Διεθνή

Τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών καταγράφουν στροφή στα αριστερά και ανοίγουν μεγάλες ευκαιρίες για την εργατική αντίσταση στη λιτότητα. Τα δυο δεξιά κόμματα της Πορτογαλίας που κυβερνάνε σε συμμαχία από το 2011 (το PSD και το Λαϊκό Κόμμα) κατέβηκαν στις εκλογές με ενιαίο ψηφοδέλτιο.

 

Η εκλογική τους γραμμή ήταν ότι η λιτότητα έχει λειτουργήσει, η Πορτογαλία βγαίνει από την κρίση και κάθε πισωγύρισμα ή πιθανή επιστροφή του Σοσιαλιστικού Κόμματος θα σημάνει καταστροφή. Αποτέλεσμα είναι ότι από το 50,5% του 2011, και τα δυο μαζί έπεσαν στο 38,5% και πλέον παρότι παραμένουν πρώτη δύναμη, χάνουν την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο.

 

Από τις 800 χιλιάδες ψήφους που έχασε η Δεξιά, το Σοσιαλιστικό Κόμμα κατάφερε να εισπράξει μόνο 200 χιλιάδες περισσότερες από ό,τι είχε το 2011, γιατί ταυτόχρονα είχε απώλειες στα αριστερά του. Ο μεγαλύτερος κερδισμένος των εκλογών είναι το Μπλόκο της Αριστεράς που σχεδόν διπλασίασε το ποσοστό του φτάνοντας στο 10,2% και είναι πλέον 3ο κόμμα. Το Κομμουνιστικό Κόμμα αύξησε οριακά τις ψήφους του και κέρδισε μια ακόμη έδρα στο Κοινοβούλιο με 8,3%. Συνολικά, τα ψηφοδέλτια που βρίσκονται στα αριστερά του Σοσιαλιστικού Κόμματος πλησίασαν το 21%.

 

Οι διεθνείς υποστηρικτές της λιτότητας βιάστηκαν να πανηγυρίσουν όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα. Τους τελευταίες μήνες υπήρχαν δημοσκοπήσεις που έφερναν το Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΣΚ) στην πρώτη θέση. Το ΣΚ κατέβηκε με συνθήματα κατά της λιτότητας και των περικοπών. Οι “από πάνω” είχαν φόβο ότι πιθανή νίκη του ΣΚ θα σήμανε εμπόδια για την απρόσκοπτη συνέχιση

του προγράμματος της Τρόικας. Με τη συνασπισμένη Δεξιά να κόβει πρώτη το νήμα αυτός ο “κίνδυνος” υποτίθεται πάει στην άκρη.

 

Όμως, η πολιτική λύση δεν είναι εύκολη. Η Δεξιά μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας με την ανοχή του ΣΚ. Το ΣΚ όμως αφενός φοβάται να προχωρήσει άμεσα σε τέτοια κίνηση. Το 2011, όπως και στην Ελλάδα, ήταν το ΣΚ που κάλεσε την Τρόικα στη χώρα, όμως απέφυγε να έχει την εκλογική μοίρα του ΠΑΣΟΚ, παίρνοντας σχετικά γρήγορα αποστάσεις από τη δεξιά κυβέρνηση που ανέλαβε να υλοποιήσει τη λιτότητα. Αν δώσουν τώρα το ΟΚ στη Δεξιά, αφήνουν όλο το χώρο ανοιχτό στο ΚΚ και το Μπλόκο.

 

Παράλληλα υπάρχουν πιέσεις για σχηματισμό κεντροαριστερής κυβέρνησης. Το ΚΚ έχει δηλώσει ότι δεν θα μπλοκάρει μια τέτοια προοπτική. Την ώρα που γραφόταν το άρθρο που διαβάζετε, δεν είχε ξεκαθαριστεί το αποτέλεσμα της συνάντησης ανάμεσα στο Μπλόκο και το ΣΚ. Το Σύνταγμα της χώρας απαγορεύει την προσφυγή στις κάλπες μέσα στο επόμενο εξάμηνο, ενώ το Γενάρη έρχονται και οι προεδρικές εκλογές στη χώρα, οι οποίες στην Πορτογαλία γίνονται με καθολική ψηφοφορία.

 

 

Η αριστερή στροφή στην Πορτογαλία είναι αποτέλεσμα της αντίστασης της εργατικής τάξης. Το 2011 η νίκη της Δεξιάς και η εκλογική καθίζηση του Μπλόκου της Αριστεράς είχαν δώσει αέρα σε θεωρίες ότι οι Πορτογάλοι ήταν διατεθειμένοι να δώσουν μια ευκαιρία στην Τρόικα. Μόλις πριν από δυο βδομάδες οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς δημοσίευαν άρθρο που υποστήριζε ότι η Πορτογαλία είναι μια ευχάριστη εξαίρεση, μιας και εκεί δεν άνθισε ο “λαϊκισμός” όπως στην Ελλάδα ή την Ισπανία. Μέσα στην ίδια την Αριστερά, ενισχύθηκε η ηττοπάθεια. Στο τελευταίο συνέδριο του Μπλόκου, πέρσι το Νοέμβρη, η πόλωση λίγο έλειψε να γίνει καταστροφική, με πολλά από τα στελέχη να αναλώνονται στην προκαταβολική εξήγηση γιατί τα αποτελέσματα των ερχόμενων εκλογών θα είναι άσχημα.

 

Όμως από το κίνημα που ξεπήδησε μέσα από τις διαδηλώσεις “Αντε γαμήσου Τρόικα” το 2012 και τη γενική απεργία του 2013 δεν άφησε ούτε τη Δεξιά να κυβερνήσει ανενόχλητη, ούτε το ΣΚ να σφυρίζει αδιάφορο. Στις 14-15 του Οκτώβρη συνεδριάζουν τα συνδικάτα για να κατεβάσουν πρόγραμμα κινητοποίησεων - ό,τι χρώματος κι αν είναι η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί.