Τις καταγγελίες των προσφύγων και των κινήσεων αλληλεγγύης στους πρόσφυγες για την απάνθρωπη κατάσταση που επικρατεί στα Hot Spot, επιβεβαιώνει έκθεση δύο ερευνητριών της διεθνούς οργάνωσης Παρατηρητήριο για τα ανθρώπινα Δικαιώματα (Human Rights Watch).
Επισκέφτηκαν τη Μόρια από τις 23 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 3 Οκτωβρίου και στη συνέχεια παρουσίασαν στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές Επιτροπές τα ευρήματα των ερευνών τους.
Λίγες μέρες αργότερα στις 8 Οκτώβρη ένα πεντάχρονο κοριτσάκι από τη Συρία βρέθηκε νεκρό στη Μόρια. Οι γονείς του είχαν πει ότι έρχονταν στην Ευρώπη προκειμένου να αντιμετωπιστεί ιατρικά για όγκο στο κεφάλι και βρέθηκαν εσώκλειστοι στη Μόρια.
Όμως η ιατροδικαστική έκθεση που έγινε τη Δευτέρα 9/10 (ΑΠΕ ΜΠΕ) «δεν απέδειξε την ύπαρξη της ανίατης αρρώστιας στην οποία αναφέρονταν οι γονείς. Αντίθετα, απεδείχθη μια μεγάλη ατροφία του εγκεφάλου του μικρού παιδιού καθώς και ένα βαθύ επουλωμένο έγκαυμα στο τριχωτό της κεφαλής. Όλα αυτά οδηγούν σε ενδείξεις, σύμφωνα με πηγές της ιατροδικαστικής υπηρεσίας, ότι το παιδί πέθανε από επιπτώσεις χρήσης όπλων χημικού πολέμου στη Συρία απ' όπου κατάγεται. Φως στα ακριβή αίτια θα ρίξει η παραπέρα ιστολογική εξέταση του εγκεφάλου του άτυχου παιδιού. Ας σημειωθεί, ότι το πεντάχρονο κοριτσάκι με την οικογένειά του (τους γονείς του και τα πέντε αδέλφια του), είχαν περάσει στη Λέσβο από τα απέναντι τουρκικά παράλια μόλις πριν μια εβδομάδα, την περασμένη Τρίτη, 3 Οκτωβρίου».
Ενα μικρό κορίτσι άφησε τελικά την τελευταία του πνοή μέσα σε ένα στρατόπεδο προσφύγων και μεταναστών της ΕΕ. Αυτή είναι η υποδοχή στα θύματα πολέμου και οι περιγραφές των δύο ερευνητριών δεν αφήνουν περιθώρια για παρεξηγήσεις:
Παγιδευμένοι
«Παρακολουθώ στενά την κατάσταση στα νησιά από την αρχή της προσφυγικής κρίσης, από το 2015, κι έχω να πω ότι είναι η πρώτη φορά που βλέπω την κατάσταση στην Μόρια, να είναι τόσο άσχημη για όλους και πόσο μάλλον για τα άτομα με αναπηρία, που είναι εγκλωβισμένα εκεί» είπε η κ. Κοσσέ. «Χιλιάδες άνθρωποι ζητούν προστασία και ασφάλεια, είναι παγιδευμένοι σε επιδεινούμενες συνθήκες, μέσω ενός κύματος νέων αφίξεων, που αποτελούνται, κυρίως, από γυναίκες και παιδιά. Χαρακτηριστικά, τα στατιστικά του Σεπτεμβρίου για τη Λέσβο, από τα σχεδόν 3.000 άτομα η πλειοψηφία ήταν παιδιά και ο υπόλοιπος πληθυσμός χωρίζεται σε γυναίκες και άνδρες.
Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων αυτών ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, ομάδες που πρέπει, να προστατεύονται όπως τα άτομα με αναπηρίες, τα θύματα βασανιστηρίων, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι γυναίκες μόνες, οι μονογονεϊκές οικογένειες. Ενώ θα έπρεπε να προστατεύονται και να μεταφέρονται στην ενδοχώρα σε κατάλληλες και ανθρώπινες δομές, περπατώντας στην Μόρια την τελευταία εβδομάδα αντικρίσαμε ανθρώπους σε αναπηρικά καροτσάκια, αντικρίσαμε γυναίκες μόνες, ηλικιωμένους και εκατοντάδες, εάν όχι χιλιάδες, παιδιά, συμπεριλαμβανομένων νεογέννητων παιδιών.
Από αυτή την εβδομάδα οι σχεδόν 5.000 άνθρωποι είναι παγιδευμένοι εκεί χωρίς αξιοπρεπή πρόσβαση σε σωστό καταφύγιο, νερό, υγιεινή ή προστασία. Καθώς περπατάει κανείς και πηγαίνει στον καταυλισμό της Μόρια, βλέπει δεκάδες άτομα, πολλά εκ των οποίων παιδάκια, στριμωγμένα σε μικροσκοπικά αντίσκηνα και πέφτει η θερμοκρασία.
Μια φορά υπήρξε βροχόπτωση και όλα τα αντίσκηνα επέτρεπαν στο νερό να μπει στο εσωτερικό και οι άνθρωποι ήταν απελπισμένοι, γιατί όλες οι μικρές κουβερτούλες που είχαν ήταν όλες βρεγμένες.
Δεν υπάρχει νερό στη Μόρια και ο κόσμος έχει πρόσβαση στο νερό μόνο τρεις φορές την ημέρα για 30-40 λεπτά. Δεν υπάρχει ζεστό νερό. Είδαμε να φτάνει το νερό και μικρά παιδάκια, από τεσσάρων ετών και πάνω, να τρέχουν ξυπόλητα στο βραχώδες έδαφος με μπουκάλια στα χεράκια τους προσπαθώντας να τα γεμίσουν και να παλέψουν για το νερό μαζί με 4.000 άλλους ανθρώπους.
Κάθε μέρα βλέπαμε μικρά παιδάκια, τα οποία τουρτούριζαν και ήταν έξω με τα εσώρουχα τους, ενώ οι μητέρες τούς έριχναν νερό στο κεφάλι προσπαθώντας να τα καθαρίσουν και να τα προστατεύσουν από τις ψείρες και από την ψώρα. Αυτό που επίσης μας σόκαρε, ήταν ότι παρόλο που η ελληνική κυβέρνηση και άλλοι υπεύθυνοι για το Hot Spot της Μόρια γνωρίζουν ότι η Μόρια δεν είναι προσβάσιμη σε ανθρώπους με αναπηρία, εμείς συναντήσαμε πολλούς ανθρώπους με αναπηρία, οι οποίοι ζουν εκεί και για αυτούς, κυριολεκτικά, δεν υπάρχει η παραμικρή πρόσβαση στα ντους ή στις τουαλέτες, που είναι απολύτως απροσπέλαστες».