Διεθνή
Oυκρανία: Ο πόλεμος σε νέα, πιο επικίνδυνη φάση

Μόσχα 21 Σεπτέμβρη, Αστυνομικοί επιτίθενται σε αντιπολεμική διαδήλωση. Φωτό: Alexander Nemenov/AFP

Ο τόνος στις δηλώσεις των Αμερικάνων αξιωματούχων και των συμμάχων τους, όπως και του σχολιασμού στα ΜΜΕ, είναι πανηγυρικός. Η ουκρανική αντεπίθεση στην περιοχή νότια του Χάρκοβο στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία. Η Ρωσία χάνει, ο Πούτιν είναι στρυμωγμένος, να αυξήσουμε την πίεση, είναι το συμπέρασμα που βγάζουν. 

Από την άλλη μεριά της ιμπεριαλιστικής διαμάχης ήρθε η πρώτη απάντηση. Ο Πούτιν ανακοίνωσε τα δημοψηφίσματα στις περιοχές του Ντονιέτσκ και της νότιας Ουκρανίας που έχει καταλάβει ο ρωσικός στρατός για την ένωσή τους με τη Ρωσία. Το αποτέλεσμα είναι προαποφασισμένο. Παράλληλα κήρυξε μερική επιστράτευση, με αρχικό στόχο 300 χιλιάδες εφέδρους. Μια πιο προσεκτική ματιά στο σχετικό διάταγμα δείχνει ότι η ασάφεια των διατυπώσεών του αφήνει περιθώρια για ένα πολύ υψηλότερο αριθμό. 

Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία δεν βαδίζει στο τέλος του. Μπαίνει σε μια τρίτη, ακόμα σκληρότερη και πιο επικίνδυνη φάση. 

Αρχικά ο σχεδιασμός της ουκρανικής κυβέρνησης πρόβλεπε ότι η μεγάλη αντεπίθεση θα γινόταν στην περιοχή της Χερσώνας στα νότια. Ο Ζελένσκι προσωπικά ήταν ο ένθερμος υποστηρικτής αυτής της επιλογής, για πολιτικούς λόγους: η Χερσώνα είναι η μεγαλύτερη πόλη που έχει κατακτήσει η Ρωσία και είναι η πύλη της Κριμαίας. Η αντεπίθεση όντως ξεκίνησε στην Χερσώνα και «κόλλησε» με βαριές απώλειες. Όμως, η αντεπίθεση στο μέτωπο του Χάρκοβο εξελίχθηκε σε μια σοβαρή τακτική νίκη: ο ουκρανικός στρατός ανακατέλαβε 8 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα και οι ρωσικές μονάδες υποχρεώθηκαν σε άτακτη υποχώρηση. 

Ένα αποκαλυπτικό άρθρο στην εφημερίδα Νιου Γιορκ Τάϊμς στις 13 Σεπτέμβρη δίνει πολύτιμα στοιχεία για το «παρασκήνιο» της αντεπίθεσης. Δεν θα εκδηλωνόταν χωρίς την ενθάρρυνση, σχεδιασμό και υλική βοήθεια των ΗΠΑ και της Βρετανίας. Όχι γενικά, ακόμα και στις λεπτομέρειες. Σύμφωνα με το άρθρο:

«Ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, και ο Αντρίι Γέρμακ, κορυφαίος σύμβουλος του Ζελένσκι, μίλησαν πολλές φορές για τον σχεδιασμό της αντεπίθεσης, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο της κυβέρνησης. Ο στρατηγός Μαρκ Μίλεϊ, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, και οι ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματικοί συζητούσαν τακτικά τις πληροφορίες και τη στρατιωτική υποστήριξη.

Στο Κίεβο, Ουκρανοί και Βρετανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι συνέχισαν να συνεργάζονται, ενώ ο νέος Αμερικανός στρατιωτικός ακόλουθος, ο ταξίαρχος Γκάρικ Χάρμον, άρχισε να έχει καθημερινές συναντήσεις με τους κορυφαίους αξιωματικούς της Ουκρανίας».

Οι Αμερικάνοι και Βρετανοί ενέτειναν τη συλλογή πληροφοριών για τις θέσεις -και τη δύναμη- των ρωσικών μονάδων στο μέτωπο. Αμερικάνοι και Ουκρανοί αξιωματικοί έκαναν προσομοιώσεις των διαφόρων σεναρίων σε συναντήσεις τους. Όμως το πιο σημαντικό στοιχείο ήταν άλλο: «Αλλά το σχέδιο, σύμφωνα με αξιωματικό του γενικού επιτελείου στο Κίεβο, εξαρτιόταν αποκλειστικά από το μέγεθος και τον ρυθμό της πρόσθετης στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ. Πριν την έναρξη της αντεπίθεσης οι Ουκρανοί αξιωματικοί έστειλαν μια λεπτομερή λίστα με τον οπλισμό που θεωρούσαν απαραίτητο για την επιτυχία». 

Κι αυτή η βοήθεια δόθηκε πλουσιοπάροχα. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ οι ΗΠΑ έστειλαν 800 χιλιάδες οβίδες, από την αρχή του πολέμου, για τα πυροβόλα των 155 χιλ. του ουκρανικού στρατού. Οι υπερσύγχρονοι αυτοκινούμενοι πολλαπλοί εκτοξευτές ρουκετών, HIMARS, έχουν πλήξει 400 ρωσικούς στόχους. Τα MiG-29 της ουκρανικής αεροπορίας είναι πλέον εξοπλισμένα με αμερικάνικους πυραύλους αέρος-εδάφους AGM-88 HARM που έχουν σχεδιαστεί να πλήττουν ραντάρ και το έκαναν «με μεγάλη επιτυχία». Όταν λέμε ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ πολεμάνε στην Ουκρανία είναι κυριολεκτικό. 

Οι δυτικές πρωτεύουσες αποκαλούν μπλόφα την απάντηση του Πούτιν. Όμως, οι 300 χιλιάδες έφεδροι που επιστρατεύονται είναι μια μεγάλη δύναμη. Ακόμα και αν χρειαστούν μήνες για να εκπαιδευτούν και να εφοδιαστούν, η ρωσική κυβέρνηση έχει πάντα την επιλογή να στέλνει τμήματα από αυτούς να γεμίζουν άμεσα τις «τρύπες» στο μέτωπο και τα μετόπισθεν. 

Ούτε η απειλή ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα αν κρίνει ότι απειλείται έδαφός της (δηλαδή οι προσαρτημένες περιοχές της Ουκρανίας) είναι για πλάκα. Ένας πιο αδύναμος ιμπεριαλισμός από τις ΗΠΑ σείει απειλητικά αυτό που θεωρεί ως πλεονέκτημά του στον πόλεμό τους. 

Ο Πούτιν με αυτές τις κινήσεις δηλώνει ότι είναι αποφασισμένος να μην χάσει στην Ουκρανία. Πράγματι, ο ουκρανικός στρατός παρά την τακτική του επιτυχία είναι πολύ δύσκολο να προελάσει και να κερδίσει μια στρατηγική νίκη, πριν τα χιόνια του χειμώνα. Εν μέσω πανηγυρισμών ακούγονται προειδοποιήσεις όπως αυτή ενός στρατιωτικού αναλυτή στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς (26/9) που «προειδοποιεί για τον κίνδυνο εφησυχασμού στη Δύση σχετικά με την ανάγκη να προετοιμαστεί ο ουκρανικός στρατός για μια παρατεταμένη σύγκρουση». Περισσότερα όπλα, περισσότερο κρέας για τα κανόνια: η ουκρανική κυβέρνηση είχε επιβάλλει απαγόρευση εξόδου από τη χώρα σε όλους τους άνδρες στρατεύσιμης ηλικίας. Τώρα επέκτεινε την απαγόρευση και σε όσους φοιτούν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. 

Το μήνυμα από την πλευρά του Πούτιν είναι ότι μπορεί να συνεχίσει τον πόλεμο και μέσα στο 2023. Στην ομιλία που ανακοίνωσε την επιστράτευση ο Πούτιν έκανε μια φευγαλέα αναφορά στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις που κατέρρευσαν τον Μάρτη ρίχνοντας το φταίξιμο στη Δύση. Είναι σαν να λέει: εγώ είμαι πρόθυμος για συμφωνία, εσείς πόσο μπορείτε να αντέξετε;

Η απάντηση από την άλλη πλευρά είναι προς το παρόν η κλιμάκωση. Ακόμα και η «διστακτική» γερμανική κυβέρνηση προτείνει νέο γύρο κυρώσεων στη Ρωσία. Το πρώτο αποτέλεσμα της νέας φάσης του ιμπεριαλιστικού πολέμου στο έδαφος της Ουκρανίας θα είναι η ένταση του οικονομικού πολέμου που το κόστος του θα το πληρώσουν οι εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο. 

Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους υπολογίζουν ότι ο ρωσικός ιμπεριαλισμός θα λυγίσει πρώτος. Εκτιμάνε ότι χάνει συμμάχους. Στην πρόσφατη συνάντηση του Πούτιν με τον Σι Τζιπίνγκ ο πρώτος δήλωσε ότι «κατανοεί τους προβληματισμούς των Κινέζων φίλων» για την συνέχιση του πολέμου. Πράγματι η κινέζικη κυβέρνηση φοβάται ότι θα γίνει στόχος νέων αμερικάνικων κυρώσεων. Όμως, δεν έχει καμιά διάθεση να εγκαταλείψει τον Πούτιν. Μια ηττημένη Ρωσία είναι μεγαλύτερος εφιάλτης για τον κινέζικο ιμπεριαλισμό. 


Αντιπολεμικές συγκεντρώσεις στη Ρωσία

Που βρίσκεται η ελπίδα για την ειρήνη; Με την ανακοίνωση της επιστράτευσης ξέσπασαν αντιπολεμικές κινητοποιήσεις σε πολλές πόλεις της Ρωσίας. Σύμφωνα με την οργάνωση ανθρώπινων δικαιωμάτων OVD-Info στις 21 Σεπτέμβρη οι συλλήψεις έφτασαν τις 1.300. Είναι οι πρώτες αντιπολεμικές κινητοποιήσεις μετά από πολλούς μήνες ουσιαστικά από την έναρξη του πολέμου. Στο Νταγκεστάν, στον βόρειο Καύκασο, η αντίσταση στην επιστράτευση έχει πάρει μαζικές διαστάσεις. Διαδηλωτές μπλόκαραν μια εθνική οδό, ενώ βίντεο δείχνουν γυναίκες να τα βάζουν με την αστυνομία.

Το αντιπολεμικό κίνημα στην Ρωσία χρειάζεται συμμάχους. Και αυτοί δεν βρίσκονται στις πρωτεύουσες της Δύσης που λένε υποκριτικά λόγια για τις ελευθερίες που καταπατιούνται στη Ρωσία. Οι πύραυλοι του ΝΑΤΟ και οι οικονομικές κυρώσεις δεν ενισχύουν τις αντιπολεμικές φωνές στην Ρωσία, αντίθετα τις αδυνατίζουν. 

Η ελπίδα για την ειρήνη βρίσκεται στο δικό μας πόλεμο ενάντια στις κυβερνήσεις που φέρνουν φτώχεια και θυσίες στους εργαζόμενους και τη νεολαία. Η ένταση του οικονομικού πολέμου θα φέρει νέα κύματα ακρίβειας. Η κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία θα εντείνει τους ανταγωνισμούς παντού, και στη δικιά μας γειτονιά, δηλαδή θα φέρει νέους γύρους εξοπλισμών, περισσότερο εθνικισμό και πολεμοκαπηλεία από την κυβέρνηση των υποκλοπών και των μπάτσων. Η πάλη για να ανατρέψουμε αυτή την κυβέρνηση, η σύγκρουση με το σύστημα της φτώχειας, του πολέμου και της κλιματικής καταστροφής, είναι η πραγματική ελπίδα.