Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η εκδήλωση του ΣΕΚ στις σχολές την Παρασκευή 4/12/20 με θέμα Αναρχισμός: μια Μαρξιστική κριτική. Την εισήγηση έκανε ο σ/φος Γιάννης Σουμπάσης. Παρακολούθησαν συνολικά πάνω από εβδομήντα άτομα, φοιτητές και όχι μόνο, δημιουργώντας μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με ερωτήσεις και τοποθετήσεις πάνω στο θέμα.
Ο Αναρχισμός στη σημερινή κοινωνία, έχοντας απήχηση κυρίως στην νεολαία, τάσσεται κατά της φτώχειας, της ανισότητας, του ρατσισμού, των κομμάτων κρατώντας σαν βασικό χαρακτηριστικό του την αυτοοργάνωση και κυμαίνεται σε θεωρητικό πλαίσιο από την αυτονομία μέχρι τους αναρχοκομμουνιστές. Το βασικό πρόβλημα που εντοπίζεται από τους Μαρξιστές στην θεωρία του αναρχισμού είναι η βασική του αδυναμία εντοπισμού του φορέα της αλλαγής. Δηλαδή, το ότι δεν θεωρούν την εργατική τάξη στο σύνολό της το υποκείμενο της επανάστασης αλλά το άτομο. Για κάποιους είναι τα πιο καταπιεσμένα κομμάτια της εργατικής τάξης, και για κάποιους το “πεφωτισμένο” άτομο. Δεν λαμβάνονται υπ’όψιν οι υλικές συνθήκες που αλλάζουν και διαμορφώνουν τις συνειδήσεις των εργατών. Όσο πεφωτισμένο όμως και να είναι ένα άτομο δεν μπορεί να υποκαταστήσει την εργατική πάλη.
Ο αναρχισμός θεωρεί όλα τα κράτη καταπιεστές και παλεύει για να φτάσει η κοινωνία σε μια κατάσταση που θα μπορούμε να ζούμε σε ακρατικές αυτοδιοικούμενες κοινότητες. Ο μαρξισμός στην κριτική του γι αυτό δεν χρησιμοποιεί το δεξιό επιχείρημα που λέει ότι λόγω ανθρώπινης φύσης χρειαζόμαστε μια συγκεντρωτική δομή. Το κράτος δεν είναι ένας αιώνιος θεσμός, εμφανίστηκε κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Όμως το αστικό κράτος δεν είναι ίδιο με το εργατικό κράτος. Χρειαζόμαστε μετά την επανάσταση ένα εργατικό κράτος για να μπορούμε να αντισταθούμε οργανωμένα στο ηττημένο αστικό κράτος και τα αστικά κράτη άλλων χωρών αλλά και για να οργανώσουμε την καινούρια ζωή.
Η θεωρία του αναρχισμού υποστηρίζει πως κάθε επαναστατικό κόμμα θα εκφυλιστεί διότι όποιος αναλαμβάνει κάποια υπευθυνότητα ή προτείνει δράσεις και στρατηγικές είναι ηγεσία, και επειδή δημιουργείται μια τέτοια δομή τα επαναστατικά κόμματα και κυρίως οι ηγεσίες τους συμβιβάζονται, ξεπουλιούνται και χτίζουν καριέρες πάνω στις πλάτες του κόσμου. Κάθε αναρχική συλλογικότητα, όμως, αδυνατεί να αποφύγει τέτοιες καταστάσεις όπου δημιουργούνται άτυπες και πολλές φορές αυτοανακηρυγμένες ηγεσίες. Έτσι η λύση σε τέτοιες καταστάσεις είναι μάλλον η στρατηγική που ακολουθούν ήδη τα επαναστατικά κόμματα, όπου οι ηγεσίες εκλέγονται δημοκρατικά από όλο το κόμμα και άρα υπάρχει έλεγχος.
Μέσα στη συζήτηση μπήκαν πολλά παραδείγματα τόσο ιστορικά όσο και από την επικαιρότητα, όπως ο Δεκέμβρης του ‘08, η δολοφονία του Μιχάλη Καλτεζά, η κατάσταση της φετινής 17 Νοέμβρη όπως και η απεργία των γιατρών του Απριλίου και η 7 Οκτώβρη που καταδίκασε την Χρυσή Αυγή στην φυλακή. Συζητώντας όλα αυτά τα παραδείγματα το συμπέρασμα που έδειχνε να βγαίνει είναι ο ρόλος εν τέλει της στρατηγικής ενός επαναστατικού κόμματος που οφείλει να καθορίσει καταστάσεις, να επηρεάσει και να συνδεθεί με κάθε προχωρημένο κομμάτι αυτής της κοινωνίας για να μπορέσει να δώσει την προοπτική της νίκης και της αλλαγής, χωρίς να αφήνει σεχταριστικά κανένα κομμάτι απ’έξω, αλλά τραβώντας όλο αυτό τον κόσμο μαζί του.
Ελίνα Φειδοπιάστη
φοιτήτρια ΠΑΔΑ