Πριν από ένα χρόνο η δολοφονία του George Floyd έδειξε το πιο αποτρόπαιο πρόσωπο του ρατσισμού στις ΗΠΑ. Είδαμε ανάγλυφο τον δομικό ρατσισμό, τη βία, το μίσος. Πριν από 8 μήνες η καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης επισφράγισε το εγκληματικό πρόσωπο του φασισμού και του νεοναζισμού. Επιβεβαίωσε μια σειρά από εγκληματικές πράξεις, βασισμένες στη δομή, τη λειτουργία και την ιδεολογία της νεοναζιστικής συμμορίας. Όμως όσοι θεωρούν ότι η Ακροδεξιά δεν αποτελεί σήμερα κίνδυνο κάνουν μεγάλο λάθος.
Η Ακροδεξιά είναι εδώ, ο μεταφασισμός είναι εδώ, η ιστορική συνέχεια του φασισμού του μεσοπολέμου απειλεί και σήμερα. Είναι διαρκής υπόθεση ο φασισμός. Στην Ευρώπη, δεν έχει πλέον στο στόχαστρο τα άλλα ευρωπαϊκά έθνη, αλλά τη μετανάστευση και το Ισλάμ. Ωθεί τις κυβερνήσεις σε όλο και πιο ξενοφοβικές και ρατσιστικές κατευθύνσεις. Οξύνει τη βία και αυθαιρεσία της αστυνομίας. Στοχοποιεί μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, τους εργαζόμενους, τους νέους και τις νέες. Υπονομεύει τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς, ακυρώνει κατακτήσεις, ποινικοποιεί τη διαμαρτυρία. Μετατρέπει τις ευρωπαϊκές χώρες σε αυταρχικές, ανελεύθερες χώρες του Βίζενγκραντ.
Η συζήτηση, λοιπόν, για την αντιμετώπιση τόσο του θεσμικού ρατσισμού όσο και της Ακροδεξιάς συνεχίζει να είναι και επίκαιρη και επιτακτική. Και σε αυτή τη συζήτηση ελπίζω να συμβάλλω με την συμμετοχή μου στην παρουσίαση του βιβλίου μου «Άγρια ιστορία για μεγάλα παιδιά: Από τον φασισμό στον μεταφασισμό, η Δημοκρατία απέναντι στη νέα ακροδεξιά» (εκδόσεις Πόλις) από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο. Το βιβλίο είναι μια απόπειρα σκιαγράφησης της Ακροδεξιάς στον χωροχρόνο. Υπενθυμίζει πως η Ακροδεξιά δεν αποκρούεται μέσω μιας καταδικαστικής απόφασης. Προσπαθεί να κατανοήσει γιατί πήρε σάρκα και οστά η Ακροδεξιά στην Ευρώπη και ειδικότερα στον ελλαδικό χώρο και προσεγγίζει τη νέα Ακροδεξιά, τον μεταφασισμό. Στέκεται ιδιαίτερα στον Ελληνικό φασισμό, τον αντισημιτισμό, τον εθνικισμό. Επιχειρεί να εξηγήσει πώς εκμεταλλεύεται ο ακροδεξιός λόγος τον φόβο για τις ανισότητες, τις περικοπές στην υγεία και την πρόνοια και τον στρέφει στον φόβο του «άλλου», την απειλή πολιτισμικής αλλοίωσης. Η Ακροδεξιά εκμεταλλεύεται τη φτώχεια και τις ανισότητες αλλά δεν διαφωνεί με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που γεννά ακραία φτώχεια. Σήμερα αντιμετωπίζουμε την κανονικοποίηση της Ακροδεξιάς. Μεγάλα κόμματα διολισθαίνουν ακροδεξιά, ο δημόσιος λόγος επίσης. Και από την άλλη, δεν εξέλιπε ο σκληρός εξτρεμισμός, τα μέλη των ταγμάτων εφόδου, οι «πατριώτες ακτιβιστές» στα νησιά και στη Θράκη, οι πολιτοφυλακές, δεν έχουν καθόλου ζοριστεί. Και πάλι δικαιοσύνη και διωκτικές αρχές αδρανούν, πάλι αφήνουν πολύτιμο χώρο και δίνουν χρόνο στο εξτρεμιστικό εθνικιστικό και νεοφασιστικό περιθώριο.
Κωστής Παπαϊωάννου, εκπαιδευτικός