Συνεντεύξεις
Ο αγώνας των Γυναικών που καθαρίζουν τα σχολεία

Συνέντευξη με την Λεμονιά Πασχαλίδου, πρόεδρο του Σωματείου Καθαριστριών Δημόσιων Σχολείων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αθηνών.

 

Ποιο είναι το εργασιακό καθεστώς των σχολικών καθαριστριών;

Η συντριπτική πλειοψηφία των σχολικών καθαριστριών εργάζεται αυτή τη στιγμή με συμβάσεις έργου. Ο αριθμός των αορίστου χρόνου έχει μειωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Από τις 9.500 περίπου καθαρίστριες σε όλη την Ελλάδα, μόνο γύρω στις 2.000 είναι πια αορίστου χρόνου. Κι εγώ προσωπικά με σύμβαση έργου είμαι. Αυτό σημαίνει ότι ο κίνδυνος της απόλυσης είναι μόνιμος. Για παράδειγμα, δύο καθαρίστριες στη Μάνδρα Αττικής που ο δήμος υποτίθεται τις είχε προσλάβει με ΑΣΕΠ, είχε βάλει κάποια κριτήρια δηλαδή, απολύθηκαν γιατί ο σύζυγος βγήκε στη σύνταξη, πήρε κάποιο εφάπαξ και το ποσό στη φορολογική τους δήλωση ανέβηκε. Κι όχι μόνο αυτό. Αν έχουμε κακή κριτική από το διευθυντή μας, μπορεί να κάνει καταγγελία και να απολυθούμε την επόμενη χρονιά.

Πρόσφατα κερδίσαμε η σύμβαση να είναι για δυο χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι θα απολυθούμε τον Ιούνη, θα μπούμε ταμείο ανεργίας και θα προσληφθούμε ξανά την 1η Σεπτέμβρη. Παρόλα αυτά, υπάρχουν ορισμένοι δήμοι που παρανομούν, δεν έχουν κάνει δίχρονες συμβάσεις. Είναι μία από τις καταγγελίες που κάνουμε στο Υπουργείο Εσωτερικών για να παρέμβει. Και βέβαια, θέλουμε να αλλάξει συνολικά το εργασιακό μας καθεστώς, θέλουμε μονιμοποίηση. 

Μισθολογικά εξαρτόμαστε από τις αίθουσες που καθαρίζουμε. Πληρωνόμαστε μόνο για τις αίθουσες. Το ανώτερο που μπορεί να έχει μια γυναίκα είναι 18 αίθουσες και σε κάθε μία αίθουσα αντιστοιχούν 30 ευρώ το μήνα. Το ανώτερο δηλαδή που μπορεί να πάρει κάποια είναι 560 ευρώ το μήνα. Αλλά κάποια μπορεί να έχει μόνο οκτώ ή δέκα αίθουσες. Μιλάμε δηλαδή για ποσά 300 ευρώ, 250 ευρώ. Αυτές που έχουν δεκαοχτώ αίθουσες είναι οι “προνομιούχες”.

Ασφαλιστικά είμαστε καλυμμένες, παίρνουμε δηλαδή ένσημα. Αλλά όχι ΒΑΕ ένσημα, ούτε ανθυγιεινό επίδομα. Παλιότερα έπαιρναν όλες ΒΑΕ και ανθυγιεινό. Από το 2012 μας πήρε η μπάλα μαζί με τους υπόλοιπους κλάδους. Μόνο οι αορίστου παίρνουν αυτή τη στιγμή ΒΑΕ και ανθυγιεινό. Είμαστε δηλαδή στον ίδιο χώρο εργαζόμενες δύο ταχυτήτων.

Επίσης δεν παίρνουμε άδεια ασθενείας καθόλου. Αν θα λείψουμε από το σχολείο για οποιοδήποτε λόγο, είτε είμαστε άρρωστες εμείς ή το παιδί μας, είτε είμαστε σε εγκυμοσύνη, πρέπει να βάλουμε κάποιον άλλο στη θέση μας να δουλέψει, σε συνεννόηση με το διευθυντή και τον πρόεδρο της σχολικής επιτροπής. Αλλιώς χάνουμε τη σύμβαση. Επίσης, τώρα, βάσει της σύμβασης που υπογράφουμε, πληρωνόμαστε τρεις φορές το χρόνο και έγκειται στον κάθε δήμαρχο να πάρει απόφαση να μας πληρώσει. Για παράδειγμα φέτος, ενώ όλες σε όλη την Ελλάδα πληρωθήκαμε πριν τα Χριστούγεννα, στο δήμο Αθηναίων πληρώθηκαν παραμονή Χριστουγέννων στις 8 το βράδυ. Δηλαδή περάσανε τα Χριστούγεννα χωρίς φράγκο.

Τι ισχύει με τις συνθήκες δουλειάς;

Η δουλειά μας είναι πάρα πολύ κουραστική, γιατί προφανώς δεν καθαρίζουμε μόνο τις αίθουσες. Πληρωνόμαστε μόνο για αυτές, αλλά καθαρίζουμε και τους κοινόχρηστους χώρους, γραφεία, τουαλέτες, και κυρίως τις αυλές, τα γήπεδα που ανήκουν σε ένα σχολείο. Τα ωράριά μας είναι λάστιχο. Θεωρητικά, δουλεύουμε όταν τελειώνει το σχολείο. Τρεις φορές το χρόνο, Χριστούγεννα, Πάσχα και στις αρχές της σχολικής χρονιάς, υποχρεούμαστε να κάνουμε γενική καθαριότητα όλους τους χώρους κι από εκεί και πέρα, η σύμβασή μας λέει ότι δουλεύουμε από την ώρα που σχολάει το σχολείο. Αλλά στην πράξη αυτό δεν ισχύει. Πολλές υποχρεώνονται να πηγαίνουν πρωί να ανοίγουν το σχολείο, να ανοίγουν τη θέρμανση, να περιμένουν τα παιδιά πολλές φορές, που σημαίνει ότι μπορεί να πηγαίνουν και δύο και τρεις φορές τη μέρα σε ένα σχολείο. 

Πριν δυο χρόνια μας έδωσαν γάλα και μέσα ατομικής προστασίας. Μην φανταστείτε κάτι τρομερό, γάντια και καμία μάσκα αν υπάρχει. Όσο για το γάλα, ενώ θεωρητικά πρέπει να μας το δίνουν παντού κάθε μέρα -στο δικό μου δήμο το δίνουν κάθε μέρα- υπάρχουν δήμοι που το δίνουν μια φορά στους τρεις μήνες, μια φορά το χρόνο και σε κάποιους δεν τους το έχουν δώσει καθόλου. 

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τη ζωή των καθαριστριών;

Είναι πολύ σημαντικά ζητήματα γιατί μιλάμε για χωρισμένες γυναίκες, για μονογονεϊκές οικογένειες, που έχουν παιδιά που είναι άρρωστα, που σπουδάζουν, που είναι φαντάροι, το καταλαβαίνετε. Οι περισσότερες, κυρίως οι πιο παλιές, είμαστε μεγάλες γυναίκες. Η δουλειά που κάνουμε είναι πολύ δύσκολη και έχουμε και όλες τις άλλες υποχρεώσεις. Προσωπικά, έχω δουλέψει με δέκα και έντεκα αίθουσες το χρόνο. Και επειδή ο άντρας μου ήταν άνεργος (πέρσι βρήκε δουλειά) και η κόρη μου ήταν επίσης άνεργη, έδωσα μάχη στο δήμο και μου έδωσαν και δεύτερο σχολείο. Δηλαδή τώρα έχω δεκαοκτώ αίθουσες, αλλά δουλεύω σε δυο σχολεία. Τρέχω για να προλάβω να τα κάνω όλα. Και εμένα είναι η έβδομή μου χρονιά, αλλά υπάρχουν καθαρίστριες που δουλεύουν έτσι 18 και 20 χρόνια.

Διεκδικούμε μονιμότητα, γιατί καλύπτουμε πάγιες και διαρκείς ανάγκες καθαριότητας και θέλουμε να γίνουμε κι εμείς αορίστου χρόνου. Διεκδικούμε ΒΑΕ ένσημα και ανθυγιεινό επίδομα. Διεκδικούμε δικαίωμα στην άδεια. Και να πληρωνόμαστε κάθε μήνα. Αυτά ήταν και τα αιτήματα της πρόσφατης 48ωρης πανελλαδικής απεργίας μας. Στο υπουργείο μας απάντησαν ότι δεν μπορούν να μας κάνουν αορίστου όλες μαζί, αλλά ότι θα προσπαθήσουν αυτές που είναι πιο πολλά χρόνια να γίνουν με κάποια κριτήρια ΑΣΕΠ. Και ότι θα συζητήσουν μαζί με την Ομοσπονδία μας, την ΟΙΥΕ, και θα αποφασίσουν να πιστοποιήσουν τις θέσεις μας, γιατί τώρα οι καθαρίστριες στην Ελλάδα δεν έχουμε επαγγελματικά δικαιώματα.

Πώς βλέπετε την πρωτοβουλία για απεργία στις 8 Μάρτη;

Απ' ότι είδα και στις φωτογραφίες, οι γυναίκες στην αφίσα για τις 8 Μάρτη είναι από τη δικιά μας απεργία. Συγκεκριμένα, είναι συναδέλφισσες από την Καβάλα. Θα είμαι ειλικρινής. Η πανελλαδική απεργία που κάναμε είχε επιτυχία, κύρια με συναδέλφισσες από την επαρχία, αλλά γενικά υπάρχει φόβος συμμετοχής σε μια απεργία. Πρώτον, αν δεν πάμε στο σχολείο, μπορεί κάποιος διευθυντής να κάνει καταγγελία. Και δεύτερον, είναι δύσκολο γιατί την επόμενη μέρα που θα γυρίσουμε, το σχολείο θα είναι χάλια, η δουλειά θα είναι διπλάσια.

Ωστόσο, θα το προσπαθήσουμε. Αν πάρει απόφαση το Εργατικό Κέντρο να κατέβει στην απεργία, σίγουρα θα κατέβουμε κι εμείς. Κι όποιες συμμετέχουν θα έχουν σε κάθε περίπτωση την υποστήριξή μας. Θα στείλουμε δηλαδή και στα σχολεία και στους δήμους προκήρυξη για τη στάση εργασίας μας. Αυτά είναι τα θέματά μας και είναι χρόνια προβλήματα, δεν είναι σημερινά. Και προφανώς δεν λύνονται σε μια μέρα. Θέλει πολλή δουλειά και πολύ τρέξιμο. Και για αυτή τη σύμβαση, των δύο χρόνων, τρέξαμε πάρα πολύ. Θα συνεχίσουμε τον αγώνα.

Η Λεμονιά Πασχαλίδου μίλησε στη Λένα Βερδέ