Τα δυο πιο μεγάλα φοιτητικά κινήματα της τελευταίας χρονιάς ξαναβγήκαν δυναμικά στους δρόμους. Στο Κεμπέκ του Καναδά και στη Χιλή, οι φοιτητές δεν έχουν σταματήσει να διαδηλώνουν εδώ και μήνες, έχοντας προκαλέσει βαθιά πολιτική κρίση στις κυβερνήσεις τους.
Στο Κεμπέκ την περασμένη Τετάρτη, 22 Αυγούστου, πάνω από 100 χιλιάδες κατέβηκαν στο δρόμο, πανηγυρίζοντας τους έξι μήνες από το ξεκίνημα του αγώνα στα τέλη του Φλεβάρη. Μαζί με τους φοιτητές στο δρόμο ήταν, εκπαιδευτικοί αλλά και συμπαραστάτες.
Ο αγώνας στο Κεμπέκ πέρα από το κεντρικό αίτημα ενάντια στην αύξηση των διδάκτρων, έχει πάρει πλέον και χαρακτήρα κινήματος για τα δημοκρατικά δικαιώματα, μετά τον “έκτακτο νόμο” που ψήφισε η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τις διαδηλώσεις. Ο νόμος προσπάθησε να απαγορεύσει τις συγκεντρώσεις άνω των 50 ατόμων και επιβάλλει χρηματικά πρόστιμα στις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τους ηγέτες τους. Την κινητοποίηση της Τετάρτης κάλεσε επισήμως ένα δίκτυο 120 οργανώσεων από γειτονιές υπέρ της δημόσιας παιδείας. Στόχος είναι να παρακαμφθεί ο νόμος, μιας και στην πραγματικότητα ήταν η φοιτητική ομοσπονδία Λα Κλας (Η Τάξη) που οργάνωσε την κινητοποίηση.
Δραπετεύουν
Την Τρίτη 4 Σεπτέμβρη, την ώρα που η Εργατική Αλληλεγγύη πήγαινε στο τυπογραφείο, βρίσκονταν σε εξέλιξη οι εκλογές για το κοινοβούλιο του Κεμπέκ. Οι εκλογές ανακοινώθηκαν εσπευμένα και γίνονται 15 μήνες πριν από τη λήξη της θητείας του πρωθυπουργού, Ζαν Σαρέστ. Όλοι οι αναλυτές συμφωνούν πως το φοιτητικό κίνημα ήταν ο βασικός λόγος που οδήγησε σε αυτή την απόφαση, με τους πολιτικούς ηγέτες του Κεμπέκ να φοβούνται την παραπέρα αποσταθεροποίηση στη νέα ακαδημαϊκή χρονιά. Στις εκλογές αναμένεται ήττα του Φιλελεύθερου Κόμματος που κυβερνά, αλλά και σημαντική άνοδος της ριζοσπαστικής Αριστεράς (του κόμματος “Κεμπέκ Σολιντέρ”).
Με αυτούς τους όρους, η κινητοποίηση της 22 Αυγούστου είχε και στοιχεία “τακτικής υποχώρησης”, απέναντι στους εκβιασμούς του έκτακτου νόμου, αλλά και λόγω των εκλογών. Ήδη όμως οι φοιτητές έχουν ανακοινώσει την πρώτη τους επανεμφάνιση, έναν μήνα μετά τις εκλογές, στις 4 Οκτώβρη.
Τα πράγματα δεν προχωράνε καθόλου ήρεμα όμως, ακόμη και εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Τα Πανεπιστήμια αναγκάστηκαν να στήσουν έκτακτα τμήματα για να συμπληρωθούν τα χαμένα μαθήματα και να λήξει το εξάμηνο μέσα στο Σεπτέμβρη (το εξάμηνο που κανονικά έληγε τον περασμένο Μάη). Όμως υπάρχουν τμήματα στα μεγάλα Πανεπιστήμια που αποφάσισαν τη συνέχιση της κατάληψης και την παρεμπόδιση των συμπληρωματικών μαθημάτων, δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο τις διοικήσεις.
Γαλλόφωνοι και Αγγλόφωνοι
Όλους αυτούς τους μήνες που ο αγώνας των φοιτητών μετατρεπόταν σε κοινωνικό κίνημα ολόκληρου του Κεμπέκ, με τις γειτονιές να οργανώνουν διαδηλώσεις με κατσαρόλες ενάντια στην ακρίβεια, υπήρχε η ανησυχία ότι η εκπαιδευτική κοινότητα του αγγλόφωνου Καναδά δεν είχε μπει στη μάχη.
Την Τρίτη 28 Αυγούστου όμως, οι εκπαιδευτικοί του Οντάριο βγήκαν και αυτοί στο δρόμο. Πάνω από 20 χιλιάδες δάσκαλοι και δασκάλες συγκεντρώθηκαν στο Τορόντο, ενάντια σε νομοσχέδιο που επιβάλει νέες εργασιακές σχέσεις στα σχολεία. Το συνδικάτο των δασκάλων ήταν ανάμεσα σε αυτά που είχαν στηρίξει το κυβερνών Φιλελεύθερο Κόμμα. Τώρα οργάνωσαν τη μεγαλύτερη διαδήλωση μπροστά στο Κοινοβούλιο μετά τις κινητοποιήσεις ενάντια στους G20. Πολλοί από τους συμμετέχοντες φορούσαν το κόκκινο τετράγωνο ύφασμα που δηλώνει τη συμπαράσταση στους φοιτητές του Κεμπέκ.
Στο μεταξύ στη Χιλή το θερμόμετρο του κινήματος είναι ακόμα πιο ανεβασμένο, παρότι εκεί οι καταλήψεις έχουν ξεκινήσει από το Μάη του 2011. Οι φοιτητές και οι μαθητές παλεύουν για δημόσια παιδεία, διεκδικώντας να ξηλωθεί το νεοφιλελεύθερο σύστημα που άφησε πίσω της η δικτατορία του Πινοτσέτ.
Την Πέμπτη 23 Αυγούστου, η διαδήλωση στο Σαντιάγο είχε πάνω από δέκα χιλιάδες, την ώρα που εξελίσσονταν παράλληλες κινητοποιήσεις σε άλλες πόλεις της χώρας. Οι συγκρούσεις με την αστυνομία οδήγησαν σε 139 συλλήψεις, μεταξύ των οποίων και περίπου 80 ανήλικοι. Η κυβέρνηση έσπευσε να πει ότι το κίνημα έχει αρχίσει να υποχωρεί και πως οι διαδηλώσεις είναι πλέον μειοψηφικές και βίαιες “Οι φοιτητές δεν ακολουθούν πλέον τους ηγέτες τους”, είπε ο Υπουργός Παιδείας. “Έχει δίκιο ο υπουργός”, απάντησε η εκπρόσωπος των φοιτητών, Ελόισα Γκονσάλες “Η βάση δεν ακολουθεί τους ηγέτες. Οι ηγέτες ακολουθούν τη βάση”.
150 χιλιάδες
Η πραγματική απάντηση όμως ήρθε την Τρίτη 28 Αυγούστου, όταν το Σαντιάγο γέμισε με πάνω από 150 χιλιάδες διαδηλωτές. Η CUT (η γενική συνομοσπονδία) που στηριξε την κινητοποίηση μαζί με το συνδικάτο των εκπαιδευτικών εκτιμά τους διαδηλωτές σε 200 χιλιάδες. Στους δρόμους βρέθηκαν εκτός από μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικοί, συμπαραστάτες απο πολλούς εργατικούς χώρους. Ήταν μια από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις της χρονιάς.
Οι μαθητές και οι φοιτητές δεν τρόμαξαν από τις 200 συλλήψεις που έγιναν και σε αυτή την πορεία. Όλους αυτούς τους μήνες, η αστυνομία έχει ξεπεράσει κάθε όριο βιαιότητας πάνω στη νεολαία. Εκτός από άγριο ξύλο, δακρυγόνα, αντλίες νερού, τώρα αναφέρονται εξευτελισμοί με γδύσιμο μαθητών, ενώ ένα 15χρονο παιδί καταγγέλλει ότι η αστυνομία του έσπασε τα πόδια. Τα κατειλημμένα σχολεία στο κέντρο της πόλης συνεχίζουν να γίνονται πεδία καθημερινής σύγκρουσης μαθητών και αστυνομίας.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να περάσει ένα νέο φορολογικό νομοσχέδιο, ισχυριζόμενη ότι θέλει να μαζέψει τα χρήματα που θα δοθούν στη δημόσια παιδεία. Το φοιτητικό και μαθητικό κίνημα έχει αρνηθεί αυτές τις προτάσεις, όπως και την αύξηση υποτροφιών και φτηνών δανείων. “Θέλουμε παιδεία για όλους και όχι να την πληρώσουν πάλι οι φτωχοί” είναι η απάντησή τους.