Οι εικόνες και οι διάλογοι από τον δημόσιο καυγά του Ζελένσκι με τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρό του Βανς την Παρασκευή 28/2 στον Λευκό Οίκο, έγιναν πρώτη είδηση στα ΜΜΕ όλου του κόσμου. Ο Ζελένσκι είχε πάει στην Ουάσιγκτον για να υπογράψει τη συμφωνία για την εκμετάλλευση των σπάνιων ορυκτών που βρίσκονται στο υπέδαφος της Ουκρανίας σε συνεργασία με τις ΗΠΑ. Ο Τραμπ έλεγε ότι μια τέτοια συμφωνία θα ήταν και εγγύηση ασφαλείας για την Ουκρανία. Ο Ζελένσκι έκανε αρχικά τον δύσκολο, αλλά αποφάσισε να υπογράψει. Όμως ζητούσε περισσότερο από μια οικονομική συμφωνία. Και πήρε ένα μάθημα ιμπεριαλιστικής ωμότητας από τον Τραμπ. Το μάθημα δεν έμεινε στα λόγια. Τη Δευτέρα, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν τη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία μέχρι νεοτέρας.
Ο Τραμπ δηλώνει ότι ένα «ντηλ» με τον Πούτιν για την ειρήνευση στην Ουκρανία είναι εύκολη υπόθεση. Δεν είναι, αλλά εντωμεταξύ ασκεί μια πίεση στους ευρωπαίους συμμάχους, ότι πρέπει να πληρώσουν για την «ασφάλεια». Και να αναλάβουν τη διατήρηση μιας στρατιωτικής «δύναμης σταθεροποίησης» στην Ουκρανία όταν ευοδωθούν οι διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν. Αλλά και να πληρώσουν γενικότερα για το προνόμιο της αμερικάνικης συμμαχίας στα πλαίσια του ΝΑΤΟ με μεγάλη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών.
Ακούγονται ισχυρισμοί ότι ο Τραμπ είναι «απομονωτιστής» και σκοπεύει να εγκαταλείψει την Ευρώπη στη τύχη της και απροστάτευτη απέναντι στις σκοτεινές ορέξεις του Πούτιν. Ο Ρασμούσεν, ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ έγραφε στο περιοδικό Economist «Η Ευρώπη πρέπει να χωνέψει το γεγονός ότι δεν είμαστε απλά υπαρξιακά ευάλωτοι αλλά απ’ ότι φαίνεται είμαστε και μόνοι». Ο Μερτζ, που θα γίνει καγκελάριος της Γερμανίας, δήλωσε ότι «οι Αμερικάνοι δεν νοιάζονται για την Ευρώπη».
Οι ΗΠΑ δεν έχουν εμπλακεί στην Ευρώπη από αγάπη για τις φιλελεύθερες «αξίες» της. Η Ευρώπη αντιπροσωπεύει το 21% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η ιδέα ότι οποιαδήποτε αμερικανική κυβέρνηση θα άφηνε τη Ρωσία να κυριαρχήσει σε αυτή τη βασική οικονομική περιοχή είναι γελοία. Ο «θαυμάσιος ωκεανός» στον οποίο έχει αναφερθεί ο Τραμπ χώριζε τις ΗΠΑ από την Ευρώπη και στα μέσα του 20ου αιώνα, αλλά αυτό δεν εμπόδισε τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό να μπει σε δυο παγκόσμιους πολέμους για να αποτρέψει μια άλλη δύναμη, τότε ήταν η Γερμανία, να κυριαρχήσει στην «Ευρασία».
Ο Τραμπ θα μειώσει σίγουρα τον αριθμό των αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη και θα συνεχίσει να αποσπά περισσότερες αμυντικές δαπάνες από τους συμμάχους του. Αλλά η δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ δίνει στο Πεντάγωνο το μεγάλο πλεονέκτημα του αποτελεσματικού ελέγχου των ενόπλων δυνάμεων της ηπείρου. Και τον χρειάζεται αυτόν τον έλεγχο, γιατί οι μεγάλες αναμετρήσεις είναι μπροστά του και έχουν όνομα: Κίνα.
Αντιπαράθεση
Ο Μάρκο Ρούμπιο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, έδωσε μια συνέντευξη στο Breitbart News, τη «ναυαρχίδα» της αμερικάνικης ακροδεξιάς στο χώρο των ΜΜΕ. Δήλωσε ότι «θα έχουμε ανταγωνισμό και ακόμη και πιθανή άμεση αντιπαράθεση -όχι στρατιωτική, ελπίζω, αλλά με άλλο τρόπο, με τους Κινέζους». Οπότε «μια κατάσταση όπου οι Ρώσοι είναι μόνιμα ένας υποδεέστερος εταίρος της Κίνας και πρέπει να κάνουν ό,τι τους λέει η Κίνα, επειδή εξαρτώνται από αυτήν, δεν νομίζω ότι αυτό είναι καλό αποτέλεσμα για τη Ρωσία και δεν είναι καλό αποτέλεσμα για την Αμερική, την Ευρώπη ή τον κόσμο».
Αυτό επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις ότι το φλερτ του Τραμπ με τον Πούτιν είναι μία στρατηγική που έχει αποκληθεί «αντίστροφη στρατηγική Κίσινγκερ». Ο Νίξον και ο Κίσινγκερ το 1971-2 ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με την Κίνα του Μάο Τσετούνγκ για να μπορέσουν να απεμπλακούν από τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Ξεκίνησαν επίσης τη διαδικασία μέσω της οποίας η Κίνα έγινε ουσιαστικά σύμμαχος των ΗΠΑ κατά της Σοβιετικής Ένωσης στην τελική φάση του Ψυχρού Πολέμου.
Τώρα ο Τραμπ και ο Ρούμπιο θέλουν να απομονώσουν την Κίνα σπρώχνοντας τη Ρωσία μακριά της. Αναμφίβολα υπάρχουν εντάσεις που ανακύπτουν από τις διεισδύσεις του Πεκίνου στην Κεντρική Ασία, τη Σιβηρία και τη ρωσική Άπω Ανατολή. Παρ' όλα αυτά, το τέχνασμα του Τραμπ δεν έχει σοβαρές πιθανότητες επιτυχίας. Το κοινό μέτωπο κατά των ΗΠΑ που βασίζεται στη ρωσική ενέργεια και τα κινεζικά προϊόντα υψηλής τεχνολογίας είναι πολύ βολικό τόσο για τον Πούτιν όσο και για τον Σι Τζινπίνγκ. Και βέβαια η Κίνα δεν μένει με σταυρωμένα τα χέρια. Σύμφωνα με το περιοδικό Economist (1/3/2025) ο Τσου Μπο, πρώην ταξίαρχος του κινέζικου στρατού και νυν ακαδημαϊκός, πρότεινε η Κίνα να ηγείται της «ειρηνευτικής δύναμης» που θα αναπτυχθεί στην Ουκρανία.
Όλα αυτά είναι ακόμα στο επίπεδο των εκτιμήσεων και των «σχεδίων επί χάρτου». Ειρηνευτική συμφωνία δεν υπάρχει ακόμα. Ο Ρούμπιο στην ίδια συνέντευξη μίλησε αόριστα για «τρεις φάσεις» μέχρι κάποτε να επιτευχθεί η συμφωνία της μοιρασιάς. Ο πόλεμος συνεχίζεται με τις δυο πλευρές να τροφοδοτούν τα χαρακώματα διαρκώς με «κρέας για τα κανόνια».
Όχι στην ΕΕ του πολέμου
Αυτή τη φράση χρησιμοποίησε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η πρόεδρος της Κομισιόν, μετά το τέλος της συνόδου που συγκάλεσε εκτάκτως την Κυριακή ο Στάρμερ, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, στο Λονδίνο. Οι επικεφαλής και εκπρόσωποι κυβερνήσεων και «θεσμών» που συγκεντρώθηκαν εκεί παρηγόρησαν με παχιά λόγια τον Ζελένσκι μετά την ταπείνωσή του στον Λευκό Οίκο.
Αλλά από άποψη ουσίας δεν κατέληξαν σε τίποτα χειροπιαστό. «Διαρροές» αναφέρουν ότι η Βρετανία και η Γαλλία προτείνουν ένα μήνα ανακωχή σε αεροπορικές επιχειρήσεις και σε βομβαρδισμούς υποδομών, για να φανεί αν ο Πούτιν είναι «ειλικρινής». Τίποτα δεν βγήκε και από αυτή την πρόταση.
Στις 6 Μάρτη θα γίνει και η έκτακτη σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. Το θέμα της είναι η «αμυντική» αναβάθμιση της Ε.Ε. Εδώ κολλάνε και οι δηλώσεις της ντερ Λάιεν. Η Ε.Ε. πρέπει να μετατρέψει την Ουκρανία σε «χαλύβδινο σκαντζοχοιρο». Αλλά πρέπει να γίνει κι η ίδια τέτοιος σκαντζόχοιρος: «Πρέπει επειγόντως να επανεξοπλίσουμε την Ευρώπη… Είναι πλέον εξαιρετικά σημαντικό να αυξήσουμε τις επενδύσεις στην άμυνα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Πρόκειται για την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και πρέπει… να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα».
Είναι πραγματική πρόκληση. Αυτή τη στιγμή οι χώρες της Ε.Ε σπαταλάνε το 1,8% του ΑΕΠ σε πολεμικές δαπάνες, περίπου 340 δις δολάρια. Αυτό που συζητάνε οι κυβερνήσεις της είναι ότι το ποσοστό αυτό πρέπει να φτάσει στο 3,5% ακόμα και 4,5% του ΑΕΠ της Ε.Ε. Δηλαδή περίπου 850 δισεκατομμύρια δολάρια. Και αυτό το άλμα πρέπει να γίνει σε λίγα χρόνια.
Να «σφίξουν τα ζωνάρια»
Και οι καυγάδες αρχίζουν για το πως επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Με χαλάρωση των περίφημων «δημοσιονομικών κριτηρίων» για τα ελλείμματα; Με ένα κοινό ταμείο για την «άμυνα» που θα χρηματοδοτείται όπως το Ταμείο Ανάκαμψης με ομόλογα που θα εκδώσει η Ε,Ε; Οι προτάσεις πάνε κι έρχονται. Αλλά όλες έχουν κάτι κοινό. Ότι και να γίνει, πρέπει να «σφίξουν τα ζωνάρια». Χρειάζονται περικοπές στις δημόσιες δαπάνες. Κι όταν λένε δημόσιες δαπάνες εννοούν ακόμα λιγότερα λεφτά για δημόσια υγεία, παιδεία, μισθούς και συντάξεις. Όπως λέει ο Economist που γενικά δεν μασάει τα λόγια του, οι υποστηρικτές της λεγόμενης στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης πρέπει «να επιμείνουν στην ανάγκη περικοπών στις δαπάνες του κοινωνικού κράτους και στις γεωργικές επιδοτήσεις» αλλιώς «λένε λόγια του αέρα».
Ο Μητσοτάκης δεν προσκλήθηκε στο Λονδίνο. Το ΠΑΣΟΚ έσπευσε να τον κατηγορήσει γιατί «η Ελλάδα αντί να πρωταγωνιστεί, απουσιάζει» ενώ αντίθετα προσκλήθηκε η Τουρκία. Στην ίδια γραμμή και ο ΣΥΡΙΖΑ: «αποτυχία» φωνάζει, ενώ η Τουρκία παίρνει Eurofighter και Meteor. Η Νέα Αριστερά θυμήθηκε ότι μετά την Συμφωνία των Πρεσπών η Ελλάδα έπαιρνε βροχή τις προσκλήσεις για συμμετοχή σε διεθνείς συναντήσεις.
Αυτά λέγονται τη στιγμή που οι πολεμικές δαπάνες φτάνουν το 3,5% του ελληνικού ΑΕΠ. Ο Μητσοτάκης θα πάει στη Σύνοδο Κορυφής προβάλλοντας αυτό το «επίτευγμα», αυτό που προβάλλει και στον Τραμπ δηλαδή. Η άλλη όψη είναι τα ρημαγμένα σχολεία και νοσοκομεία, είναι η ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων, είναι το έγκλημα των Τεμπών.
Η πάλη για να φύγει αυτή η κυβέρνηση των δολοφόνων, για να μπουν οι ζωές μας πάνω από τα κέρδη, να κρατικοποιηθούν χωρίς αποζημίωση οι σιδηρόδρομοι πάει χέρι-χέρι με το αίτημα λεφτά για την παιδεία, την υγεία όχι για στρατιωτικές δαπάνες και πολέμους.