Ξεκίνησε την Δευτέρα 10 Νοέμβρη, στην πόλη Μπελέμ του Αμαζονίου στη Βραζιλία, η COP30. Η 30η ετήσια Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα. Και στη φετινή CΟΡ θα ακούσουμε φιλόδοξους στόχους και αόριστες υποσχέσεις που δεν θα έχουν καμία αξία.
Σύμφωνα με το Αμερικάνικο Ινστιτούτο Βιολογικών Επιστημών: «Βρισκόμαστε στο χείλος μιας μη αναστρέψιμης κλιματικής καταστροφής. Για πολλά χρόνια, οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα για τους επικείμενους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής λόγω της αύξησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της αλλαγής του οικοσυστήματος. Παρά αυτές τις προειδοποιήσεις… οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων έχουν αυξηθεί στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών και οι τρέχουσες πολιτικές μάς οδηγούν σε αύξηση της θερμοκρασίας κατά περίπου 2,7°C έως το 2100. Τώρα έχουμε φέρει τον πλανήτη σε κλιματικές συνθήκες που δεν έχουμε δει ποτέ εμείς ή οι προϊστορικοί συγγενείς μας... γίναμε μάρτυρες ρεκόρ θερμοκρασιών στην επιφάνεια της θάλασσας… και το σπάσιμο πολλών άλλων κλιματικών ρεκόρ. Επιπλέον, θα δούμε πολύ πιο ακραία καιρικά φαινόμενα τα επόμενα χρόνια. Οι ανθρωπογενείς εκπομπές CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου είναι οι κύριοι μοχλοί της κλιματικής αλλαγής… Παρά τις 6 Εκθέσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος, τις συναντήσεις COP, εκατοντάδες άλλες εκθέσεις και δεκάδες χιλιάδες επιστημονικές εργασίες, ο κόσμος έχει σημειώσει πολύ μικρή πρόοδο στην κλιματική αλλαγή, λόγω της σκληρής αντίστασης από αυτούς που επωφελούνται οικονομικά από το σύστημα που είναι βασισμένο στα ορυκτά καύσιμα».
Γιατί οι COP αποτυγχάνουν; Γιατί είναι Διασκέψεις ανάμεσα σε ανταγωνιστικά καπιταλιστικά κράτη που υπερασπίζουν τις δικές τους οικονομίες και επιχειρήσεις. Αυτό υπονομεύει τη διεθνή συνεργασία που χρειάζεται για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η κινητήρια δύναμη του καπιταλισμού είναι το κέρδος και όχι οι ανάγκες της ανθρωπότητας. Αυτό σημαίνει ότι η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων ξεκινά με ό,τι είναι «αποδεκτό» για τα κέρδη της και στη συνέχεια ασκεί πιέσεις πάνω στις κυβερνήσεις και χειραγωγεί τις διαπραγματεύσεις για να προστατεύσει τα συμφέροντά της και να συνάψει νέες συμφωνίες. Γι' αυτό στην πραγματικότητα, οι COP, επιδεινώνουν αντί να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή.
Το 1995 έγινε η πρώτη COP στο Βερολίνο. Από τότε μέχρι και σήμερα, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έχουν αυξηθεί κατά 34%. Το 2015, η COP21 οδήγησε στην περίφημη «Συμφωνία του Παρισιού», όπου 192 χώρες «συμφώνησαν» ότι για να σταματήσει η υπερθέρμανση του πλανήτη πριν φτάσει πάνω από τους 1,5°C από την «προβιομηχανική περίοδο», οι εκπομπές ρύπων θα πρέπει να μειωθούν κατά 43% έως το 2030, η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου (ΦΑ) θα πρέπει να μειωθεί κατά 20% έως το 2030 και κατά 55% έως το 2050. Αλλά, η πορεία ήταν ακριβώς η αντίστροφη. Αυξάνονται αντί να μειώνονται. Οι εκπομπές CO2 θα αυξηθούν το 2025 κατά 1,1% σε σύγκριση με το 2024. Για την γνωστή μας, από τις εξορύξεις στη Κρήτη, Chevron, διαβάζουμε στο energypress.gr: «Τη στρατηγική της για τα επόμενα χρόνια ανέλυσε η διοίκηση της Chevron, σε χθεσινή τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές. Θεωρεί ότι η ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο θα συνεχιστεί και στοχεύει σε αύξηση της παραγωγής της κατά 2-3% ετησίως…».
Καταστροφές
Σήμερα, ο πλανήτης είναι κατά 1,37°C θερμότερος, μια κατάσταση που προκαλεί πλημμύρες, πυρκαγιές, ξηρασίες και άλλες καταστροφές. Τα τελευταία 20 χρόνια, περισσότεροι από 570.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στα 10 πιο θανατηφόρα «ακραία καιρικά φαινόμενα» σε όλο τον κόσμο. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ανακοίνωσε ότι οι καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα έχουν εκτοπίσει βίαια 250 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως την τελευταία δεκαετία.
Αν συνεχιστεί η σημερινή πορεία, που είναι το «καλό σενάριο», στα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια θα ξεπεραστεί το «όριο» της Συμφωνίας του Παρισιού. Όλα δείχνουν ότι ο ρυθμός αύξησης των εκπομπών CO2 θα συνεχίζει να αυξάνεται με ταχύτερους ρυθμούς γιατί τα ορυκτά καύσιμα θα συνεχίζουν να καλύπτουν όλο και περισσότερο τις ενεργειακές ανάγκες που γίνονται όλο και μεγαλύτερες εξαιτίας και των τεράστιων και ενεργοβόρων data centers που χτίζονται για τις εφαρμογές της «τεχνητής νοημοσύνης».
Οι ΗΠΑ (η ιστορικά πιο ρυπογόνος χώρα και τώρα δεύτερη), οι οποίες υπό τον Τραμπ 2.0 έχουν αποσυρθεί ξανά από τη Συμφωνία του Παρισιού, δεν έχουν εγγράψει ούτε έναν αντιπρόσωπο στην COP30. «Αυτή η κλιματική αλλαγή, κατά τη γνώμη μου, είναι η μεγαλύτερη απάτη που έχει διαπραχθεί ποτέ στον κόσμο... Όλες αυτές οι προβλέψεις … έγιναν από ηλίθιους ανθρώπους» δήλωνε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο ο Τραμπ.
Με το δόγμα «drill, baby, drill», ο Τραμπ έχει καταργήσει όλα τα κίνητρα για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, έχει ανοίξει νέες εκτάσεις για γεωτρήσεις πετρελαίου και ΦΑ, έχει ενισχύσει την αμερικάνικη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων, έχει ζητήσει ανοιχτά μεγαλύτερη παγκόσμια χρήση ορυκτών καυσίμων και έχει χρησιμοποιήσει την εμπορική ισχύ των ΗΠΑ για να αποσπάσει συμφωνίες από κυβερνήσεις για πωλήσεις αμερικάνικου πετρελαίου και υγροποιημένου ΦΑ (LNG). Το δόγμα Τραμπ έχει διπλό στόχο: οικονομικό και γεωπολιτικό. Πολλαπλασιάζει τα κέρδη των αμερικάνικων πολυεθνικών ορυκτών καυσίμων αλλά και «κλείνει το δρόμο», στον μεγάλο ανταγωνιστή των ΗΠΑ, στη Κίνα (σήμερα η πιο ρυπογόνος χώρα στον πλανήτη) που «ηγεμονεύει» στην βιομηχανία της «πράσινης ανάπτυξης» (πάνελ, μπαταρίες, ηλεκτρικά αυτοκίνητα κλπ) και μέσω αυτής έχει διεισδύσει σε όλο τον πλανήτη. Το Μεξικό, ο μεγαλύτερος αγοραστής κινεζικών ηλεκτρικών αυτοκινήτων στον κόσμο, επέβαλε δασμούς 50% στις εισαγωγές αυτοκινήτων από την Κίνα μετά από πιέσεις της κυβέρνησης Τραμπ. Ο περίφημος «κάθετος διάδρομος», από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Ουκρανία, στοχεύει στην «απεξάρτηση» της Ευρώπης από το ρώσικο Φυσικό Αέριο με αντικατάσταση από το αμερικάνικο LNG.
Μικρός Τραμπ
Το δόγμα Τραμπ δίνει «αέρα στα πανιά» της παγκόσμιας βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων, «απενεχοποιεί» τη χρήση τους και βρίσκει απήχηση από τα πετρελαϊκά κράτη και τις αναδυόμενες οικονομίες μέχρι τις χώρες της ΕΕ, με «πρώτη και καλύτερη» την Ελλάδα. Ο Μητσοτάκης είναι ένας «μικρός Τραμπ» ένας «αρνητής της κλιματικής αλλαγής» στην πράξη.
Η αναβολή του προτεινόμενου, από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό του ΟΗΕ, φόρου «εκπομπών άνθρακα» στην ναυτιλία είναι ενδεικτική. Ο Τραμπ τον είχε χαρακτηρίσει ως «πράσινη απάτη φόρου» και απαίτησε να μπλοκαριστεί. Ο φόρος αναβλήθηκε αφού αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας και της Κύπρου (οι μόνες από την ΕΕ), επέλεξαν να απόσχουν από την ψηφοφορία. Παραμονές της COP30, εκτός από τον «κάθετο διάδρομο» που θα ξεκινάει από την Αλεξανδρούπολη, για το αμερικάνικο LNG, η κυβέρνηση της ΝΔ ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει γεωτρήσεις για ορυκτά καύσιμα (και) στο Ιόνιο μαζί με την μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία της Αμερικής, την ExxonMobil. Είχε προηγηθεί η Chevron στη Κρήτη.
Έτσι, μπορεί να μην υπάρχουν οι ΗΠΑ στην COP30 αλλά το «drill, baby, drill» είναι εκεί. Γι’ αυτό και οι προσδοκίες όσων ελπίζουν σ’ αυτές τις Διασκέψεις, είναι χαμηλότερες από κάθε άλλη φορά.
Περισσότεροι από 1.600 λομπίστες της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων έχουν λάβει διαπίστευση (αύξηση 12% σε σχέση με την COP29). Η διοργανώτρια Βραζιλία είναι όγδοη στον κόσμο στην παραγωγή πετρελαίου. Ο πρόεδρος Λούλα, στην εναρκτήρια ομιλία, τόνισε ότι «χρειαζόμαστε έναν οδικό χάρτη ώστε η ανθρωπότητα... να μπορέσει να ξεπεράσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα» αλλά η μείωση των εκπομπών δεν περιλαμβανόταν καν στην επίσημη ημερήσια διάταξη της διάσκεψης. Το ίδιο και η «υποσχόμενη» οικονομική βοήθεια προς τα «ευάλωτα», από τις κλιματικές καταστροφές, κράτη.
Μπορεί ο Λούλα να ξαναπήρε την εξουσία απέναντι στον ακροδεξιό - «αρνητή της κλιματικής αλλαγής» και καταστροφέα του Αμαζόνιου - Μπολσονάρο αλλά συνεχίζει την ίδια πολιτική. Συμβολικά, δύο παραδείγματα υποκρισίας και παράνοιας: Για τις ανάγκες της COP30, κατασκευάστηκε ένας νέος αυτοκινητόδρομος καταστρέφοντας δεκάδες χιλιάδες στρέμματα του Αμαζονίου. Παραμονές της COP30, ο Λούλα έδωσε το «πράσινο φως» για γεώτρηση, από τον βραζιλιάνικο κολοσσό ορυκτών καυσίμων Petrobas, 500 χιλιόμετρα από το στόμιο του Αμαζονίου και 175 χιλιόμετρα από την ακτή. Συνεχίζουν να καταστρέφουν τον Αμαζόνιο, το μεγαλύτερο υγρό τροπικό δάσος του κόσμου που παίζει ζωτικό ρόλο στην απορρόφηση του CO2 και στη βιοποικιλότητα. Η μαχητική και μαζική διαδήλωση, το «σπάσιμο» της απαγόρευσης και η είσοδος στο χώρο της Διάσκεψης των αυτοχθόνων κοινοτήτων του Αμαζονίου ήταν η «απάντηση» τους στη COP30.
Πρέπει να δράσουμε άμεσα και ενάντια σε ό,τι προκαλεί την κλιματική αλλαγή και για την προστασία μας από τις καταστροφικές συνέπειές της. Οι ζωές μας και το περιβάλλον πάνω από τα κέρδη τους. Οι υδρογονάνθρακες δεν είναι «εθνικός πλούτος» και δεν φέρνουν «ανάπτυξη», φέρνουν πολέμους και περιβαλλοντικές καταστροφές. Όχι στις εξορύξεις, όχι στη χρήση ορυκτών καυσίμων. Ενιαίο δημόσιο σύστημα ενέργειας με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο. Τα λεφτά για τους πολεμικούς εξοπλισμούς να πάνε στην ανάπτυξη της τεχνολογίας που θα αντικαθιστά τα ορυκτά καύσιμα, στα κατάλληλα έργα και σε προσλήψεις μόνιμου προσωπικού σε δημόσιες υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, στην ανάπτυξη των δημοσίων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς με δωρεάν μετακίνηση.