Τις μάχες για την ανατροπή της μισητής κυβέρνησης Μητσοτάκη με την προοπτική της ανατροπής ολόκληρου του βάρβαρου συστήματος που υπηρετεί, ένωσε το μονοήμερο εκδηλώσεων που οργάνωσε το ΣΕΚ την Κυριακή 9 Νοέμβρη στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Η μαζική συμμετοχή -παρά τον μαραθώνιο που είχε αποκλείσει τη μισή Αθήνα- και οι δυναμικές εισηγήσεις που ακολουθούνταν από πολλές παρεμβάσεις από τα κάτω, έδειξαν πόσο μεγάλο είναι το ενδιαφέρον και η ανάγκη για τις επαναστατικές ιδέες που συμπυκνώνονταν και στον τίτλο του μονοημέρου «Το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός».

Το πρόγραμμα περιλάμβανε τέσσερις συζητήσεις που συνδέονταν μεταξύ τους και αποτελούσαν συνέχεια η μία της άλλης.

Στην πρώτη, «Υπάρχει καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο;», αναδείχτηκαν η βαρβαρότητα του συστήματος σε παγκόσμιο επίπεδο, οι δομικές αιτίες της πολύπλευρης κρίσης του με βάση τη μαρξιστική ανάλυση και οι λόγοι για τους οποίους δεν φτιασιδώνεται όσες διακηρύξεις κι αν κάνουν η κυρίαρχη τάξη και οι διαχειριστές του. Το θέμα άνοιξαν ο Σωτήρης Κοντογιάννης, από το περιοδικό Σοσιαλισμός από τα κάτω, ο Πέτρος Ρυλμόν, δημοσιογράφος και ο Πάνος Γκαργκάνας, διευθυντής της Εργατικής Αλληλεγγύης.

Υποκείμενο

Στη δύναμη που μπορεί να τσακίσει το σύστημα, βάζοντας τέλος στην εκμετάλλευση και την καταπίεση, ήταν αφιερωμένη η δεύτερη συζήτηση «Είναι η εργατική τάξη σήμερα ο “νεκροθάφτης” τους;». Οι εισηγήσεις που έκαναν ο Λέανδρος Μπόλαρης, ιστορικός, ο Δημήτρης Κατσορίδας, επιστημονικός συνεργάτης ΙΝΕ ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ και η Κατερίνα Θωίδου, δημοτική σύμβουλος Νίκαιας – Ρέντη πυροδότησαν μια πολύ πλούσια κουβέντα για τη θέση, την οργάνωση, τα χαρακτηριστικά και την κατάσταση της εργατικής τάξης σήμερα απαντώντας στο ερώτημα αν παραμένει το υποκείμενο της αλλαγής.

«Η Αριστερά κόμμα πρωτοπορίας και κόμμα μαζών» ήταν το θέμα της τρίτης συζήτησης που εισηγήθηκαν η Λίλιαν Μπουρίτη, ψυχολόγος, ο Γιώργος Ράγκος, από την ΚΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ο Πέτρος Κωνσταντίνου, συντονιστής της ΚΕΕΡΦΑ. Η επαναστατική παράδοση του Λένιν, της Ρόζας, του Γκράμσι και των άλλων μεγάλων επαναστατών του προηγούμενου αιώνα δέθηκαν με την αναζήτηση για το ποια Αριστερά χρειάζονται οι αγώνες σήμερα για να φτάσουν στη νίκη και να χτίσουν μια κοινωνία χωρίς πόλεμο, φτώχεια, ρατσισμό, σεξισμό. 

Την εναλλακτική της επαναστατικής ανατροπής και του εργατικού ελέγχου είχε στο κέντρο της η τελευταία συζήτηση «Σοσιαλισμός – Η κοινωνία της απελευθέρωσης». Για το στρατηγικό αυτό ζήτημα μίλησαν ο Κώστας Καταραχιάς, γιατρός, μέλος ΔΣ της ΕΙΝΑΠ και η Μαρία Στύλλου, υπεύθυνη του περιοδικού Σοσιαλισμός από τα κάτω. Στις διπλανές στήλες θα βρείτε τις εισηγήσεις τους.

Λένα Βερδέ

Ζούμε σε μια εποχή τεράστιων συγκρούσεων απέναντι σε γενικευμένες επιθέσεις του συστήματος που παράγουν μια καινούργια περίοδο και μια καινούργια ριζοσπαστικοποίηση. 

Ένα πρώτο σημείο είναι ότι κεντρική σε όλα αυτά τα κινήματα είναι η εργατική τάξη. Και είναι ταυτόχρονα ο κορμός για να νικήσουν. Οι λιμενεργάτες της Γένοβας έδωσαν τον τόνο στο παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης και το πρακτικό παράδειγμα για το πως σταματάνε τα πλοία με το πολεμικό υλικό για την Γάζα. Οι από πάνω οδηγήθηκαν στην εκεχειρία γιατί ψάχνουν να δουν πως θα γλυτώσουν από την οργή του κόσμου. Είναι ένα παράδειγμα για το πώς οι εξελίξεις καθορίζονται με την εργατική τάξη στο κέντρο και στην πρώτη γραμμή κερδίζοντας νίκες. Είχαμε απεργιακή σύγκρουση στην Ισπανία, αλλά και στην Γαλλία τον απεργιακό Σεπτέμβρη.

Αν πάμε στην Ελλάδα και τη σύγκρουση με αυτήν την κυβέρνηση των δολοφόνων σε όλα τα επίπεδα υπάρχει ένα τρανταχτό παράδειγμα: Η Γενική Απεργία φέτος στις 28 Φλεβάρη όπου τα ποσοστά ήταν 100%. Όλοι απέργησαν και κατέβηκαν σε αυτά τα μεγαλειώδη συλλαλητήρια. Και αυτή η εικόνα δεν είναι απλά μια στιγμή, ένα πυροτέχνημα. Είχαμε ακόμη τρεις πανεργατικές απεργίες, μια από αυτές για την Παλαιστίνη, μέσα τον Οκτώβρη. 

Η εργατική τάξη δεν αντιδρά απλά σε κάποιες επιθέσεις. Τα μεγάλα γεγονότα δεν πέφτουν από τον ουρανό. Έχουν πίσω τους μια διαδικασία. Η εργατική τάξη έχει συσσωρεύσει εμπειρίες, πολιτικοποίηση, ριζοσπαστικοποίηση, έχει δώσει τεράστιες μάχες, δεν είναι άγραφο χαρτί και αυτό την κάνει κάθε φορά πιο δυνατή, πιο συνειδητοποιημένη. Έτσι φτάσαμε στις 28 Φλεβάρη. Γι’ αυτό η ΝΔ, ακόμη και χωρίς αντιπολίτευση, παραπαίει στο 20% και διαλύονται και πλακώνονται μεταξύ τους. Γι’ αυτό τη στιγμή που πάει να δοκιμάσει μετωπική επίθεση με το κλείσιμο των ΕΛΤΑ, το βράδυ τα μαζεύει.

Σε αυτό το μπρα ντε φερ με τους όρους που εξελίσσεται η κατάσταση, η εργατική τάξη έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Αλλά αυτό δεν είναι ούτε αυτονόητο, ούτε δεδομένο, ούτε έρχεται από το πουθενά. Έρχεται μέσα από τις πρωτοβουλίες εκείνων των κομματιών που τις σπρώχνουν συνειδητά. Η αντικαπιταλιστική Αριστερά, οι επαναστάτες πρωτοστατούν και στο να ξεκινάνε οι μάχες και στο να συνδέονται και να πολιτικοποιούνται. 

Αυτό είναι τεράστια δύναμη. Αναδεικνύει τον ρόλο που μπορεί να παίξει η εργατική τάξη στο εδώ και τώρα. Βλέπουμε ότι στα γκάλοπ στις ΗΠΑ ένα τεράστιο κομμάτι της νεολαίας γουστάρει σοσιαλισμό, γουστάρει κομμουνισμό. Το να ρίξουμε αυτό το σύστημα και να πάμε σε μια σοσιαλιστική κοινωνία γίνεται ολοένα και πιο πλειοψηφικό. Αυτά είναι πρωτοφανή πράγματα. Και δεν έχουν αξία «μόνο» για τη μελλοντική σοσιαλιστική κοινωνία, η εργατική τάξη δείχνει στο εδώ και τώρα την αξία που έχει μέσα στην κοινωνία.  

Ας θυμηθούμε την πανδημία. Ποιος κράτησε όρθια την κοινωνία; Δεν την κράτησε κανένα αφεντικό, κανένας καπιταλιστής. Την κράτησε μια τάξη που από τα σουπερμάρκετ μέχρι τα νοσοκομεία, και κάθε υπηρεσία, κράτησε όρθια τα πράγματα και δεν διαλύθηκαν. Και την κράτησε όρθια όχι μόνο επειδή δούλευε αλλά επειδή συγκρούστηκε με τις επιλογές των από πάνω. Ποιος καθορίζει τα μέτρα ασφάλειας στους εργατικούς χώρους; Συγκρουστήκαμε για τα μέτρα ασφάλειας στην πανδημία. Ποιος καθορίζει μέσα στην πανδημία ότι χρειάζονται περισσότερες κλίνες ΜΕΘ; Ότι όχι μόνο δεν θα μας απαγορεύσετε να απεργούμε και να διαδηλώνουμε, αλλά με τις διεκδικήσεις μας θα επιβάλουμε αυτά που χρειάζεται η Δημόσια Υγεία. Αυτές οι συγκρούσεις και οι εμπειρίες με όσες νίκες έφεραν, μας έφτασαν στις συγκρούσεις του τώρα.

Ποιος κάνει κουμάντο

Ανοίγουν σήμερα μάχες που ξανά δεν αφορούν μόνο πώς απαντάμε στις επιθέσεις αλλά και το ποιος κάνει κουμάντο στον τρόπο που λειτουργούν τα πράγματα. Αυτό είναι μια καθημερινή μάχη μέσα στα νοσοκομεία. Να φέρω ένα πρόσφατο παράδειγμα από τις προηγούμενες μέρες. Το ότι δεν έκλεισε το τμήμα μαστού στο νοσοκομείο Έλενα ήταν μια νίκη που πέτυχαν οι υγειονομικοί για όλη την εργατική τάξη, για τις γυναίκες, για τις καρκινοπαθείς, για να μη διαλύσει αυτή η δολοφονική κυβέρνηση την Υγεία, να μην την ιδιωτικοποιήσει. 

Ένα άλλο παράδειγμα. Πριν μερικές εβδομάδες η διοίκηση του Έλενα πήγε μια γυναίκα Ρομ -που είχε γεννήσει και είχε αιμορραγία και 5 αιμοσφαιρίνη- στο αστυνομικό τμήμα επειδή είχε δηλώσει ένα ψεύτικο ΑΜΚΑ. Αυτό σήμανε εξέγερση των νοσηλευτριών, των γιατρών που καθόρισε ότι θα γυρίσει και θα μεταγγιστεί.

Η εργατική τάξη παίζει κεντρικό ρόλο πάνω στα ζητήματα των ίσων δικαιωμάτων για όλους και της απελευθέρωσης. Στο Έλενα παλεύουμε να μην κλείσει το ιατρείο της φυλομετάβασης. Ξέρουμε ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο στόχαστρο του Τραμπ που διαλύει ό,τι αφορά αυτή τη διαδικασία. Κι ο Μητσοτάκης θα ήθελε να τα κάνει αυτά αλλά έχει σκαλώσει στο Έλενα που έχει γερό σωματείο και δεν το επιτρέπει. 

Στο εδώ και τώρα ο εργατικός έλεγχος ξεκινάει από τις μάχες αυτής της τάξης και για να μη μένει στο αφηρημένο, ξεκινάει από την απεργία. Ακόμη και μια στάση εργασίας μιας ώρας είναι αμφισβήτηση του διευθυντικού δικαιώματος. Όταν έχουμε απεργία το νοσοκομείο περνάει στα χέρια του σωματείου, εκείνη τη μέρα καθορίζουμε εμείς το τι θα γίνει. Το έδειξαν οι καθαρίστριες του Άγιου Σάββα όταν απεργούσαν για τη δουλειά τους, και καθόριζαν όλοι μαζί οι εργαζόμενοι πού θα υπάρχει προσωπικό ασφαλείας, πώς θα γίνουν χειρουργεία, τι θα γίνει στα έκτακτα και τα τακτικά.

Το μέλλον μας χτίζεται σε αυτές τις μάχες. Αν αυτή η τάξη χωρίς να έχει την πολιτική εξουσία σήμερα, μπορεί να παίζει τέτοιο ρόλο, φανταστείτε τι θα σήμαινε να έχει την εξουσία, τι θα σήμανε αυτό για την ανθρωπότητα. Το μέλλον μας είναι ο σοσιαλισμός, είναι με την εργατική τάξη μπροστά, ότι μπορεί να φέρει σε πέρας αυτό το έργο, μια εργατική τάξη σήμερα, πιο μεγάλη, πιο προχωρημένη, πιο μορφωμένη, πιο οργανωμένη, πιο δυνατή. Το δείχνει στο τώρα, και στο μέλλον δεν υπάρχει όριο στο πού μπορεί να φτάσει.  

Τι σημαίνει επαναστατική περίοδος; Ότι οι από πάνω δεν μπορούν να κυβερνάνε όπως πριν, δεν ελέγχουν τα πράγματα. «Μα τα ελέγχουν», θα πει κανείς, «περνάνε τόσα μέτρα και επιθέσεις». Αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν τα ελέγχουν. Πρώτο, γιατί δεν ελέγχουν τα αποτελέσματα των επιθέσεων που ξεκινάνε. Και δεύτερο γιατί πλακώνονται μεταξύ τους. Αυτό σημαίνει κρίση και ανταγωνισμοί. Ανοίγουν πολέμους και δεν ξέρουνε πού πάνε με αυτούς τους πολέμους. Ξεκινάνε μια επίθεση στην εργατική τάξη και υπάρχει τεράστια αντίσταση και δεν ξέρουν πώς να τα μαζέψουν.  

Αυτά συμβαίνουν ακόμη στην καρδιά του καπιταλισμού, στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, εκεί που λέγανε ότι δεν υπάρχει πια εργατική τάξη παρά μόνο εξατομικοποιημένο πλήθος. Είναι η εργατική τάξη και οι απεργίες που στη Γαλλία έχουν φτάσει το Μακρόν στη σημερινή κατάσταση, που στην Ιταλία κάνει μεγάλες πολιτικές απεργίες για την Παλαιστίνη. Ο Στόλος που είπε θα πάω στην Παλαιστίνη είχε τη στήριξη όλης της εργατικής τάξης. Ανοίξανε ένα πόλεμο και τους έχει γυρίσει μπούμερανγκ και αυτό δεν γίνεται από μόνο του. Γίνεται γιατί οι από κάτω όχι απλώς δεν θέλουν αλλά παλεύουν για να ανατρέψουν τον πόλεμο, τις επιθέσεις.    

Αυτό έχει κι άλλες συνέπειες. Εμείς πάντα λέγαμε ότι ο Σοσιαλισμός είναι ο δρόμος για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης και όλων των καταπιεσμένων. Αυτή τη στιγμή το λέει πολύς κόσμος. Μπορεί να μην έχει καθαρό πώς θα φτάσει εκεί, να μην ξέρει πώς θα οργανώσει μια άλλη κοινωνία. Αλλά είναι φανερό ότι, όχι μόνο δεν θέλει πια αυτή την κυβέρνηση αλλά δεν θέλει συνολικά αυτήν την κοινωνία. Το βλέπουμε αυτό κάθε μέρα μιλώντας με τον κόσμο εκεί που του δίνουμε την Εργατική Αλληλεγγύη, τον Σοσιαλισμό από τα Κάτω. Αυτό είναι τεράστια εξέλιξη σε σχέση με προηγούμενες περιόδους.

Ο Χόμπσμπομ στο βιβλίο του για τον Αιώνα των Άκρων στα τέλη της δεκαετίας του 1990, τελείωνε με την ελπίδα ότι ο καινούργιος αιώνας θα είναι καλύτερος. Και η εικόνα είναι ότι αυτά τα 25 πρώτα χρόνια αυτού του αιώνα έχουν μπει με το κίνημα στην πρώτη γραμμή, διεθνώς και στην Ελλάδα. Το αντικαπιταλιστικό κίνημα της Γένοβα, το αντιπολεμικό κίνημα του 2003 και τώρα ξανά, το εργατικό κίνημα. Έτσι φτάσαμε στο σημείο κόμματα της άρχουσας τάξης να καταρρέουν και ο κόσμος να ανεβάζει αριστερές κυβερνήσεις -αυτό έγινε στην Ελλάδα το 2015. Και στη συνέχεια να αποκτάει την εμπειρία ότι ο δρόμος του κοινοβουλευτισμού δεν λειτουργεί, με αποτέλεσμα σήμερα να συζητά και να αναζητά εναλλακτικές λύσεις. Έτσι φτάνουμε ώστε οι επαναστάτες να έχουν τόσο πολύ κόσμο γύρω τους να παλεύει, να έχουν τόσα ερωτήματα και να θέλουν να τα συζητήσουνε. Τεράστια ακροατήρια. Την έχετε αυτήν τη εμπειρία από τους χώρους και τις γειτονιές σας συντρόφισσες και σύντροφοι.

Αυτό δεν συγκρίνεται με τίποτε από όσα ζούμε μέσα στο σημερινό σύστημα. Δεν είναι απλά μια καλύτερη οργάνωση στα συνδικάτα, μια καλά οργανωμένη απεργία. Σημαίνει μια κοινωνία όπου η εργατική τάξη έχει την εξουσία. Πώς; Μέσα από το κοινοβούλιο; Όχι. 

Όλες οι επαναστάσεις του 20ου αιώνα είχαν ένα κοινό μοτίβο: Οι εργάτες οργανώνονται σε εργατικά συμβούλια στην δική τους πολιτική οργάνωση. Παίρνουν στα χέρια τους τα μέσα παραγωγής από τον έλεγχο και την ιδιοκτησία των καπιταλιστών καταλαμβάνοντας το εργοστάσιο και κάθε χώρο δουλειάς. Και αρχίζουν να οργανώνουν την οικονομία και την παραγωγή με βάση το δικό τους σχέδιο με κριτήριο τις ανάγκες τους και όχι το κέρδος των καπιταλιστών.   

Αυτή τη διαδικασία των εργατικών συμβουλίων την είδαμε να εξαπλώνεται σε κάθε επανάσταση, ακόμα και σε όσες δεν έφτασαν στη νίκη. Στην Γερμανική Επανάσταση. Στη Γαλλία και στην Ισπανία το 1936. Στο Ιράν το 1979, όπου υπήρξαν εργατικά συμβούλια, όχι μόνο στα πετρέλαια αλλά σε όλη την παραγωγή, και έτσι έγινε η ανατροπή του Σάχη ανοίγοντας την προοπτική η εργατική τάξη να πάρει την εξουσία  πριν της φράξουν το δρόμο οι αγιατολάδες. 

Τα εργατικά συμβούλια εμφανίζονται σαν βασική μορφή οργάνωσης των εργατών σε μια σειρά εξεγέρσεις και μπορούν να εξελιχθούν σε φορείς εργατικής εξουσίας οδηγώντας σε περιόδους δυαδικής εξουσίας -όπως συνέβη σε όλες τις μεγάλες επαναστάσεις, με τη μια τάξη να παλεύει ενάντια στην άλλη για να πάρει τον έλεγχο. Αυτή η «συνύπαρξη» δεν μπορεί παρά να είναι προσωρινή. Ανοίγει ένα σταυροδρόμι και μια πάλη αν τα εργατικά συμβούλια, έχοντας πάρει τον έλεγχο της παραγωγής, θα είναι συμβούλια αυτοδιαχείρισης ή αν τα εργατικά συμβούλια θα οικοδομήσουν το δικό τους εργατικό κράτος, την εξουσία της εργατικής τάξης και τον Σοσιαλισμό. 

 Ο έλεγχος της παραγωγής είναι το ένα χαρακτηριστικό του τι σημαίνει Σοσιαλισμός. Τα εργατικά συμβούλια δεν είναι μόνο ο τρόπος για να ελέγξουν οι εργάτες την οικονομία, είναι ο τρόπος και για να πάρουν τον έλεγχο της ίδιας της πολιτικής, των ιδεών, συλλογικά σαν ένα όργανο εξουσίας που θα ανατρέψει όλους τους καταπιεστικούς και ιδεολογικούς θεσμούς του αστικού κράτους. Ώστε να αρχίσουν να οργανώνουν το δικό τους εργατικό κράτος και το δικό τους πρόγραμμα με στόχο αυτό να αρχίσει να λειτουργεί σε όλη την κοινωνία. 

Το πρόγραμμα δεν είναι μόνο για να λύσει τα δικά της οικονομικά αιτήματα. Στόχο έχει να απαντήσει σε όλα τα βασικά ζητήματα που αφορούν την κοινωνία και στις διεκδικήσεις και τις ανάγκες όλων των καταπιεσμένων. Παραδείγματος χάρη στο θέμα της εκπαίδευσης. Πώς και από ποιους θα καθορίζεται το πρόγραμμα των σχολείων και της διδασκαλίας; Από εργατικά συμβούλια που συζητώντας δημοκρατικά σαν όργανα εξουσίας με τη συμμετοχή όλων, των εργαζομένων στα σχολεία, των μαθητών, των γονιών και όλης της κοινότητας γύρω από αυτούς.

Ενάντια στην καταπίεση

 Όταν ανοίγουν τα ζητήματα της καταπίεσης των γυναικών, των ομοφυλόφιλων, των τρανς, η απάντηση δεν είναι μόνο να βγει ένα διάταγμα και να πούμε τώρα καταργούμε την καταπίεση. Σημαίνει ότι το εργατικό συμβούλιο είναι φορέας αλλαγών που σπάνε στην πράξη την καταπίεση. Σημαίνει ότι οι εργάτες της συγκεκριμένης περιοχής αναλαμβάνουν την οργάνωση της αναπαραγωγής της εργατικής τάξης, όχι με τον ατομικό τρόπο που γνωρίζουμε στον καπιταλισμό - δηλαδή μέσα στο σπίτι, που μεταφράζεται σε καταπίεση των γυναικών και καταπίεση όσων δεν ταιριάζουν σε αυτό το μοντέλο, αλλά μέσα από τη λειτουργία και τη στήριξη κοινοτικών εργατικών θεσμών που εξασφαλίζουν ότι η ατομική απλήρωτη εργασία των γυναικών μέσα στο σπίτι περνάει στην κοινότητα. Αυτά τα παραδείγματα δεν βγαίνουν από το μυαλό μας, είναι παραδείγματα που έδωσε το κράτος των εργατικών συμβουλίων στη Ρωσική επανάσταση.  

Ψήγματα αυτής της δύναμης βλέπουμε στους αγώνες που δίνει σήμερα η εργατική τάξη ενάντια στον καπιταλισμό. Τα παραδείγματα που ανέφερε ο Κώστας Καταραχιάς έχουν να κάνουν με ένα μόνο κλάδο, στον οποίο υπάρχει ένα μαχητικό πρωτοπόρο κομμάτι που οργανώνει σε αυτήν την κατεύθυνση. Είναι πολύτιμα γιατί μας δίνουν να καταλάβουμε τι θα σημαίνει αν κάτι τέτοιο γενικευτεί. Αυτή η γενίκευση δεν έρχεται αθροιστικά επειδή το ένα προστίθεται στο άλλο. Έρχεται με ρήξεις γιατί συγκρούεσαι, με σύγκρουση ενάντια στην κυβέρνηση, με σύγκρουση ενάντια στο σύστημα. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ έγραφε το 1905 ότι μέσα από τη μαζική απεργία, τη γενική  απεργία η εργατική τάξη μέσα από τη δράση της αρχίζει να αλλάζει τον κόσμο αλλά αλλάζει και η ίδια και οι ιδέες της, αποκτά την αυτοπεποίθηση ότι είναι η μόνη που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, να φέρει το Σοσιαλισμό.

Τι σημαίνει αυτό για το σήμερα; Σημαίνει μεταβατικό πρόγραμμα. Η εργατική τάξη να διαμορφώσει στο σήμερα τις δικές της απαντήσεις πάνω στο πώς θα εξασφαλίσουμε στέγη, τροφή, σχολεία, υγεία, περιβάλλον, πάνω σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα, δείχνοντας ταυτόχρονα το δρόμο πώς αυτές μπορούν να υλοποιηθούν. Η κρατικοποίηση των σιδηροδρόμων χωρίς αποζημίωση της Hellenic Train απαντάει ταυτόχρονα και στο πώς να μην έχουμε νέα Τέμπη σήμερα αλλά και στο συνολικό ζήτημα πως για να συμβεί αυτό χρειάζεται τον έλεγχο και την εξουσία στην κοινωνία να πάρει η εργατική τάξη.

Απέναντι στα μεγάλα ζητήματα του χρέους που μεταφράζεται σε λιτότητα και όλο και περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις για τα κέρδη των καπιταλιστών, ήδη από το 2010 απαντήσαμε με ένα μεταβατικό πρόγραμμα που λέει κρατικοποίηση χωρίς αποζημίωση των τραπεζών με εργατικό έλεγχο και διαγραφή τους χρέους. Ανοίξαμε τότε τη συζήτηση μέσα στο κίνημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ το απέρριψε ως υπερβολικό και κατέληξαν να ψηφίζουν μνημόνια. Αυτά τα ζητήματα παραμένουν ανοιχτά γιατί το χρέος εξακολουθεί να υπάρχει και αυτοί που καλούνται να το πληρώσουν είναι οι εργάτες. Ο ρόλος των μεταβατικών προγραμμάτων δεν είναι για να πεις «ψηφίστε μας». Είναι για να κερδίσουμε την εργατική τάξη στην προοπτική των εργατικών συμβουλίων και της εργατικής εξουσίας, στην στρατηγική της επανάστασης για τον Σοσιαλισμό. 

Ο ρόλος της επαναστατικής Αριστεράς, του επαναστατικού κόμματος των εργατών, είναι να έχει καθαρή στρατηγική, μεταβατικό πρόγραμμα. Αυτό δεν σημαίνει να κάθεται να περιμένει, να συζητάει και να λέει «έχουμε ένα όνειρο». Είναι να κερδίσει στο επαναστατικό κόμμα την πλειοψηφία της εργατικής τάξης. Και αυτό σημαίνει ότι δίπλα στη στρατηγική χρειάζεται να χτίζει τις σχέσεις μέσα από ενιαιομετωπιική δράση με όλον τον κόσμο που παλεύει. Ανοίγοντας ταυτόχρονα τη συζήτηση για την προοπτική με όλα τα κομμάτια της τάξης που σήμερα είναι απογοητευμένα από την εμπειρία μιας Αριστεράς των συμβιβασμών. Αυτός ο κόσμος ψάχνει και να οργανώσει και να οργανωθεί. Παλεύουμε μαζί με αυτόν τον κόσμο για να έχουμε νίκες αλλά και για να τους κερδίσουμε και στο κόμμα και στην επανάσταση και τον Σοσιαλισμό. 

«Υπάρχει μια φράση στον Μαρξ που λέει ότι η παράδοση των νεκρών γενεών βαραίνει σαν εφιάλτης πάνω στις ζωντανές», είπε ο Σεραφείμ Ρ., δάσκαλος, στην πρώτη συζήτηση για την κρίση του καπιταλισμού. «Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και σε περιόδους ριζοσπαστικοποίησης όπως η σημερινή, θα έχουμε να αναμετρηθούμε συνεχώς με το ερώτημα αν υπάρχει ανθρώπινο πρόσωπο στον καπιταλισμό. Δεν είναι αυτόματο ότι οι ταξικοί αγώνες οδηγούν αμέσως σε αρνητική απάντηση και άρα σε ανατρεπτική στρατηγική. Οι δεκαετίες που μεσολάβησαν από το Β’ ΠΠ είναι μια τέτοια εμπειρία. 

Τότε δημιουργήθηκαν τα μεγάλα εκπαιδευτικά συστήματα, μέσα από την ανάγκη για υψηλά εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, την διαμόρφωση του κράτους πρόνοιας και την ενσωμάτωση λαϊκών αιτημάτων και κινημάτων που τα διεκδκούσαν. Έγιναν όμως κάτω από τον έλεγχο των καπιταλιστών. Έτσι φτάνουμε σήμερα, στο ξήλωμά τους. Σύμφωνα με χτεσινή είδηση, η κυρία Ζαχαράκη προτίθεται να βάλει μαθήματα πλεκτικής, υφαντικής, κεντήματος και κεραμεικής ως εργαστήρια στα σχολεία, στα οποία λείπουν 5.000 εκπαιδευτικοί. Κι άρα το εύλογο ερώτημα που ανακύπτει είναι ποιος θα τα διδάξει;».

«Μια ταξική επίθεση που έγινε πρόσφατα στην εκπαίδευση είναι οι συγχωνεύσεις και το κόψιμο των ολοήμερων σε μια σειρά σχολεία», είπε ο Νίκος Π. από τα Πατήσια, στη συζήτηση για την Αριστερά. «Αυτό σημαίνει εκπαιδευτικούς που χάνουν τη δουλειά τους, γονείς που δουλεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ και πλέον πρέπει να περνάνε από κριτήρια για να αφήνουν τα παιδιά τους στα σχολεία.

Στο σχολείο του γιου μου αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να κινητοποιηθούν οι γονείς, να κάνουν συνέλευση στο Σύλλογο Γονέων, στο νηπιαγωγείο να δημιουργηθεί πρωτοβουλία για να συνεργαστούν απέναντι στην επίθεση. Εμείς σαν ΣΕΚ συνδέσαμε τους αγώνες. Σύντροφοι από το νοσοκομείο Έλενα πήγαν στη συνέλευση γονέων και τους έδωσαν έμπνευση με αποτέλεσμα ότι η πρωτοβουλία γονέων έφτιαξε πανό και κατέβηκε στην απεργία στις 6 Νοέμβρη.

Όπως είχε πει ο Λένιν οι μάζες είναι χωρισμένες σε εκείνους που συνειδητά περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για να δράσουν και σε εκείνους που ασυνείδητα περιμένουν να βυθιστούν στην απογοήτευση. Η δουλειά μας σαν κόμμα πρωτοπορίας και μαζών είναι να σπρώξουμε όλο και περισσότερο κόσμο στη δράση».

«Μια επιβεβαίωση ότι τα αφεντικά φοβούνται την εργατική τάξη είναι η συστηματική προσπάθειά τους να μας πείσουν ότι είμαστε κάτι άλλο, μεσαία τάξη, στελέχη, υπάλληλοι», είπε ο Νίκος Τ., στη συζήτηση για την εργατική τάξη. «Εγώ εργάζομαι στην ΑΑΔΕ και θεωρούμαι ως κατεξοχήν αυτό που λένε “λευκά κολάρα”. Η Διοίκηση, κάθε φορά που αναφέρεται στους εργαζόμενους, λέει “τα στελέχη”. Το ίδιο αναπαράγεται από τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Όταν φέρνουμε παραδείγματα για άλλα κομμάτια εργαζόμενων, πχ τους γιατρούς ή τους υγειονομικούς και πώς παλεύουν, λένε “εδώ είμαστε κάτι ιδιαίτερο”.

Αυτό σπάει, πρώτον από την ίδια την οικονομική και υλική πραγματικότητα, όταν δεν βγαίνει ο μήνας ή όταν πλημμυρίζει το κτίριο και τα “στελέχη” είναι με την σφουγγαρίστρα γιατί δεν υπάρχει συνεργείο καθαρισμού. Δεύτερον, αυθόρμητα στον αγώνα, όταν νέοι συνάδελφοι για κάθε ζήτημα που παλεύαμε ξαναθυμούνταν ή ανακάλυπταν τη συνέλευση, την επιτροπή αγώνα, την κινητοποίηση, την κατάληψη του κτιρίου, το πώς θα πάει στην πορεία, την απεργία-αποχή. Και τρίτον, από την Αριστερά που εκκινεί ή/και βαθαίνει αυτή τη διαδικασία. Μια τέτοια Αριστερά, με το ΣΕΚ στο κέντρο, πριν μια βδομάδα στο δικό μου Σύλλογο παραλίγο να πάρουμε την πλειοψηφία. Αν μπορούμε σε τέτοιους χώρους να βγάζουμε τη ριζοσπαστική Αριστερά σχεδόν πρώτη δύναμη, μπορούμε παντού».

Οργή

 «Είμαι νέο μέλος του ΣΕΚ το οποίο γνώρισα μέσα από την πρωτοβουλία της Συμμαχίας Σταματήστε τον Πόλεμο», είπε η Σοφία Φ. από τον Πειραιά, στη συζήτηση για την Αριστερά. «Το ΣΕΚ μιλάει για πράγματα που με απασχολούσαν πάρα πολύ καιρό. Δεν είναι “μόνο” η Παλαιστίνη, είναι η Υγεία, η Παιδεία και άλλα. Ο προβληματισμός μου ήταν όλη αυτή η οργή και αγανάκτηση που έχει ο κόσμος, πού διοχετεύεται; Μήπως αντί να πάει πιο αριστερά, πάει πιο δεξιά;

Οπότε εδώ πιστεύω ότι το ΣΕΚ έχει ουσιαστική δράση. Δεν είναι ένα κόμμα από τα πάνω, όπως το ΠΑΣΟΚ, που ήρθε να σώσει και πολλούς απογοήτευσε. Είναι εμείς όλοι. Και πρέπει να βγούμε στις γειτονιές, την πολυκατοικία μας, το χώρο εργασίας μας. Σε εξόρμηση πρόσφατα στα καταστήματα της Σωτήρος στον Πειραιά είδαμε την αγανάκτηση. Πάνω σε αυτή την αγανάκτηση έρχεται η επαναστατική αριστερά να πει στον κόσμο ότι εσείς μπορείτε να αλλάξετε τον κόσμο σας, κανείς άλλος για σας».

«Είμαι νέο μέλος του ΣΕΚ», είπε η Αθηνά Σ., δασκάλα, στη τελευταία συζήτηση για τον Σοσιαλισμό. «Μπορεί οι εκπαιδευτικοί να μην έχουμε ροζιασμένα χέρια αλλά μας πέφτουν οι σοβάδες από το ταβάνι. Έχουμε εκπαιδευτικό στο Περιστέρι που έπαθε μεγάλη ζημιά σε σχολείο που θεωρείται και “πρότυπο”. Θα αναφερθώ στην απεργία των δασκάλων το 2006. Έχουν γίνει κι άλλες στο παρελθόν, απλά τη θεωρώ σταθμό γιατί κράτησε πάνω από μήνα, έγινε με απεργιακές επιτροπές που καθόριζαν το περιεχόμενο. Από εκεί βγήκε το αίτημα για 1400 ευρώ μισθό για όλο το λαό.

Όλα αυτά τα χρόνια προσπαθούν να περάσουν την αξιολόγηση και δεν μπορούν, γιατί έχουμε έναν ολόκληρο στρατό από εκπαιδευτικούς που είναι αποφασισμένοι. Η μάχη συνεχίζεται με την απεργία αποχή, παρά τις εκατοντάδες πειθαρχικές διώξεις, τις δυνητικές αργίες και τις περικοπές μισθών. Επίσης, οι μάχες ενάντια στις συγχωνεύσεις σχολείων, τις συμπτύξεις τμημάτων.

Παράδειγμα εργατικού ελέγχου ήταν όταν πριν λίγο χρόνια που ξέσπαγε ο πόλεμος στη Συρία, καταφέραμε να έρθουν τα προσφυγόπουλα στα σχολεία παρά τη σθεναρή αντίσταση συντηρητικών κομματιών. Τα υποδεχτήκαμε μαζικά και οι φωνές του σκότους υποχώρησαν. Αυτό είχε ως όφελος ότι και περισσότεροι εκπαιδευτικοί διορίζονταν για να καλύψουν τις ανάγκες».

«Είμαστε στο Πάντειο, μια σχολή που θα έπρεπε να είναι κατειλημμένη, όπως και όλα τα πανεπιστήμια της χώρας», ξεκίνησε η Μαριάννα Σ., φοιτήτρια Φιλοσοφικής, στην ίδια συζήτηση. «Η κυβέρνηση παίζει την καταστολή πολύ σκληρά για να καταφέρει να μαζέψει αυτό που φοβάται ότι θα ξεσπάσει το επόμενο διάστημα.

Οι διοικητικοί αποφάσισαν απεργία αποχή από τις διαγραφές. Μπορούμε να το επιβάλλουμε μαζί τους οι φοιτητές; Μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι θα δώσουμε από κοινού αυτό τον αγώνα; Εκεί είναι η διαφορά για το πώς παρεμβαίνουν οι επαναστάτες σε ένα χώρο.

Η συζήτηση για τον Σοσιαλισμό είναι πάρα πολύ πολιτική. Το να σταθούμε στα πόδια μας σαν κοινωνία και σαν τάξη είναι πιο αναγκαίο από ποτέ. Εμείς δεν παλεύουμε σε μια κατάληψη για να πάμε μετά στις κάλπες. Εμείς βλέπουμε τι μπορούμε να χτίσουμε στο σήμερα και το αύριο. Καλούμε τον κόσμο να οργανωθεί σε αυτή την κατεύθυνση».