Οικονομία και πολιτική
Ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί: Μοιράζουν τη Μεσόγειο, μοιράζουν τη Λιβύη

“Πρόκληση” και “αποσταθεροποιητική κίνηση” στη Μεσόγειο είναι σύμφωνα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη τα μνημόνια που υπέγραψε η Τουρκία με την κυβέρνηση “Εθνικής Συμφωνίας” της Λιβύης. Πραγματική πρόκληση είναι αυτό που ακολούθησε από πλευράς Μητσοτάκη και Δένδια. Ταξίδι αστραπή και συνάντηση με τη χούντα της Αιγύπτου, υπενθύμιση των στενών δεσμών του ελληνικού κράτους με το Ισραήλ και εκβιασμούς προς τον Λίβυο πρέσβη, απειλώντας τον με άμεση απέλαση.

Όσο και να θέλουν να κρυφτούν, οι εξελίξεις αποκαλύπτουν μια αλήθεια που από την πλευρά της αντικαπιταλιστικής αριστεράς προειδοποιούσαμε από την αρχή. Οι μοιρασιές των ΑΟΖ στη Μεσόγειο είναι γέφυρα με την οποία φτάνουν μέχρι την Κύπρο και την Ελλάδα οι ανταγωνισμοί, οι πόλεμοι και ο θάνατος από τη Συρία, το Ιράκ και τη Λιβύη. 

Η μονομερής χάραξη ΑΟΖ από πλευράς Ελλάδας, Αιγύπτου, Ισραήλ και Κυπριακής Δημοκρατίας έβαζε αντικειμενικά την Τουρκία στη γωνία. Από τη δεκαετία του ‘50 η ελληνική διπλωματία προσπαθεί να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που τις προσφέρει η ακτογραμμή των νησιών για να μετατρέψει το Αιγαίο σε κλειστή θάλασσα. Πλέον, το καινούργιο -και πολύ πιο ασαφές- πλαίσιο των ΑΟΖ απειλούσε να αφήσει την Τουρκία αποκλεισμένη και στη νότια ακτή της. Αλλεπάλληλες ελληνικές κυβερνήσεις υπέγραψαν συμφωνίες πάνω και κάτω από το τραπέζι με τους χασάπηδες της επανάστασης της Αιγύπτου και τους αρχιδολοφόνους της Μέσης Ανατολής, το κράτος του Ισραήλ. 

Τώρα ο Δένδιας, από το Κάιρο, σε κοινή δήλωση με τον υπουργό του Σίσι, λέει πως ο πρόεδρος της Λιβύης δεν έχει “νομιμοποίηση” να υπογράφει συμφωνίες. Η κυβέρνηση της Αιγύπτου που συνεργάζεται με την Ελλάδα προφανώς έχει “νομιμοποίηση”, γιατί είναι δικτατορία και δεν ρωτάει κανέναν. 

Νομιμοποίηση;

Τη νομιμοποίησή του ο Σίσι την “κέρδισε” τον Αύγουστο του 2013, ανοίγοντας πυρ κατά άοπλων διαδηλωτών, δολοφονώντας πάνω από χίλιους ανθρώπους στο δρόμο. Την κέρδισε γεμίζοντας τις φυλακές με χιλιάδες αγωνιστές και αγωνίστριες. Έφτασαν να δολοφονήσουν μέσα στη φυλακή τον Μοχάμεντ Μούρσι, τον μοναδικό δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας, αφήνοντάς τον χωρίς φάρμακα και ιατρική βοήθεια.

Το Ισραήλ με το οποίο έχει συμφωνήσει την ΑΟΖ η ελληνική κυβέρνηση από πού αντλεί τη νομιμοποίησή του; Ένα κράτος πάνω σε κλεμμένη γη, που “νομιμοποιείται” να μοιράζει ακόμη και το φυσικό αέριο της Μεσογείου, την ώρα που οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν ούτε καν δικαίωμα να ψαρεύουν.

Όλες αυτές οι συμφωνίες ήταν “δημιουργική διπλωματία”. Αλλά όταν κάνει το ίδιο η Τουρκία με την κυβέρνηση της Τρίπολης πρόκειται για “επιθετικότητα”. Ας κόψουν τις υποκρισίες. Όποιος θέλει ειρήνη στη Μεσόγειο δεν μοιράζει οικόπεδα, δεν αγοράζει φρεγάτες και πυραύλους, δεν αγκαλιάζει το Ισραήλ και τον Σίσι. Οι εργάτες και οι εργάτριες δεν έχουμε συμφέρον από καμιά ΑΟΖ από καμιά εξόρυξη υδρογονανθράκων και από κανέναν καινούργιο αγωγό.


Ο Μυτιληναίος στη Βεγγάζη

Μέχρι πρόσφατα για την ελληνική κυβέρνηση (και για τα ΜΜΕ που αναπαράγουν την κυρίαρχη γραμμή) τα πράγματα ήταν σαφή. Υπήρχε μια διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση στη Λιβύη με έδρα την Τρίπολη, της οποίας ηγείται ο Φάγιεζ αλ-Σαράτζ. Στα Ανατολικά της χώρας, υπάρχει μια δεύτερη κυβέρνηση, η οποία στηρίζει την νομιμοποίησή της στο κοινοβούλιο με έδρα το Τομπρούκ, κοντά στα σύνορα με την Αίγυπτο. 

Πραγματική εγγύηση της δεύτερης αυτής κυβέρνησης όμως είναι ο στρατός του Χαλίφα Χάφταρ ο οποίος έχει απλώσει τον έλεγχό του σε μεγάλο κομμάτι της χώρας, αλλά όχι στην Τρίπολη. Από τον περασμένο Απρίλη ο Χάφταρ έχει μετατρέψει τη σύγκρουσή του με την κυβέρνηση της Τρίπολης σε έναν γενικευμένο πόλεμο. Έφτασε να βομβαρδίζει την πρωτεύουσα, αλλά οι προβλέψεις που έλεγαν ότι σε μερικές βδομάδες θα είχε “καθαρίσει” την κατάσταση αποδείχθηκαν λάθος. Αναγκάστηκε να υποχωρήσει και η κυβέρνηση της Τρίπολης διατήρησε τον έλεγχο. 

Στο μεταξύ έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 1000 άνθρωποι. Ανάμεσά τους, οι πιο αθώοι των αθώων, πρόσφυγες και μετανάστες που βρέθηκαν παγιδευμένοι να πεθαίνουν από την πείνα και τη δίψα μέσα σε εγκατελειμμένες φυλακές. Στις αρχές Ιούλη ο Χάφταρ βομβάρδισε ένα κέντρο κράτησης προσφύγων έξω από την Τρίπολη, δολοφονώντας εν ψυχρώ 44 ανθρώπους και τραυματίζοντας εκατοντάδες.

Πίσω από τον “εμφύλιο” μεταξύ Τομπρούκ και Τρίπολης βρίσκονται οι μοιρασιές για τον πλούτο και την εξουσία στη Λιβύη, πάνω στο κενό που άφησε η ανατροπή του Καντάφι το 2011. Τα νήματα πίσω από τις αντιμαχόμενες δυνάμεις τα κινούν περιφερειακές και ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Η Αίγυπτος, τα Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και η Γαλλία στηρίζουν τον Χάφταρ. Άφθονος οπλισμός και χρήμα ρέει και από τον Κόλπο και μέσω των λιβυο-αιγυπτιακών συνόρων. Η Ιταλία και επισήμως η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζουν την κυβέρνηση της Τρίπολης. Ο Τραμπ έπαιζε με την ιδέα να στηρίξει ανοιχτά τον Χάφταρ αλλά τώρα δηλώνει απογοητευμένος που ο στρατηγός δεν κατάφερε να καταλάβει την Τρίπολη γρήγορα όπως είχε υποσχεθεί. Ο Πούτιν που ήθελε να κρατάει τις ισορροπίες και δήλωνε σεβασμό στη “διεθνή νομιμότητα”, όλο και περισσότερο στήριζε ανοιχτά και υλικά τον Χάφταρ. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η κυβέρνηση της Τρίπολης ζητούσε και δεχόταν τη στρατιωτική στήριξη της Τουρκίας.

Η ελληνική διπλωματία έκανε βήματα προς τον Χάφταρ. Τον Οκτώβρη ήρθε στην Ελλάδα αντιπροσωπεία της “ανατολικής πτέρυγας” της Κεντρικής Τράπεζας της Λιβύης, για να συζητήσουν την ελληνική συμμετοχή στην ανασυγκρότηση του λιμανιού της Βεγγάζης. Οι Έλληνες εφοπλιστές και οι κατασκευαστικές εταιρείες θέλουν να κάνουν μπίζνες με όλους, αλλά η Βεγγάζη (την οποία ελέγχει ο Χάφταρ) και το ρευστό που έρχεται από τον Κόλπο είναι ιδιαίτερα ελκυστικά. 

Ανοικοδόμηση

Τον περασμένο Ιούλη, η ιστοσελίδα Μilitaire που καυχιέται για τις σχέσεις της με το στρατό καλούσε σε “ίδρυση ελληνικού προξενείου στη Βεγγάζη, τώρα!”, με τον δημοσιογράφο Βλαβιανό να γράφει πως “Οι προοπτικές σε επιχειρηματικό επίπεδο στην Ανατολική Λιβύη είναι τεράστιες. Μόνον για την ανοικοδόμηση της Βεγγάζης θα διατεθούν ποσά που ξεπερνούν τα 40 δις δολάρια. Μέχρι στιγμής μόνον η ΜΕΤΚΑ του Ομίλου Μυτιληναίου δραστηριοποιείται στην περιοχή κι έχει υπογράψει σύμβαση για την εκτέλεση υποσταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Τομπρούκ προϋπολογισμού 400 εκ. δολαρίων. Ερχόμενος στη Βεγγάζη από την Τύνιδα με τις αερογραμμές Buraq Air…, συνάντησα τι άλλο Έλληνες μηχανικούς. Μετά από μικρή κουβέντα μαζί τους κατάλαβα ότι η ελληνική επιχειρηματικότητα ανθεί και στα σύνορα Λιβύης-Τυνησίας. Δεν ήθελαν να δώσω λεπτομέρειες και το σέβομαι… Ακόμη μία ελληνική εταιρεία η LEEAD Consulting Sa υπέβαλε πρόσφατα πρόταση με την οποία περιγράφει το όραμα της για τη μελλοντική Βεγγάζη.” Η Τουρκία, λόγω της σχέσης της με την κυβέρνηση της Τρίπολης έχει μείνει έξω από όλες αυτές τις δουλειές στη Βεγγάζη και ολόκληρη την Ανατολή.

Τι σύμπτωση, η επίθεση του Χάφταρ εξαπολύθηκε τον Απρίλη λίγο πριν ξεκινήσει διεθνής διάσκεψη για τη Λιβύη. Και σήμερα η ένταση ξεκινά μια βδομάδα πριν από τις προγραμματισμένες “ειρηνευτικές συναντήσεις” στο Βερολίνο. Έτσι λύνονται οι ιμπεριαλιστικές μοιρασιές. Αρπάζει ο καθένας ό,τι μπορεί, λίγο προτού καθίσουν όλοι μαζί στο τραπέζι για να “συζητήσουν”.


Στις πλάτες των προσφύγων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη διάρκεια όλης αυτής της κρίσης βάζει σε πρώτη προτεραιότητα το ποιος μπορεί να εξασφαλίσει πιο κλειστά σύνορα στη Λιβύη, για να σταματήσει η είσοδος προσφύγων και μεταναστών στην Ευρώπη. 

Ο Χάφταρ και η κυβέρνηση της Τρίπολης ανταγωνίζονται σε βαναυσότητα για τα ρατσιστικά μάτια της ΕΕ. Ο Χάφταρ βομβαρδίζει φυλακισμένους πρόσφυγες. Ο Σαράτζ στέλνει το λιμενικό από την Τρίπολη να ανοίγει πυρ κατά των προσφύγων αλλά και κατά των σκαφών των μη κυβερνητικών οργανώσεων που προσπαθούν να διασώσουν τον κόσμο από τον πνιγμό. Το λιβυκό λιμενικό είναι ένας εγκληματικός μηχανισμός, μακρύ χέρι της ΕΕ.  

 Ο κόσμος που δεν καταφέρνει να φύγει καταλήγει σε φυλακές, στρατόπεδα και άθλιες εγκαταστάσεις που ελέγχονται τις περισσότερες φορές από πολιτοφυλακές, οι οποίες οργανώνουν μέχρι και σκλαβοπάζαρα. Ο κόσμος όχι μόνο πέφτει θύμα σεξουαλικής και άλλης βίας, τράφικινγκ αλλά και πολλοί βασανίζονται με σκοπό να ζητηθούν λύτρα από τους συγγενείς τους. 

Αυτή είναι η αξία της ανθρώπινης ζωής για την ΕΕ και για την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αυτοί είναι που τώρα θέλουν να μας βάλουν να σκοτωθούμε για τις ΑΟΖ και το φυσικό αέριο. Όσο κερδισμένοι έχουμε βγει από τις μπίζνες του Μυτιληναίου στη Βεγγάζη, άλλο τόσο θα βγούμε από τις εξορύξεις στα ανοιχτά της Μεσογείου. Οι υδρογονάνθρακες ας μείνουν εκεί που είναι. Ούτε εμείς, ούτε το περιβάλλον έχει ανάγκη την καταστροφή και τον πόλεμο που φέρνουν.