Πολιτισμός
Τζάκι Τσάρλτον: Θρύλος του ποδοσφαίρου και του αντιφασισμού

Ο Τζάκι Τσάρλτον στη μεγάλη γιορτή του Συνδικάτου των Ανθρακωρύχων στο Ντάραμ.

Μπράιαν Κλαφ και Τζάκι Τσάρλτον ενάντια στο φασιστικό Εθνικό Μέτωπο

 

O Τζάκι Τσάρλτον (ο «μεγάλος Τζακ»), που πέθανε την Παρασκευή 10 Ιουλίου σε ηλικία 85 ετών, δεν ήταν μόνο ένας θρύλος του ποδοσφαίρου αλλά και μία τεράστια προσωπικότητα στο πλευρό του εργατικού και αντιρατσιστικού κινήματος στη Βρετανία. 

Ο Τζάκι ήταν ανθρακωρύχος στο Northumberland, όπως και οι περισσότεροι από την οικογένειά του, πριν γίνει ποδοσφαιριστής στη Λιντς Γιουνάιτεντ το 1952 (ως το 1973) με 773 συμμετοχές και ένα πρωτάθλημα (1969), ένα Κύπελλο Αγγλίας (1972), 2 Κύπελλα Εκθέσεων (1968 και 1971) και πρωταθλητής κόσμου με την Αγγλία στο Μουντιάλ του 1966. Στη συνέχεια αναλαμβάνει προπονητής στη Μίντλεσμπρο, στη Σέφιλντ Γουένσντεϊ, στη Νιούκαστλ αλλά κυρίως στην Εθνική Ιρλανδίας που την οδήγησε για πρώτη φορά σε Euro και Μουντιάλ που τον καθιέρωσε, αν και άγγλο, σε εθνικό ήρωα. 

Οι συμπαίκτες του αλλά και οι παίκτες που προπονούσε έχουν να λένε πολλές ιστορίες για τον... τρόπο του αντιμετώπιζε το ποδόσφαιρο. Οι πιο χαρακτηριστικές περιέχουν το πάθος του για την μπύρα. Δυο μέρες πριν από τον προημιτελικό του Μουντιάλ 1990, με την οικοδέσποινα Ιταλία, οργάνωσε βραδιά μπύρας στην πισίνα του ξενοδοχείου, ενώ όπως αναφέρει ο (ιρλανδός πρώην παίκτης της Λίβερπουλ) Τζον Όλντριτζ: "Όταν έβλεπε κάποιον από εμάς να πίνει κόκα-κόλα, του έλεγε 'γιατί πίνεις αυτή την αηδία, πιες μια μπύρα σαν άνθρωπος'.

Το 1977, μαζί με μια άλλη μεγάλη προσωπικότητα του αγγλικού ποδοσφαίρου, τον Μπράιαν Κλαφ, γίνεται ιδρυτικό μέλος του Αντιναζιστικού Συνδέσμου (Anti Nazi League, ANL) στη Βρετανία. Ήταν η εποχή που το ναζιστικό "Εθνικό Μέτωπο" ήταν μία πραγματική απειλή. Στις τοπικές εκλογές του Λονδίνου είχε πάρει 119.000 ψήφους. Κυρίως όμως είχε έντονη παρουσία στους δρόμους των βρεανικών πόλεων απέναντι στις μειονότητες και στα εργατικά συνδικάτα και με το ρατσισμό να κάνει όλο πιο απειλητική την εμφάνιση του στο αγγλικό ποδόσφαιρο σε όλα τα επίπεδα, από την Ομοσπονδία και τις διοικήσεις των ομάδων αλλά και στις εξέδρες και στα οργανωμένα κομμάτια των οπαδών. Διάφορες ρατσιστικές οργανώσεις οπαδών, με πιο γνωστή τους Chelsea Shed Boys, λειτουργούσαν ως θερμοκήπιο για στρατολογές στο ναζιστικό "Εθνικό Μέτωπο".

Η έντονη παρουσία του Τσάρλτον (αλλά και του Κλαφ) στο ANL έδωσε μια τεράστια αίγλη και ώθηση στον αντιρατσιστικό και αντιφασιστικό αγώνα μέσα και έξω από τα γήπεδα. Το ANL, σε συμμαχία με το Rock Against Racism, έγινε ένα πραγματικά μαζικό κίνημα, προκάλεσε μια τεράστια πολιτική ήττα στο Εθνικό Μέτωπο (μια ήττα από την οποία ο βρετανικός φασισμός δεν έχει ποτέ ανακάμψει πλήρως), πέτυχε νίκες απέναντι στο ρατσισμό στο ποδόσφαιρο και, κυρίως, πολιτικοποίησε μια ολόκληρη νέα γενιά, μέσα και έξω από τα γήπεδα, ενάντια στον ρατσισμό και τη φασιστική απειλή. Για την ιστορία, μόλις το 1978 ο Βίβ Άντερσον, της μεγάλης Νότινχαμ Φόρεστ του Μπράιαν Κλαφ, έγινε ο πρώτος μαύρος ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε στη Εθνική Αγγλίας.

Ο Τσάρλτον με τη σύζυγό του Πατ, ήταν ενεργοί και σταθεροί υποστηρικτές των ανθρακωρύχων κατά τη διάρκεια της μεγάλης απεργίας του 1984-5 ενάντια στο κλείσιμο των ορυχείων από τη Θάτσερ και τους Τόρηδες. Συμμετείχε σε διαδηλώσεις, εξορμήσεις, ομιλίες ενώ είχε δανείσει και τα δύο αυτοκίνητά στην τοπική επιτροπή απεργίας στο Barnsley για τις ανάγκες της επιτροπής, ενώ η Πατ εργαζόταν στην τοπική απεργιακή κουζίνα.

Θα έχει για πάντα μία θέση στη καρδιά και στους αγώνες μας.