θα πληρώσουμε διπλά τις φοροαπαλλαγές των καπιταλιστών
Ανάπτυξη
Η “ανάπτυξη” -την οποία πανηγυρίζουν ήδη οι δεξιοφυλλάδες- υπάρχει μόνο στις προβλέψεις. Με άλλα λόγια είναι μια “υπόθεση εργασίας” πάνω στην οποία στηρίζεται η εκτέλεση του προϋπολογισμού και όχι κάποια πραγματική, χαρμόσυνη είδηση όπως σπεύδουν να την παρουσιάσουν οι αυλοκόλακες της Νέας Δημοκρατίας. Και είναι μια υπόθεση εργασίας που βρίσκεται -για να το πούμε ευγενικά- κυριολεκτικά στον αέρα. Ακόμα και οι επίσημοι φορείς όπως είναι το “Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο” (μια από τις ανεξάρτητες αρχές που συστάθηκαν τα χρόνια των μνημονίων) θεωρεί τον στόχο “υπεραισιόδοξο”.
Με βάση τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών η ελληνική οικονομία αναμένεται να μεγεθυνθεί με ρυθμό 2,8% μέσα στη χρονιά που μας έρχεται. Το πρώτο εξάμηνο της χρονιάς που διανύουμε ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν (σύμφωνα με τα ίδια τα στοιχεία του προϋπολογισμού) κολλημένος στο 1,5%. Όλοι σχεδόν οι οικονομολόγοι περιμένουν μια νέα διεθνή ύφεση μέσα στην επόμενη χρονιά. Οι κεντρικές τράπεζες έχουν αρχίσει ήδη να προετοιμάζονται για να την αντιμετωπίσουν. Στις ΗΠΑ, η κεντρική τράπεζα έχει ήδη διακόψει το πρόγραμμα της σταδιακής αύξησης των επιτοκίων και έχει δηλώσει έτοιμη να τα μειώσει και πάλι, αν αυτό απαιτηθεί. Όσο για την Ευρώπη και την Ευρωζώνη (η γερμανική οικονομία βρίσκεται ήδη σε πτώση) η τελευταία σχεδόν πράξη του Μάριο Ντράγκι στο τιμόνι της ΕΚΤ ήταν να ανακοινώσει ένα νέο πρόγραμμα “Ποσοτικής Χαλάρωσης”, εκτύπωσης χρήματος δηλαδή, για την “θωράκιση” των ευρωπαϊκών οικονομιών από την επερχόμενη ύφεση.
Η ελληνική οικονομία έχει αρχίσει ήδη να βιώνει τα συμπτώματα της νέας κρίσης που κρέμεται πάνω από τον ορίζοντα. Η χρεοκοπία της Thomas Cook, της δεύτερης μεγαλύτερης τουριστικής επιχείρησης στην Ευρώπη, ήταν ένα μεγάλο σοκ για τον ελληνικό τουρισμό, την “βαριά βιομηχανία” της χώρας. Αλλά ο Σταϊκούρας εκτιμάει ότι το 2020 θα είναι μια θαυμάσια χρονιά για την ελληνική οικονομία. Η ανεργία θα πέσει κάτω από το 16%, η κατανάλωση θα αυξηθεί (συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην αναθέρμανση της οικονομίας) και οι εξαγωγές θα πολλαπλασιαστούν.
“Υπερφορολόγηση”
Που οφείλεται αυτή η αισιοδοξία; Μα στο ίδιο το πρόγραμμα της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και στη στροφή (υποτίθεται) από την “περιοριστική πολιτική” των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ σε μια πολιτική ενίσχυσης της ανάπτυξης. Ο νέος προϋπολογισμός, γράφουν στην εισαγωγή του προσχεδίου ο Σταϊκούρας και ο Σκυλακάκης (υφυπουργός Οικονομικών) “θέτει τις βάσεις για τον τερματισμό της υπερφορολόγησης και της αποεπένδυσης που χαρακτήρισαν την περίοδο 2016-2018...”. Οι κυβερνήσεις του ΣΥΡΙΖΑ με απλά λόγια έβαζαν σαν στόχο την συγκέντρωση “υπερπλεονασμάτων” που ξεπερνούσαν κατά πολύ τις απαιτήσεις των ίδιων των πιστωτών με απώτερο σκοπό να μοιράζουν επιδόματα και 13ες συντάξεις στους χαμηλοσυνταξιούχους... Οι Σταϊκούρας και Σκυλακάκης υπολογίζουν ότι οι κυβερνήσεις του ΣΥΡΙΖΑ στέρησαν μέσα στα προηγούμενα χρόνια με αυτήν την πολιτική 11,4 δις ευρώ από την “ανάπτυξη”. Τώρα, με την στροφή της Νέας Δημοκρατίας, η οικονομία “θα απογειωθεί”. Η διαιώνιση της κρίσης οφείλεται σύμφωνα με τα νέα σαΐνια του Υπουργείου Οικονομικών στα ψίχουλα που μοίραζε ο Τσίπρας που και που στους φτωχούς.
Η χυδαιότητα και η γελοιότητα είναι όμως μόνο η μια (και η λιγότερο σημαντική) πτυχή των νέων προβλέψεων. Η πολιτική των “επιδομάτων” συνεχίζεται και ενισχύεται στον νέο προϋπολογισμό -μόνο που οι αποδέκτες είναι πια άλλοι: όχι οι πάμφτωχοι και οι ανήμποροι, αλλά οι πλούσιοι, οι επιχειρηματίες και οι “μέτοχοι”.
Ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει πράγματι μια μείωση στον “εισαγωγικό φορολογικό συντελεστή” για τα φυσικά πρόσωπα και την αύξηση του αφορολόγητου ορίου για κάθε παιδί. Το “κόστος” αυτών των φορολογικών μεταρρυθμίσεων υπολογίζεται σε 281 εκατομμύρια. Αλλά αυτή η μείωση αντισταθμίζεται -με το παραπάνω- από τη “διεύρυνση της φορολογικής βάσης του ΕΝΦΙΑ” (θα ενταχθούν εκατοντάδες νέες περιοχές στον αντικειμενικό προσδιορισμό της αξίας) και τον νέο υπολογισμό του αφορολόγητου (θα απαιτείται το 30% του εισοδήματος σε ηλεκτρονικές αποδείξεις, πράγμα πρακτικά σχεδόν αδύνατο για την πλειοψηφία), δυο μέτρα που χτυπάνε κύρια τους φτωχούς και από τα οποία σκοπεύει η κυβέρνηση να εισπράξει τουλάχιστον τα διπλάσια.
Ταυτόχρονα ο προϋπολογισμός προβλέπει τη μείωση όχι μόνο του φόρου εισοδήματος των “νομικών προσώπων” (επιχειρήσεων) από το 28% στο 24%, αλλά και την περικοπή, από το 10% στο 5%, της φορολογίας των κερδών που μοιράζουν οι επιχειρήσεις στους “μετόχους”. Κόστος για τον προϋπολογισμό: 635 εκατομμύρια. Οι πεντακόσιες περίπου μεγάλες επιχειρήσεις και τα αφεντικά τους θα τσεπώσουν, με άλλα λόγια, δυόμιση περίπου φορές περισσότερα από αυτά που θα μοιραστούν “από τον τερματισμό της υπερφορολόγησης” ένα ή δυο εκατομμύρια φτωχοί εργαζόμενοι με τις οικογένειές τους. Ύστερα, οι μέτοχοι και οι επιχειρηματίες θα σπεύσουν να μετατρέψουν αυτά τα εκατομμύρια σε επενδύσεις. Η ανάπτυξη θα απογειωθεί, η οικονομία θα πάρει μπρος και ζήσαμε καλά και αυτοί καλύτερα.
Χρέος και τόκοι
Η κυβέρνηση κομπάζει για την κατακόρυφη πτώση των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων και των “σπρεντ” (της διαφοράς ανάμεσα στα επιτόκια των γερμανικών και των ελληνικών τίτλων του δημοσίου) που έχουν φτάσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. “Από τις αρχές Ιουνίου”, από τότε που ανέλαβε την εξουσία η Νέα Δημοκρατία δηλαδή, γράφει το προσχέδιο, “το περιθώριο απόδοσης (το σπρεντ) υποχωρεί σταθερά έναντι του γερμανικού κάτω από τις 300 μονάδες και διαμορφώνεται στα τρέχοντα επίπεδα των 191 μονάδων βάσης (1,91%), με την τρέχουσα απόδοση του δεκαετούς ομολόγου να διαμορφώνεται γύρω στο 1,30%”. Αλλά αυτή η πτώση ούτε άρχισε τον Ιούνιο, ούτε οφείλεται στην “εμπιστοσύνη” που δείχνουν, υποτίθεται, οι αγορές προς τη νέα ελληνική κυβέρνηση. Τα επιτόκια πέφτουν συνεχώς και σταθερά από τις αρχές του 2016 και η εξέλιξη αυτή οφείλεται πολύ περισσότερο στην στροφή των κερδοσκόπων προς τα κρατικά ομόλογα (κάθε είδους και ποιότητας) εν όψει της νέας ύφεσης, παρά στις ίδιες της επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας.
Ακόμα χειρότερα, από αυτή την υποχώρηση οι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι, δεν κερδίζουν ούτε μια δεκάρα. Το 2020 με βάση τον νέο προϋπολογισμό τα δημόσια έσοδα θα ξεπεράσουν τα 54 δισεκατομμύρια Ευρώ. Από αυτά 6 δισεκατομμύρια θα φύγουν αμέσως για να καταλήξουν στις τσέπες και τα ταμεία των τραπεζιτών, των διεθνών οργανισμών και των κρατών των “πάσης φύσεως” δανειστών μας. Με άλλα λόγια ολόκληρο το πρωτογενές πλεόνασμα θα καταλήξει και πάλι με την μορφή τόκων στους δανειστές. Το δημόσιο χρέος θα παραμείνει για πολλά χρόνια στα ουράνια και οι τόκοι θα συνεχίσουν να καταβροχθίζουν για πολλές δεκαετίες τη μερίδα του λέοντος από τα δημόσια έσοδα.
Το προσχέδιο δεν έχει κατάλογο με τις δαπάνες ανά τομέα και υπουργείο, όπως γινόταν παλαιότερα. Αλλά διακατέχεται από την λογική του λιγότερου κράτους (“αποτελεσματικότερο και λιγότερο δαπανηρό”). Το κείμενο προβλέπει “τη δραστική αναπροσαρμογή των ορίων δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού” (στην αργκό της Νέας Δημοκρατίας) με στόχο την περικοπή μισού δισεκατομμυρίου από τις δημόσιες δαπάνες. Από τις περικοπές αυτές και τις αυξήσεις στους φόρους (ΕΝΦΙΑ, αποδείξεις κλπ) η κυβέρνηση υπόσχεται να καλύψει το “δημοσιονομικό κενό” του 1,2 δις που θα αφήσουν πίσω τους τα “αναπτυξιακά μέτρα” (δηλαδή τα δώρα προς τις επιχειρήσεις και τους πλούσιους).
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το σχέδιο προϋπολογισμού έχει και συμπλήρωμα: σε περίπτωση που δεν βγαίνουν τα νούμερα, η κυβέρνηση δεσμεύεται από τώρα ότι θα κόψει άλλο 1,2 δις για να βουλώσει τις τρύπες. Με έμμεσο τρόπο ομολογούν ότι το σχέδιο στηρίζεται στο “υπεραισιόδοξο σενάριο” και ότι στην πράξη η “λυπητερή” για τον απλό κόσμο θα είναι διπλάσια.
Ο νέος προϋπολογισμός είναι μια συνέχεια των προϋπολογισμών των μνημονίων και όχι “τομή”. Η “υπερφορολόγηση” των φτωχών θα συνεχιστεί. Οι περικοπές στο κοινωνικό κράτος θα επιταχυνθούν. Και οι επιδοτήσεις και οι απαλλαγές προς τους πλούσιους θα γίνουν ακόμα πιο προκλητικές. Αλλά η ανάπτυξη θα συνεχίσει να είναι μια “Ιθάκη” για τα κυβερνητικά επιτελεία και μια κόλαση για όλους εμάς.