Σύσκεψη πολιτικών αρχηγών μετά τη νίκη του ΟΧΙ. Φωτό: ΑΠΕ ΜΠΕ

Την ώρα που η η ΝΔ βυθίζεται όλο και περισσότερο στα σκάνδαλα είναι φανερό ότι η άρχουσα τάξη και οι παρατρεχάμενοί της ανησυχούν. Και αξιοποιούν τα δέκα χρόνια από το δημοψήφισμα για να μας θυμίσουν ότι η Αριστερά ήταν «καταστροφή», το 61,3% του ΟΧΙ ήταν «θύματα του λαϊκισμού», τα «παιχνίδια» του Τσίπρα και του Βαρουφάκη «χαντακώσανε τη χώρα», το «τρίτο αριστερό μνημόνιο ήταν το χειρότερο» και άλλα τέτοια. 

Στην Καθημερινή της περασμένης Κυριακής σε ένα αφιέρωμα που έχει βάλει τη σφραγίδα του ο Αλέξης Παπαχελάς, ανησυχεί ότι «η αυτογνωσία δεν είναι το δυνατό μας σημείο» και «επαναλαμβάνουμε τα λάθη μας γιατί σαγηνευόμαστε συχνά από τις “Σειρήνες” του λαϊκισμού στις στιγμές του μεγάλου μας θυμού».

Θα ήταν καλύτερα ο Αλέξης Παπαχελάς να ασχοληθεί με την τάξη που εκπροσωπεί και να αφήσει στην άκρη της νουθεσίες στην εργατική τάξη, τη νεολαία και τον κόσμο του ΟΧΙ.  

Στοιχειώδης αυτογνωσία και αυτοκριτική θα έπρεπε να κάνει τους Μητσοτάκηδες και τους Παπαχελάδες να ευγνωμονούν τον Τσίπρα και την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αντί να συνεχίζουν να επιτίθενται με λύσσα. Ήταν αυτός που τους έβγαλε από τη δύσκολη θέση την πιο κρίσιμη στιγμή. Σε μια από τις συνεντεύξεις που φιλοξενούσε το συγκεκριμένο αφιέρωμα, ακόμη και ο Σόιμπλε, ο τότε υπ. Οικονομικών της Γερμανίας και υπέρμαχος του grexit, λιγο πριν πεθάνει, το κάνει χωρίς κόμπλεξ: 

«Αυτό που πραγματικά σέβομαι στον Τσίπρα; Είναι ότι συνειδητοποίησε το λάθος του το 2015 τον Ιούνιο όταν έγινε η Σύνοδος Κορυφής της κρίσης. Τον Ιούλιο είπε ότι χρειάζονται νέες εκλογές για να εξασφαλίσει νέα εντολή και κέρδισε ξανά. Στη συνέχεια ακολούθησε μια σκληρή πολιτική για να τηρήσει τις υποχρεώσεις του. Ωστόσο στο τέλος τα κατάφερε. Όταν ο Μητσοτάκης συνέχισε τις μεταρρυθμίσεις ακολουθώντας όλα όσα είχε κάνει ο Τσίπρας, άνοιξε ο δρόμος για την πορεία εξόδου από την κρίση». 

Η ΝΔ και οι παρατρεχάμενοί της δεν δικαιούνται να ασκούν κριτική στον Τσίπρα για το τρίτο μνημόνιο για πολλούς λόγους: Πρώτος, δεν το πλήρωσαν αυτοί. Αυτοί το ψήφισαν και με χέρια και με πόδια, μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως και όλα τα προαπαιτούμενα νομοσχέδια και στη συνέχεια κλιμάκωσαν τις «μεταρρυθμίσεις».

Κάτω από τους εκβιασμούς των τραπεζιτών και της τρόικας και για να μην έρθει σε σύγκρουση με τους προσδεδεμένους στο ευρώ έλληνες καπιταλιστές, ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε τη βρώμικη δουλειά. Να εγκαταλείψει το ήδη από το 2015 κουτσουρεμένο πρόγραμμά του, να τσακίσει τις ελπίδες του κόσμου για μια πραγματική, άμεση κοινωνική και πολιτική αλλαγή  

Τώρα, το ότι το τρίτο μνημόνιο κόστισε περισσότερο από τα άλλα είναι ιστορίες για αγρίους. Για το κλείσιμο των ΑΤΜ και το bank run που προηγήθηκε την ευθύνη είχαν οι εκβιασμοί της τρόικας και το γεγονός ότι η ίδια (ζάπλουτη) τάξη που σήμερα κάνει αυτήν την κριτική ήταν η ίδια που έβγαζε τα λεφτά της στην Ελβετία. Στο προηγούμενο φύλλο αναφέραμε τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη που κατά ομολογία του το 2012 έβγαζε έξω δεκαχίλιαρο το δεκαχίλιαρο σε 56 δόσεις τα λεφτά του. Αυτό ίσχυε για όλη την άρχουσα τάξη. Όπως θυμίζει ο Κώστας Τσουπαρόπουλος στην  ΕφΣυν:  

Καταθέσεις    

«Εκείνη την περίοδο τη ζήσαμε έντονα μέσω του οικονομικού ρεπορτάζ... οι καταθέσεις ιδιωτών και επιχειρήσεων διέρρεαν στο εξωτερικό με τον κ. Αδωνι Γεωργιάδη να κραυγάζει σε στιγμές έξαψης “βγάλτε τα λεφτά σας έξω, αλλιώς θα σας τα πάρει ο Τσίπρας”. Το ποσό των καταθέσεων που έφυγαν τότε από τις ελληνικές τράπεζες έφτασε τα 100 δισ., το μισό του συνόλου των καταθέσεων... Ένας υποδιοικητής τράπεζας έβγαλε τα κέρδη του από το Χρηματιστήριο (περίπου 8 εκατ. ευρώ) στο εξωτερικό για να τα... σώσει». 

Το 2015, μετά από πέντε χρόνια μνημονιων το ΑΕΠ είχε ήδη συρρικνωθεί από 241 δις ευρώ σε 178 δις. Το 2013-14 το 36% του πληθυσμού βρισκόταν κάτω από το όριο φτώχειας. Οι υπάλληλοι, μόνιμοι και συμβασιούχοι του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα είχαν μειωθεί από 1 εκατομμύριο σε 570.000. Πάνω από 200.000 επιχειρήσεις είχαν κλείσει. Ο μέσος ετήσιος καθαρός μισθός είχε μειωθεί κατά 25%. Το εισόδημα είχε μειωθεί πολύ παραπάνω αν προσθέσει κανείς την αύξηση των οριζόντιων φόρων, τον ΕΝΦΙΑ και το κόψιμο των επιδομάτων.   

Αυτοί που λέγανε «και αν δεν υπήρχαν τα μνημόνια θα έπρεπε να τα εφεύρουμε» δεν έχουν δικαίωμα να μιλάνε.

Ο λόγος για τον οποίο η τρόικα επέμεινε εκείνη την περίοδο να οδηγήσει σε απόλυτη συνθηκολόγηση τον Τσίπρα ήταν πολιτικός. Στόχευε στο να ποδοπατήσει την εργατική τάξη και το κίνημα που αντιστάθηκε στα μνημόνια προς παραδειγματισμό για όλη την Ευρώπη –κυρίως Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία που είχαν αρχίσει να κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος. Ο Σόιμπλε ήθελε η τιμωρία της Ελλάδας να είναι απολύτως παραδειγματική. 

Χάρη στη ριζοσπαστικοποίηση που γέννησε η δράση του εργατικού κινήματος των 35 γενικών απεργιών, των καταλήψεων και των πλατειών η Ελλάδα είχε εξελιχθεί σε αδύναμο κρίκο που απειλούσε να σπάσει την καπιταλιστική αλυσίδα της ΕΕ και όχι μόνο. Κάτω από την ισχυρή πίεση και τους εκβιασμούς ο ΣΥΡΙΖΑ έβγαλε από τη δύσκολη θέση τις κυβερνήσεις της ΕΕ, φορτώνοντας στο λαό μια ακόμη πενταετία σκληρής λιτότητας.

Το ότι το μερίδιο λιτότητας του τρίτου μνημονίου μπορεί να ήταν «ελαφρύτερο» από τα προηγούμενα μνημόνια δεν κάνει ούτε κατά μισό γραμμάριο πιο ελαφριά την ευθύνη της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ. Με τη «ρεαλιστική» της πολιτική, βαφτίζοντας το ρετσινόλαδο πορτοκαλάδα, στην αρχή απολογούμενη, μετά πανηγυρίζοντας για την προσαρμογή της και το «μείγμα» που «μας έβγαλε από την κρίση», το μόνο που κατάφερε ήταν: Να μας φορτώσει μια εξαετία Μητσοτάκη και ο ΣΥΡΙΖΑ να μπει σε βαθιά κρίση. Κρίση που αδυνατεί σήμερα να ξεπεράσει επιμένοντας στις ίδιες συνταγές και ακόμη πιο δεξιά από το καλοκαίρι του 2015.  

Εναλλακτική

Δικό μας καθήκον να καταφέρουμε να χτίσουμε μια ισχυρή αντικαπιταλιστική αριστερά που να δώσει εναλλακτική διέξοδο την επόμενη φορά. Οι διεθνείς και εγχώριες εξελίξεις δείχνουν ότι ο κύκλος που άνοιξε το 2015 κάθε άλλο παρά έχει κλείσει.

Οι «συμφωνίες» δανεισμού που συνόδευαν τα μνημόνια έχουν ανεβάσει το χρέος –με αφορμή το οποίο ξεκίνησε όλη αυτή η λαίλαπα- στο 156% του ΑΕΠ, από 126% το 2009 όταν μας έβαλαν στα μνημόνια. Η μείωσή του από 200% του ΑΕΠ που είχε εκτοξευτεί το 2020 δεν οφείλεται βέβαια στα μνημόνια. Οφείλεται κυρίως στον υψηλό πληθωρισμό και στη συνέχιση της αποπληρωμής των δυσβάσταχτων δανείων. Ποιος πληρώνει πληθωρισμό και τόκους; Σίγουρα όχι ο Παπαχελάς, ο Μητσοτάκης και οι «Φραπέδες» τους! 

Οφείλεται και στη χαλάρωση της χρηματοδότησης από την ΕΚΤ και στην ελαφρά ανάκαμψη της οικονομίας μετά την πανδημία. Από την οποία όμως ωφελημένοι είναι οι καπιταλιστές που βλέπουν τα κέρδη τους να εκτινάσσονται ενώ για τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους; Ούτε λόγος για 13ο και 14ο μισθό ώστε να σταματήσουν οι περικοπές και οι φόροι που συνεχίζονται αδιάκοπα από το 2010. 

Βέβαια υψηλή κερδοφορία δεν σημαίνει και πραγματική ανάπτυξη. Σε μια από τις αποστροφές του στην Καθημερινή ο Σόιμπλε υπερασπίζεται με τον στενοκέφαλο τρόπο του ότι ο ίδιος «έκανε τη δουλειά του» όσον αφορά τα δημοσιονομικά και ότι ευρωπαϊκή χρηματοδότηση υπήρχε αλλά «έλειπαν τα επενδυτικά σχέδια». Ο Σόιμπλε ευτυχώς μας άφησε αλλά το πρόβλημα παραμένει οξυμένο. Τα κέρδη πηγαίνουν σε παιχνίδια κερδοσκοπίας στα Χρηματιστήρια και στα ακίνητα και όχι σε επενδύσεις. Ο παγκόσμιος καπιταλισμός αναζητεί τώρα διεξόδους στο πρόβλημα της δομικής κρίσης πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους που αντιμετωπίζει σε πιο άγριες επιλογές: στη βιομηχανία του πολέμου, στον προστατευτισμό και στην ΑΙ. Η κατάστασή επιδεινώνεται αντί να διορθώνεται.