Διεθνή
Καύκασος όπως Λιβύη

Δεύτερη αποτυχημένη εκεχειρία στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Από τις 27 Σεπτέμβρη ο πόλεμος συνεχίζεται. Σχεδόν 1500 στρατιώτες έχουν πέσει νεκροί, αθροίζοντας και τις δύο πλευρές, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα. Η εκεχειρία υποτίθεται θα ξεκινούσε στις 18 Οκτώβρη τα ξημερώματα, όμως τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, οι συγκρούσεις συνεχίζονται σε πολλά μέτωπα. 

Το Στεπανακέρτ, η πρωτεύουσα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, δεν έχει σταματήσει να βομβαρδίζεται. Ο κόσμος επιβιώνει στα καταφύγια. Στα περίχωρα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, εκεί που έχει κερδίσει εδάφη το Αζερμπαϊτζάν καταγράφονται σφαγές. Την ίδια ώρα, η Αρμενία βομβαρδίζει ακόμη και κατοικημένες περιοχές. 

Οι μεγάλες δυνάμεις πουλούσαν όπλα και προς τις δυο πλευρές. Τώρα λένε πως δεν έχουν τροπο να σταματήσουν τη σφαγή. Οι εκεχειρίες υπογράφηκαν κάτω από την επίβλεψη της Ρωσίας, αλλά κανείς δεν έχει μηχανισμό για να επιβάλει και να επιτηρήσει την εκεχειρία. Η ίδια η σκέψη της ανάπτυξης “ειρηνευτικών” στρατευμάτων στον νότιο Καύκασο ανοίγει αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε μεγάλες και μικρότερες δυνάμεις.

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είχε αρμενική πλειοψηφία όταν διασπάστηκε η ΕΣΣΔ, αλλά γεωγραφικά βρίσκεται μέσα στο Αζερμπαϊτζάν. Η Αρμενία με τον πόλεμο της δεκαετίας του ‘90 εξασφάλισε μια ανεπίσημη ανεξαρτησία στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και εκκαθάρισε τις γύρω περιοχές από Αζέρους, μετατρέποντάς τους σε πρόσφυγες. Και από το Αζερμπαϊτζάν έφυγαν Αρμένιοι πρόσφυγες με διωγμούς. Οι άρχουσες τάξεις έσπειραν το εθνικιστικό μίσος στον Καύκασο, όπου για αιώνες οι άνθρωποι πολλών θρησκειών και πολλαπλάσια περισσότερων γλωσσών ζούσαν και ζουν ο ένας δίπλα στον άλλο.

Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο ήταν και είναι τα καύσιμα της πολεμικής σύρραξης. Το Αζερμπαϊτζάν, με το πλεονέκτημα των κοιτασμάτων της Κασπίας, άνοιξε από τη δεκαετία του ‘90 σχέσεις με τις δυτικές πολυεθνικές, με τις ΗΠΑ, κρατώντας δεσμούς και με τη Ρωσία. Η Αρμενία διεκδικούσε το δικό της χώρο στη μοιρασιά των αγωγών, στο σταυροδρόμι ανάμεσα στη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και την Ασία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τροφοδοτούσε τις ελπίδες ότι με τη διπλωματία των αγωγών θα έφερνε σταθερότητα στο νότιο Καύκασο. Αντίστοιχα, η Ρωσία είχε σύμφωνο άμυνας με την Αρμενία αλλά και μπίζνες με το Αζερμπαϊτζάν. Η Τουρκία διεκδικεί κι αυτή μια θέση στις μοιρασιες.

 Έχοντας πλέον παραδεχθεί ότι δεν είναι σε θέση να επιβάλουν εκεχειρία, σε αυτό που ελπίζουν όλοι, στην πραγματικότητα, είναι ότι το Αζερμπαϊτζάν θα πάρει πίσω κάποια από τα εδάφη που έχασε στον πόλεμο του ‘90 και θα κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Μια συνταγή δηλαδή που μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο για λίγο, μέχρι το επόμενο ξέσπασμα.

Όταν ακούμε για ανάπτυξη που έρχεται από τις γεωτρήσεις, τις ΑΟΖ και τους αγωγούς στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, ας σκεφτόμαστε το βομβαρδιζόμενο Στεπανακέρτ. Ειρήνη και δικαιοσύνη φέρνουν οι κοινοί εργατικοί αγώνες και το αντιπολεμικό κίνημα, όχι οι εθνικιστικοί ανταγωνισμοί ούτε οι παρεμβάσεις των ιμπεριαλιστών.