Οικονομία και πολιτική
Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Βοσκοτόπια λεηλασίας ευρωπαϊκού επιπέδου

Βορίδης και Αυγενάκης. Φωτό: Eurokinissi

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, που αφορά επιδοτήσεις σε «γαλάζιους δικαιούχους» με ανύπαρκτα βοσκοτόπια και ζώα, από το 2021 έως το 2024, είναι το πιο καραμπινάτο, το πιο εξοργιστικό, το πιο «ΝΔ» σκάνδαλο της κυβέρνησης της ΝΔ. 

Ήδη, παραιτήθηκαν ο Βορίδης, ο υφυπουργός Εξωτερικών Χατζηβασιλείου, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σταμενίτης, ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Μπουκώρος και ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης Στρατάκος. Η κυβέρνηση δήλωσε ότι θα κλείσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ και οι πληρωμές των αγροτικών επιδοτήσεων θα γίνονται μέσω της ΑΑΔΕ.

Η διαφορά με τα προηγούμενα σκάνδαλα (για την περίοδο 2016-2023, η ΕΕ επέβαλε στην Ελλάδα πρόστιμα ύψους 415 εκατ. ευρώ) είναι ότι η κυβέρνηση της ΝΔ δεν «κατάφερε» να το «εξαφανίσει». Όπως είπε (ακόμα) και ο Πορτοσάλτε, «η κυβέρνηση πιάστηκε με τη γίδα στη πλάτη». 

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του, «Ο ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) είναι ο Ελληνικός Οργανισμός πληρωμών των κοινοτικών ενισχύσεων, ελέγχει και ελέγχεται προκειμένου να κατανεμηθούν δίκαια, σωστά και έννομα τα περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ που διαχειρίζεται ετησίως».

Το τι, πραγματικά, γινόταν στον ΟΠΕΚΕΠΕ στα 6 χρόνια διακυβέρνησης από τη ΝΔ, με 5 διαφορετικούς αρμόδιους υπουργούς και έξι προέδρους, είναι περισσότερο από ένα σκάνδαλο πολλών εκατομμυρίων οργανωμένο από το κυβερνητικό και κομματικό μηχανισμό της ΝΔ.  

Η ποινική δικογραφία των 3.000 σελίδων που έχει πάει στη Βουλή, από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), περιγράφει μια «εγκληματική οργάνωση» που αποτελείται από υπουργούς, κρατικούς αξιωματούχους του ΟΠΕΚΕΠΕ καθώς και άτομα και βουλευτές που εκμεταλλεύτηκαν κονδύλια της ΕΕ λαμβάνοντας παράνομα γεωργικές επιδοτήσεις. Αναφέρει: «η φερόµενη ως δόλια κατανοµή δικαιωµάτων πληρωµής από το εθνικό απόθεµα οργανώθηκε µε συστηµατικό τρόπο και σε ιδιαίτερα µεγάλη κλίµακα από εγκληµατικές οµάδες που περιελάµβαναν µέλη του Διοικητικού Συµβουλίου και άλλα στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ, στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, υπαλλήλους του Τεχνικού Συµβούλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς και ιδιοκτήτες Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων, µέσω των οποίων υποβάλλονται αιτήσεις για επιδοτήσεις». 

Η κατηγορία που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι «εμπλεκόμενοι» είναι αυτή της «υπόθαλψης εγκληματία από κοινού κατά συρροή και παράβαση καθήκοντος από κοινού κατ’ εξακολούθηση». Οι πρώην αρμόδιοι υπουργοί Βορίδης, από το 2021 έως το 2023 και Αυγενάκης, από το 2023 έως το 2024, κατηγορούνται για τα ποινικά αδικήματα της «υποβοήθησης και υποκίνησης υπεξαίρεσης γεωργικών κονδυλίων της ΕΕ». 

«Πολυάριθμες απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες που περιλαμβάνονται στη δικογραφία καταδεικνύουν τη δράση εγκληματικών ομάδων που λειτουργούν με στόχο την παράνομη απόκτηση επιδοτήσεων, καθώς και την υπονόμευση και παρεμπόδιση σημαντικών ελέγχων που θα μπορούσαν να είχαν αποτρέψει την απάτη», αναφέρει η EPPO στο σημείωμα παραπομπής. 

Από τις παρακολουθήσεις τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, η δικογραφία περιλαμβάνει δεκάδες συνομιλίες ανάμεσα σε βουλευτές και στελέχη της ΝΔ και του ΟΠΕΚΕΠΕ να συζητούν πώς να απομακρύνουν την ευρωπαία εισαγγελέα από την έρευνα (με την χυδαία σεξιστική έκφραση: "ξεκωλώσουν"), να ζητούν «χάρες» για τους ψηφοφόρους τους («του λέω, Γιάννη (σ.σ. του Κεφαλογιάννη), δεν είναι 147 άτομα, είναι 400 ψήφοι») και  το ρόλο τοπικών κομματαρχών της ΝΔ (του «Φραπέ» και του «Χασάπη») με τις «πλάτες» των Βορίδη και Αυγενάκη.  

Περιέχει τις μαρτυρίες δύο πρώην προέδρων του ΟΠΕΚΕΠΕ (Βάρρα και Σημανδράκου), οι οποίοι απολύθηκαν από τους Βορίδη και Αυγενάκη επειδή προσπάθησαν να μπλοκάρουν πληρωμές. «Το αίτημα παραίτησης του Βάρρα φαίνεται να σταμάτησε την ενοποίηση των σχετικών διαδικασιών και έδωσε την ευκαιρία σε αυτές τις ομάδες να συνεχίσουν αυτές τις δραστηριότητες ανεμπόδιστα». 

Ιδιωτικοποίηση

Για να λειτουργήσει όλο αυτό το κύκλωμα, σημαντικό ρόλο έπαιξε η υποστελέχωση και η ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών του ΟΠΕΚΕΠΕ που έχει δώσει 25 εκατ. ευρώ, την τελευταία δεκαετία, στη Neuropublic, εταιρεία πληροφορικής με μεγαλομέτοχο την Τράπεζα Πειραιώς, που από το 2009 λειτουργεί ως αποκλειστικός τεχνικός διαχειριστής τoυ πληροφοριακού συστήµατος γιατί δεν διαθέτει «δικό του» σύστημα μηχανοργάνωσης. Δηλαδή, όλα τα σχετικά στοιχεία (π.χ. δηλωμένα και «αδήλωτα» χωράφια και βοσκοτόπια) τα «κατέχει» (και τα χρησιμοποιεί) ένας ιδιώτης. 

Επιπλέον, οι ψηφιακές δυνατότητες αυτόματου ελέγχου των αιτήσεων είναι αδύνατες. Δεν μπορεί να ελεγχθεί ψηφιακά, π.χ., αν κάποιο αναρτημένο δικαιολογητικό είναι παραποιημένο ή πραγματικό. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με φυσικό έλεγχο του φακέλου από υπάλληλο και εάν το συγκεκριμένο ΑΦΜ συμπεριληφθεί σε δείγμα ελέγχου. Γι’ αυτό και οι «άνωθεν» εντολές για μη ελέγχους σε συγκεκριμένα «γαλάζια» ΑΦΜ. Αλλά, ακόμα και να μην υπήρχε αυτή η «πίεση», είναι ο πιο υποστελεχωμένος Οργανισμός πληρωμών στην ΕΕ. Έχει 520 εργαζόμενους αντί για 1.700 με βάση το Οργανόγραμμά του.   

Συνένοχη (και) σε αυτό το σκάνδαλο είναι και η ίδια η ΕΕ. Στην προκειμένη περίπτωση, με την λεγόμενη Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) που καθόριζε σε ποιους, πως και με τι στόχο θα πηγαίνουν οι ευρωπαϊκές αγροτικές επιδοτήσεις.   

Η ΚΑΠ δεν είναι ένα «θερμοκήπιο» για σκάνδαλα, είναι η ίδια σκάνδαλο. Για να έχουμε μία εικόνα, η ΚΑΠ αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο του επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ, ύψους 1,3 τρις (!) ευρώ. Οι αγροτικές επιδοτήσεις αφορούν, κυρίως, τη λεγόμενη «βασική» ενίσχυση, η οποία δίνεται όχι (κατ' ανάγκη) σε πραγματικούς αγρότες, με βάση την παραγωγή τους, αλλά με βάση την έκταση γης που έχει στην ιδιοκτησία του ή νοικιάζει ο «δικαιούχος επιδότησης». 

Τον Νοέμβριο του 2024, ο Guardian δημοσίευσε μία έρευνα του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (Ceps) που, ανάμεσα στα άλλα, διαπίστωσε ότι η ΕΕ, μέσω της ΚΑΠ, έδωσε «γενναιόδωρες αγροτικές επιδοτήσεις» (3,3 δις ευρώ) σε εταιρείες, τουλάχιστον, 17 δισεκατομμυριούχων μεταξύ 2018 και 2021». Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, που αφορούν τις δηλώσεις ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου)  του 2022, σε σύνολο 510.000 «κατόχων αγροτικής εκμετάλλευσης» οι 467.821 (91%) έλαβαν «βασική» ενίσχυση έως 5.000 ευρώ, που αντιστοιχεί σχεδόν στο 50% του συνολικού προϋπολογισμού της «βασικής» ενίσχυσης, ενώ οι υπόλοιποι 42.179 (9%) επιδοτήθηκαν με το υπόλοιπο 50%. 

Πλούτος

Πρόκειται, δηλαδή, για ένα μηχανισμό αναδιάρθρωσης της αγροτικής παραγωγής υπέρ των μεγαλοαγροτών-επιχειρηματιών, μεγάλων επενδυτικών funds και επιχειρηματικών ομίλων του αγροτοδιατροφικού τομέα σε βάρος των μικρών αγροτών και κτηνοτρόφων που «αναγκάζονται» σε εγκατάλειψη της γης τους..

Σε κάθε χωριό, αγρότες με μικρό κλήρο (κάτω των 100 στρεμμάτων) δεν μπορούν να συνεχίσουν την καλλιέργεια της γης και φεύγουν ξεπουλώντας ή νοικιάζοντας τον  κλήρο τους. Έτσι, ο κάθε μεγαλοαγρότης αυξάνει κάθε χρόνο την περιουσία του κατά 100 - 150 στρέμματα. 

Το ίδιο και με τα «βοσκοτόπια». Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ: «Η ΕΕ που σήμερα εμφανίζεται με το φωτοστέφανο της «κάθαρσης» και της τιμιότητας ήταν αυτή που άνοιξε διάπλατα την πόρτα της απάτης, γιατί ήταν η ίδια η ΚΑΠ που αποσύνδεσε τις επιδοτήσεις από την πραγματική παραγωγή σε όλες τις καλλιέργειες, που άνοιξε τον δρόμο της απόκτησης βοσκοτοπικών δικαιωμάτων χωρίς ζώα!!!... που το 2009 επέβαλε την επιδότηση της κτηνοτροφίας με βάση ένα τεχνητό-ιδεατό κριτήριο που λέγεται «έκταση βόσκησης», προκειμένου να αποσυνδέσουν την επιδότηση από την παραγωγή... που ενέκρινε πολύ πρόσφατα (18/12/2024) την «αύξηση» των βοσκοτόπων κατά 1.206.360(!!!) στρέμματα στη 2η τροποποίηση της Ελληνικής ΚΑΠ. Γεννάει βοσκοτόπια η Ελλάδα;»

Επιπλέον, στην ΕΕ, έχει ανοίξει και η συζήτηση για τη νέα ΚΑΠ της περιόδου 2028 - 2034. Το κυρίαρχο σενάριο, μετά και το πρόγραμμα πολεμικών εξοπλισμών των 800 δις (ReArm Europe), είναι οι δραστικές περικοπές κονδυλίων για τις αγροτικές επιδοτήσεις, όπως και για τον αριθµό των δικαιούχων, η κατάργηση του αυτόνομου Ταμείου της ΚΑΠ με  συγχώνευση σε ενιαίο Ταμείο, μαζί με άλλα περιφερειακά προγράμματα, ώστε οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών να μπορούν να «ανακατευθύνουν» κονδύλια από τις αγροτικές επιδοτήσεις στις πολεμικές δαπάνες. Τα «γαλάζια σκάνδαλα» είναι «δώρο» για να δικαιολογηθεί αυτή η πολιτική. Γι’ αυτό και η «σπουδή» της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.  

Ο Μητσοτάκης και ήξερε και οργάνωνε (και) αυτό το σκάνδαλο. Στη πραγματικότητα, είναι ο «αρχηγός» της «εγκληματικής οργάνωσης» με τον τίτλο: «κυβέρνηση της ΝΔ». 

Η «Εφ.Συν.» δημοσιεύει email του Σημανδράκου, προς την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, που αποδεικνύει ότι το τρίο Μπρατάκος, Παπασταύρου και Βορίδης (υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ ο πρώτος, υπουργοί Επικρατείας οι δύο άλλοι) ώθησαν τον πρώην Πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ σε παραίτηση όταν αυτός ενημέρωσε το Μαξίμου για τα χιλιάδες «αμαρτωλά» κρητικά γαλάζια ΑΦΜ. 

Η απάντηση στα σκάνδαλα της ΝΔ δεν θα έρθει μέσα από τους θεσμούς. Η (διορισμένη από τη ΝΔ) ηγεσία της ελληνικής Δικαιοσύνης έμεινε, και μένει, παγερά αδιάφορη ενώ δεκάδες υποθέσεις διαφθοράς του ΟΠΕΚΕΠΕ «έτρεχαν» στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Η πρόταση για προανακριτική επιτροπή στη Βουλή, για τους Βορίδη και Αυγενάκη θα έχει, στην καλύτερη περίπτωση, την τύχη αυτών των Τριαντόπουλου και Καραμανλή και στην χειρότερη αυτή των υποκλοπών. 

Η απάντηση θα έρθει μόνο από το πεζοδρόμιο. Από τις απεργίες και στις διαδηλώσεις για να γκρεμίσουμε την κυβέρνηση - εγκληματική οργάνωση, για να απαλλαγούμε από την ΕΕ του κέρδους και του πολέμου, για να ανοίξουμε το δρόμο για μία κοινωνία όπου (και) η αγροτική παραγωγή θα οργανώνεται συλλογικά για να ικανοποιεί τις ανάγκες μας.