Πολιτισμός
Κινηματογράφος: Το πανόραμα του Παζολίνι στην Ταινιοθήκη

Το αναδρομικό κινηματογραφικό αφιέρωμα «Πιερ Πάολο Παζολίνι-Ο μεγάλος αιρετικός», που διοργανώνει η Ταινιοθήκη της Ελλάδος με την Πρεσβεία της Ιταλίας και το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο είναι μια καλή ευκαιρία να γνωρίσει και να απολαύσει ο κόσμος το έργο του μεγάλου Ιταλού δημιουργού. Θα προβληθούν συνολικά 17 ταινίες του, παράλληλα με την έκθεση φωτογραφίας του Ρομπέρτο Βίλλα, «Η Aνατολή του Πιερ Πάολο Παζολίνι» με φωτογραφίες από τα γυρίσματα της ταινίας «Χίλιες και μία νύχτες».

Ο Παζολίνι (1922-1975) υπήρξε ένας σπουδαίος Ιταλός κινηματογραφιστής, ζωγράφος, λογοτέχνης. Η λέξη «αιρετικός» είναι πραγματικά λίγη για να περιγράψει τη σύγκρουσή του με το κατεστημένο. Ήταν ένας αριστερός καλλιτέχνης, που σε όλη τη ζωή του έκανε κριτική στους αστούς και τις κυβερνήσεις τους με τον πιο βιτριολικό τρόπο. Στην ταινία του «Χοιροστάσιο» παραβάλλει τους καπιταλιστές με κανίβαλους και τις επιχειρήσεις τους με χοιροστάσια! Στο «Θεώρημα» διαλύει την αστική οικογένεια μέσω ενός επισκέπτη που αποπλανεί όλα της τα μέλη με αποτέλεσμα η ζωή τους να εκτροχιαστεί για πάντα. Με το «Σαλό-120 μέρες στα Σόδομα» κάνει την πιο σκληρή καταγγελία για το πού μπορεί να φτάσει ο φασισμός, σοκάροντας κοινό και κριτικούς. Ο ίδιος σχολίαζε: «Μα αυτή ήταν η επιδίωξή μου. Να εξοργίσω, να θυμώσω τον θεατή. Στην αρχή θα στραφεί εναντίον της ταινίας, εναντίον μου. Ύστερα θα πει πως πρόκειται για πορνό… Μερικοί όμως μπορεί να ξανασκεφτούν. Ο φασισμός δεν καίει μόνο σάρκες. Μας "σπρώχνει" στον ολοκληρωτικό αφανισμό».

Ο Παζολίνι έκφρασε τις μεγάλες αντιπαραθέσεις στην μεταπολεμική Ιταλία με έναν ιδιαίτερο τρόπο που συνδύαζε την ποίηση με την πολιτική, τον μύθο με την ιστορία, το πάθος με την ιδεολογία, τη θρησκευτική πίστη με τον κομμουνισμό και την ψυχανάλυση. Και ήταν ανοιχτά ομοφυλόφιλος. Το 1949 έχασε τη δουλειά του καθηγητή στο επαρχιακό Φρίουλι όταν κατηγορήθηκε για αποπλάνηση ανήλικων μαθητών του και διαγράφηκε από το Κ.Κ. Ιταλίας για αυτό τον λόγο, αν και αργότερα αθωώθηκε. Το θεώρησε μεγάλη προδοσία, και ήταν, παρόλο που αρκετοί σύντροφοι και συντρόφισες στο κόμμα τον υπερασπίστηκαν. 

Προλεταριάτο

Πέρασε δύσκολα χρόνια στη Ρώμη, δούλεψε εργάτης στα κινηματογραφικά στούντιο της Σινετσιτά και έστηνε τραπεζάκι στην πλανόδια αγορά του Τίβερη για να πουλήσει τις ποιητικές του συλλογές. Απέναντη στη σαπίλα του κράτους των Χριστιανοδημοκρατών και τον πουριστανισμό του ΚΚΙ, αγάπησε το λούμπεν προλεταριάτο, στο οποίο αναφέρονται οι πρώτες του ταινίες «Ακατόνε» και «Μάμα Ρόμα». Παρέμεινε πάντα κοντά στην εργατική τάξη και την αριστερά. Όχι χωρίς αντινομίες. Στο «καυτό φθινόπωρο» του 1969, όταν οι φοιτητές συγκρούστηκαν με την ιταλική αστυνομία, ο Παζολίνι υποστήριξε τους αστυνομικούς, εξυμνώντας τους σ’ενα ποιήμα του ως παιδιά της εργατικής τάξης σε αντίθεση τάχα με τους μικροαστούς φοιτητές! Η πελώρια γκάφα του δεν οφειλόταν σε αλλαγή στρατοπέδου αλλά στα δικά του μπερδέματα και στον ιδεαλιστικό τρόπο με τον οποίο αντιτασσόταν στο ιταλικό κατεστημένο και τα σύμβολά του: Εκκλησία, Δικαιοσύνη, Χριστιανική Δημοκρατία, καταναλωτική κοινωνία.

Συνέχισε ωστόσο να στηρίζει την αριστερά και μάλιστα το 1972 γύρισε μια ταινία μικρού μήκους σε συνεργασία με την επαναστατική οργάνωση Λότα Κοντίνουα σχετικά με τη βομβιστική επίθεση στο Μιλάνο, που τελικά είχε γίνει από φασίστες. Αρθρογραφόντας στην Κοριέρε ντε λα Σέρρα κατήγγελλε τη στενή σχέση του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος με τους φασίστες και τη μαφία. Αυτό του στοίχισε δεκάδες απειλές, εξώδικα και δικαστήρια, πιθανά και την ίδια τη ζωή του. 

Δολοφονήθηκε στις 2 Νοέμβρη 1975 με βάρβαρο τρόπο από τον νεαρό εραστή του Πίνο Πελόζι στην παραλία της Όστια. Αυτή ήταν η επίσημη ετυμηγορία. Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Πελόζι απέσυρε την κατάθεσή του και μίλησε για μια ολόκληρη συμμορία που δολοφόνησε τον Παζολίνι ουρλιάζοντας «βρωμοκουμούνι», αλλά ήταν αργά για να βρεθούν νέα στοιχεία. Τότε, ο επίσημος πολιτικός κόσμος αναστέναξε με ανακούφιση («πήρε αυτό που του άξιζε»). Όμως ο Παζολίνι άφησε ένα σπουδαίο έργο που αξίζει να ανακαλύψει και να διεκδικήσει ο κόσμος της αριστεράς και όχι οι Σαλβίνι που κυβερνούν την Ιταλία. Σ’ αυτούς αναφέρονται τα χοιροστάσια και τα Σόδομα που έδειξε στις ταινίες του!

INFO:
Οι προβολές θα πραγματοποιηθούν 12-20 Σεπτεμβρίου στον θερινό κινηματογράφο Λαΐς.
Είσοδος 5 ευρώ.