Διεθνή
Κολομβία: Γενικές απεργίες και εξέγερση

Απεργιακή διαδήλωση στη Μπογκοτά

Οι αλλεπάλληλες γενικές απεργίες στην Κολομβία έχουν μετατραπεί σε συνολικό ξεσηκωμό ενάντια σε ένα από τα πιο αντιδραστικά καθεστώτα της Λατινικής Αμερικής και την κυβέρνηση του Ιβάν Ντούκε. Οι εξελίξεις έχουν τεράστια σημασία για ολόκληρη την περιοχή. Η Κολομβία είναι η πιο πολυπληθής ισπανόφωνη χώρα της Νότιας Αμερικής και ένας από τους πιο σταθερούς στη διάρκεια των δεκαετιών σύμμαχος της Ουάσινγκτον. 

Η σταθερότητα του καθεστώτος που στα χαρτιά είναι δημοκρατία βασίζεται στον τρόμο που επέβαλλε ο στρατός στην ύπαιθρο και επεκτεινόταν μέσα στις πόλεις σε διαρκής κατάσταση “εξαίρεσης”. Χιλιάδες συνδικαλιστές έχουν δολοφονηθεί και δολοφονούνται. Όμως ο φόβος έχει σπάσει για τα καλά και το πολιτικό σκηνικό της Κολομβίας συνειδητοποιεί με αγωνία αυτή την πραγματικότητα. Το μεγάλο σινιάλο είχε δοθεί το φθινόπωρο του 2019, όταν οργανώθηκαν δύο γενικές απεργίες ενάντια σε ένα πακέτο λιτότητας που μαγειρευόταν με την καθοδήγηση του ΔΝΤ, ενώ εξελισσόταν και ένα μαζικό φοιτητικό κίνημα. Εκείνο το Νοέμβρη, η Μπογκοτά πλημμύρισε με κόσμο και η εικόνα της “κοινωνικής ειρήνης” κατέρρευσε μετά από δεκαετίες. Μαζί με τα συνδικάτα βγήκε μαζικά στους δρόμους η νεολαία, οι αγρότες, οι αυτόχθονοι λαοί. Η κυβέρνηση πανικοβλήθηκε και έκανε σπασμωδικές κινήσεις προς τα πίσω. Την ίδια στιγμή εξελισσόταν ο ξεσηκωμός στη Χιλή και τον Ισημερινό και διαφαινόταν ο “κίνδυνος” να εξαπλωθεί το κύμα της εξέγερσης. Στη συνέχεια ήρθε η πανδημία και όπως σε πολλά άλλα σημεία, υπήρξε η αρχική αίσθηση ότι η δυναμική διακόπηκε. Όμως, οι κοινωνικές δυνάμεις που είχαν μπει σε κίνηση στην Κολομβία δεν γινόταν να σταματήσουν. Αντίθετα, η πανδημία τις φέρνει τώρα στο προσκήνιο ακόμη πιο οργισμένες.

Στις 28 Απρίλη, η συνομοσπονδία CUT κάλεσε γενική απεργία ενάντια στις αυξήσεις στη φορολογία των προϊόντων. Αυτό που ακολούθησε ήταν ξανά πέρα από κάθε προσδοκία. Η κυβέρνηση χρησιμοποίησε τη δικαιολογία της πανδημίας για να απαγορεύσει τις κινητοποιήσεις, αλλά καμιά αστυνομία δεν μπορούσε να σταματήσει τον κόσμο. Μόλις τέσσερις μέρες μετά, η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως αποσύρει το νομοσχέδιο για τη φορολογία. Ο υπουργός Οικονομικών παραιτήθηκε. Το κίνημα όμως αντί να υποχωρήσει, πήρε θάρρος. Όλοι ξέρουν πως η αύξηση των φόρων δεν ήταν η αιτία που ο κόσμος πλημμύρισε τους δρόμους, αλλά μόνο η αφορμή. 

Απεργιακή σύγκρουση

Η Κολομβία είναι η δεύτερη σε ανισότητα χώρα ολόκληρης της Νότιας Αμερικής. Η ανεργία είναι στο 17% και η φτώχεια απλώνεται σχεδόν στο μισό πληθυσμό. Ο συνδυασμός των διώξεων στην ύπαιθρο, της αδιάκριτης αστυνομικής και στρατιωτικής βίας (χτυπάνε στο ψαχνό καθημερινά και οπουδήποτε, αλλά καταγράφουν τα εγκλήματά τους σαν μάχες κατά ανταρτών) και της μαζικής μετανάστευσης στις πόλεις έχει δημιουργήσει μια μαζική φτωχολογιά με πολύ εργατόκοσμο στο καθημερινό ψάξιμο μαύρης εργασίας. Η γενική απεργία κατάφερε και ένωσε όλα τα κομμάτια των καταπιεσμένων. Στα αιτήματα των συνδικάτων και των απεργιακών επιτροπών που ξεπήδησαν άρχισαν να ανεβαίνουν στην πρώτη γραμμή όλες οι απαιτήσεις των από κάτω: Δημόσια υγεία για όλους, εμβόλια για όλους, δωρεάν πανεπιστήμια, εξασφάλιση επιδομάτων για να ζουν οι φτωχοί, να σταματήσουν οι διώξεις και οι βίαιες εκτοπίσεις στην ύπαιθρο, να διαλυθούν τα κολομβιανά ΜΑΤ (ESMAD), να σταματήσει ο στρατός να έχει ρόλο κράτους εν κράτει. Με λίγα λόγια ήρθε στο προσκήνιο η σύγκρουση με την ουσία του κολομβιανού καθεστώτος.

Η κυβέρνηση από την πλευρά της έκανε ό,τι ακριβώς είχε προσπαθήσει να κάνει και το 2019. Από τη μια μεριά υποχωρήσεις και κάλεσμα σε διάλογο με τα συνδικάτα, από την άλλη κλιμάκωση της καταστολής με την προπαγάνδα ότι οι εξεγερμένοι στους δρόμους είναι… πράκτορες των ανταρτών FARC και της Βενεζουέλας.  Καταγράφονται ήδη 50 νεκροί από την αστυνομική βία. Η απεργία όμως είχε ήδη μετατραπεί σε διαρκή. Ανά πόλη η συγκρότηση απεργιακών επιτροπών δημιουργεί δυναμικές γενικευμένου ξεσηκωμού. Στο Κάλι, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, πήγε ο ίδιος ο Ντούκε για να επιβλέψει ότι η αστυνομία θα αναπτυχθεί παντού για να καταστείλει την εξέγερση.

Οι ηγεσίες των συνδικάτων, παρότι προσπάθησαν να επενδύσουν στο διάλογο, ένιωθαν τη φωτιά των δρόμων και δεν σταμάτησαν να καλούν σε νέες γενικές απεργίες που παραλύουν τη χώρα κάθε φορά. Το Νοέμβρη του 2019 ήταν τα συνδικάτα που έτρεξαν να προλάβουν τον παλμό των φοιτητών που είχαν βγει στους δρόμους. Τώρα η εμπειρία των απεργιών έχει φέρει το συνδικαλισμό στο κέντρο, με τη νεολαία, τους φοιτητές, τους καλλιτέχνες να συνδέουν τις δικές τους μάχες με την επιτυχία των γενικών απεργιών. Την ίδια στιγμή που στη Χιλή, τα αποτελέσματα των εκλογών (σαν συνέχεια του ξεσηκωμού των τελευταίων χρόνων) καταγράφουν τη μεγαλύτερη ήττα του νεοφιλελευθερισμού από την πτώση του Πινοτσέτ, η Κολομβία, το δεύτερο μοντέλο κατασταλτικού νεοφιλελευθερισμού της περιοχής τραντάζεται συθέμελα. Η γενική απεργία και η εξέγερση στην Κολομβία δίνει δύναμη σε όλες τις δυνάμεις του αγώνα στη Λατινική Αμερική.