Διεθνή
Πορτογαλία: Δημοψήφισμα για το δικαίωμα στην έκτρωση

Γράφει η Alda Sousa, από το Aριστερό Mπλοκ της Πορτογαλίας.

Η Πορτογαλία πηγαίνει στις κάλπες για το δικαιώματα στην έκτρωση Οι ψηφοφόροι ετοιμάζονται να πάνε στις κάλπες στις 11 Φεβρουαρίου για το δικαίωμα των γυναικών στην επιλογή. 

Το δεύτερο εθνικό δημοψήφισμα για το ζήτημα της άμβλωσης θα είναι μια σημαντική ημέρα στην πορτογαλική πολιτική και κοινωνική ζωή.

Η Πορτογαλία έχει περιοριστικούς νόμους άμβλωσης. Έως το 1984, η άμβλωση θεωρείτο ποινικό αδίκημα και οι γυναίκες που έκαναν έκτρωση κινδύνευαν να καταδικαστούν σε φυλάκιση για πάνω από οκτώ χρόνια. Σήμερα η άμβλωση είναι νόμιμη εάν μια γυναίκα είναι έγκυος σαν αποτέλεσμα βιασμού, σε περιπτώσεις πιθανών περιπλοκών γέννησης ή σοβαρής ασθένειας του εμβρύου ή εάν η εγκυμοσύνη θέτει σε κίνδυνο την υγεία της γυναίκας. Το 1998, το κοινοβούλιο ψήφισε έναν νόμο που δίνει στις γυναίκες το δικαίωμα να επιλέξουν να κάνουν έκτρωση μέχρι και την δέκατη εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Ο νόμος πέρασε με μια ψήφο διαφορά. Αλλά τόσο το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SP), όσο και οι φιλελεύθεροι (PSD) συμφώνησαν ότι το ζήτημα θα έπρεπε να παραπεμφθεί σε δημοψήφισμα. 

Το δημοψήφισμα έγινε τον Ιούνιο. Τα δεξιά κόμματα κάλεσαν τον κόσμο να ψηφίσει όχι. Η Kαθολική Eκκλησία προώθησε μια κακοήθη εκστρατεία ενάντια στις αμβλώσεις, που έδειχνε μωρά, λίγο πριν γεννηθούν, παρουσιάζοντάς τα σαν έμβρυα. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα διασπάστηκε με τον τότε πρωθυπουργό, Antonio Guterres, να δηλώνει ότι ήταν ενάντια στην αλλαγή του νόμου που απαγόρευε τις εκτρώσεις. Στο δημοψήφισμα μόνο το 31.9% των ψηφοφόρων πήγε στις κάλπες. Αυτό ήταν μια τεράστια αποχή για τα πορτογαλικά δεδομένα, όπου η μέση συμμετοχή είναι συνήθως πάνω από 60%. Το 50% περίπου ψήφισε “όχι” και το 48% “ναι”.

 Τότε, ένα από τα κύρια επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκε από την δεξιά ήταν ότι, παρόλο που η άμβλωση θεωρείται ποινικό αδίκημα από το νόμο, καμία γυναίκα δεν είχε δικαστεί ακόμα για αυτό το αδίκημα. Σήμερα, αυτό έχει πάψει να είναι αλήθεια. Η πολιτική κατάσταση είναι σήμερα πολύ διαφορετική. Μόνο το λαϊκιστικό δεξιό κόμμα CDS προπαγανδίζει ανοιχτά το “όχι”. 

Το PSD έχει αφήσει τα μέλη του να ψηφίσουν ότι θέλουν. Το SP έχει συμμετάσχει στην εκστρατεία για το “ναι”, με τον πρωθυπουργό Jose Socrates και διάφορα μέλη της κυβέρνησης να συμμετέχουν ενεργά στην καμπάνια. Η εκστρατεία για το “όχι” μπόρεσε να κινητοποιήσει τους συντηρητικούς και η Eκκλησία ακολουθεί μια επιθετική εκστρατεία ενάντια στο δικαίωμα επιλογής. Αλλά υπάρχουν επίσης διάφορες ομάδες υπέρ του δικαιώματος στην επιλογή που είναι πολύ ενεργές. Το Αριστερό Μπλοκ έχει την δική του καμπάνια, με κεντρικό ζήτημα τις δίκες για τις αμβλώσεις, με σύνθημα «Ψηφίστε ναι για να βάλουμε ένα τέλος στην ταπείνωση των γυναικών».

Αντιμετωπίζουμε τη δυσκολότερη εκστρατεία από το σχηματισμό του Αριστερού Μπλοκ. Ενα “ναι” δεν θα είναι απλά και μόνο μια νίκη για τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά θα δείξει επίσης τη δυνατότητα της νίκης ενάντια στο συντηρητισμό - μετά από τόσα πολλά έτη ηττών. 

Αυτό θα μπορούσε επίσης να αρχίσει μια νέα εποχή μιας διαφορετικής διάθεσης για τους εργαζομένους και την Aριστερά.