«Ακούστε μας!». Aυτός είναι ο τίτλος της νέας ταινίας μικρού μήκους με πρωταγωνιστές τους μαθητές και τις μαθήτριες του Γυμνασίου Σουφλίου. Πρόκειται για τη δεύτερη ταινία μικρού μήκους των μαθητών-ριών του Σουφλίου που καταπιάνεται με την πυρκαγιά του δάσους της Δαδιάς και τις καταστροφικές της συνέπειες - ένα σχεδόν χρόνο μετά την κυκλοφορία της πρώτης με τίτλο: «Οι ποδηλάτες της Φωτιάς». Δύο εξαιρετικές προσπάθειες (μπορεί να τις αναζητήσει κανείς στο you tube) σε σκηνοθεσία Νίκου Αναγνωστόπουλου.
Στους «Ποδηλάτες της Φωτιάς» τα παιδιά παίρνουν τα ποδήλατά τους για να πάνε στο, ούτε λίγους μήνες πριν, καμένο δάσος της Δαδιάς όπου παίρνουν συνεντεύξεις από κατοίκους της περιοχής και αυτόπτες μάρτυρες των πυρκαγιών, ανθρώπους που η ζωή τους και η εργασία τους είχε να κάνει με το δάσος. Συγκλονιστική είναι η περιγραφή ενός υλοτόμου: «Από τα 18 μου μέχρι σήμερα στα 65 δουλεύω στο δάσος. Το αγαπάμε περισσότερο από το κάθε τι γιατί μας δίνει ζωή, τροφή, τώρα καταστραφήκαμε… Η πυροσβεστική έριχνε όλο το βάρος Αλεξανδρούπολη να μην καούνε τα χωριά, οπότε εδώ ήταν μικρή δύναμη γι’ αυτό και μας πέρασε. Τώρα βλέπεις ένα νεκροταφείο δένδρων. Σε πιάνει το παράπονο…»
Στην δεύτερη ταινία το «Ακούστε μας», τα παιδιά μιλάνε για τις δικές τους εμπειρίες και συναισθήματα, εκφράζουν τις δικές τους σκέψεις και ελπίδες: «Ο πατέρας μου ήταν συνεχώς στην φωτιά ήταν πυροσβέστης και το βίωσα πάρα πολύ έντονα. Έλειπε τρεις τέσσερις μέρες από το σπίτι, γυρνούσε μαύρος από τους καπνούς, έκανε ένα μπάνιο, κοιμόταν δύο ώρες και ξαναέφευγε» λέει ένας μαθητής και προσθέτει: «“Ευτυχώς δεν είχαμε θύματα”. Τι θα πει “ευτυχώς δεν είχαμε θύματα”; Είχαμε. Είκοσι άτομα. “Ήταν αλλοδαποί”... Aυτό δεν σημαίνει ότι δεν ήταν ψυχές, ψυχές οι οποίες κάηκαν, βασανίστηκαν. Δεν δόθηκε βάση σε αυτό. Πιστεύω πώς είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο λάθος…»
Στη μέση ακριβώς της 17λεπτης ταινίας τα παιδιά βγάζουν κραυγή αγωνίας: «Ακούστε μας, γιατί μας εγκαταλείψατε»; Πίσω τους γκράφιτι με τις λέξεις θλίψη, θυμός, απογοήτευση. Αλλά και ελπίδα. Συναισθήματα που παίρνει κανείς όχι μόνο από τις λέξεις αλλά και από τις καλλιτεχνικά δοσμένες εικόνες της ταινίας.
«Υπάρχει ελπίδα, όσο βλέπεις νέα φυντάνια να βγαίνουν, να ανθίζουν» λέει ένας μαθητής λίγο πριν η ταινία κλείσει με το τραγούδι «Δέντρο», παραχώρηση των ΤΗRΑΧ PUNKS.
Συνέντευξη
Η Εργατική Αλληλεγγύη μίλησε με τον εκπαιδευτικό Βαγγέλη Φακούδη διευθυντή στο Γυμνάσιο Σουφλίου και έναν από τους καθηγητές που συμμετείχαν στην προετοιμασία και την υλοποίηση της ταινίας.
Κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες η ταινία «Ακούστε μας» από τους μαθητές του Γυμνασίου Σουφλίου. Είναι η δεύτερη ταινία μετά τους «Ποδηλάτες της Φωτιάς» πέρσι. Μίλησε μας σχετικά με το τι πραγματεύονται οι δύο ταινίες. Πώς προέκυψε η ιδέα; Ποιοι την έφεραν σε πέρας; Ποιοι οι στόχοι της προσπάθειας;
Οι δύο ταινίες πραγματεύονται τη μεγάλη καταστροφική πυρκαγιά του 2023 στον Έβρο. Η ιδέα προέκυψε όταν ο Κώστας Κορρές από το Νεανικό Πλάνο μας πρότεινε αν θέλουμε να κάνουμε μια εβδομάδα προβολής κινηματογραφικών ταινιών και να γυρίσουμε αν θέλουμε ένα ντοκιμαντέρ με τον σκηνοθέτη Νίκο Αναγνωστόπουλο και προφανώς δεχτήκαμε. Για να αποφασίσουμε το θέμα του ντοκιμαντέρ κάναμε δύο δίωρες συναντήσεις όπου τελικά ομόφωνα οι μαθητές αποφάσισαν να μιλήσουν για την φωτιά. Στη συνέχεια, μέσα σε μια βδομάδα ο εξαιρετικός σκηνοθέτης Νίκος Αναγνωστόπουλος ακούγοντας τις σκέψεις των μαθητών και τις ιδέες τους κατάφερε να φτιάξει αυτό το πολύ συγκινητικό ντοκιμαντέρ «Οι Ποδηλάτες της Φωτιάς» ενώ ταυτόχρονα τους έδειχνε και τον τρόπο που γυρίζεται ένα ντοκιμαντέρ (λήψη, ήχος, μοντάζ).
Η δεύτερη ταινία «ΑΚΟΥΣΤΕ ΜΑΣ» βγήκε ως επιθυμία των μαθητών να μιλήσουν για την καταστροφή, για τους φόβους, τις αγωνίες τους, τα θέλω τους αλλά και τις ελπίδες τους για το μέλλον. Μαζί με τον Γιώργο Μόσχο ιδρυτικό μέλος της ΠΡΩΤΑ.12 και πρώην Συνήγορο του Παιδιού, τη Ματούλα Παπαδημητρίου μέλος της ΠΡΩΤΑ.12 και τον σκηνοθέτη Νίκο Αναγνωστόπουλο θεωρήσαμε ότι αυτό είναι στην καρδιά αυτού που πιστεύουμε για την εκπαίδευση. Ότι θα πρέπει να δίνουμε «λόγο» και «φωνή» στα παιδιά αν θέλουμε να οικοδομήσουμε μια κοινωνία με κριτικούς πολίτες. Ο Γιώργος ο Μόσχος υλοποίησε βιωματικές και εμψυχωτικές δράσεις με τους μαθητές πριν μιλήσουν στην κάμερα, ενώ ο σκηνοθέτης Νίκος Αναγνωστόπουλος κατάφερε να συνθέσει εξαιρετικά τα πλάνα που γυρίστηκαν.
Και στις δύο ταινίες βοήθησαν εκτός από τους καθηγητές του σχολείου και πολίτες του Σουφλίου (drone, μεταφορά μαθητών κλπ.) ενώ η δεύτερη ταινία συγχρηματοδοτήθηκε από το Δήμο Σουφλίου.
Οι στόχοι και των δύο ταινιών ήταν να μιλήσουν οι άνθρωποι αυτού του τόπου που συνήθως δεν ακούγονται, από τους ενήλικες μέχρι τα παιδιά. Για τα παιδιά ο στόχος ήταν να δυναμώσουμε τη φωνή τους στα πλαίσια μιας εκπαίδευσης που προετοιμάζει πολίτες κριτικούς. Θα θέλαμε πολύ να προβληθούν οι ταινίες μας στα σχολεία με επιπλέον εκπαιδευτικό υλικό ώστε να είναι εύκολο για έναν εκπαιδευτικό, να δημιουργήσει κάτι ανάλογο με τους μαθητές του. Να μιλήσουν και να πάρουν θέση οι μαθητές γι αυτά που τους απασχολούν, για το σχολείο, για τη γειτονιά τους, για θέματα της τοπικής ή της ελληνικής κοινωνίας ή ακόμα και για παγκόσμια προβλήματα ως πολίτες του κόσμου.
Ενάμισι χρόνο μετά την μεγάλη καταστροφή στην Δαδιά, που βρισκόμαστε; Όσον αφορά το περιβάλλον, το δάσος. Αλλά και τους ανθρώπους του, τους εργαζόμενους που παρουσιάζονται στην πρώτη ταινία, τα ίδια τα παιδιά που εκφράζουν τις αγωνίες και τις ελπίδες τους στη δεύτερη.
Το πλήγμα για το δάσος της Δαδιάς ήταν πολύ μεγάλο αλλά θέλουμε να πιστεύουμε ότι η Φύση, αν την αφήσουμε, μπορεί να ξανασταθεί στα πόδια της, αρκεί να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος όπως η υποβάθμιση των δασαρχείων σε προσωπικό και πόρους, η τραγική μείωση της κτηνοτροφίας που έκανε το δάσος να είναι πυκνό και γεμάτο ξερά κλαριά και τόσα άλλα. Τα μηνύματα που παίρνουμε είναι αισιόδοξα για τους γύπες, τα αρπακτικά και τα θηλαστικά. Οι υλοτόμοι όμως θα έχουν για ένα δύο χρόνια δουλειά κόβοντας τα καμένα αλλά μετά θα αντιμετωπίσουν μεγάλη κρίση. Οι κτηνοτρόφοι μας είναι σε τραγική μοίρα γιατί εκτός των άλλων έχουν θανατωθεί πάρα πολλά κοπάδια λόγω της ευλογιάς. Για τους μελισσοκόμους η μείωση της παραγωγής βιοντίζελ και το γεγονός ότι κάθε μέρα ξεφυτρώνουν φωτοβολταϊκά εκεί που πριν υπήρχε βαμβάκι, ηλίανθος και άλλα αγροτικά προϊόντα, τους έχει φέρει σε απόγνωση. Ανησυχούμε για τα αιολικά πάρκα που εξαπλώνονται στην περιοχή μας όπως π.χ. το πιλοτικό πάρκο με τεράστιες ανεμογεννήτριες στην Αλεξανδρούπολη και στη Σαμοθράκη μέσα στη θάλασσα.
Τα παιδιά τα ίδια δεν έχουν ξεχάσει. Θυμούνται τις μέρες της φωτιάς, μιλάνε για το πόσο κόστισε στο περιβάλλον, σε ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν, σε ανθρώπινες ζωές που καταστράφηκαν, για τη δική τους απώλεια από τη σχέση τους με το δάσος. Αισθάνονται όμως ότι τα έχουν ξεχάσει; Σε μια αποστροφή λένε «γιατί μας εγκαταλείπετε»; Μίλησε μας λίγο περισσότερο για αυτήν την αίσθηση της εγκατάλειψης στην περιοχή αλλά και για την ελπίδα που γεννιέται.
Κανείς δεν έχει ξεχάσει, και τα παιδιά ακόμα περισσότερο, γιατί ήταν μεγάλο τραύμα αυτό που βίωσαν. Όπως λέει και ένα παιδί στην ταινία, λυπόμαστε πολύ γιατί χάθηκε ίσως το μοναδικό πράγμα που αισθανόμασταν περήφανοι ότι έχουμε, τη φύση μας. Γιατί δυστυχώς δεν μας είχε μείνει κάτι άλλο εκτός από την άγρια Φύση. Οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι και γενικότερα οι παραγωγοί μειώνονται δραματικά, οι δημόσιες υπηρεσίες κλείνουν η μία μετά την άλλη, τράπεζες κλείνουν, στην κεντρική αγορά τα κλειστά καταστήματα είναι περισσότερα από τα ανοιχτά που κι αυτά φυτοζωούν, οι δουλειές είναι δυσεύρετες και έτσι τα νέα τα παιδιά φεύγουν από την περιοχή και πολλές φορές και από τη χώρα μας. Από το 1940 χρειάστηκαν 7 δεκαετίες για να μειωθεί ο πληθυσμός του Σουφλίου στο μισό και μετά την κρίση, μόνο σε μία δεκαετία, ο πληθυσμός μας μειώθηκε ξανά στο μισό. Έτσι η αίσθηση της εγκατάλειψης και της ματαίωσης είναι παρούσα συνεχώς.
Η ελπίδα στην ταινία αναδύθηκε από τα νέα δεντράκια που φυτρώνουν και την αιωνόβια βελανιδιά που ενώ φαινόταν καμένη, ξαναγεννήθηκε. Η ελπίδα για μας είναι η νέα γενιά που συναισθάνεται, σκέπτεται κριτικά, χαίρεται, παλεύει και ελπίζει. Ίσως αυτή καταφέρει να παλέψει καλύτερα από μας και μπορέσει να ανακόψει το μαρασμό του τόπου μας και να προστατεύσει αποτελεσματικά το δάσος μας.