Την Δευτέρα 10 Μαρτίου κυβερνητικές αντιπροσωπίες από τις ΗΠΑ και την Ουκρανία ετοιμάζονται να συναντηθούν στη Σαουδική Αραβία με στόχο να γεφυρώσουν το χάσμα που δημιουργήθηκε στις σχέσεις τους μετά την επεισοδιακή συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο ένα δεκαήμερο πριν.
Ο Ζελένσκι ελπίζει να πείσει την Αμερικανική πλευρά να αντιστρέψει, έστω εν μέρει, την απόφαση του Τραμπ να σταματήσει να στηρίζει με χρήματα, όπλα, πληροφορίες και πυρομαχικά την Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία. Η Ουκρανία έχει ήδη αποδεχτεί, επί της αρχής, την απαίτηση του Τραμπ να παραχωρήσει στις ΗΠΑ τα πολύτιμα κοιτάσματα σπανίων ορυκτών που «κρύβονται» στο υπέδαφός της. Και ο Ζελένσκι δηλώνει τώρα ότι «η πρώτη προτεραιότητα» είναι να σταματήσουν οι εχθροπραξίες στην θάλασσα και τον αέρα και να υπογραφεί ένα μορατόριουμ σε σχέση με τις επιθέσεις σε βάρος ενεργειακών υποδομών και πολιτικών στόχων. Ο Πιτ Χέγκσεθ, ο υπουργός Άμυνας του Τραμπ έσπευσε να δηλώσει ότι ο «Λευκός Οίκος έχει ενθαρρυνθεί πολύ από τα σημάδια που βλέπουμε». Η διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, είπε, «είναι μια παύση, εν αναμονή μιας πραγματικής δέσμευσης στην πορεία προς την ειρήνη».
Ο Τραμπ είναι διαβόητος για τα ζικ-ζακ στην πολιτική του. Αλλά οι πιθανότητες να αλλάξει ο Λευκός Οίκος στάση απέναντι στην Ουκρανία είναι στην πραγματικότητα από μικρές ως μηδαμινές. Υπάρχουν δυο βασικοί λόγοι που οδήγησαν την αμερικανική κυβέρνηση στην απόφασή να ανατρέψουν την πολιτική του Μπάιντεν σε σχέση με την Ουκρανία.
Πρώτον, τα αμερικανικά επιτελεία έχουν πεισθεί πλέον ότι ο πόλεμος αυτός δεν μπορεί να κερδηθεί. Και ο Τραμπ δεν θέλει με κανέναν τρόπο να προσθέσει μια ακόμα στρατιωτική αποτυχία στη μακριά λίστα των στρατιωτικών αποτυχιών του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Για να το πούμε απλά, ο Λευκός Οίκος θέλει να αποφύγει, πάση θυσία, ένα νέο Αφγανιστάν, Ιράκ ή Βιετνάμ.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπως έχουμε πολλές φορές επαναλάβει από τις στήλες της Εργατικής Αλληλεγγύης, δεν είχε ποτέ καμιά σχέση ούτε με την «εθνική ανεξαρτησία», ούτε με την «αυτοδιάθεση». Είναι ένας πόλεμος ανάμεσα, από τη μια πλευρά, τη Ρωσία, που πασχίζει με νύχια και με δόντια να περισώσει ότι μπορεί από τη «σφαίρα επιρροής» της πάλαι ποτέ «Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών» (ΕΣΣΔ) -όπως ψευδεπίγραφα ονομαζόταν η Ρωσική Αυτοκρατορία. Και από την άλλη τη Δύση (τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση δηλαδή) που πασχίζουν από το 1991 να σπρώξουν τα «σύνορα» του ΝΑΤΟ όλο και πιο ανατολικά.
Είναι ένας «αντιδραστικός πόλεμος», για να χρησιμοποιήσουμε την ορολογία του Λένιν, ένας πόλεμος ανάμεσα σε δυο ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα, ένας πόλεμος τον οποίο οι εργατικές τάξεις και στις δυο πλευρές ούτε θέλουν, ούτε πρέπει να υποστηρίξουν.
Και δεν τον υποστηρίζουν. Στη Ρωσία ο Πούτιν έχει εξαπολύσει ένα όργιο καταστολής για να «πείσει» τη νεολαία να πάει στο μέτωπο. Αλλά ούτε οι Ουκρανοί είναι πρόθυμοι να πολεμήσουν -παρόλο που η Ρωσία έχει καταλάβει και προσαρτήσει το ανατολικό τμήμα της χώρας τους.
Πριν από δυο εβδομάδες το Κίεβο ξεκίνησε μια καμπάνια για τη στρατολόγηση εθελοντών ηλικίας 18 έως 24 ετών σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει, με τα λόγια του ανταποκριτή της εφημερίδας Financial Times «τα υψηλά ποσοστά λιποταξιών, την πτώση του ηθικού και τις βαριές απώλειες στην πρώτη γραμμή του μετώπου». Πέρσι η κυβέρνηση κατέβασε το ηλικιακό όρο της υποχρεωτικής στράτευσης από τα 27 στα 25 χρόνια και επέβαλλε αυστηρότερες ποινές στους ανυπότακτους και τους λιποτάκτες – με μηδαμινά αποτελέσματα. Ο Ζελένσκι αρνείται, παρά τις πιέσεις των στρατηγών και των συμμάχων του να κατεβάσει και άλλο το όριο – όχι γιατί δεν θέλει αλλά γιατί φοβάται μια εξέγερση της νεολαίας. Το νέο πρόγραμμα προσφέρει στους εθελοντές μισθό 24 χιλιάδων δολαρίων το χρόνο, διαβατήρια για να ταξιδέψουν στο εξωτερικό μόλις ολοκληρωθεί η θητεία τους (ενός έτους) και διάφορα άλλα επιδόματα και «προνόμια».
Όλα αυτά έχουν άμεσες επιπτώσεις στο ίδιο το μέτωπο. Η Ρωσία έχει ανακαταλάβει το μεγαλύτερο τμήμα από το Κουρσκ, τη ρωσική επαρχία που είχε καταλάβει πέρσι ο Ουκρανικός στρατός. Οι λιγοστές ουκρανικές δυνάμεις που έχουν παραμείνει στην πόλη Σούντζα κινδυνεύουν να απομονωθούν αν οι ρωσικές δυνάμεις κλείσουν τον διάδρομο που την ενώνει με την Ουκρανία. Ακόμα και αν συνεχιζόταν η αμερικανική αποστολή όπλων και πυρομαχικών ή αν κατάφερναν οι Ευρωπαίοι να καλύψουν το κενό (πράγμα αδύνατο), χωρίς «μπότες στο έδαφος» ο πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί. Γι’ αυτό πιέζει ο Λευκός Οίκος τον Ζελένσκι να αποδεχτεί μια λύση που θα περιλαμβάνει, εκτός από την παραχώρηση των πολύτιμων κοιτασμάτων στις ίδιες τις ΗΠΑ και εδαφικές παραχωρήσεις προς τη Ρωσία. Το βασικό είναι να κλείσει ο πόλεμος.
Αλλά ο Τραμπ δεν θέλει να αποφύγει μόνο μια ήττα στην Ουκρανία: θέλει να διεμβολίσει τη συμμαχία της Ρωσίας με την Κίνα, με τον βασικό ανταγωνιστή των ΗΠΑ στον «πόλεμο» για την παγκόσμια ηγεμονία δηλαδή. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης «σοκαρίστηκαν» από την τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στον Πούτιν και τον Τραμπ. Και σοκαρίστηκαν ακόμα περισσότερο από την συνάντηση ανάμεσα στην αμερικανική και την ρωσική κυβέρνηση στη Σαουδική Αραβία για το Ουκρανικό – στην οποία δεν είχαν κληθεί να συμμετάσχουν ούτε οι Ευρωπαίοι ΝΑΤΟϊκοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, ούτε η κυβέρνηση της Ουκρανίας.
Έχουν μάλλον κοντή μνήμη: το 1972 ο πρόεδρος Νίξον είχε κάνει ακριβώς το αντίστροφο. Σπάζοντας όλα τα ψυχροπολεμικά «αντικομουνιστικά» ταμπού είχε επισκεφθεί επίσημα το Πεκίνο, την πρωτεύουσα της «κομμουνιστικής» Κίνας του Μάο Τσετούνγκ – που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν πιστός σύμμαχος της Ρωσίας, του βασικού ανταγωνιστή της Αμερικής την εποχή εκείνη.
Αντί να αναχαιτίσει την καθοδική πορεία του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού ο Νίξον προκάλεσε ένα κύμα μίσους μέσα στις ΗΠΑ και καθαιρέθηκε. Οι Ευρωπαίοι φοβούνται ότι θα γίνει και τώρα κάτι αντίστοιχο. Για αυτό ετοιμάζονται πυρετωδώς να καλύψουν το κενό οι ίδιοι – με ένα τρομαχτικό εξοπλιστικό πρόγραμμα εκατοντάδων δισεκατομμυρίων.
Υπάρχει ένα μικρό μόνο εμπόδιο: οι συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν επιτρέπουν τη χρηματοδότηση στρατιωτικών εξοπλισμών. Αλλά δεν απαγορεύουν τη στήριξη της στρατιωτικής βιομηχανίας. Στη δημοκρατία, όπως μας λένε, άλλωστε δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Μόνο κουρελόχαρτα που με ωραία ονόματα όπως «σύνταγμα», «ευρωπαϊκή οδηγία», «ευρωπαϊκά ιδανικά», «ευρωπαϊκό κεκτημένο». Και ανοιχτοί δρόμοι προς την κόλαση του πολέμου.