Διεθνή
Μοσούλη: Απελευθέρωση ή εκατόμβη

Μία γυναίκα από τη Μοσούλη δείχνει τα έγγραφά της σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την έλλειψη τροφίμων. Πίσω, καπνός από διυλιστήριο καλύπτει την Κουάρα, νότια της Μοσούλης

Βδομάδες ή μήνες, ισχυρίζονται οι ίδιοι οι επιτιθέμενοι, ότι θα κρατήσει η επιχείρηση ανακατάληψης της Μοσούλης που εξαπολύεται από τα μέσα Οκτώβρη. Ιρακινή κυβέρνηση, σιιτικές πολιτοφυλακές, Κούρδοι “Πεσμεργκά”, με την υποστήριξη του Ιράν, της Τουρκίας, και υπό τον συντονισμό των ΗΠΑ επιχειρούν όλοι μαζί να πάρουν την πόλη του βόρειου Ιράκ από τα χέρια του “Ισλαμικού Κράτους” όπου βρίσκεται τα τελευταία δυο χρόνια.

Το τι θα απομείνει στο τέλος από την πόλη και τους ανθρώπους της είναι το ζητούμενο. Ένα με ενάμιση εκατομμύριο κάτοικοι συνεχίζουν να βρίσκονται στην πόλη και στα περιχωρά της. Ήδη ο ΟΗΕ δηλώνει ότι ετοιμάζει καταυλισμούς για 150 χιλιάδες πρόσφυγες. Οι εκτιμήσεις δεν πατάνε σε κανένα σίγουρο στοιχείο. Πολλοί φοβούνται ότι ο αριθμός των προσφύγων θα φτάσει τις εκατοντάδες χιλιάδες, προς όλες τις κατευθύνσεις. 

Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης δεν παύουν να μεταδίδουν ότι οι πολιτοφυλακές του “Ισλαμικού Κράτους” χρησιμοποιούν τους άμαχους ως “ανθρώπινη ασπίδα”. Η ειρωνεία είναι ότι το ίδιο επιχείρημα χρησιμοποιεί η Ρωσία για τις βαρβαρότητες που εξαπολύει στο Χαλέπι της Συρίας. Τα περί “ανθρώπινης ασπίδας” είναι η έτοιμη δικαιολογία για τις εκατόμβες αμάχων που προκαλεί η ανακατάληψη από εδάφους και οι βομβαρδισμοί.

Προς το παρόν η ιρακινή κυβέρνηση δηλώνει ενθουσιασμένη που ο ρυθμός της ανακατάληψης πηγαίνει πιο γρήγορα από το αναμενόμενο. Όμως, αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι ιρακινές δυνάμεις που έρχονται από νότια, νοτιοανατολικά και οι κουρδικές δυνάμεις από ανατολικά προς το παρόν καταλαμβάνουν κωμοπόλεις στα περίχωρα της Μοσούλης που το “Ισλαμικό Κράτος” (ΙΚ) εγκαταλείπει. 

Το “εύκολο” σενάριο θα ήταν οι μαχητές του ΙΚ να εγκαταλείψουν τη Μοσούλη και να κινηθούν προς στη Συρία. Ελέγχουν εξάλλου όλη τη μεθόριο. Όμως, όπως λέει ο Υπουργός Εσωτερικών του ιρακινού Κουρδιστάν “αν αποφασίσουν να υπερασπίσουν την πόλη, η κατάσταση θα δυσκολέψει και η διαδικασία θα επιβραδυνθεί. Οι δρόμοι είναι πολύ στενοί. Δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις ούτε οχήματα, ούτε τάνκς, κι άρα θα είναι μάχη σώμα με σώμα”. Αν οι πολιορκητές φοβούνται το “σώμα με σώμα” το πιθανότερο είναι ότι θα εντείνουν τους βομβαρδισμούς. Στο μεταξύ, πυρήνες του ΙΚ έχουν ξεκινήσει επιθέσεις σε άλλες πόλεις του Ιράκ, για να παρακωλύσουν την επίθεση στη Μοσούλη. Ήδη στο Κιρκούκ έχουν πέσει πάνω από 100 νεκροί.

Έτσι λοιπόν, αρχές Νοέμβρη που οι ΗΠΑ πάνε για εκλογές, η μάχη της Μοσούλης θα συνεχίζεται. Εκατοντάδες αμερικάνοι κομάντος, χιλιάδες φαντάροι που είναι έτοιμοι να εμπλακούν, και ο Αμερικάνος Υπουργός “Άμυνας” να περιοδεύει στην περιοχή, προσπαθώντας να κρατήσει ενωμένη τη νέα συμμαχία. Οχτώ χρόνια μετά την εκλογή Ομπάμα και δεκαπέντε μετά την κήρυξη του πολέμου κατά της τρομοκρατίας από τον Μπους, η Μοσούλη συμβολίζει την αποτυχία της στρατηγικής τους. 

Μια αποτυχία που μεταφράζεται σε φρίκη για τους άμαχους της Μοσούλης αλλά και συνολικά όλων των πληθυσμών από το Χαλέπι μέχρι τη Βαγδάτη. ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ, Ιραν, Σαουδική Αραβία και Τουρκία (που όλοι θέλουν να εμφανίζονται σαν “απελευθερωτές”) έχουν μετατρέψει την περιοχή σε ένα απέραντο σφαγείο.


 

Γήπεδο σκληρών ανταγωνισμών

Πριν από δυο χρόνια το ΙΚ κατέλαβε την πόλη με λιγότερο από 15 χιλιάδες μαχητές. Ο ιρακινός στρατός με μέγεθος ενός εκατομμυρίου ήταν σαν να μην υπήρχε. Τώρα, οι μαχητές του ΙΚ είναι ακόμη λιγότεροι μέσα στη Μοσούλη, ίσως πέντε χιλιάδες. Και τα στρατεύματα της ανακατάληψης ξεπερνάνε τις εκατό χιλιάδες.

Η Μοσούλη έπεσε στα χέρια του Ισλαμικού Κράτους, όχι χάρη σε κάποια υποτιθέμενη στρατιωτική ανωτερότητα του, αλλά γιατί η κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ είχε ήδη χάσει επαφή με την πόλη. Στελέχη του Μπάαθ, του (κάθε άλλο παρά ισλαμικού) κόμματος που κυβερνούσε το Ιράκ επί Σαντάμ Χουσεΐν, πέρασαν στο στρατόπεδο του ΙΚ. Όλα αυτά ήταν αποτέλεσμα της δυναμικής των θρησκευτικών διαχωρισμών που εξαπολύθηκε από την κατοχική κυβέρνηση του Ιράκ, με τις ευλογίες των Αμερικάνων, στην προσπάθειά τους να επιβάλουν την “τάξη” στη χώρα. Μια, στην πλειοψηφία της σουνιτική, πόλη όπως η Μοσούλη έγινε πόλη δεύτερης κατηγορίας για την κατοχική κυβέρνηση του Ιράκ.

Μετά την κατάληψη της Μοσούλης από το ΙΚ, η κυβέρνηση της Βαγδάτης διέκοψε την μισθοδοσία των δημόσιων υπάλληλων, μιας και αν τη συνέχιζε, θα “χρηματοδοτούσε τους τρομοκράτες”. Το αποτέλεσμα ήταν τα βασικά είδη να ακριβαίνουν λόγω του αποκλεισμού την ώρα που ο κόσμος έμενε χωρίς δουλειά και μισθό. Το ρύζι έφτασε τα 40-50 δολάρια το κιλό. 

Οι σιιτικές πολιτοφυλακές που στέλνονται τώρα να “απελευθερώσουν” την πόλη, δεν βλέπουν μόνο τους μαχητές του ΙΚ ως εχθρούς, αλλά και μεγάλο μέρος του ντόπιου πληθυσμού. Ενας κάτοικος της πόλης που μίλησε στους Φαΐνάνσιαλ Τάιμς λέει: “Η κυβέρνηση μας κακομεταχειρίστηκε. Μας αγνόησαν, μας εξευτέλισαν. Δεν είχαμε την παραμικρή βοήθεια. Θα θέλαμε να υποδεχτούμε το στρατό και την κυβέρνηση, αλλά δεν πιστεύουμε ότι μας βλέπουν σαν κομμάτι τους, σαν κομμάτι του Ιράκ”.

Δεν ευαισθητοποιήθηκαν ξαφνικά για να απελευθερώσουν τη Μοσούλη από τη βαρβαρότητα του ΙΚ. Αυτοί που σήμερα συνασπίζονται κατά του ΙΚ, το κάνουν γιατί ξέρουν ότι θα φαγωθούν μεταξύ τους πολύ γρήγορα, στην ίδια την ανακατάληψη ή αμέσως μετά από αυτήν. Όλοι θέλουν να αρπάξουν ένα κομμάτι και να παρεμποδίσουν τους υπόλοιπους. 

Μωσαϊκό

Το Ιράν θέλει να στηρίξει τους συμμάχους του μέσα στο Ιράκ. Η Τουρκία θέλει να διασφαλίσει ότι η επιρροή του Ιράν δεν θα φτάσει τόσο βόρεια. Η περιοχή της Νινευής, της οποίας πρωτεύουσα είναι η Μοσούλη, είναι ένα μωσαϊκό εθνοτήτων και θρησκειών. Η καθεμιά από τις δυνάμεις των επιτιθέμενων τωρα αγκαλιάζει ένα τμήμα του πληθυσμού που υποτίθεται θέλει να προστατεύσει, προετοιμάζοντας τις εμφύλιες σφαγές του κοντινού μέλλοντος για τον έλεγχο της πόλης.

“Σε στρατιωτικό επίπεδο, πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες συμμαχίες μετά την εισβολή του 2003… αλλά είναι μια στρατιωτική μάχη χωρίς πολιτικό σχέδιο γι’αυτό που ξημερώνει την επόμενη μέρα”, λέει ένας αναλυτής του ιδρύματος Κάρνετζι. 

Στη Μπασίκα, μια περιοχή που μόλις “απελευθερώθηκε”, στάθμευαν 400 Τούρκοι στρατιώτες, “καλεσμένοι” της κουρδικής κυβέρνησης από πέρσι. Ενα πρακτορείο ειδήσεων μεταδίδει πως “το στρατόπεδο αυτή τη στιγμή δεν είναι ασφαλές με τις ιρακινές δυνάμεις ανεπτυγμένες από γύρω.” Συμπληρώνει ότι βαρύς ιρακινός οπλισμός ίσως στοχεύει τα τουρκικά στρατεύματα.

Πλέον δεν υπάρχει κανένας τρόπος διαχωρισμού μεταξύ του πολέμου στο Ιράκ και του πολέμου στη Συρία. Από το Χαλέπι ως τη Μοσούλη, οι προσωρινές συμμαχίες μπορεί να αλλάζουν, αλλά η κρίση είναι μία και ενιαία. Οι ιμπεριαλιστές, μικροί και μεγάλοι, χτυπιούνται σαν ιπποπόταμοι μέσα στο ματωμένο βάλτο που οι ίδιοι έχουν δημιουργήσει. Και από κοντά οι κυβερνήσεις της ΕΕ που δίνουν το ΟΚ για αυτές τις σφαγές, και συνεχίζουν να συζητάνε το βασικό τους μέλημα: πώς θα κλείσουν ακόμη πιο ερμητικά τα σύνορα απέναντι στους ανθρώπους που επιχειρούν να γλιτώσουν από το μακελειό.