Δύο χρόνια από τότε που ξεκίνησε η πιο αιματηρή φάση του πολέμου στο Σουδάν, ο σουδανικός στρατός ανακοίνωσε πως έχει καταλάβει πλέον την πρωτεύουσα Χαρτούμ. Ο Αμπντουλφατάχ αλ-Μπουρχάν δημοσιοποίησε βίντεο μέσα από το προεδρικό μέγαρο, λέγοντας πως “το Χαρτούμ είναι πλέον ελεύθερο”. Από την άλλη, ο Χεμέντι, ο αντίπαλος πολέμαρχος που ηγείται των RSF (Δυνάμεις Ταχείας Επικουρίας) παραδέχθηκε πως οι δυνάμεις του έχουν εγκαταλείψει την πρωτεύουσα, αλλά ισχυρίστηκε πως η υποχώρηση είναι δική τους επιλογή για τακτικούς λόγους. Οι μάχες πλέον έχουν μεταφερθεί στο Ομντουρμάν, στη δίδυμη πόλη του Χαρτούμ από την άλλη όχθη του Νείλου, εκεί όπου οι RSF συνεχίζουν να ελέγχουν κάποια τμήματα.

Οι εξελίξεις δεν προαναγγέλλουν τέλος του πολέμου, καθώς οι RSF έχουν στον έλεγχό τους σχεδόν ολοκληρωτικά το Νταρφούρ, στο Δυτικό Σουδάν. Κυκλοφορούν πληροφορίες για ανακήρυξη κυβέρνησης στις περιοχές που ελέγχουν, δηλαδή για πιθανότητα διάσπασης της χώρας. Οι παραγγελίες όπλων που κάνουν και οι δυο πλευρές προς τους αντίστοιχους διεθνείς προστάτες τους αυξάνονται.

Ο στρατός υπό την ηγεσία του Μπουρχάν, έχοντας πλέον το Χαρτούμ στα χέρια του, κάνει μια διεθνή εκστρατεία για να πείσει πως δεν πρόκειται για ένα πόλεμο ανάμεσα σε δυο πολέμαρχους και τους στρατούς τους, αλλά για μάχη ενάντια στις RSF που δεν είναι παρά μια ανεξέλεγκτη πολιτοφυλακή. Στην πραγματικότητα και οι δυο πλευρές είναι κομμάτια του παλιού καθεστώτος που ανατράπηκε από την επανάσταση του 2019. Οι RSF δεν είναι απλώς μια πολιτοφυλακή, αλλά παράρτημα του επίσημου στρατού που χρησιμοποιούσε ο δικτάτορας Μπασίρ για να κατασφάξει και να ελέγξει το Νταρφούρ. Ο Χεμέντι πήρε τα παράσημά του δολοφονώντας χιλιάδες ανθρώπους, ολόκληρα χωριά μη αραβόφωνων στο Δυτικό Σουδάν. 

Η επανάσταση του 2019 ανέτρεψε τον Μπασίρ που κρατούσε την εξουσία για περισσότερα από 25 χρόνια. Ο στρατός του Μπουρχάν μαζί με το Χεμέντι είχαν πρώτα αναλάβει να ανακόψουν την επανάσταση σκοτώνοντας τους ειρηνικούς διαδηλωτές που δεν εγκατέλειπαν τις πλατείες και τους δρόμους. Όταν πλέον το κίνημα πήρε απεργιακό χαρακτήρα και συνειδητοποίησαν οι δεν μπορούν να το σταματήσουν, επιχείρησαν να εμφανιστούν αυτοί ως “δημοκρατικοί” διάδοχοι του Μπασίρ. Από κοινού προσπάθησαν να βάλουν φρένο σε όλες τις διαδικασίες από τα κάτω, στις επιτροπές που ξεπήδησαν και απαιτούσαν ολοκλήρωση της δημοκρατικής μετάβασης και καθάρισμα του κράτους από όλους τους εγκληματίες που στήριζαν τον Μπασίρ. Τελικά τα έσπασαν μεταξύ τους στη μοιρασιά και στους όρους με τους οποίους η κυβέρνηση θα έπαιρνε πολιτικό αντί για στρατιωτικό χαρακτήρα.

Όπως συνήθως συμβαίνει με τους στρατιωτικούς που κομπάζουν για το πόσο αγαπούν την πατρίδα τους, ο Μπουρχάν και ο Χεμέντι προτίμησαν να κάψουν και να καταστρέψουν ολόκληρη τη χώρα από το να παραδώσουν την εξουσία στον αντίπαλο.

Ο στρατός του Μπουρχάν δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα τον Χεμέντι σε επίπεδο βαρβαρότητας. Καθώς ο έλεγχος του Νταρφούρ αποκτά πλέον μεγαλύτερη σημασία, ο στρατός του Μπουρχάν προχώρησε στον πιο μεγάλο βομβαρδισμό μέχρι στιγμής. Την περασμένη βδομάδα, χτύπησαν μια υπαίθρια αγορά σκοτώνοντας επί τόπου εκατοντάδες ανθρώπους. Για να φτάσουν να ελέγξουν το Χαρτούμ πάτησαν επί πτωμάτων. 

Καταγγελίες δημοσιογράφων

Το Συνδικάτο των Δημοσιογράφων έβγαλε πρόσφατα μια ανακοίνωση για την κατάσταση στην πρωτεύουσα και λέει πως το 90% των εγκαταστάσεων των ΜΜΕ έχει καταστραφεί ολοσχερώς, συμπεριλαμβανομένων τηλεοράσεων, ραδιοφώνων και εφημερίδων. Ό,τι δεν κατέστρεψαν οι δυο αντίπαλοι στρατοί με τους βομβαρδισμούς μέσα στις κατοικημένες περιοχές, αφέθηκε να λεηλατηθεί. 29 ΜΜΕ υπέστησαν εισβολή και κλείσιμο, 10 ραδιοσταθμοί διέκοψαν τη λειτουργία τους. Το σουδανικό ραδιόφωνο εκπέμπει πλέον από το Πορτ Σουντάν στα ανατολικά. Για πρώτη φορά εδώ και 120 χρόνια ιστορίας του Τύπου στο Σουδάν, δεν εκδίδεται καμία έντυπη εφημερίδα στη χώρα.

Ο ΟΗΕ λέει πως πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε εξέλιξη ανθρωπιστική καταστροφή. Μόνο στο Χαρτούμ υπολογιζόταν πως οι νεκροί στο πρώτο δεκατετράμηνο των συγκρούσεων ήταν 60 χιλιάδες άνθρωποι. Οι νεκροί σε ολόκληρη την περίοδο των συγκρούσεων είναι πάνω από 150 χιλιάδες, αν και οι αριθμοί δύσκολα επιβεβαιώνονται. Ένας στους δύο ανθρώπους από τα 50 εκατομμύρια πληθυσμό της χώρας βρίσκεται σε οξεία πείνα. 12 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους προς διάφορες κατευθύνσεις.

Ο κόσμος στο Σουδάν ξέρει ότι απέναντί του έχει δυο εξίσου τερατώδεις μηχανισμούς. Οι σουδανικές κοινότητες στο εξωτερικό οργανώνουν κινητοποιήσεις αυτές τις μέρες, στα δύο χρόνια από το ξεκίνημα της μεγάλης σφαγής, λέγοντας πως η ελπίδα για τη σωτηρία της χώρας δεν βρίσκεται στη στήριξη μίας από τις δυο πλευρές, αλλά στη στήριξη του κόσμου από τα κάτω. Του κόσμου που όχι μόνο κατάφερε να ανατρέψει μια από τις πιο σκληρές δικτατορίες, αλλά κατάφερε να κρατήσει ολόκληρες περιοχές ζωντανές, σχηματίζοντας επιτροπές αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης από τότε που ξέσπασε το μακελειό. Στο Χαρτούμ, την ώρα που οι πολέμαρχοι βομβάρδιζαν ολόκληρες γειτονιές, οι επιτροπές μετέφεραν τρόφιμα και φάρμακα στα σπίτια των πιο αδύναμων που δεν μπορούσαν να κινηθούν.

Οι RSF δεν θα είχαν φτάσει να έχουν τη δύναμη που έχουν αν δεν είχαν πάρει τις ευλογίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήδη από τότε που κυβερνούσε ο Μπασίρ. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση οι δολοφόνοι του Χεμέντι ήταν ένας χρήσιμος μισθοφορικός στρατός που δεσμευόταν να εμποδίζει τη διέλευση Αφρικανών προσφύγων και μεταναστών προς τη Μεσόγειο. Τις ίδιες δυνάμεις μίσθωσαν και τα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία στη διάρκεια του βρόμικου πολέμου τους στην Υεμένη. Οι Χουθίτες αντάρτες που τώρα τα βάζουν με το Ισραήλ είχαν πρώτα διώξει τους μισθοφόρους του Χεμέντι που πήγαν για να στηρίξουν τα αφεντικά των πετρελαίων. Τα Εμιράτα τώρα προσπαθούν να διαχωρίσουν τη θέση τους από τον Χεμέντι, αλλά με τα δικά τους όπλα πολεμάει ακόμη.

Από τη μεριά του τώρα ο στρατός του Μπουρχάν κυκλοφορεί πως διεκδικεί να πάρει μαχητικά αεροσκάφη από την Κίνα και τη Ρωσία. Έχουν κάνει συμφωνία με το Κατάρ όπου στήνεται εργοστάσιο επεξεργασίας σουδανικού χρυσού. Καθώς η τιμή του χρυσού διεθνώς λόγω της κρίσης βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό ρεκόρ, οι μηχανές του θανάτου και στις δύο πλευρές τροφοδοτούνται από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που παίρνουν στον έλεγχό τους. Για τους μεν ο χρυσός περνάει μέσω Κατάρ και για τους δε μέσω Αραβικών Εμιράτων. Ενώ η Ρωσία φαίνεται να επιχειρεί να εντείνει την προσπάθειά της για ίδρυση στρατιωτικής βάσης στο Ανατολικό Σουδάν, ίσως και κάτω από την πίεση των πιθανών απωλειών που θα έχει στη Συρία.

Η νέα γεωμετρία των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που διαμορφώνεται μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και Ευρώπης ανοίγει όλο και περισσότερα ρήγματα σε περιοχές του κόσμου που υποτίθεται πως είχαν αφήσει πίσω τους τους μεγάλους πολέμους. Η Ανατολική Αφρική είναι σκέτη πυριτιδαποθήκη. Στο Νότιο Σουδάν (το οποίο αποκόπηκε από το Σουδάν το 2011) είναι στα σκαριά ένας εμφύλιος πόλεμος ο οποίος επηρεάζεται και από τις εξελίξεις στο Σουδάν. Ενώ στις ανατολικές περιοχές της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό εντείνονται οι συγκρούσεις μεταξύ των πολιτοφυλακών των οποίων τα νήματα κινούν γειτονικές δυνάμεις όπως η Ρουάντα. Το Σουδάν πληρώνει με το αίμα του τις μοιρασιές των ιμπεριαλιστών που για δεκαετίες στήριζαν τις δικτατορίες πιστεύοντας πως έτσι μπορούν να κρατάνε τον κόσμο υπό έλεγχο. Και τώρα οι ίδιες δυνάμεις εξοπλίζουν και χρηματοδοτούν την κάθε πολιτοφυλακή που τους υπόσχεται πρόσβαση στον πλούτο και τη γη.

Η επανάσταση του 2019 έδειξε τη δύναμη που έχει ο οργανωμένος κόσμος στο Σουδάν. Οι κινητοποιήσεις έριξαν τα τείχη ανάμεσα στις εθνικές και γλωσσικές κοινότητες της χώρας, σπάζοντας δεκαετίες καλλιέργειας μίσους από τα πάνω. Μόνο η επιστροφή αυτής της δύναμης μπορεί να σταματήσει τους πολέμαρχους, τους ιμπεριαλιστές και το μακελειό τους.

Εκδήλωση-Προβολή

6 Απρίλη, 6μμ, Στέκι Μεταναστών, Τσαμαδού 15, Εξάρχεια