Άγνωστα παραμένουν ακόμα τα αίτια θανάτου του Βασίλη Δημάκη, που βρέθηκε νεκρός στο κελί του στις φυλακές Κορυδαλλού την περασμένη βδομάδα. Αυτό όμως που δεν είναι άγνωστο είναι ότι η ιστορία του θα αποτελεί πάντα την πιο κραυγαλέα απόδειξη του αυταρχικού και εκδικητικού ρόλου του σωφρονιστικού συστήματος και όλου του κράτους απέναντι στους κρατουμένους.
«Όλα πρέπει να ψαχτούν και όλα τα ερωτήματα να απαντηθούν», έγραψε μετά την είδησή του θανάτου του ο Θανάσης Καμπαγιάννης που τον είχε εκπροσωπήσει παλιότερα. «Αλλά αν τα χαρτιά γράφανε την αλήθεια, το ιατροδικαστικό πόρισμα θα έγραφε στην αιτία θανάτου τέσσερις λέξεις: Τον σκότωσε η φυλακή».
Πράγματι στη χώρα που κρατούμενοι “αυτοκτονούν” μέσα στα αστυνομικά τμήματα και τις φυλακές χωρίς μάρτυρες και χωρίς ποτέ οι κάμερες να λειτουργούν, δεν πρέπει να μείνει ίχνος υποψίας για τα αίτια θανάτου του. Ωστόσο, και «φυσικά» να αποδειχτούν, δεν θα μπορέσουν να διαγράψουν τον ρόλο που πιθανά έπαιξε η επιβάρυνση της υγείας του από τις δύο πολυήμερες απεργίες πείνας και δίψας στις οποίες είχε προχωρήσει τα προηγούμενα χρόνια. Ούτε θα καταφέρουν να ξεχαστεί ο λόγος που τον οδήγησε σε αυτές κάνοντάς τον γνωστό στο πανελλήνιο.
Τόσο το 2018 όσο και το 2020, οι αρμόδιες αρχές θέλησαν να του στερήσουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση. Την πρώτη φορά κόβοντας την άδεια παρακολούθησης σπουδών στο Πολιτικό της Νομικής για την οποία είχε όλες τις προϋποθέσεις και τη δεύτερη μετάγοντάς τον βίαια στις φυλακές Γρεβενών μακριά από τη σχολή του.
Έτσι αντιμετώπισε το «σύστημα» έναν άνθρωπο που το ποινικό του παρελθόν δεν τον εμπόδισε να προσπαθήσει και να καταφέρει, όχι μόνο να τελειώσει το Λύκειο, αλλά και να περάσει στο πανεπιστήμιο. Και μάλιστα μέσα στο πιο γνωστό εχθρικό για τη μόρφωση αλλά και για κάθε είδους προσωπική αλλαγή περιβάλλον, αυτό των φυλακών, στις οποίες ο ίδιος βρέθηκε από τα 20 μέχρι τα 47 του χρόνια.
Με τον αγώνα τον δικό του καθώς και του τεράστιου κινήματος συμπαράστασης που ξεδιπλώθηκε στο πλευρό του, από τους συμφοιτητές του και τους πανεπιστημιακούς του δασκάλους μέχρι τους γιατρούς, τους εκπαιδευτικούς και όλον τον κόσμο που υπερασπίζεται το δικαίωμα όλων στη μόρφωση, μπόρεσε και τις δύο φορές να νικήσει. Αναγκάζοντας τους υπεύθυνους σε υποχώρηση και σε ικανοποίηση των αιτημάτων του.
Συνολικά η περίπτωση του Βασίλη Δημάκη ανέδειξε τότε και συνεχίζει να αναδεικνύει σήμερα τέσσερα πράγματα. Το πρώτο είναι το πόσο μακριά από το στόχο της «επανένταξης» βρίσκεται το υπάρχον σωφρονιστικό σύστημα. Το δεύτερο είναι ότι οι άδειες κάθε είδους, αλλά και όλα τα δικαιώματα των κρατουμένων, είναι κατακτήσεις των ίδιων -και όχι “δωράκια” των αρμόδιων αρχών. Το τρίτο είναι τη συστηματική παραβίασή τους από τους κρατικούς μηχανισμούς που υποτίθεται υπάρχουν για να τα υπηρετούν. Και το τελευταίο είναι ότι μόνο ο αγώνας μπορεί να τα υπερασπίσει στις φυλακές και παντού. Όλα αυτά εξηγούν τις χιλιάδες αναρτήσεις, μηνύματα, άρθρα που ακολούθησαν το θάνατό του.