Η ΣΦΑΙΡΑ ΕΝΟΣ ΕΤΟΙΜΟΘΑΝΑΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Αυτή η διαδήλωση εναντιώθηκε στις αποδοκιμασμένες πολιτικές φιγούρες των 30 τελευταίων χρόνων, εκφράζοντας την αγανάκτηση των ανθρώπων με το σύστημα και την θέλησή τους να δημιουργήσουν μια νέα πραγματικότητα. 

Τις πρώτες ώρες της 8ης Δεκέμβρη, την εθνική ημέρα της Νεολαίας, η Αλβανία ξύπνησε υπό το βάρος τραγικών νέων, απίστευτων στην αρχή αλλά δυστυχώς αναμενόμενων. Από την αρχή του lockdown, τα πρόστιμα έγιναν μια καθημερινή πραγματικότητα: σε οικογενειακά μέλη που αναγκάζονταν να βγουν έξω για να προμηθευτούν φαγητό και φάρμακα, σε εργάτες που γύριζαν από τη δουλειά, σε μετανάστες και αστέγους των οποίων το μέρος για καραντίνα είναι ο κρύος δρόμος.

Η βίαιη καταστολή των αστυνομικών σε νεολαίους στις περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένου και των ξυλοδαρμών μέσα σε αστυνομικά αυτοκίνητα και στις φυλακές, έχει οδηγήσει στην αντίδραση της φυγής από τις αστυνομικές περιπολίες. Έτσι φαίνεται και στην υπόθεση του Klodian Rasha, του 25χρονου που περπατούσε στη γειτονιά του, κατευθυνόμενος σε ένα μαγαζί. Μετά την προτροπή των αστυνομικών να σταματήσει ο Klodian επιχείρησε να τρέξει, όταν από το πουθενά και χωρίς κανένα λόγο, ένας από τους αστυνομικούς τον πυροβόλησε με δύο σφαίρες, δολοφονώντας τον ακαριαία.

Οι προσωπικές λεπτομέρειες της ζωής του Klodian θα ήταν άσχετες σε μια τέτοια υπόθεση. Ωστόσο, αν ο Klodian δεν προερχόταν από τα χαμηλά στρώματα του πληθυσμού, αντιθέτως αν προερχόταν από τα υψηλά στρώματα της κοινωνίας, αν ήταν γιος ενός μέλους του κοινοβουλίου ή ενός πλούσιου επιχειρηματία, τίποτα από τα παραπάνω δε θα είχαν συμβεί. 

Λίγους μήνες πριν, το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι σχεδίαζαν να βάλουν σε πρόωρη συνταξιοδότηση περίπου 300 αστυνομικούς της παλαιάς γενιάς, ώστε να τους αντικαταστήσουν με νεότερους εισερχόμενους, οι οποίοι θα ήταν σε καλύτερη φυσική κατάσταση, αλλά θα υστερούσαν σε οποιαδήποτε εμπειρία διαχείρισης περίπλοκων καταστάσεων. Αυτή ήταν η περίπτωση του αστυνομικού που δολοφόνησε τον Klodian. Ένας άντρας, γύρω στα είκοσι έτη, που μπήκε στο σώμα πρόσφατα, και ο οποίος μεταφέρθηκε κατευθείαν σε ένα από τα πιο κακόφημα αστυνομικά σώματα, τους «Αετούς».

Αυτές δεν είναι τυχαίες περιστάσεις, αλλά είναι η λογική απόληξη της χρήσης της αστυνομίας ως μηχανισμού βίας. Αυτοί οι νεολαίοι μαθαίνουν ότι το κράτος είναι η ενσάρκωση της απόλυτης δικαιοσύνης και οποιοσδήποτε δεν υπακούει στις εντολές τους είναι εχθρός χειρίστου είδους. Επομένως, η ευθύνη της δολοφονίας του Klodian δεν πρέπει να περιοριστεί στον αστυνομικό που πάτησε την σκανδάλη, αλλά στο περιβάλλον που έθρεψε αυτές τις ενέργειες, στη δομή εξουσίας που έχει χάση κάθε νομιμοποίηση και έτσι καταφεύγει σε βίαια μέσα. 

Αυτό ήταν το ξεκάθαρο μήνυμα και των τεράστιων μαζικών διαδηλώσεων που οργανώθηκαν μέσω των social media, ανεξαρτήτως της συμμετοχής των παλιών και διεφθαρμένων πολιτικών κομμάτων. Η εξέγερση των μαζών δυνάμωσε μετά την ξεδιάντροπη απόπειρα της αστυνομίας να δικαιολογήσει αυτή την ενέργεια, ισχυριζόμενη ότι ο Klodian κρατούσε όπλο, με το οποίο απείλησε τους αστυνομικούς, αργότερα υπαινισσόμενη ότι ο Klodian είχε ποινικό μητρώο και τέλος αμφισβητώντας τη ψυχική του υγεία. 

Η δυσαρέσκεια προς την αστυνομία και των Υπουργό τους, Sandër Lleshaj, φούσκωνε εδώ και καιρό. Ενέργειες όπως η δίωξη των ανθρακωρύχων και των εργατών στα διυλιστήρια πετρελαίου, κατά την διάρκεια των συνδικαλιστικών τους αγώνων, η βίαιη παρέμβαση εναντίον των διαδηλωτών που υπερασπίζονταν το Εθνικό Θέατρο από την κατεδάφιση, όπως και εναντίον του φοιτητικού κινήματος στην διάρκεια της πανδημίας, έχουν χαραχτεί στη συλλογική μνήμη. Επομένως την 9η Δεκέμβρη, οι διαδηλωτές μαζεύτηκαν έξω από τις πόρτες του Υπουργείου για να απαιτήσουν την παραίτηση του Υπουργού. 

Ζητούσαν δικαιοσύνη για τον Klodian, και ταυτόχρονα για όλους αυτούς που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από την αστυνομία τα τελευταία 30 χρόνια του νεοφιλελευθερισμού στην Αλβανία. Οι τέσσερις διαδηλωτές που δολοφονήθηκαν την 21η Γενάρη του 2011 από την αστυνομία του Rama, μας έρχονται στο μυαλό. Η μόνη διάκριση που είχε απομείνει ανάμεσα στην κυβέρνηση του Rama και του Berisha μέχρι πρότινος, ήταν οι δολοφονίες αθώων πολιτών. Όσο διεστραμμένο και να ακούγεται, αυτό ήταν από τα κύρια επιχειρήματα του πολιτικού διαλόγου της τωρινής κυβέρνησης: τουλάχιστον εμείς δεν σκοτώνουμε στους δρόμους όπως έκαναν εκείνοι. 

Το πολιτικό και οικονομικό μοντέλο στην Αλβανία, μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια ολιγαρχική τάξη. Οι επιχειρηματίες ενός σκοτεινού παρελθόντος κατέχουν σχεδόν όλον τον πλούτο της χώρας και χρησιμοποιούν την οικονομική τους δύναμη για να κατευθύνουν ως μαριονέτες τα πολιτικά κόμματα, κυβερνητικά και αντιπολιτευτικά. Αυτοί είναι υπεύθυνοι για τις καταστροφικές συνθήκες που υπάρχουν στο σύστημα υγείας. Είναι οι μεγάλοι καρχαρίες που έχουν επωφεληθεί όλα αυτά τα χρόνια από τις ιδιωτικοποιήσεις του συστήματος και από τις κρατικές επιδοτήσεις για υπηρεσίες που ο δημόσιος τομές υποτίθεται ότι δεν μπορεί να παρέχει. 

Ενώ νέα κρούσματα εμφανίζεται να κατακλύζουν το σύστημα και το ποσοστό θνησιμότητας αυξάνεται, η Αλβανία είναι η χώρα με τα λιγότερα τεστ ανά πληθυσμό - 6 φορές χαμηλότερα από το μέσο όρο στην Ευρώπη και 3 φορές χαμηλότερα από το μέσο όρο στην περιοχή. Εντωμεταξύ, η κυβέρνηση επιβάλλει παράλογα μέτρα - από τη μια, μερικά lockdown και επιβολή της μάσκας στους δρόμους και από την άλλη έχει τους εργάτες να συνωστίζονται σε στενά ορυχεία και τηλεφωνικά κέντρα, μετατρέποντάς τα σε μαζικές φωλιές μετάδοσης. Και αυτοί που είναι υπεύθυνοι για να επιβάλλουν την εφαρμογή των μέτρων, μέσω των προστίμων και της τρομοκράτησης, είναι η αστυνομία.

Οι άνθρωποι το αντιλαμβάνονται αυτό, και για αυτόν το λόγο η διαδήλωση για τη δολοφονία του Klodian καλέστηκε εν απουσία των πολιτικών κομμάτων και των ακολούθων τους. Αυτή η διαδήλωση απέρριψε τις αναξιόπιστες πολιτικές φιγούρες 30 χρόνων, εκφράζοντας την αγανάκτηση ενάντια στο σύστημα και τη θέλησή τους να δημιουργήσουν μια νέα πραγματικότητα. 

Οι διαδηλωτές ζήτησαν από τους αστυνομικούς να αφαιρέσουν τα καπέλα τους και να ενωθούν μαζί τους, ως μια ενέργεια να δείξουν την αλληλεγγύη τους και να πάρουν αποστάσεις από την δολοφονία του Klodian. Αντιμέτωποι με αυτό το ενδεχόμενο, οι διοικητές της αστυνομίας διέταξαν την κλιμάκωση της έντασης, σπρώχνοντας τους διαδηλωτές έξω από το Υπουργικό κτίριο. Κι ενώ οι διαδηλωτές μέχρι εκείνο το σημείο είχαν ξεσπάσει το θυμό τους απέναντι στο ίδιο το αστυνομικό κτίριο - όχι στους αστυνομικούς - αυτός ήταν αρκετός λόγος για την καταστολή της εξέγερσης. 

Αυτό ώθησε τους διαδηλωτές σε διαφορετικές κατευθύνσεις: μερικούς προς το κτίριο του Πρωθυπουργού, άλλους προς το Δημαρχείο, ενώ σε όλη τη διάρκεια εκδιώκονταν και συλλαμβάνονταν από ασφαλίτες. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο τυλίχτηκε στις φλόγες με τη βροχή να πέφτει - ένα σκηνικό που αντιπροσωπεύει με τον καλύτερο τρόπο την οργή και την αγανάκτηση που έβραζε στις καρδιές των διαδηλωτών. 

Τα παραπάνω γεγονότα, δεν μπορούν να γίνουν κατανοητά, αν τα απομονώσουμε από αυτά που προηγήθηκαν. Από την 21η Γενάρη, 2011, οι ελπίδες και η εμπιστοσύνη στις παλιές ελίτ έχουν αρχίσει να φθίνουν, ακόμα κι αν για οικονομικούς, ιδεολογικούς ή πολιτισμικούς λόγους, έχουν καταφέρει να διατηρήσουν μέρος του εκλογικού σώματος. Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, μέσω του ακτιβισμού μας, έχουμε προσπαθήσει να συνεισφέρουμε στη δημιουργία νέων κοινωνικών κινημάτων από τα κάτω, σε αντίθεση με το σύστημα που ελέγχεται από ολιγάρχες και υποστηρίζουμε ότι η πολιτική δεν είναι μονοπώλιο των γραφειοκρατών που κάθονται στο κοινοβούλιο, αλλά είναι πεδίο δράσης των καθημερινών ανθρώπων που μέσω της οργάνωσης μπορούν να πάρουν την μοίρα τους στα χέρια τους. 

Νέα ανεξάρτητα συνδικαλιστικά σωματεία έχουν ξεφυτρώσει στην Αλβανία, νέες οργανώσεις ενάντια στην καταπίεση των γυναικών, μια φοιτητική διαδήλωση το 2018 που ταρακούνησε τα θεμέλια της κυβέρνησης: όλα αυτά είναι σημάδια ότι η πολιτική απομακρύνεται από τα αρχηγεία των κομμάτων και κατευθύνεται στις πλατείες, τους χώρους δουλειάς και τα πανεπιστήμια. 

Η διαδήλωση ενάντια στην δολοφονία του Klodian είναι άλλο ένα δείγμα των προοδευτικών δυνατοτήτων που η κοινωνία μας εγκυμονεί. Στην Αλβανία, το παλιό έχει πεθάνει και το νέο οργανώνεται για να μπορέσει να γεννηθεί. 

Ανακοίνωση της Organizata Politike