Αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό κίνημα
Η δίκη της Χρυσής Αυγής: Αδειάζουν ο ένας τον άλλο

Ο Μίχος και ο συνήγορός του Γρηγορίου τσακώνονται με τους συνήγορους του Μιχαλολιάκου.

Ο Κασιδιάρης με νεοσύλλεκτους χρυσαυγίτες χαιρετούν ναζιστικά και κρατάνε σημαία της Βέρμαχτ. Φωτό από το κινητό του Κασιδιάρη.

 

Μίχος-Κασιδιάρης

Τα πάνω κάτω έφεραν ο Κασιδιάρης και ο Μίχος λίγο πριν την ολοκλήρωση των απολογιών στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Με τον Κασιδιάρη να επιχειρεί μια στροφή που πλέον αποσκοπεί στη σωτηρία αποκλειστικά του στενού πυρήνα του Μιχαλολιάκου και τον Μίχο που έχει σπάσει από τη ΧΑ εδώ και δυο χρόνια να αποκαλύπτει πράγματα που καίνε την οργάνωση, τα καρφώματα και οι αντιφάσεις έχουν χτυπήσει κόκκινο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οδεύει ο Μιχαλολιάκος προς τις συμπληγάδες της δικής του απολογίας.

«Επιμέρους εγκλήματα υπάρχουν. Η δικαιοσύνη τα διερευνά. Το κόμμα δεν έχει καμία σχέση με οποιαδήποτε εγκληματική πράξη, ακόμη κι αν η πράξη αυτή αποδοθεί σε κάποιο μέλος, φίλο, οπαδό ακόμα και βουλευτή». Ο Κασιδιάρης, ο οποίος απολογήθηκε στις 16/10 (392η συνεδρίαση) σε ένα δικαστήριο περικυκλωμένο από αντιφασίστες/τριες, παραδέχτηκε: ακόμα και βουλευτής μπορεί να βρεθεί ένοχος για τις εγκληματικές πράξεις, αλλά όχι το «κόμμα». Πριν λίγες βδομάδες ο Μιχαλολιάκος είχε δηλώσει «καμία ανάμιξη βουλευτού» στη δολοφονία Φύσσα –άδειαζε τη Νίκαια για να σώσει την ηγεσία. Τώρα, ύστερα από μήνες συνεχιζόμενης παρακμής, με το αντιφασιστικό κίνημα να συνεχίζει να τους πιέζει ασφυκτικά και με το φιάσκο των απολογιών να έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, ήρθε η σειρά και των πρώην βουλευτών που αποτέλεσαν τους πιο αδύναμους κρίκους στη δίκη. Με την απολογία του ο Κασιδιάρης αδειάζει και επίσημα πλέον τους πρώην βουλευτές της ΧΑ Λαγό και Μίχο που πρόσφατα καταδικάστηκαν για την επίθεση στο Συνεργείο, επικεφαλής του τάγματος εφόδου που δυο μήνες αργότερα δολοφόνησε τον Παύλο Φύσσα –και προειδοποιεί ότι η οργάνωση θα αδειάσει και όποιον άλλο χρειαστεί. Σκοπός πλέον είναι να σωθεί ο αρχηγός και ο πολύ στενός κύκλος του που έχει παραμείνει πιστός. 

Η στροφή της υπεράσπισης της κλίκας του αρχηγού δεν περιορίστηκε στο ποιοι από τη ναζιστική οργάνωση είχαν συμμετοχή στα εγκλήματά της αλλά προχώρησε και στο ζήτημα της ιδεολογίας. Ο Κασιδιάρης αντεπιτέθηκε όσον αφορά την ιδεολογία της Χρυσής Αυγής: «το να δίνει αναφορά απολογούμενος ένας πολίτης για τις ιδέες του είναι κάτι απαράδεκτο. Δεν θα απολογηθώ για την ιδεολογία του κόμματος». Μετά από τόσα χρόνια τραγελαφικών ισχυρισμών από την οργάνωση ο Κασιδιάρης παραδέχτηκε τη ναζιστική ιδεολογία της. Μάταια τόσες βδομάδες γελοιοποιούνται οι κατηγορούμενοι, άλλοι λέγοντας ότι ο ναζιστικός χαιρετισμός είναι αρχαιοελληνικός, άλλοι ότι θα ήταν στα βουνά με το ΕΑΜ αν είχαν ζήσει νωρίτερα, όλοι όμως προσφέροντας άφθονο γέλιο στο ακροατήριο της δίκης.

Όταν ο Κασιδιάρης ρωτήθηκε από τον αναπληρωτή εισαγγελέα Στ. Κωσταρέλλο αν επικοινώνησε με τον Λαγό για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, απάντησε: «Ο εισαγγελέας έχει απόλυτη και σφαιρική γνώση όλων των αθέμιτων αποφάσεων που πάρθηκαν από τον Ντογιάκο. Ως εκ τούτου η ερώτηση δεν αποσκοπεί στην αποκάλυψη της και δεν θα απαντήσω». Το πρωί είχε ξεκινήσει την απολογία του με ένα μακρόσυρτο λογύδριο με σκοπό να στηρίξει τη γραμμή της ΧΑ περί «πολιτικής σκευωρίας»: ότι τη δίωξη την έστησε ο Σαμαράς, μαζί με υπουργούς της ΝΔ για να χαντακώσουν τη Χρυσή Αυγή, σε συνεργασία με τον εισαγγελέα Ι. Ντογιάκο (είναι η γραμμή που η Χρυσή Αυγή έχει στηρίξει από την αρχή, πέφτοντας έτσι κι αλλιώς σε μεγάλα αδιέξοδα όσο επιβεβαιώνεται το κατηγορητήριο). Το μεσημέρι ο Κασιδιάρης ισχυρίστηκε με τα παραπάνω λόγια ότι μέσα στο κόλπο είναι και η ίδια η έδρα που δικάζει τη Χρυσή Αυγή, αφήνοντας εμβρόντητη την έδρα και το κοινό.

Μίχος

Ο Μίχος, απολογούμενος στις 18/10 (394η συνεδρίαση), έχει αποχωρήσει από τη ΧΑ από το 2017. Έχει ήδη έρθει σε σύγκρουση με αυτήν ως προς τη δίκη, πολύ πριν την ώρα της απολογίας του. Ο νέος του δικηγόρος από την πρώτη στιγμή που τον ανέλαβε πρόβαλε τη γραμμή ότι υπάρχει ένας εγκληματικός βραχίονας μέσα στη ΧΑ (η περιοχή ευθύνης του Λαγού), αλλά και ένα ιδεολογικό παρακλάδι με το οποίο αναπτύσσονταν οι ναζιστικές ιδέες στη Χρυσή Αυγή. Τότε, μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου σε ώρα εξέτασης μάρτυρα είχε γίνει η πρώτη ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ των αντίστοιχων συνηγόρων με φωνές και κατηγορίες εκατέρωθεν. 

Στη συνέχεια οι χειρισμοί του συνηγόρου του Μίχου βοήθησαν το δικαστήριο να αποκτήσει πλήρη εικόνα του ρόλου που έπαιξε το τάγμα εφόδου της Νίκαιας στην επίθεση στο Συνεργείο το 2013, ενώ ο Μίχος στην απολογία του στην αντίστοιχη δίκη έδινε στεγνά τον Λαγό, τοποθετώντας τον στην κεφαλή της μοτοπορείας. Σκοπός των κινήσεων αυτών, ανάμεσα σε άλλα, ήταν να δείξει ότι ο δικός του ρόλος ήταν αμελητέος, αλλά τελικά οι δυο πρώην βουλευτές καταδικάστηκαν με την ίδια ποινή.

Η απολογία του στη μεγάλη δίκη ήταν το αποκορύφωμα αυτής της διαδικασίας. Όταν ρωτήθηκε γιατί έχει αποχωρήσει από τη Χρυσή Αυγή η απάντησή του ήταν: «Έπρεπε να είχαμε κινηθεί αλλιώς με τη δολοφονία Φύσσα. Έπρεπε να διαγραφούν οι υπεύθυνοι. Το είπα στον Θανάση Κωνσταντίνου [σ.σ: μάρτυρας υπεράσπισης Μιχαλολιάκου, ευρωβουλευτής με τη ΧΑ], μου λέει ‘όλα θα γίνουν’. […] Δεν διαγράφτηκε κανένας». Ο Κωνσταντίνου βέβαια στην κατάθεσή του είχε πει ότι «ο Πατέλης σε ελάχιστο χρόνο ετέθη εκτός» και ότι «έπαυσε η υφιστάμενη τοπική» της Νίκαιας. Διαγραφές ωστόσο δεν έγιναν: ο Πατέλης δεν έπαψε να εμφανίζεται και πολλοί από τους κατηγορούμενους κατέθεσαν ότι μετά το κλείσιμο της Νίκαιας τους μάζευαν στον Πειραιά ο Λαγός και ο Τσακανίκας. Απλώς ο Κωνσταντίνου άνοιξε το δρόμο για το άδειασμα της τοπικής μέσα στη δίκη, έναν δρόμο που ο Παναγιώταρος πάτησε σαν οδοστρωτήρας (βλ. δίπλα).

Ο Μίχος ωστόσο δεν έμεινε στην απουσία διαγραφών για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Αποκάλυψε ότι η επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες ήταν γνωστή στα κεντρικά όργανα της Χρυσής Αυγής, αφού και σε αυτή την περίπτωση, ήταν ο ίδιος που ζήτησε από την κεντρική επιτροπή και τον Λαγό να γίνουν διαγραφές των υπεύθυνων. Ανέτρεψε έτσι τις απολογίες όλων των ηγετικών στελεχών που κατέθεσαν ότι αγνοούσαν τα πάντα μέχρι να λάβουν τη δικογραφία.

Τις υπερασπιστικές γραμμές της υπόλοιπης ηγεσίας τις αποτελείωσε όταν μίλησε για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. «Τα τηλέφωνα είχαν σπάσει και ο Λαγός που με πήρε ωρυόταν. Του λέω, ‘μίλησες με τον αρχηγό’; Αν θυμάμαι καλά μου λέει ‘ναι, ωρύεται’. ‘Ποιος το έκανε’, του λέω. ‘Αυτός ο ηλίθιος, ο πανήβλακας’». Η περιγραφή του Μίχου κουμπώνει με την κατάθεση του δημοσιογράφου Α. Σπίνου ότι ο Μιχαλολιάκος ήξερε από το ίδιο βράδυ και έπαιρνε απανωτά τηλέφωνα, όσο και με του Σταμπέλου ότι ενημέρωσε τον Λαγό λίγα λεπτά μετά τη δολοφονία. Κατεδαφίζει, από την άλλη, το αφήγημα ότι ο αρχηγός έμαθε την επόμενη μέρα και ότι ο Ρουπακιάς ήταν άγνωστος στην οργάνωση –ο Λαγός στην περιγραφή Μίχου δείχνει να έχει ιδιαίτερη οικειότητα με τον Ρουπακιά. Αφήνει παντελώς έκθετη τη Χρυσή Αυγή για τις κινήσεις των επόμενων ημερών, την ανακοίνωση και τις δηλώσεις στις κάμερες και τη βουλή με την πλήρη άρνηση οποιασδήποτε σχέσης με την επίθεση, τις ιστορίες περί «περαστικού» Ρουπακιά κλπ. Επιβεβαιώνει ότι από τα πρώτα κιόλας λεπτά όλα λειτούργησαν κάτω από τις κατευθύνσεις ενός μηχανισμού συγκάλυψης. 

Πολλές φορές μέσα στην απολογία του αναφέρθηκε στην ιεραρχία της οργάνωσης. Την περιέγραψε κατηγορηματικά: «αρχηγός, πολιτικό συμβούλιο, κεντρική επιτροπή», και την επανέλαβε αρκετές φορές στη συνέχεια, για να εξηγήσει ότι ο ίδιος ήταν κατώτερος στην ιεραρχία και δεν ακουγόταν. Ενώ είπε ότι μπροστά του δεν έχει δοθεί ποτέ καμία εντολή για βίαιες πράξεις, χρησιμοποίησε αυτό το σχήμα για να υπονοήσει ότι πολλά μπορεί να γίνονταν κεκλεισμένων των θυρών: «Δεν μπορώ να ξέρω τι είχε συζητηθεί στο πολιτικό συμβούλιο μεταξύ κάποιων ανθρώπων. Αυτά μπορεί να τα ξέρουν μόνο όσοι ήταν εκεί». Απέναντι στον Κασιδιάρη που έδειξε ανοιχτά την πρόθεση της κλίκας του αρχηγού να δώσουν και πρώην βουλευτές, ο Μίχος καίει το Λαγό και την ίδια την ηγεσία, λίγες μέρες πριν ανοίξει το στόμα του και ο Λαγός. Όλοι εναντίον όλων.

Ο εκνευρισμός που προκάλεσε στην υπόλοιπη υπεράσπιση ο Μίχος ήταν εμφανής. Η νέα υπεράσπιση Μίχου ολοκλήρωσε τον κύκλο της στην αποδεικτική διαδικασία της δίκης της ΧΑ όπως ξεκίνησε: με έναν ομηρικό καυγά μπροστά στην έδρα. Ο συνήγορος δέχτηκε επικριτικά σχόλια και απειλές στα οποία απάντησε ουρλιάζοντας «άντε ρε φασιστάκο» στον ανιψιό και συνήγορο υπεράσπισης του Μιχαλολιάκου.


Απολογίες βουλευτών Χ.Α
Ναζί για τις... Απόκριες ο Παππάς

Το άδειασμα της τοπικής της Νίκαιας ολοκλήρωσε ο Παναγιώταρος στην απολογία του (21/10 385η συνεδρίαση), περιγράφοντας γλαφυρά: «Γραφεία, κλείσιμο, υπεύθυνος δρόμο!», για το τι συνέβη την επόμενη κιόλας της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα. Ο Παναγιώταρος ισχυρίστηκε ότι οι εμπλεκόμενοι στη δολοφονία διαγράφτηκαν με συνοπτικές διαδικασίες, με απόφαση του αρχηγού και χωρίς συνεδρίαση κανενός οργάνου της ΧΑ. Έρχεται βέβαια σε σύγκρουση με τις απαντήσεις τόσο του Κασιδιάρη ότι δεν διαγράφτηκε κανείς γιατι η ΧΑ δεν έχει μέλη, όσο, πολύ περισσότερο, με τον Μίχο που είπε ότι δεν έγινε τίποτα. Το ίδιο ισχυρίστηκε για την επίθεση στο ΠΑΜΕ. Παρά το ότι τη χαρακτήρισε «συμπλοκή», ισχυρίστηκε ότι μετά από μια δυο μέρες διαγράφτηκαν αυτοί που ενεπλάκησαν. Με λίγα λόγια, τους πυρηνάρχες Περάματος και Νίκαιας που τόσο έχει εκθειάσει στο παρελθόν ο ίδιος και όλη η ηγεσία τους πέταξε σαν στυμμένες λεμονόκουπες. 

Βέβαια εκτός από τις αντιφάσεις που έχει με τον Κασιδιάρη, η απολογία Παναγιώταρου προσκρούει και στην ίδια την πραγματικότητα, αφού η έδρα παρατήρησε ότι θα μπορούσε η οργάνωση, αν είχε κάνει διαγραφές, να τις είχε δημοσιοποιήσει για να έχει και κάποια ουσία η αποστασιοποίηση. Επίσης, σύνεδρος του δικαστηρίου επισήμανε το τηλεφώνημα που έχει ακουστεί στα αναγνωστέα, στο οποίο ο Λαγός λέει στον Πατέλη «μένεις» και ο Πατέλης τον ευχαριστεί. Κατά τα άλλα, ο Παναγιώταρος όταν ρωτήθηκε για την έκφραση «υπάνθρωποι» και διάφορες άλλες εμετικές ρατσιστικές δηλώσεις, δεν δίστασε να τις υπερασπιστεί εμμέσως με ένα λογύδριο περί «εισβολής» και «εποικισμού».

Ο Μπούκουρας (22/10, 396η συνεδρίαση), που ανεξαρτητοποιήθηκε από τη ΧΑ το 2014, δήλωσε «κολλητός» του Παναγιώταρου. Έδειξε τρομακτική άγνοια για την οργάνωση με την οποία κατέβηκε και εκλέχτηκε βουλευτής, και στην οποία ο κολλητός του φίλος ήταν στον πιο κοντινό κύκλο του αρχηγού, το πολιτικό συμβούλιο. Η γραμμή του άλλωστε είναι αυτή, ότι «δεν ήξερε» σε τι κόμμα μπήκε. «Δεν μου συγχώρεσαν ποτέ το γεγονός ότι προέρχομαι από άλλο πολιτικό και ιδεολογικό χώρο» είπε. «Αν δεν σας είχαν συγχωρέσει δε θα ήσασταν υποψήφιος», απάντησε η πρόεδρος.

«Δεν είχα λόγο, δεν είχα επιρροή αν θέλετε, μέσα στο κόμμα», επέμεινε πιο κάτω. Ήταν ένας απλός βουλευτής (!), για να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση του συγκατηγορούμενού του, Μίχου. Μόνο που αυτοί οι απλοί βουλευτές δεν μπόρεσαν να εξηγήσουν πώς έχουν βρεθεί επικεφαλής ταγμάτων εφόδου. Και δη, της Νίκαιας και οι δυο: ο Μπούκουρας τους είχε στην Κόρινθο μαζί με τη δική του τοπική, σε επεισόδια ενάντια στους μετανάστες που θα μεταφέρονταν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης εκεί. Έχει προβληθεί στο δικαστήριο το βίντεο με τον Μπούκουρα να δίνει παραγγέλματα. 

Όταν ισχυρίστηκε άγνοια για το τι ακριβώς έγινε στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα ρωτήθηκε: «ο κολλητός σας ο Παναγιώταρος δεν σας είπε;» «Επικαλέστηκε προβοκάτσια, οπαδικές διαφορές.» «Χτες μας έλεγε ότι επαύθησαν όσοι συμμετείχαν. Ότι η ΧΑ ήξερε». Την ίδια στιγμή που δήλωνε ότι αποχώρησε από τη Χρυσή Αυγή όταν διαπίστωσε ότι έχουν διαπραχθεί εγκλήματα εξέφρασε στο δικαστήριο παράπονο με τις αρχές που δεν αποφυλακίστηκε …όταν παραιτήθηκε από βουλευτής! Δύσκολα λοιπόν πείθει ότι έφυγε επειδή «δεν ήξερε» και «έμαθε» -απλά μέχρι να μάθει ότι είναι κατηγορούμενος ήλπιζε να τη γλιτώσει και μετά παραιτήθηκε ελπίζοντας ότι έτσι θα αποφυλακιστεί.

Ο Παππάς, από τα αρχαιότερα στελέχη της Χρυσής Αυγής και ο πιο κοντινός στον Μιχαλολιάκο απολογήθηκε αμέσως μετά τον Μπούκουρα στην 396η συνεδρίαση. Στο φλέγον ζήτημα της διαγραφής Πατέλη και άλλων κατηγορούμενων για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα δήλωσε άγνοια. Άγνοια επικαλέστηκε και για την επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες καθώς και για οποιαδήποτε άλλη επίθεση. 

Για το καταστατικό δήλωσε ότι η οργάνωση «σκόπευε» να βγάλει το 1992 ένα αλλά τελικά το έβγαλε το …2012, επιχειρώντας έτσι να γεφυρώσει τον σταθερό ισχυρισμό ότι δεν υπήρχε καταστατικό μέχρι να μπουν στη βουλή (και να διαψεύσει το καταστατικό που αποκαλύπτει τη ναζιστική ιδεολογία και την αρχή του αρχηγού) και τα λάθη μαρτύρων που μίλησαν για καταστατικό πριν το 2012. Για την εκπαίδευση των παιδιών του στον ναζιστικό χαιρετισμό που το δικαστήριο έχει δει σε βίντεο είπε ότι ήταν… για τις απόκριες! Παρόμοιες γελοίες εξηγήσεις είχε για το ναζιστικό χαιρετισμό που έκανε ο ίδιος στον τάφο του Μουσολίνι, τις σημαίες με τις σβάστικες και τον ναζιστικό όρκο που έχει γράψει.

Απολογήθηκαν επίσης οι Μπαρμπαρούσης (395η συνεδρίαση 21/10), Κούζηλος (394η συνεδρίαση, 18/10) και Ματθαιόπουλος, Κουκούτσης (393η συνεδρίαση, 17/10). Τη μόνη εξήγηση που είχε να δώσει ο Μπαρμπαρούσης για το κάλεσμά του σε πραξικόπημα ήταν ότι θα ήταν γελοίο να το εννοεί σαν βουλευτής –δεν αναίρεσε τα λεγόμενά του ούτε διαφοροποίησε τη ΧΑ από αυτά.


Επόμενες δικάσιμες

Στο Εφετείο στις 30/10 και 6/11