Συνεντεύξεις
Συνέντευξη: Σάλμα Σάουα - Μαζί για λεύτερη Παλαιστίνη

Η Σάλμα Σάουα (στη μέση) στην Απεργιακή 8 Μάρτη. Φωτό: Λένα Βερδέ

Τι σε ώθησε να πάρεις την απόφαση να συμμετέχεις στο ψηφοδέλτιο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ-Ανατρεπτική Συνεργασία στις ευρωεκλογές;

Καταρχάς το ποιος το πρότεινε. Γνωρίζω τους ανθρώπους της εδώ και πάρα πολλά χρόνια και έχουμε συνεργαστεί μαζί στους αγώνες. Από την εποχή του αντιπολεμικού κινήματος ενάντια στον πόλεμο στο Ιράκ πριν από 20 χρόνια, όταν πρωτοήρθα στην Ελλάδα μέχρι τις τωρινές κινητοποιήσεις για την Παλαιστίνη έχουμε βρεθεί πολλές φορές μαζί στους δρόμους να διαδηλώνουμε ενάντια στον πόλεμο και για την ελευθερία του Παλαιστινιακού λαού. Όλο αυτό το εξάμηνο οργανώναμε μαζί με την Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο δράσεις για την Παλαιστίνη. Δουλέψαμε μαζί στον αγώνα για την Απεργιακή 8 Μάρτη, στην συγκέντρωση των συνδικάτων τη μέρα της Γυναίκας, στις αντιρατσιστικές κινητοποιήσεις που κάλεσε η ΚΕΕΡΦΑ, τη Διεθνή Μέρα Δράσης κατά του ρατσισμού στις 16 Μάρτη, βρεθήκαμε μαζί στις απεργίες των συνδικάτων.

Δεύτερο, έχει σημασία να σταλεί ένα μήνυμα στις ευρωεκλογές για όλα αυτά τα ζητήματα. Υπάρχει μια διάσταση στις περισσότερες χώρες τη ΕΕ ανάμεσα στο τι λέει ο κόσμος και τι κάνουν οι κυβερνήσεις. Για την Παλαιστίνη, αυτό που ένοιωσα από την πρώτη μέρα που ήρθα στην Ελλάδα στην επαφή μου με τον κόσμο, είναι ότι στέκεται αλληλέγγυος στον αγώνα μας. Αλλά όλα αυτά τα χρόνια είδα την στάση των κυβερνήσεων να μετατοπίζεται, να μην προσπαθούν καν να κρατήσουν τις ισορροπίες και να συντάσσονται όλο και περισσότερο με το Ισραήλ με αποκορύφωμα τη στάση της τωρινής κυβέρνησης. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα στην πρώτη φάση του πολέμου στην Γάζα όταν έβαλαν την ισραηλινή σημαία στην Βουλή, αναπαράγοντας, όπως και τα ΜΜΕ, όλη την ισραηλινή προπαγάνδα. Σαν η ιστορία να ξεκίνησε στις 7 Οκτώβρη, χωρίς να πουν έστω και μια κουβέντα για το τι οδήγησε σε αυτή, να αναφερθούν στα εγκλήματα που κάνει το κράτος του Ισραήλ όλα αυτά τα χρόνια. Πιστεύω ότι και στο ευρωκοινοβούλιο χρειάζεται να φτάσει η φωνή των ανθρώπων που ζητάνε δικαιοσύνη.

Όχι μόνο για την Παλαιστίνη αλλά και για πολλά άλλα ζητήματα. Είμαι πολίτης αυτής της χώρας και όπως όλοι μας, ζω τις συνέπειες του τι έχει σημάνει η πολιτική του νεοφιλελευθερισμού. Λένε ότι πάει καλύτερα η οικονομία, αλλά όταν μιλάνε για οικονομία, εννοούν τα μονοπώλια. Χρειάζεται να παλέψουμε για μια κοινωνία που να είναι δίκαιη για τους εργαζόμενους, μέσα στην οποία ο καθένας να μπορεί να ζει με αξιοπρέπεια, που θα εξασφαλίζει ένα μέλλον για τα παιδιά μας. Το κράτος πρόνοιας, η Υγεία, η Παιδεία χτυπιούνται από τις πολιτικές της λιτότητας και τις ιδιωτικοποιήσεις από ένα μοντέλο που απέτυχε, π.χ. στην Βρετανία. Η λιτότητα που ξεκίνησε την προηγούμενη δεκαετία με τα μνημόνια ακόμη συνεχίζεται, δεν έχει τελειώσει. Είδαμε την στάση της ΕΕ τα προηγούμενα χρόνια, όταν οι ζωές των εργαζομένων, των ελεύθερων επαγγελματιών καταστρέφονταν από την κρίση. Είδαμε το 2015 πώς απάντησε η ΕΕ σε αυτόν τον κόσμο με εκβιασμούς, με απειλές και τρομοκρατία, χρησιμοποιώντας τις τράπεζες.  

Το ζήτημα του σεξισμού είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντικό με όλα αυτά που βλέπουμε να γίνονται σήμερα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Το θέμα έχει ανοίξει, ο κόσμος πλέον μιλάει γι’ αυτό, οι γυναίκες καταγγέλλουν τη βία, διεκδικούν. Αλλά χρειάζεται να γίνει πολύ δουλειά πάνω στο θέμα. Χρειάζεται να παλέψουμε για την ανασύσταση του κράτους πρόνοιας και των υπηρεσιών που υποστηρίζουν τις γυναίκες και έχουν διαλύσει οι πολιτικές που προτιμάνε να δίνουν λεφτά για όπλα παρά για αυτές τις ανάγκες.    

Από την άλλη δεν θέλουν τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Σε λίγες εβδομάδες κλείνουμε ένα χρόνο από το ναυάγιο της Πύλου. Ας λύσουν πρώτα το ζήτημα των πολέμων, στο Αφγανιστάν, στο Σουδάν, όπου συμμετέχουν, ας λύσουν το πρόβλημα της φτώχειας που σε πολλές χώρες οι άνθρωποι δεν έχουν να φάνε. Πού να πάνε αυτοί οι άνθρωποι; Δείτε τι κάνουν τώρα όπου το Ισραήλ που είναι σύμμαχός τους δολοφονεί μαζικά τον πληθυσμό στην Γάζα και θέλει να διώξει τους Παλαιστίνιους από τη γη τους.  

Η ΕΕ υποστηρίζει ότι είναι υπέρ του δικαιώματος των Παλαιστινίων να έχουν δικό τους κράτος, υπέρ της λύσης των δύο κρατών. Ποια είναι η δική σου άποψη;

Χώρες της ΕΕ συμμετείχαν στις συμφωνίες του Όσλο, λέγοντας ότι θα στηρίξουν και την ύπαρξη παλαιστινιακού κράτους -δίνοντας βέβαια στους Παλαιστίνους μόνο το 20% από τα εδάφη που τους έδινε η αρχική απόφαση των Ηνωμένων Εθνών για δύο κράτη και αποτέλεσε την απαρχή της κατοχής. Η Παλαιστινιακή Αρχή είπε οκ, να συμφωνήσουμε σε αυτό αλλά τι ακολούθησε; Ένα κράτος που δεν είχε σύνορα, που ακόμη και ο πρόεδρος για να πάει από την Δυτική Όχθη στην Γάζα έπρεπε να πάρει ειδική άδεια. Τι κράτος είναι αυτό; Στην πράξη άφηναν το Ισραήλ να συνεχίζει στο φουλ τους εποικισμούς και την αφόρητη καταπίεση των Παλαιστίνιων σαν δύναμη κατοχής, να κάνει αποκλεισμούς. Τα τσεκ πόιντ του ισραηλινού στρατού που παλαιότερα υπήρχαν μόνο στις μεγάλες πόλεις, τώρα είναι και στα χωριά. Είναι ένα απαρτχάιντ. 

Στις εκλογές που είχαν γίνει στην Παλαιστίνη, οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν παρατηρητές, είδαν ότι αυτές έγιναν κανονικά, χωρίς τίποτε το παράνομο, αλλά μετά επειδή δεν τους άρεσε το αποτέλεσμα στην Γάζα, άλλαξαν στάση λες και ο κάθε λαός πρέπει να ψηφίζει με βάση τα δικά τους κριτήρια και συμφέροντα. 

Με αυτή τη στήριξη το Ισράηλ επιδιώκει σήμερα ένα δικό του κράτος από τον Ιορδάνη μέχρι τη Μεσόγειο χωρίς Παλαιστίνιους, είναι ένα κράτος που θέλει συνεχώς να επεκτείνεται. Εγώ πιστεύω, όσο μακρινό και να φαίνεται αυτό τώρα, ότι η μόνη λύση μπορεί να είναι ένα παλαιστινιακό κράτος και να ζήσουν εκεί όσοι θέλουν να μείνουν ανεξαρτήτων θρησκείας, μουσουλμάνοι, εβραίοι ή χριστιανοί, αλλά έχοντας όλοι ίσα δικαιώματα, όπως είδαμε να γίνεται στη Ν. Αφρική. Και είναι πολύ σημαντικό αυτό που έγινε στο Διεθνές Δικαστήριο με τη Ν. Αφρική να ανοίγει το ζήτημα νομικά μαζεύοντας τόσο υλικό και δείχνοντας σε όλο τον κόσμο την γενοκτονία που διαπράττεται εναντίον των Παλαιστινίων.

Κατάγεσαι από την Γάζα. Ποια είναι η δική σου εμπειρία και ποιες οι εικόνες που σου μεταφέρουν οι φίλοι και οι συγγενείς από την κατάσταση εκεί;

Εγώ γεννήθηκα στο Κουβέιτ, όπου πήγαν οι γονείς μου μετά το 1948 επειδή υπήρχαν ευκαιρίες για δουλειά. Επιστρέψαμε στην Γάζα μετά το 1967 όταν ήταν υπό κατοχή. Πήγα σχολείο στην Ιερουσαλήμ, μεγάλωσα με τον ισραηλινό σρατό κατοχής να κυνηγάει τους συμμαθητές μου κάθε φορά που πήγαιναν να διαδηλώσουν ή να σηκώσουν την παλαιστινιακή σημαία. Μετά πήγα στην Αίγυπτο για σπουδές, δούλεψα εκεί, γύρισα ξανά στην Γάζα και ξαναέφυγα για τη Νέα Υόρκη όπου πήρα υποτροφία και έκανα το μάστερ μου. Στη συνέχεια πήγα Αγγλία για διδακτορικό, στα οικονομικά, διοίκηση και κοινωνική πολιτική. Στη Νέα Υόρκη γνώρισα έναν Έλληνα, ήρθα εδώ στην Ελλάδα όπου ζω στην Αθήνα με την κόρη μου και εργάζομαι στο ΔΣΑ. Η οικογένειά μου έχει πολιτική παράδοση, η μητέρα μου ήταν βουλεύτρια στην Γάζα, ο πατέρας μου ήταν δήμαρχος στην Γάζα.

Είναι μια μεγάλη οικογένεια και μέσα σε αυτούς τους έξι μήνες έχουμε χάσει πάνω από 100 άτομα, γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένους. Άλλοι σκοτώθηκαν μέσα στα σπίτια τους, άλλοι στό δρόμο αφού τους διέταξαν. Ατελείωτες εικόνες καταστροφής. Το σπίτι μας καταστράφηκε το 2014 από επίθεση του ισραηλινού στρατού, φτιάξαμε άλλο. Η πολυκατοικία που έμενε η αδελφή μου καταστράφηκε φέτος. Το πατρικό μου χρησιμοποιήθηκε από τον ισραηλινό στρατό που το λεηλάτησε. Παίρνουν ό,τι πράγματα αξίας βρίσκουν, καταστρέφουν τα υπόλοιπα κι εξευτελίζουν τους Παλαιστίνιους με στόχο να τσακίσουν την αξιοπρέπειά τους. Αλλά είναι η δική τους αξιοπρέπεια που εξευτελίζεται.

Ο κόσμος στην Γάζα το περίμενε αυτό που συμβαίνει. Ούτως ή άλλως, όλα τα προηγούμενα χρόνια το Ισραήλ βομβάρδιζε σε πυκνά χρονικά διαστήματα, διάφορους «στόχους» εδώ κι εκεί. Μίλαγες με τα παιδιά και ήξεραν να ξεχωρίζουν τα ισραηλινά μαχητικά από το θόρυβο που κάνουν. Τώρα βομβαρδίζει με τανκς και αεροπλάνα με μοναδικό στόχο να ισοπεδώσει την Γάζα, να σβήσει από το χάρτη ό,τι φτιάχτηκε αυτά τα χρόνια, χωρίς να σέβεται τίποτε, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, χώρους λατρείας, νεκροταφεία. Και οι Παλαιστίνιοι να εξαφανιστούν, να πεθάνουν από τις βόμβες, την πείνα, τις αρρώστειες, την έλλειψη νερού ή να φύγουν. Αλλά παρόλα αυτά η αντίσταση δεν σταματάει. Και τώρα ο Νετανιάχου βρίσκεται σε κρίση βρίσκοντας σαν μόνη διέξοδο να επεκτείνει τον πόλεμο σε όλη τη Μ. Ανατολή βομβαρδίζοντας την πρεσβεία του Ιράν στην Δαμασκό.

Βρίσκετε ανταπόκριση σε αυτόν τον αγώνα; 

Η κατακραυγή μεγαλώνει διεθνώς. Δες τι γίνεται στις ΗΠΑ, όπου ο κόσμος αντιδρά σε αυτό το έγκλημα σε βαθμό που δεν έχει γίνει ποτέ στο παρελθόν, τα πράγματα αλλάζουν. Εδώ στην Ελλάδα, με την Παλαιστινιακή Παροικία, στην οποία είμαι υπεύθυνη στον τομέα του Πολιτισμού, μαζί με την Συμμαχία και άλλες οργανώσεις και κόμματα ξεκινήσαμε με πορείες και διαδηλώσεις και με βασικό στόχο να ενημερώσουμε τον κόσμο ενάντια στην προπαγάνδα. 

Συναντήσαμε τεράστια ανταπόκριση. Μας καλούν από άκρη σε άκρη σε όλη την Ελλάδα σε εκδηλώσεις που γίνονται σε αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη. Κάνουμε την προσπάθεια να συγκεντρώσουμε χρήματα για ένα ασθενοφόρο και πράγματα που έχει ανάγκη ο κόσμος στην Γάζα με την ελπίδα ότι θα καταφέρουν να φτάσουν εκεί αν ανοίξουν στα σύνορα. Ο κόσμος στην Γάζα θα γυρίσει στα σπίτια του, παρότι κατεστραμμένα, δεν θέλει να εγκαταλείψει τον τόπο του, και θα χρειαστεί τεράστια στήριξη.  Αλλά το πρώτο πράγμα είναι να σταματήσει αυτός ο πόλεμος.  

Η Σάλμα Σάουα μίλησε στον Γιώργο Πίττα