Οικονομία και Πολιτική

"Έπιασε πάτο" με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου την Κυριακή η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Απαξίωσε, με τις 7.500 σελίδες, τις δεκάδες τροπολογίες και τις εκατοντάδες διαφορετικές διατάξεις, κάθε έννοια δημοκρατικής διαδικασίας. Άρπαξε, με τις αυξήσεις στον ΦΠΑ, τους έμμεσους φόρους και τα χαράτσια, σχεδόν δυο ακόμα δισεκατομμύρια από τους φτωχούς.  

 

Ψήφισε τον διαβόητο "κόφτη" που τιμωρεί αυτόματα τους συνταξιούχους και τους μισθωτούς για τις -με μαθηματική ακρίβεια επερχόμενες- αποτυχίες των μνημονίων. Υποθήκευσε όλη την περιουσία του δημοσίου, για 99 χρόνια, στους πιστωτές, στο όνομα του χρέους. Και παρέδωσε τον έλεγχο των δημοσίων εσόδων σε μια νέα ανεξάρτητη αρχή - μια ακραία νεοφιλελεύθερη μεταρρύθμιση που θα έκανε ακόμα και τη Μάργκαρετ Θάτσερ να λυσάξει από τη ζήλια της αν ζούσε ακόμα.

 

Δεν είναι η πρώτη φορά, είναι αλήθεια, που ένα κράτος παραδίδει τον έλεγχο των δημοσίων εσόδων σε μια ανεξάρτητη αρχή. "Όπως αναφέρει η ΠΟΕ-ΔΟΥ, έρευνα του «Center on Budget and Policy Priorities», έχει δείξει πως παρόμοιο πείραμα έχει γίνει σε 20 χώρες, κατά κύριο λόγο στην υποσαχάρια Αφρική και την Λατινική Αμερική" (Μ.Φραγκιουδάκης, The PressProject 22.5.2016).

 

Στα τρία τέταρτα των περιπτώσεων το "πείραμα" έχει αποτύχει. Αλλά αυτό καθόλου δεν πτοεί την Τρόικα. Ούτε πτόησε την

κυβέρνηση του Τσίπρα.

 

"Η Αρχή", γράφει το πολυνομοσχέδιο, "απολαύει λειτουργικής ανεξαρτησίας, διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας και δεν υπόκειται σε έλεγχο από κυβερνητικά όργανα, κρατικούς φορείς ή άλλες διοικητικές αρχές... ". Η Αρχή διοικείται από έναν Διοικητή, ένα πενταμελές "Συμβούλιο" και έναν "εμπειρογνώμονα" (δηλαδή τον εκπρόσωπο μια "αναγνωρισμένης" λογιστικής εταιρείας) που όμως δεν έχει δικαίωμα ψήφου.

 

"Ο Πρόεδρος (του Συμβουλίου Διοίκησης), τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, ο Εμπειρογνώμονας και ο Διοικητής", διαβάζουμε στο νομοσχέδιο, "δεσμεύονται μόνο από το νόμο και τη συνείδησή τους και δεν υπόκεινται σε ιεραρχικό έλεγχο ούτε σε διοικητική εποπτεία από κυβερνητικά όργανα ή άλλες διοικητικές αρχές ή άλλον δημόσιο ή ιδιωτικό οργανισμό. Ο Πρόεδρος, τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, ο Εμπειρογνώμονας και ο Διοικητής απολαμβάνουν προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας...". Το νομοσχέδιο απαγορεύει ρητά στον εκάστοτε υπουργό όχι μόνο να δίνει οδηγίες στην "αρχή" αλλά ακόμα και να υποβάλλει αίτημα για την παροχή πληροφοριών. Στην περίπτωση που υπάρξει κάποια διαφωνία ανάμεσα στον υπουργό και τον διοικητή της αρχής αρμόδιο όργανο για να αποφασίσει ορίζεται το ίδιο το "Συμβούλιο".   

 

Με απλά λόγια, η είσπραξη των δημοσίων εσόδων, ο έλεγχος των τελωνείων, το κυνήγι των "φοροφυγάδων" παύει να είναι αρμοδιότητα της εκάστοτε εκλεγμένης κυβέρνησης και μετατρέπεται σε ένα προνόμιο μιας ανεξέλεγκτης τεχνοκρατικής γραφειοκρατικής "αρχής". Ο στόχος, υποτίθεται, αυτής της μεταρρύθμισης είναι να καταπολεμηθεί η "διαπλοκή" που θεωρείται υπεύθυνη για ένα μεγάλο κομμάτι από τα 84 δις των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο. 

 

Στην πραγματικότητα, όμως, ο στόχος δεν είναι "τα μεγάλα ψάρια" (το 25% αυτών των 84 δις οφείλεται στις ΔΕΚΟ, τις δημοτικές επιχειρήσεις και εταιρείες που έχουν χρεοκοπήσει) αλλά οι εκατοντάδες χιλιάδες των φτωχών που αδυνατούν να πληρώσουν τα χαράτσια και τους υπέρογκους φόρους τους. Αυτούς θα αναλάβει να κυνηγήσει η νέα αρχή -με την επιμονή και την αναλγησία του "υγιούς" ιδιωτικού τομέα. Αν οι φτωχοί έτρεφαν μέχρι τώρα ψευδαισθήσεις ότι θα μπορούσαν να γλυτώσουν από τις κατασχέσεις και τις φυλακές για χρέη μέσα από τις εκλογές τώρα θα πρέπει να το ξεχάσουν. 

Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. 

 

Με το πολυνομοσχέδιο η κυριότητα -και όχι απλά και μόνο ο έλεγχος ή η διαχείριση- ολόκληρης σχεδόν της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου περνάει σε μια  Ανώνυμη Εταιρεία, την "Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ" (ΕΤΑΔ). Εξαιρούνται ελάχιστα μόνο -οι αρχαιολογικοί χώροι, οι παραλίες, τα χαρακτηρισμένα ως τέτοια δάση, οι προστατευόμενες οικολογικά περιοχές. Εξαιρούνται επίσης 91 ακίνητα που έχουν περάσει ήδη στην κυριότητα του ΤΑΙΠΕΔ (του διαβόητου σκανδαλώδους ταμείου αποκρατικοποιήσεων του πρώτου μνημονίου) για τα οποία έχει ήδη δρομολογηθεί η ιδιωτικοποίηση. Η ΕΤΑΔ όπως και το ΤΑΙΠΕΔ και το ΤΧΣ θα μετατραπούν σε θυγατρικές του νέου "υπερταμείου", μιας ακόμα ανώνυμης εταιρείας με όνομα "Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ".

 

Το πολυνομοσχέδιο ρητά αναφέρει ότι το υπερταμείο δεν «ανήκει στον δημόσιο ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα... αλλά λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα όμως με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας». Όπως και η "Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων" έτσι και αυτό διοικείται από "τεχνοκράτες" και "ειδικούς". 

 

"Τα βασικά όργανα του νέου ταμείου", γράφει η Καθημερινή (19.5.2016),  "είναι το εποπτικό συμβούλιο, το διοικητικό συμβούλιο και οι ελεγκτές". Τυπικά το ανώτατο όργανο είναι, όπως σε όλες τις Ανώνυμες Εταιρείες η "γενική συνέλευση των μετόχων" και μια και ο μοναδικός μέτοχος είναι το ελληνικό δημόσιο, ο εκάστοτε υπουργός Οικονομικών -ως νόμιμος εκπρόσωπος του δημοσίου. Αλλά, όπως γράφει ρητά το πολυνομοσχέδιο η γενική συνέλευση δεν έχει το δικαίωμα ούτε να εκλέξει, ούτε να ανακαλέσει τον διορισμό των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, ούτε να ελέγξει τα "στρατηγικά σχέδια" των θυγατρικών του. 

 

Μπορεί η έδρα του υπερταμείου να μην είναι στο Λουξεμβούργο ή τις Βρυξέλλες -όπως ζητούσε πέρσι το καλοκαίρι ο Σόιμπλε. Είναι όμως στα χέρια της Τρόικας: "Το εποπτικό συμβούλιο", συνεχίζει η Καθημερινή, "αποτελείται από 5 μέλη, τα 3 εκ των οποίων επιλέγονται από τον υπουργό Οικονομικών, αλλά κατόπιν σύμφωνης γνώμης Κομισιόν και ESM, και τα άλλα 2, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρός του, επιλέγονται από την Κομισιόν και τον ESM κατόπιν σύμφωνης γνώμης του υπουργού Οικονομικών... Ο πλήρης έλεγχος των δανειστών στη λειτουργία του ταμείου εξασφαλίζεται από την πρόβλεψη πως όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται κατόπιν θετικής ψήφου τουλάχιστον τεσσάρων μελών..." Ο στόχος, άλλωστε του υπερταμείου είναι -τι άλλο- η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους: από τα κέρδη της νέας "Εταιρείας" το 50% θα πηγαίνει κατευθείαν για την πληρωμή των τοκοχρεολυσίων. Το υπόλοιπο 50% θα επενδύεται ξανά, με κριτήριο υποτίθεται την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. 

 

Στην πραγματικότητα, όπως αποκάλυψε (σίγουρα κατά λάθος) η ίδια η Αυγή σε ένα άρθρο υπεράσπισης του πολυνομοσχεδίου απέναντι σε αυτούς που κατηγορούν την κυβέρνηση ότι ξεπουλάει τη δημόσια περιουσία, "σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών... το ταμείο θα επενδύει στα ίδια τα περιουσιακά του στοιχεία από τα χρήματα που θα εισπράττει, προκειμένου να ανεβαίνει η αξία τους... Μετά θα τα πουλάει."

 

Ανάμεσα στα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου που περνάνε τώρα στην κυριότητα του υπερταμείου είναι 70 χιλιάδες περίπου μικρά και μεγάλα ακίνητα και 597 νησιά.

---

 

Η “ανάκαμψη” των εγκαινίων