Περιβάλλον
Κινητοποιήσεις ενάντια στις ανεμογεννήτριες: Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις

24/5, Οίτη

Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις των κατοίκων σε Τήνο και Λαυρεωτική ενάντια στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών (Α/Γ) ανοίγει, και πάλι, το ερώτημα αν η υποστήριξη αυτών των κινητοποιήσεων ακυρώνει τη θέση ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να απεξαρτηθούμε από ρυπογόνες μορφές παραγωγής ενέργειας. Η απάντηση είναι ότι τα σχέδια για εγκατάσταση Α/Γ σε όλη την Ελλάδα, με τη δημιουργία αιολικών πάρκων, έχει μοναδικό στόχο τα -εξασφαλισμένα από την κυβέρνηση μέσω των χαρατσιών στους λογαριασμούς- κέρδη επιχειρηματικών ομίλων. Είναι σχέδια εχθρικά προς το περιβάλλον, γιατί το καταστρέφουν ανεπανόρθωτα χωρίς καν να εξασφαλίζουν παραγωγή ενέργειας.

Κανένας δεν διαφωνεί με την αξιοποίηση της “αιολικής ενέργειας”, και κάθε ΑΠΕ, το αντίθετο. Αλλά οι κινητοποιήσεις των κατοίκων και η αμέριστη συμπαράσταση μας σ' αυτές δεν είναι ενάντια στις ΑΠΕ, αλλά στα συγκεκριμένα σχέδια (που είναι ίδια σε κάθε περιοχή) των ιδιωτικών ομίλων της ενέργειας και της κυβέρνησης, που και με τον πρόσφατο περιβαλλοντοκτόνο νόμο Χατζηδάκη τους δίνει ακόμα περισσότερες διευκολύνσεις από αυτές που είχαν εξασφαλίσει από τον Σταθάκη και την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Για να έχουμε μία εικόνα, μιλάμε για εγκατάσταση Α/Γ ήδη “παλιάς τεχνολογίας” (ο μέσος χρόνος ζωής μιας τέτοιας Α/Γ είναι 20 – 25 χρόνια με παραγωγή 2 - 3 MW) με συνολικό ύψος 150 μέτρα που για να εγκατασταθεί χρειάζεται 770 κυβικά μπετόν αρμέ και πλατφόρμα έως και 2 στρεμμάτων. Η απόσταση ανάμεσα σε δυο τέτοιες Α/Γ πρέπει να είναι τουλάχιστον 300 μέτρα και για τη μεταφορά και τη λειτουργία τους απαιτούνται, κατά τόπους, διανοίξεις πολλών νέων χωμάτινων οδών, εκσκαφές για καλωδιώσεις, εκσκαφές θεμελίων, διαμορφώσεις πλατειών μεγάλων διαστάσεων, εργοταξιακούς χώρους χιλιάδων τ.μ. που δημιουργούν, ταυτόχρονα, μεγάλες συγκεντρώσεις μπάζων και διαφόρων άχρηστων υλικών. Κάθε "αιολικό πάρκο" με δεκάδες ή/και εκατοντάδες τέτοιες Α/Γ θα καταλαμβάνει μια μεγάλη έκταση και θα διαλύσει εντελώς το φυσικό τοπίο της περιοχής. Το υπέδαφος θα επηρεαστεί από τις εργασίες, με άμεσο κίνδυνο την καταστροφή της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, τους θανάτους χιλιάδων πουλιών, τη διάλυση του τοπικού οικοσυστήματος και βιοποικιλότητας. 

Επιπλέον, επειδή οι ανεμογεννήτριες δεν είναι ανακυκλώσιμες έχουν αρχίσει να δημιουργούνται σ’ όλο τον κόσμο “νεκροταφεία Α/Γ”, εκεί που πριν υπήρχαν αιολικά πάρκα. Με δεδομένο το μεγάλο κόστος (30.000€ για αποσυναρμολόγηση μίας Α/Γ) και αφού κανένας νόμος δεν υποχρεώνει τις εταιρείες να μαζέψουν τις εγκαταστάσεις όταν χαλάσουν, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα τις παρατάνε και θα φεύγουν. Εξίσου σημαντικό είναι το πρόβλημα με τα λάδια που από τις διαρροές θα προκαλέσουν τεράστια καταστροφή. Ένα λίτρο λάδι καταστρέφει 1000 κυβικά νερό και ο τομέας παραγωγής αιολικής ενέργειας βασίζεται κατά 90% σε συμβατικά έλαια, που κατατάσσονται στις πλέον επικίνδυνες ουσίες για τη μόλυνση κάθε είδους υδάτινου περιβάλλοντος.

Κάποιοι θα αναρωτηθούν αν αξίζει να "θυσιάζουμε" κάποιες περιοχές, προς το γενικό καλό, την παραγωγή δηλαδή "καθαρής" αιολικής ενέργειας. Η απάντηση είναι ότι δεν αξίζει. Αυτά τα έργα δεν θεωρούνται αποδοτικά όσο αφορά την παραγωγή ενέργειας. Οι ανεμογεννήτριες είναι πηγές τυχαίας φύσης: όταν φυσάει, παράγουν ρεύμα όλες μαζί, όταν έχει άπνοια δεν παράγουν τίποτα. Αυτό, σε συνδυασμό με την ανελαστικότητα των άλλων μονάδων να αυξομειωθεί η ισχύς τους, καθιστά μεγάλο μέρος της παραγωγής άχρηστο, καθώς δεν μπορεί ούτε να περάσει στο δίκτυο ούτε να αποθηκευτεί. Στη Γερμανία, με περισσότερες από 5.000 ανεμογεννήτριες, παράγεται από αυτές λιγότερο από το 1% του απαιτούμενου ηλεκτρισμού. Οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι ακόμα κι αν βάλουμε σε λειτουργία 25.000 τέτοιες Α/Γ, το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θα μειωθεί κατά μόλις 0,07%.

Κάτοικοι

Αυτό που χρειάζεται, όσο αφορά τις Α/Γ, είναι να ακούσουμε τους κατοίκους και τους επιστήμονες και όχι τις κυβερνήσεις που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ιδιωτικών εταιριών ενέργειας. Αν η τεχνολογία προχωρήσει και τα οφέλη από τις Α/Γ είναι περισσότερα από τα μειονεκτήματα θα μπορούσαν να εγκατασταθούν, αποκεντρωμένες και σε μικρούς αριθμούς ανά περιοχή (που θα έχει κατάλληλα επιλεχθεί με σεβασμό στο φυσικό της περιβάλλον και στις ντόπιες δραστηριότητες), Α/Γ σύγχρονης τεχνολογίας, μικρότερης ισχύος που να μην στηρίζονται σε τεράστιους πυλώνες. Μία τέτοια αντιμετώπιση χρειάζεται και για τις άλλες μορφές ΑΠΕ. Οι πολλές μικρές μονάδες παραγωγής ενέργειας, που θα παράγουν με βάση τα τοπικά χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής και θα εκμεταλλεύονται όλες τις πιθανές εναλλακτικές μορφές ενέργειας, με μικρά σύγχρονα και ψηφιοποιημένα δίκτυα διανομής, είναι η ενδεδειγμένη λύση. Μόνο που κάτι τέτοιο δεν θα συνέφερε οικονομικά τις επενδύσεις του κάθε Μπόμπολα και Μυτιληναίου και για αυτό επιλέγουν τις, καταστρεπτικές και άχρηστες, βιομηχανικές ΑΠΕ.

Η παραγωγή, η διανομή και η κατανάλωση της ενέργειας πρέπει να γίνεται χωρίς να καταστρέφει το περιβάλλον, να είναι προσβάσιμη και να καλύπτει τις ανάγκες μας για δωρεάν ρεύμα και θέρμανση στα νοικοκυριά, για δωρεάν συγκοινωνίες και ό,τι άλλο έχουμε ανάγκη για μία ποιοτική ζωή. Βασική προϋπόθεση είναι η σύγκρουση με τα συμφέροντα των ιδιωτικών εταιριών ενέργειας και των κυβερνήσεων που τις στηρίζουν, για ένα δημόσιο σύστημα ενέργειας, σε όλα τα στάδια, και με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο στο πώς παράγεται, πόση παράγεται, πώς διανέμεται και πώς καταναλώνεται. 

Πρέπει να κινηθούμε προς μία διπλή κατεύθυνση. Να κατευθύνουμε την έρευνα και την τεχνολογία προς την οικολογική αξιοποίηση των φυσικών πόρων για την παραγωγή ενέργειας και τη δημιουργία μηχανών με μεγαλύτερη απόδοση και ταυτόχρονα να μειώσουμε την άσκοπη χρήση της ενέργειας. Ιδιαίτερα ως προς το δεύτερο πρέπει να λάβουμε υπ' όψη μας ότι το μεγαλύτερο ποσό ενέργειας δαπανάται για καταστροφικές δραστηριότητες, όπως π.χ. για τον στρατό και την πολεμική βιομηχανία. Μπορούμε να μειώσουμε τη χρήση του ΙΧ με ένα δημόσιο και δωρεάν εκτεταμένο δίκτυο συγκοινωνιών με έμφαση στα μέσα σταθερής τροχιάς, μπορούμε να μειώσουμε την ενεργειακή κατανάλωση με δημόσια και δωρεάν προγράμματα για μονώσεις σπιτιών, και όχι με την απάτη των προγραμμάτων «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» που καταλήγουν στις τσέπες των τραπεζιτών. Μπορούμε, σίγουρα, να κάνουμε πολλά περισσότερα αρκεί να έχουμε τον έλεγχο και να βάλουμε τις ζωές μας και το περιβάλλον πάνω από τα κέρδη τους.