Μια φοιτητική εξέγερση ξέσπασε σε ολα σχεδόν τα Πανεπιστήμια και Κολέγια του Μπαγκλαντές την τρίτη βδομάδα του Αυγούστου. Η εργατική τάξη της πρωτεύουσας Ντάκα, που έδωσε συντεταγμένες μάχες ενάντια στην αστυνομία στους δρόμους της πόλης ως το τέλος, ανέβασε το επίπεδο της εξέγερσης. Την εξέγερση κατέστειλαν βάρβαρα μικτές δυνάμεις υπό την ηγεσία του στρατού που επέβαλαν απαγόρευση κυκλοφορίας στις έξι μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Εκατοντάδες φοιτητές και εργαζόμενοι, ανάμεσά τους πέντε καθηγητές των δύο μεγαλύτερων Πανεπιστήμιων, της Ντάκα και του Ρατζσάχι, συνελήφθησαν και βασανίστηκαν κρατούμενοι από το στρατό. Ενας οδηγός χειροκίνητου ταξί δολοφονήθηκε από αστυνομικά πυρά μέσα στην Πανεπιστημιούπολη του Ρατζσάχι στο Βορειοδυτικό άκρο του Μπαγκλαντές.
Η εξέγερση ξέσπασε όταν κάποια μέλη των ενόπλων δυνάμεων που είχαν εγκατασταθεί στο γυμναστήριο του Πανεπιστημίου της Ντάκα, ξυλοκόπησαν πολλούς φοιτητές στις κερκίδες του πανεπιστημιακού σταδίου. Μια στρατιωτική μονάδα είχε κατασκηνώσει καταλαμβάνοντας το γυμναστήριο από τον περασμένο Γενάρη. Η αφορμή ήταν ότι οι κοινοβουλευτικές εκλογές που είχαν προκηρυχθεί μονομερώς για τις 22 Γενάρη ακυρώθηκαν μπροστά σε βίαιες αντιδράσεις των κομμάτων που αντιτίθονταν στην τελευταία κυβέρνηση συμμαχίας του Εθνικιστικού Κόμματος BNP με την Τζαμάατ-Ισλάμι. Οταν κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και πήρε την εξουσία μια μεταβατική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του στρατού, το στρατόπεδο μέσα στο Πανεπιστήμιο ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο. Μετά από μερικές βδομάδες, οι φοιτητές και οι καθηγητές άρχισαν να αντιδράνε στην κατάληψη του γυμναστηρίου, καθώς δεν μπορούσαν να αθληθούν όπως προβλέπει το πρόγραμμα σπουδών. Ομως οι στρατιωτικές αρχές δεν έδωσαν σημασία.
Μάλιστα η αστυνομία ήταν πολύ επιθετική από την πρώτη μέρα κήρυξης της έκτακτης ανάγκης προσπαθώντας να σταματήσει κάθε δραστηριότητα των φοιτητικών οργανώσεων. Οι φοιτητές έβλεπαν αστυνομικούς να τους παρακολουθούν παντού μέσα στην Πανεπιστημιούπολη, από το κυλικείο μέχρι τις εστίες. Στους φοιτητές δεν άρεσε να τους παρακολουθούν τα όργανα του νόμου κάτω από τη μύτη τους.
Εξάλλου, από την αρχή, το μεταβατικό σχήμα που κυβερνάει με τη στήριξη του στρατού εκδίωξε τους πραγματευτές και τους μικροπωλητές από τους δρόμους της Ντάκα, αλλά και από όλη τη χώρα, οδηγώντας στην ανεργία χιλιάδες ανθρώπους. Οι παραγκουπόλεις εκκενώθηκαν και χιλιάδες εργαζόμενοι έμειναν άστεγοι. Πολλά κρατικά εργοστάσια που παράγουν ύφασμα από γιούτα έκλεισαν με καθοδήγηση της Παγκόσμιας Τράπεζας (ΠΤ) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), κάνοντας άνεργους. χιλιάδες ακόμη εργάτες. Οι τιμές των τροφίμων και άλλων βασικών αγαθών εκτινάχθηκαν δύο ως τέσσερις φορές σε σχέση με πριν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αυτή η ακρίβεια προκάλεσε την απέχθεια όχι μόνο της εργατικής και της μεσαίας τάξης αλλά και ενός τμήματος της αστικής τάξης που με την ηγεσία 12 Εμπορικών συλλόγων και άλλων φορέων καταδίκασαν τον πληθωρισμό και διαμαρτυρήθκαν ενάντια στην υποτακτική στάση της κυβέρνησης απέναντι στην ΠΤ, το ΔΝΤ και την Τράπεζα Ασιατικής Ανάπτυξης.
Η κυβέρνηση ακολούθησε την τακτική της καθυστέρησης για να αποφύγει την απόδοση πολιτικών δικαιωμάτων. Δεν είναι προετοιμασμένοι να άρουν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ούτε να επιτρέψουν τη διεξαγωγή πολιτικού διαλόγου για τα εσωτερικά. Ετσι τα δημοκρατικά δικαιώματα βρίσκονται σε ομηρία.
Ενας ακόμη παράγοντας έριξε λάδι στη φωτιά της μαζικής βίας στους δρόμους. Η εκστρατεία ενάντια στη διαφθορά που διεξάγει η μεταβατική κυβέρνηση έστειλε πολλούς μεγαλόσχημους διεφθαρμένους πολιτικούς και επιχειρηματίες πίσω από τα κάγκελα. Κάποιοι από αυτούς δικάστηκαν, καταδικάστηκαν σε μεγάλες ποινές και φυλακίστηκαν, άλλοι καταδικάστηκαν να πληρώσουν τους καθυστερημένους τους φόρους με μεγάλα πρόστιμα. Αυτό το τμήμα των πλούσιων είναι επίσης θυμωμένο με την κυβέρνηση.
Οι εργάτες της γιούτας στην Χούλνα (πόλη του Νοτιοδυτικού Μπαγκλαντές) διαδήλωναν στους δρόμους για μια βδομάδα τον Απρίλη και δέχθηκαν άγρια καταστολή από δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας. Διαμαρτύρονταν ενάντια στο κλείσιμο κρατικών εργοστάσιων γιούτας και ζητούσαν την πληρωμή δεδουλευμένων. Αμέσως μετά, και άλλα κρατικά εργοστάσια γιούτας έκλεισαν, αλλά το κίνημα των εργατών δεν είχε συγκεντρώσει μεγάλη δύναμη για να αγωνιστεί ενάντια σ’ αυτό το μέτρο της κυβέρνησης που προκαλούσε πείνα.
Eργάτης
Οταν οι φοιτητές του Πανεπιστήμιου της Ντάκα πλημμύρισαν τους δρόμους της πόλης φωνάζοντας ενάντια στην καταστολή του στρατού, η στρατιά των δυσαρεστημένων της εργατικής τάξης ενώθηκε μαζί τους και κατέλαβαν τους δρόμους για δύο μέρες. Αψήφησαν ακόμη και την απαγόρευση κυκλοφορίας για να διαδηλώσουν το θυμό τους ενάντια σ’ αυτήν την κυβέρνηση εξαθλίωσης που στηρίζεται από το στρατό.
Η εξέγερση ήταν αυθόρμητη και κανένα κόμμα δεν βγήκε ανοιχτά να διεκδικήσει για τον εαυτό του αυτή την υπέροχη έκρηξη. Τα πέντε αιτήματα που έθεσε το κίνημα είχαν βγεί από μια ομάδα φοιτητών του Πανεπιστήμιου της Ντάκα που δεν είχε καμία κομματική αναφορά. Η κυβέρνηση και ο στρατός με βαριά καρδιά ικανοποίησαν όλα τα αιτήματα των φοιτητών, εκτός από την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Ο στρατός αποσύρθηκε μέσα σε 24 ώρες από το γυμναστήριο του Πανεπιστήμιου της Ντάκα, και μαζί με την κυβέρνηση απολογήθηκαν για την επεισοδιακή συμπεριφορά του εκεί. Η κυβέρνηση σχημάτισε μια επιτροπή για να διερευνήσει το ζήτημα.
Η μεταβατική κυβέρνηση θα πρέπει να αποκαταστήσει τα δημοκρατικά δικαιώματα πολύ σύντομα και να πάρει μέτρα ώστε να σταθεροποιήσει τις τιμές των βασικών αγαθών. Και φυσικά, θα πρέπει να αποσύρουν το στρατό και την αστυνομία που στρατοπεδεύει σε όλα τα Πανεπιστήμια σε ολόκληρο το Μπαγκλαντές. Αλλιώς θα αντιμετωπίσουν μια πολύ πιο δυνατή έκρηξη φοιτητών και εργατών στους μήνες που έρχονται. Η εργατική τάξη έχει πάρει αυτοπεποίθηση από αυτή τη σύντομη εξέγερεση, που θα την ενθαρρύνει για να παλέψει ενάντια σε παραπέρα ιδιωτικοποίηση των κρατικών εργοστασίων, τραπεζών και άλλων εταιριών.