Η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ την προηγούμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες ήταν μια πρόβα τζενεράλε για τη Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα COP26 που ξεκινάει σε περίπου μια εβδομάδα στη Γλασκώβη. Ανέδειξε την έλλειψη βούλησης και την ανικανότητα των ηγετών της ΕΕ, η οποία υποτίθεται πρωτοστατεί παγκοσμίως σε αυτόν τον τομέα, να υλοποιήσουν μια πολιτική που θα περιορίσει την απειλή της κλιματικής αλλαγής. Ακόμη χειρότερα, σκέφτονται στα σοβαρά να μας προσθέσουν και άλλες.
Σύμφωνα με διάφορες διπλωματικές πηγές που συμμετείχαν στις συζητήσεις, η πλειονότητα των 27 χωρών της ΕΕ τάχθηκε υπέρ της αναγνώρισης του ρόλου του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας στον αγώνα εναντίον της κλιματικής αλλαγής, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δεσμεύεται ότι θα προτείνει πριν από το τέλος της χρονιάς κατάλογο με μορφές ενέργειας. Δέκα κράτη μέλη ανάμεσά τους η Γαλλία, η Ολλανδία, η Φινλανδία, η Ουγγαρία κ.α. τάχθηκαν υπέρ της πυρηνικής ενέργειας με άλλες όπως η Γερμανία και η Αυστρία να διαφωνούν.
Τι να σχολιάσει κανείς. Τριανταπέντε χρόνια μετά το Τσέρνομπιλ και δέκα χρόνια μετά τον σεισμό του 2011 και το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα, οι κυβερνήσεις της ΕΕ έχουν το θράσος να παρουσιάζουν την πυρηνική ενέργεια σαν πράσινη. Στην Φουκουσίμα, η κήρυξη κατάστασης εκτάκτου ανάγκης δεν έχει αρθεί, η περιοχή έχει εκκενωθεί μόνιμα από τους 36.000 κατοίκους της, ο πυρηνικός αντιδραστήρας δεν έχει παροπλιστεί, πάνω από 1 εκατομμύριο τόνοι ιδιαίτερα μολυσμένου νερού βρίσκονται ακόμη στο εργοστάσιο ενώ τόνοι μολυσμένου νερού έχουν διαρρεύσει και εξακολουθούν να διαρρέουν στον Ειρηνικό Ωκεανό. Αλλά και χωρίς τον κίνδυνο της συνεχούς απειλής των πυρηνικών ατυχημάτων λόγω φυσικών γεγονότων αλλά και κακής συντήρησης, καμία απολύτως λύση δεν έχει βρεθεί στο πρόβλημα της αποθήκευσης των ραδιενεργών αποβλήτων.
Γέφυρα
Όσον αφορά στην «αναγνώριση του ρόλου του φυσικού αέριου στον αγώνα ενάντια στην κλιματική αλλαγή», το γεγονός ότι εκπέμπει λιγότερο CO2 από τον λιγνίτη στην πραγματικότητα έρχεται να καλυφθεί σε επίπεδο ρύπων από την αλματώδη αύξηση της παραγωγής και καύσης φυσικού αερίου -όπως δείχνει και η αλματώδης επίσης αύξηση των επενδύσεων σε ό,τι έχει να κάνει με παραγωγή, μεταφορά και προσφορά μορφών φυσικού αέριου, διεθνώς και στην Ελλάδα. «Το φυσικό αέριο μπορεί να αξιοποιηθεί ως καύσιμο-γέφυρα», δήλωσε και εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνηση ο υπουργός Περιβάλλοντος Σκρέκας. Ουδέν μονιμότερο του προσωρινού, σαν να λέμε. Γι’ αυτό και συνεχίζονται και εντείνονται οι ανταγωνισμοί για τις ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αυτήν την κατάσταση αντικατοπτρίζει και το πάρτι κερδοσκοπίας που έχουν στήσει οι κολοσσοί που ενεργοποιούνται στο φυσικό αέριο με τις τιμές του να τετραπλασιάζονται από τις αρχές του χρόνου στην Ευρώπη την ίδια στιγμή που σε μια σειρά χώρες που υποτίθεται πρωτοστατούν στην «πράσινη μετάβαση» με αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, όπως η Ελλάδα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ετοιμάζεται να ξαναθέσει σε λειτουργία και τις λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ρεύματος που έκλεισε με τυμπανοκρουσίες πριν ένα χρόνο, όπως έκανε ξανά στον καύσωνα του Αυγούστου.
Η πράσινη μετάβαση του τύπου κάθε κορφή και μια ανεμογεννήτρια κάθε νησάκι και ένας «επενδυτής» - από τους δεκάδες μικρούς και μεγάλους ντόπιους και εγχώριους που συνέρχονται να μασήσουν τα πράσινα κονδύλια της ΕΕ- ούτε θετική είναι για το περιβάλλον του οποίου την χλωρίδα, την πανίδα, το έδαφος και το υπέδαφος καταστρέφει με πολλαπλούς τρόπους αλλά ούτε και σταθερή και μόνιμη ενέργεια παρέχει. Εκατοντάδες μη ανακυκλώσιμες, γεμάτες τόνους λαδιών ανεμογεννήτριες ξεφυτρώνουν κάθε χρόνο για μια ενέργεια που χάνεται καθώς δύσκολα και σε ελάχιστο βαθμό αποθηκεύεται.
Κέρδη
Η πραγματική αιτία για την ανικανότητα των κυβερνήσεων διεθνώς και στην Ελλάδα να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή κρίση έχει να κάνει με το γεγονός ότι αποτελούν τα πολιτικά υποχείρια άπληστων καπιταλιστών που ποτέ τους δεν νοιάστηκαν ούτε για το περιβάλλον ούτε για το αν ο κόσμος έχει να ζεσταθεί, και ακόμη και στις κρίσεις, βρίσκουν νέες ευκαιρίες για το ένα και μοναδικό πράγμα που τους ενδιαφέρει: το γρήγορο και μεγάλο κέρδος, προκειμένου να εκμηδενίσουν τους ανταγωνιστές τους.
Είναι αυτός ο αδιάκοπος ανταγωνισμός με στόχο το κέρδος που πληρώνει αδιάκοπα η εργατική τάξη, η πλειοψηφία των κατοίκων και ο πλανήτης, είναι αυτός ο ανταγωνισμός που δεν επιτρέπει και φαλκιδεύει οποιοδήποτε σχέδιο πράσινης μετάβασης εξαγγέλλουν. Χρειάστηκαν δεκαετίες αντιδράσεων των κινημάτων και της επιστημονικής κοινότητας για να αποδεχτούν στα λόγια οι ηγέτες του πλανήτη -και όχι ακόμη όλοι, θυμηθείτε τον Τραμπ- ότι κάτι πρέπει να γίνει για την κλιματική αλλαγή. Και αφού το αποδέχτηκαν, είπαν “να μια νέα ευκαιρία για πράσινες μπίζνες” και μάλιστα με τους ίδιους πρωταγωνιστές.
Η Total για παράδειγμα, που ενώ γνώριζε τη σχέση μεταξύ των ορυκτών καυσίμων και της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας μισό αιώνα νωρίτερα, συνεργάστηκε με όλες τις μεγάλες εταιρείες πετρελαίου σε μια συνειδητή και οργανωμένη καμπάνια με στόχο να υποβαθμίσουν και να κρύψουν τους κινδύνους, όπως διαβάζουμε στους Financial Times.
Αυτήν την ζοφερή αλήθεια αποκαλύπτει η έρευνα που βασίστηκε σε εσωτερικά έγγραφα της εταιρείας και συνεντεύξεις με πρώην στελέχη της και δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη από τρεις ιστορικούς στο Global Environmental Change journal για την Τotal (που φέτος άλλαξε και το όνομά της σε Total energies προκειμένου να σηματοδοτήσει την στροφή της στις κερδοφόρες «πράσινες επενδύσεις»!) αλλά και για την ExxonMobil και την Royal Dutch Shell.
Στo περιοδικό της Total, το «Total Information» ήδη από το 1971 είχε δημοσιευτεί άρθρο που έκανε λόγο για κίνδυνο υπερθέρμανσης του πλανήτη και ανόδου της στάθμης της θάλασσας «εάν οι εκπομπές άνθρακα και πετρελαίου συνεχιστούν με τους ίδιους ρυθμούς τα επόμενα χρόνια». Σύμφωνα με τους ιστορικούς που έκαναν την έρευνα, το επόμενο σχετικό άρθρο στο περιοδικό ακολούθησε μετά από δύο δεκαετίες σιωπής, το 1989!
Και όχι μόνο αυτό. Σε συνάντηση το 1988 στα κεντρικά γραφεία της Total στο Παρίσι, η παγκόσμια ένωση βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου IPIECA σχημάτισε μια νέα «ad hoc» ομάδα, που αργότερα μετονομάστηκε σε «ομάδα εργασίας για την παγκόσμια κλιματική αλλαγή». Μέσω της IPIECA, η Total, η Exxon και άλλες εταιρείες πετρελαίου προχώρησαν την δεκαετία του 1990 στην χρηματοδότηση επιστημονικών ερευνών που θα έκαναν την υπερθέρμανση του πλανήτη να φαίνεται λιγότερο ανησυχητική και άσχετη με τους ρύπους των ορυκτών καυσίμων.
Μετά τη συμφωνία του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή στο Κιότο το 1997, οι πετρελαιάδες κατάλαβαν ότι ήταν περισσότερο επιζήμιο να επιτίθενται ανοιχτά στην επιστημονική κοινότητα για την κλιματική αλλαγή και αφού το γύρισαν σε καμπάνιες υποβάθμισης, τα τελευταία χρόνια γίνονται οι τιμητές και ακόμη χειρότερα οι επενδυτές της «πράσινης ανάπτυξης» που μας μοστράρουν ο Μακρόν, ο Μητσοτάκης και οι υπόλοιποι ηγέτες της ΕΕ. Η Τοtal, η Exxon Mobil, η ΕΝΙ, που συμμετέχουν στα σχέδια γεωτρήσεων του ελληνικού κράτους στις διεκδικούμενες ΑΟΖ της Ανατολικής Μεσογείου, «εγγυητές» για την προστασία του περιβάλλοντος και την παροχή «φθηνής πράσινης ενέργειας»;
Ούτε να το σκέφτονται. Ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να σταματήσει η απειλή της κλιματικής αλλαγής που ήδη βιώνουμε είναι η ανατροπή αυτού του συστήματος και η ενέργεια να περάσει στα χέρια εκείνων που την παράγουν, με δημόσιο και εργατικό έλεγχο. Μόνο έτσι μπορεί να γίνει πράξη μια γρήγορη και ομαλή μετάβαση -όχι προς ένα εξίσου ζοφερό μέλλον της πυρηνικής ενέργειας- και να εμποδιστεί η κλιματική αλλαγή. Αλλάξτε το σύστημα, όχι τον πλανήτη, όπως θα φωνάξουμε ξανά το Σάββατο 6 Νοέμβρη στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο.