Το βράδυ μεταξύ 24 και 25 Φλεβάρη, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθέτησε ένα ψήφισμα το οποίο ζητάει «τον τερματισμό της σύγκρουσης το συντομότερο δυνατόν» και «διαρκή ειρήνη» στην Ουκρανία. Το ψήφισμα το κατέθεσαν οι ΗΠΑ και έλαβε δέκα ψήφους, ανάμεσά τους και της Ρωσίας και της Κίνας. Απείχαν πέντε μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας (Βρετανία, Γαλλία, Δανία, Ελλάδα, Σλοβενία).
Ο Γεραπετρίτης, εκπροσωπώντας την κυβέρνηση του Μητσοτάκη, δήλωσε ότι «η χώρα την οποία έχω την τιμή να εκπροσωπώ εδώ, είναι σταθερός θιασώτης της ειρήνης» ενώ κι οι πέτρες πλέον γνωρίζουν ότι η Αλεξανδρούπολη έχει γίνει ΝΑΤΟϊκός και αμερικάνικος κόμβος μεταφοράς οπλισμού στην Ουκρανία και η Σούδα είναι τα μετόπισθεν του Ισραήλ για τη σφαγή των Παλαιστίνιων.
Πέρα από την υποκρισία, ο Γεραπετρίτης ψέλλισε κάποιες αντιρρήσεις γιατί στο ψήφισμα δεν γίνεται «αναφορά στο διεθνές δίκαιο και τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών», δηλαδή δεν περιλαμβάνει μια έμμεση, έστω, καταδίκη, της ρωσικής εισβολής που ξεκίνησε πριν τρία χρόνια τέτοια μέρα. Τόσο ευγενικά και τόσο απαλά, στο κάτω-κάτω δεν πρόκειται για τους «τρομοκράτες» Παλαιστίνιους. Άλλωστε, έχει περάσει καιρός από τότε που το κτίριο της Βουλής φωτιζόταν με τα χρώματα της ουκρανικής σημαίας και ο «εξοχότατος» Ζελένσκι μιλούσε από το βήμα της. Τώρα, ούτε ψήφο εμπιστοσύνης δεν κατάφερε να πάρει από την ουκρανική βουλή, δεκάδες βουλευτές του κόμματός του απείχαν.
Η Βρετανία και η Γαλλία είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Θα μπορούσαν να μπλοκάρουν το ψήφισμα ασκώντας το δικαίωμα του βέτο. Όμως, δεν το έκαναν. Γιατί είναι κομμάτι του παζαριού για τη «διευθέτηση» με τον Πούτιν και τον Τραμπ. Ο Μακρόν συναντήθηκε με τον Τραμπ στην Ουάσιγκτον και στη συνέχεια έδωσε μια συνέντευξη στο Fox News. Δήλωσε ότι η επίτευξη μιας ανακωχής στα ουκρανικά μέτωπα μπορεί να είναι υπόθεση λίγων εβδομάδων.
Και στη συνέχεια έβαλε τους όρους του. Να αναλάβει η «Ευρώπη» τις «εγγυήσεις ασφαλείας» της Ουκρανίας, με στρατιωτική παρουσία δική της αλλά και με την «υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών». Χρειαζόμαστε αυτό «το μήνυμα αλληλεγγύης από τις ΗΠΑ» συνέχισε σε περίπτωση που η Ρωσία παραβιάσει τη συμφωνία. Ο Τραμπ, σύμφωνα με την εφημερίδα Financial Times απάντησε ως εξής: «Κάποιας μορφής υποστήριξης θα δώσουμε. Οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να αναμιχθούν. Δεν νομίζω ότι θα χρειαστείτε μεγάλη υποστήριξη». Ο Στάρμερ, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, θα πάει να συναντήσει κι αυτός τον Τραμπ. Και έχει ήδη προθυμοποιηθεί να στείλει στρατό ως «ειρηνευτική» δύναμη στην Ουκρανία.
Η στρατηγική του Τραμπ είναι ωμή και χοντροκομμένη αλλά σαφής. Το κόστος της αποκαλούμενης ειρήνης στην Ουκρανία θα το αναλάβουν οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Ο Τραμπ πρόσφατα δήλωσε ότι τις ΗΠΑ τις χωρίζει από την Ευρώπη «ένας υπέροχος ωκεανός», απειλώντας έμμεσα ότι ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός θα αποσύρει τη δικιά του «εγγύηση ασφαλείας» που είχε δώσει στις ευρωπαϊκές άρχουσες τάξεις με την ίδρυση του ΝΑΤΟ το 1949. Ο Τραμπ βέβαια δεν σκοπεύει να αποσύρει τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό από την Ευρώπη. Σκοπεύει να τη βάλει να πληρώσει, πχ με ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις των στρατιωτικών δαπανών τους.
Με ποιον σκοπό το κάνει ο Τραμπ αυτό; Οι εύκολες εξηγήσεις είναι ότι το κάνει επειδή είναι «φιλορώσος», και θαυμαστής του Πούτιν, ακόμα και επειδή είναι «φιλειρηνιστής» σε αντίθεση με τους «πολεμοχαρείς» Δημοκρατικούς. Αυτό που θέλει να κάνει είναι να ελέγξει το δυτικό ημισφαίριο ώστε ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός να μπορέσει να ρίξει όλο το βάρος στην αντιπαράθεση με την Κίνα.
Συμφωνίες
Κι αυτή η επιδίωξη περιλαμβάνει και συμφωνίες με τον ρωσικό ιμπεριαλισμό και τον Πούτιν. Ένα ολόκληρο ρεύμα της αμερικάνικης άρχουσας τάξης και των «αυτοκρατορικών διανοούμενών» της ασκούσαν επί δεκαετίες κριτική στις αμερικάνικες κυβερνήσεις για την πολιτική τους απέναντι στην Ρωσία. Ήδη τον Οκτώβρη του 2014, ο Τζον Μίερσχάιμερ, ένας διάσημος θεωρητικός της «ρεαλιστικής» σχολής των διεθνών σχέσεων, έγραφε στο περιοδικό Foreign Affairs για τα οφέλη μιας προσέγγισης με τη Ρωσία: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί, επίσης, κάποια μέρα, να χρειαστούν τη βοήθεια της Ρωσίας για την ανάσχεση της ανερχόμενης Κίνας. Η τρέχουσα πολιτική των ΗΠΑ, όμως, ωθεί πιο κοντά τη Ρωσία και την Κίνα».
Η προοπτική της κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης ΗΠΑ-Κίνας είναι εφιαλτική. Όπως έχει εξηγήσει ο ίδιος Μιερσχάιμερ (και πολλοί άλλοι) μπορεί να φτάσει στον πυρηνικό πόλεμο. Μια «παγωμένη σύγκρουση» στην Ουκρανία δεν είναι προάγγελος ηρεμίας και ανάπτυξης. Είναι η απαρχή ενός νέου γύρου ανταγωνισμών, μιλιταρισμού, κούρσας των εξοπλισμών που το κόστος τους θα το φορτώνεται η εργατική τάξη σε «Ανατολή» και «Δύση».
Τρία χρόνια μετά το ξεκίνημα του πολέμου το κόστος είναι τεράστιο. Υπάρχουν διάφορες εκτιμήσεις για τον αριθμό των ουκρανικών απωλειών μεταξύ αμάχων και στρατιωτών (νεκροί και τραυματίες): 46.000 πολίτες και ίσως 500.000 στρατιώτες. Οι ρωσικές στρατιωτικές απώλειες είναι περίπου οι ίδιες. Εκατομμύρια έχουν φύγει στο εξωτερικό και πολλά ακόμη εκατομμύρια έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους εντός της Ουκρανίας.
Μια εμπιστευτική ουκρανική εκτίμηση νωρίτερα το 2024, την οποία ανέφερε η Wall Street Journal, τοποθετούσε τις απώλειες των ουκρανικών στρατευμάτων σε 80.000 νεκρούς και 400.000 τραυματίες. Σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία, το πρώτο εξάμηνο του 2024, τρεις φορές περισσότεροι άνθρωποι πέθαναν στην Ουκρανία από όσους γεννήθηκαν, ανέφερε η WSJ. Τον τελευταίο χρόνο, οι ουκρανικές απώλειες ήταν πενταπλάσιες από εκείνες της Ρωσίας, με το Κίεβο να χάνει τουλάχιστον 50.000 στρατιωτικούς τον μήνα.
Όπως σχολιάζει ο μαρξιστής οικονομολόγος Μαικλ Ρόμπερτς σε μια πρόσφατη δημοσίευση στο μπλογκ του:
«Ο στόχος της κυβέρνησης της Ουκρανίας, της ΕΕ, της κυβέρνησης των ΗΠΑ, των πολυμερών οργανισμών και των αμερικανικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που είναι τώρα υπεύθυνοι για την άντληση κεφαλαίων και τη διάθεσή τους για την ανοικοδόμηση είναι να αποκατασταθεί η ουκρανική οικονομία ως μια μορφή ειδικής οικονομικής ζώνης, με δημόσιο χρήμα που θα καλύπτει τυχόν απώλειες για το ιδιωτικό κεφάλαιο. Η Ουκρανία θα απαλλαγεί επίσης από τα συνδικάτα, τα αυστηρά φορολογικά καθεστώτα και τους κανονισμούς για τις επιχειρήσεις και κάθε άλλο σημαντικό εμπόδιο για τις κερδοφόρες επενδύσεις του δυτικού κεφαλαίου σε συμμαχία με τους πρώην Ουκρανούς ολιγάρχες».
Και για όσους έχουν βιαστεί να θαυμάσουν την αποτελεσματικότητα του Πούτιν:
Η ρωσική πολεμική οικονομία είναι σε θέση να συνεχίσει τον πόλεμο για αρκετά χρόνια, αν χρειαστεί. Αλλά όταν τελειώσει ο πόλεμος, ο Πούτιν μπορεί να αντιμετωπίσει μια σημαντική πτώση της παραγωγής και της απασχόλησης. Το βασικό μήνυμα είναι ότι η εξασθένιση των επενδύσεων, της παραγωγικότητας και της κερδοφορίας του ρωσικού κεφαλαίου, ακόμη και αν εξαιρεθούν οι κυρώσεις, σημαίνει ότι η Ρωσία θα παραμείνει αδύναμη οικονομικά για το υπόλοιπο αυτής της δεκαετίας».
Το παζάρι μόλις έχει αρχίσει. Διαβάζουμε καθημερινά για την τρεχάλα του Τραμπ, των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Ρωσίας να μοιράσουν την Ουκρανία, όχι μόνο «γεωπολιτικά» αλλά και οικονομικά: ποιος θα ελέγχει τα πλούσια κοιτάσματα σε σπάνια μεταλλεύματα και «γαίες» για παράδειγμα.
Ο Τραμπ, ο Πούτιν, ο Μακρόν κι ο Στάρμερ (κι από δίπλα κάθε λογής Μελόνι και Μητσοτάκηδες) μπορεί να μιλάνε για ειρήνη αλλά το μόνο που κατορθώνουν είναι να αυξάνουν επικίνδυνα την αστάθεια ενός συστήματος που οδηγεί στη μια καταστροφή μετά την άλλη. Κάθε «μπάλωμα» που κάνουν ή επιδιώκουν να κάνουν, όπως στην περίπτωση της Ουκρανίας, αυξάνει την ένταση σε ένα άλλο σημείο και ανά πάσα στιγμή μπορεί να τιναχθεί το ίδιο στον αέρα.
Δεν έχουμε καμιά εμπιστοσύνη σε όλους αυτούς. Η ειρήνη και η δικαιοσύνη είναι υπόθεση της πάλης της εργατικής τάξης ενάντια στον «πολεμικό καπιταλισμό» και τις κυβερνήσεις του.