Διεθνή
Αφγανιστάν: ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, ΕΕ παζαρεύουν με τους Ταλιμπάν

Ένας μήνας έχει περάσει από την είσοδο των Ταλιμπάν στην Καμπούλ και το φευγιό των Αμερικάνων. Αυτό που γίνεται πλέον σαφές είναι ότι οι Ταλιμπάν εδραιώνουν τον έλεγχο όλης της χώρας. Και όλες οι κυβερνήσεις των μεγάλων και μικρότερων δυνάμεων είναι αναγκασμένες να παζαρέψουν απευθείας μαζί τους. 

Την περασμένη βδομάδα οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν ότι οι δυνάμεις τους ελέγχουν την κοιλάδα του Παντσίρ στα βορειοανατολικά της χώρας. Εκεί είχε συγκεντρώσει τις δυνάμεις του ο Αχμάντ Μασούντ, γιος και διάδοχος ενός διάσημου πολέμαρχου μουτζαχεντίν. Στο πλευρό του είχε σπεύσει ο Αμρουλάχ Σάλεχ, πρώην αντιπρόεδρος του προέδρου Γάνι (αυτού που την κοπάνησε με μερικά εκατομμύρια δολάρια από την Καμπούλ), ο οποίος πομπωδώς αυτοανακηρύχτηκε «προσωρινός πρόεδρος» της χώρας. 

Δυο βδομάδες πριν, ο Μασούντ με δηλώσεις του καλούσε τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και την Βρετανία να στηρίξουν την «αντίσταση του Παντσίρ» και ταυτόχρονα δήλωνε ότι είναι πρόθυμος για συνομιλίες με τους Ταλιμπάν. Πέρα από τις προπαγανδιστικές ειδήσεις στα δυτικά ΜΜΕ, οι περισσότεροι σοβαροί αναλυτές και διπλωμάτες εκτιμούσαν ότι οι προοπτικές του λεγόμενου Μετώπου Εθνικής Αντίστασης στο Παντσίρ ήταν μηδενικές. Πριν μια βδομάδα εκπρόσωπος του Μασούντ δήλωσε ότι οι «δυνάμεις του Μετώπου» έκαναν μια «τακτική υποχώρηση» ο ίδιος ο Μασούντ βρίσκεται σε «ασφαλή τοποθεσία», ενώ ο πολύς Σάλεχ μάλλον διέφυγε στο Τατζικιστάν σύμφωνα με την Ουάσιγκτον Ποστ. 

Λίγες μέρες μετά, οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν την σύνθεση της «προσωρινής» κυβέρνησης. Τα διεθνή ΜΜΕ υποδέχτηκαν την ανακοίνωση με σχόλια του τύπου «κυβέρνηση 100% Ταλιμπάν». Παρόλα αυτά όλοι οι «παίκτες» θέλουν να έχουν παρουσία στο Αφγανιστάν. Και οι Ταλιμπάν με την σειρά τους έχουν αφήσει ανοιχτές τις πόρτες για το παζάρι. 

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι αναπληρωτής πρωθυπουργός της κυβέρνησης είναι ο γνωστός πλέον Μπαραντάρ, ο βασικός διαπραγματευτής των Ταλιμπάν με τους Αμερικάνους στις συνομιλίες που κατέληξαν στην συμφωνία της Ντόχα τον Φλεβάρη του 2020. Επίσης ο Μπαραντάρ διαπραγματεύτηκε με τον διευθυντή της CIA τις λεπτομέρειες της αποχώρησης από το αεροδρόμιο της Καμπούλ. Και δεν είναι ο μόνος «γεφυροποιός». Ακόμα και το «δίκτυο Χακάνι» διαθέτει τους κατάλληλους ανθρώπους για αυτή τη δουλειά. Ο αρχηγός του, ο Σιραζουτίν Χακάνι, που τώρα είναι υπουργός Εσωτερικών είχε δημοσιεύσει άρθρο στους Νιου Γιορκ Τάιμς τον Φλεβάρη του 2020 γεμάτο με ωραίες φράσεις και διαβεβαιώσεις. Ο νεότερος αδελφός του συμμετείχε στη διαπραγματευτική ομάδα στη Ντόχα, δίπλα στον Μπαραντάρ. 

Ανταγωνισμοί

Υποτίθεται ότι αυτό που νοιάζει την αμερικάνικη κυβέρνηση είναι να μην γίνει ξανά το Αφγανιστάν βάση εξόρμησης τρομοκρατικών ομάδων. Στην πραγματικότητα αυτό που την ενδιαφέρει είναι να μην ελέγξουν αυτή τη στρατηγική χώρα οι ανταγωνιστές του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Γι’ αυτό από τη μια σείει το μαστίγιο των οικονομικών πιέσεων, τα συναλλαγματικά αποθέματα του Αφγανιστάν είναι σε αμερικάνικα χέρια. Και από την άλλη το καρότο της ανθρωπιστικής βοήθειας. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ένας αναλυτής στους Φαινάνσιαλ Τάιμς στις 10 Σεπτέμβρη: «Έχουμε μια πολύ αμήχανη κατάσταση όπου η κυβέρνηση των Ταλιμπάν και οι ΗΠΑ χρειάζονται η μια την άλλη». 

Εν τω μεταξύ η Κίνα μπαίνει και αυτή στο «μεγάλο παιχνίδι». Την περασμένη βδομάδα οργάνωσε μια σύνοδο χωρών που συνορεύουν με το Αφγανιστάν (Ιράν, Τατζικιστάν, Ουζμπεκιστάν, Πακιστάν) στην οποία ο κινέζος υπουργός Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι η χώρα του θα προσφέρει 3 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων στο Αφγανιστάν μαζί με 31 εκατ. δολάρια ανθρωπιστική βοήθεια. «Πρέπει να αδράξουμε αυτό το κρίσιμο παράθυρο στην κατάσταση στο Αφγανιστάν» δήλωσε. 

Η Ρωσία προσπαθεί να μην μείνει πίσω. Έκανε κοινά στρατιωτικά γυμνάσια με το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν μια ανάσα από τα σύνορά τους με το Αφγανιστάν και ταυτόχρονα αξιωματούχοι των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας συναντήθηκαν με Ινδούς ομολόγους τους στο Δελχί για «αντιτρομοκρατικό συντονισμό». Η Ινδία είναι ο ανταγωνιστής του Πακιστάν το οποίο ασκεί τεράστια επιρροή στους Ταλιμπάν και έχει στενές σχέσεις και με την Κίνα. 

Όσον αφορά την Ε.Ε. οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών της από τη μια προσπαθούν να συνέλθουν από την ταπείνωση της αποχώρησης των ΗΠΑ ενώ δεν μπορούν να συμφωνήσουν στα επόμενα βήματα. Στο μόνο που συμφωνούν είναι ο ρατσισμός, τα κλειστά σύνορα στους Αφγανούς πρόσφυγες. Γι’ αυτό οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Ολλανδίας πήγαν στις αρχές του μήνα στο Ισλαμαμπάντ, την πρωτεύουσα του Πακιστάν, για να εξυμνήσουν τον «εποικοδομητικό» ρόλο του και να υποσχεθούν οικονομική βοήθεια. 

Οι ανταγωνισμοί για τον έλεγχο του Αφγανιστάν θα συνεχιστούν καλυμμένοι με κενές φράσεις περί ανθρωπισμού και δικαιωμάτων και με ένταση των ρατσιστικών ισλαφοβικών εκστρατειών.