Διεθνή
Οι Τουρκοκύπριοι ψηφίζουν την Κυριακή

Απεργία δημοσίων υπαλλήλων στην Βόρεια Κύπρο. Φωτό: CNA

Σε κλίμα πόλωσης και αντιπαράθεσης διεξάγονται οι τουρκοκυπριακές εκλογές την ερχόμενη Κυριακή στη βόρεια Κύπρο. Οι εκλογές θα αναδείξουν το νέο ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας που θα αναλάβει να σχηματίσει κυβέρνηση και να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης από την τουρκοκυπριακή βουλή.

Οι βασικοί υποψήφιοι είναι δύο, ο Ερσίν Τατάρ και ο Τουφάν Ερχιουρμάν. Υπάρχουν και άλλοι υποψήφιοι αλλά τα ποσοστά που παίρνουν στις δημοσκοπήσεις είναι πολύ μικρά, (όλοι μαζί μετά βίας φτάνουν το 5%) και δύσκολα θα επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Πιθανόν να έχουμε εκλογές ενός γύρου αφού ένας από τους δύο αναμένεται να εξασφαλίσει το 50%+1.

Ο Ερσίν Τατάρ είναι ο δεξιός πολιτικός που κυβερνά τα τελευταία πέντε χρόνια. Είναι υποτελής και πλήρως υποταγμένος στις επιδιώξεις και τις υποδείξεις της Άγκυράς. Στο Κυπριακό υποστηρίζει λύση δύο κρατών και είναι αντίθετος στις διαπραγματεύσεις αν η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν δεχθεί προκαταβολικά, την κυριαρχική ισότητα του τουρκοκυπριακού κράτους, την εκ περιτροπής προεδρία και την ισότιμη εξωτερική εκπροσώπηση. Την προηγούμενη περίοδο προσπάθησε να αλλάξει τον κοσμικό χαρακτήρα της τουρκοκυπριακής κοινότητας και του κράτους, επιβάλλοντας τα θρησκευτικά σχολεία και την υποχρεωτική χρήση της ισλαμικής μαντήλας. Κάτι που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων και κινητοποιήσεων κυρίως από τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών και τελικά δεν πέρασε παρά το ότι ψηφίστηκε ο σχετικός κανονισμός. 

Υποστηρίζεται από το Kόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP), το Κόμμα Αναγέννησης (YDP) που είναι το κόμμα των εποίκων και το Δημοκρατικό Κόμμα (DP) του Ντενκτάς και έχουν καταθέσει πρόταση στη Βουλή υπέρ της λύσης δύο κρατών, η οποία περιμένουν ότι θα εγκριθεί αυτή τη βδομάδα.

Ο Τουφάν Ερχιουρμάν είναι ο επικεφαλής του Τουρκικού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (το αντίστοιχο του ΑΚΕΛ στην ε/κ πλευρά) και υποστηρίζεται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τα συνδικάτα, κυρίως των εκπαιδευτικών και των Δημοσίων Υπαλλήλων, που είναι πολύ ισχυρά. Στο Κυπριακό υποστηρίζει λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και την άμεση επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για συνολική διευθέτηση του προβλήματος. Όλες οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων που είδαν το φως της δημοσιότητας τον φέρουν να έχει ένα προβάδισμα 5-6 μονάδων από τον Τατάρ.

Άγκυρα

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει και πολλά αφού οι τουρκοκυπριακές εκλογές κρίνονται κυρίως από την στάση της Άγκυρας και την υποστήριξή της σε κάποιο υποψήφιο. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι για τις τουρκοκυπριακές εκλογές είναι γύρω στις 220 χιλιάδες και από αυτούς οι μισοί είναι τούρκοι μετανάστες. Με τον ίδιο τρόπο κρίθηκαν και οι προηγούμενες εκλογές όταν η Άγκυρα υποστήριξε τον Τατάρ έναντι του Ακκιντζί που ήταν το φαβορί. Και τώρα το ίδιο γίνεται. Τις τελευταίες εβδομάδες ταξίδεψαν στην βόρεια Κύπρο μια σειρά από πρώην Υπουργούς, Δημάρχους, Βουλευτές και άλλους από τη συμμαχία του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος, για να στηρίξουν την υποψηφιότητα του Τατάρ.

Οι παρεμβάσεις και οι πιέσεις πάνω στους υποψήφιους από την Άγκυρα και το καθεστώς Τατάρ είναι συνεχείς και έντονες. Όπως κατάγγειλε το Σοσιαλιστικό Κόμμα Κύπρου, ένα κόμμα που βρίσκεται στο χώρο της άκρας αριστεράς, η τουρκοκυπριακή ραδιοτηλεόραση (Bayrak) λογόκρινε και εμπόδισε την προεκλογική ομιλία του και έκοψε αναφορές που έκανε σε αυτήν για «επιχείρηση εισβολής» για την εισβολή του 1974 γιατί έρχεται σε αντίθεση με την επίσημη θέση που την χαρακτηρίζει «ειρηνευτική επιχείρηση».

Πόσο θα επηρεάσουν τις εκλογές αυτές οι παρεμβάσεις είναι άγνωστο. Δεν είναι όμως μόνο αυτοί οι παράγοντες που θα καθορίσουν το αποτέλεσμα των εκλογών. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τις μαζικές και δυναμικές κινητοποιήσεις που είχαμε τον τελευταίο χρόνο. Οι χιλιάδες Τουρκοκύπριοι που συμμετείχαν μαζικά στις κινητοποιήσεις τον περασμένο Απρίλη με συνθήματα όπως «η Κύπρος είναι κοσμική και κοσμική θα παραμείνει», «σταματήστε τη φτώχεια, το φανατισμό και την εξαφάνιση», «Άγκυρα πάρε τα χέρια σου από πάνω μας» είναι εκεί και είναι ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων.

Μια νίκη του Ερχιουρμάν βέβαια δεν πρόκειται να φέρει ριζικές αλλαγές στην πολιτική της τουρκοκυπριακής πλευράς στο Κυπριακό, αφού αυτή καθορίζεται κυρίως από την Άγκυρα. Το πιο πολύ που μπορεί να ελπίζει είναι να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Κάτι που σίγουρα θα είναι θετικό. Ο ίδιος βλέπει αυτή την πραγματικότητα και μετατοπίζει τη συζήτηση σε ζητήματα όπως η εξασφάλιση της ευρωπαϊκής υπηκοότητας για παιδιά μεικτών γάμων και η ελεύθερη διακίνηση των εποίκων στο νησί.

Μια νίκη του Ερχιουρμάν όμως θα καταγραφεί σαν νίκη της Αριστεράς και θα ενισχύσει την αυτοπεποίθηση των Τουρκοκυπρίων εργαζομένων και μπορεί να ανοίξει το δρόμο για νέες κινητοποιήσεις.

Ντίνος Αγιομαμίτης