγματικά αγκάλιασε τον Σίσι, η σχέση του μαζί του ήταν από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της εξωτερικής του πολιτικής και την οικοδόμησε σχεδόν από το μηδέν… έρχεται σε δύσκολη θέση τώρα που πρέπει να διαλέξει μεταξύ αυτής της σχέσης και του να κάνει κάτι για να ηρεμήσει την κοινή γνώμη στην Ιταλία”.
 
Τα πράγματα όμως είναι ακόμη πιο δύσκολα για τον Σίσι. Έστησε τη δικτατορία του το καλοκαίρι του 2014 με μια κλιμάκωση της βίας που ξεπέρασε και τον Μουμπάρακ, παίρνοντας εκδίκηση για την αιγυπτιακή επανάσταση. Μέσα στο 2015 εξαφανίστηκαν 474 άνθρωποι ενώ βασανίστηκαν 1676, 500 από τους οποίους πέθαναν. Χιλιάδες βρίσκονται στις φυλακές, ανάμεσά τους σύντροφοι μας, των Επαναστατών Σοσιαλιστών. Όπως εξηγούσε ο Σάμεχ Ναγκίμπ, την περασμένη βδομάδα στην Εργατική Αλληλεγγύη, είναι δύσκολο να συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός βίας και το καθεστώς δείχνει σημάδια αστάθειας. Ακόμη και οι μηχανισμοί καταστολής βρίσκονται σε εσωτερική σύγκρουση μεταξύ τους.
 
Το χειρότερο ρόλο όλο αυτό το διάστημα, τον έχει παίξει η κυβέρνηση Τσίπρα. Νομιμοποίησε το καθεστώς Σίσι, με αλλεπάλληλες συναντήσεις στην Αθήνα και στο Κάιρο. Το Δεκέμβρη υπέγραψαν κοινή διακήρυξη Τσίπρας, Αναστασιάδης της Κύπρου και Σίσι για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Όχι μόνο αυτό, ο Σίσι προβλήθηκε ανοιχτά από την κυβέρνηση Τσίπρα, ως αντιστάθμισμα στην άνοδο του ριζοσπαστικού Ισλάμ στην περιοχή. Η υπόθεση Ρετζένι είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου, αλλά και μια αφορμή για να οργανώσουμε τη μάχη για διακοπή των σχέσεων με το καθεστώς της Αιγύπτου.