Οικονομία και πολιτική
Ανάπτυξη; Ίσως - Σκάνδαλα; Σίγουρα

“Προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων” ονομάζει η κυβέρνηση την προκλητική αμνήστευση όλων των μεγάλων σκανδάλων των εφοπλιστών, των τραπεζιτών και των μεγαλοεπιχειρηματιών που μεθόδευσε με τις νέες τροποποιήσεις του ποινικού κώδικα που ψήφισε την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή. Η τροπολογία, γράφει ο Γιώργος Γεραπετρίτης, ο υπουργός Επικρατείας στην απάντηση που έστειλε στην βρετανική εφημερίδα Financial Times, προστέθηκε προκειμένου ο ποινικός κώδικας της χώρας μας “να ευθυγραμμιστεί πλήρως με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης”.

Την περασμένη Πέμπτη 14 Νοεμβρίου η Financial Times είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο καταπέλτη , γραμμένο από την Κάριν Χόουπ, την ανταποκρίτριά της στην Αθήνα, το οποίο αποκάλυπτε ότι, μέσω μιας τροπολογίας που κατάθεσε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας, το πρωί της Τετάρτης στη Βουλή, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ξεπαγώσει το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιών που έχουν δεσμευτεί από τις εισαγγελικές αρχές με την κατηγορία του “ξεπλύματος βρώμικου χρήματος” τα προηγούμενα χρόνια. 

Με βάση τη τροπολογία που ενέκρινε, κυριολεκτικά νύχτα, η κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή, τα ύποπτα περιουσιακά στοιχεία ξεπαγώνουν (δηλαδή επιστρέφονται στους τυπικούς τους δικαιούχους) αν η υπόθεση δεν έχει εκδικαστεί μέσα σε 18 μήνες. Κατά κανόνα, γράφει η Financial Times, χρειάζονται τρία με πέντε χρόνια για να διαλευκανθεί και να εκδικαστεί μια τέτοια υπόθεση και ίσως άλλα τόσα αν συνυπολογιστεί και ο χρόνος των εφέσεων και των άλλων νομικών διαδικασιών. Μέσα στην τελευταία τριετία μόνο τα κεφάλαια που έχουν παγώσει οι εισαγγελικές αρχές για υποθέσεις “ξεπλύματος μαύρου χρήματος” ξεπερνούν το 1 δισεκατομμύριο. Το μεγαλύτερο μέρος από αυτά θα αποδεσμευτούν άμεσα με το νέο νόμο.

Η τροπολογία, γράφει η εφημερίδα είναι αντίθετη με τις διεθνείς πρακτικές για την καταπολέμηση του βρώμικου χρήματος, τις οποίες η Ελλάδα υποτίθεται ότι ακολουθεί.  Αυτοί που θα ωφεληθούν άμεσα θα είναι οι εφοπλιστές, οι τραπεζίτες, οι μεγαλοεπιχειρηματίες. Το ύψιστο ανθρώπινο δικαίωμα, άλλωστε, όπως είναι γνωστό, είναι το δικαίωμα ενός εργολάβου να “χτυπάει” ένα έργο με κάθε μέσο – ακόμα και με μίζες. 

Ο Αλέξης Τσίπρας έστειλε γραπτή ερώτηση στον πρωθυπουργό για την τροπολογία με την οποία τον κατηγορεί ότι δείχνει επιείκεια απέναντι σε “εγκληματίες που βρίσκονται μέσα σε πολιτικούς και οικονομικούς κύκλους και έχουν εκμεταλλευτεί τη θέση τους κοντά στην εξουσία για προσωπικό όφελος”. Αυτό που ξέχασε να γράψει είναι ότι και σε αυτόν τον τομέα ήταν η δική του κυβέρνηση αυτή που είχε ανοίξει πρώτη το δρόμο: με την τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα που είχε ψηφίσει τον Ιούνη, τρεις εβδομάδες πριν από τις εθνικές εκλογές, η “δωροδοκία” είχε μετατραπεί από κακούργημα σε πλημμέλημα -σε ένα αδίκημα που κατά κανόνα δεν οδηγεί τους εμπλεκόμενους στη φυλακή. 

Δώρο

Η αλλαγή της νομοθεσίας ήταν στην ουσία ένα δώρο προς τις μεγάλες επιχειρήσεις (με πρώτη και κύρια την Siemens που εξακολουθεί να βρίσκεται, 14 χρόνια μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου, στα δικαστήρια). Σήμερα μπορεί να είναι η Financial Times αυτή που κατηγορεί την κυβέρνηση για χαριστικές διατάξεις απέναντι στο “μαύρο χρήμα”. Τον Ιούνη ήταν η “Ομάδα Εργασίας για τη Διαφθορά” του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) αυτή που έκφρασε, δημόσια, τις αντιρρήσεις της: “η τροπολογία αυτή μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις, από το κλείσιμο των συνεχιζόμενων ερευνών και διώξεων που σχετίζονται με τη διαφθορά μέχρι την πιθανή παρεμπόδιση της διεθνούς συνεργασίας σε μελλοντικές υποθέσεις”.  

Στην πραγματικότητα, βέβαια,  από τους μεγαλοεργολάβους του δημοσίου, που απομυζούν χρόνια τώρα, μέσα από το σύστημα της μίζας τα δημόσια ταμεία, ελάχιστοι μόνο είχαν καταλήξει στη φυλακή.  Ένα παράδειγμα είναι το σκάνδαλο ΜΕΤΚΑ-ΔΕΗ. Σύμφωνα με τη δικογραφία το 2003 η εταιρία του Ευάγγελου Μυτιληναίου φέρεται ότι είχε δωροδοκήσει με το ποσό των 250 χιλιάδων ευρώ τον τότε Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΔΕΗ Στέργιο Νέζη για να “πάρει” ένα έργο της ΔΕΗ στο Λαύριο. Η δίκη έγινε τελικά τον περασμένο Ιούλιο (16 χρόνια αργότερα δηλαδή). Και οι δυο κατηγορούμενοι, ο Μυτιληναίος και ο Νέζης, απαλλάχτηκαν λόγω παραγραφής. Ο Νέζης καταδικάστηκε είναι αλήθεια για “ξέπλυμα μαύρου χρήματος” -αλλά αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση 100 χιλιάδων ευρώ. Και το δικαστήριο διέταξε την κατάσχεση των 250 χιλιάδων της “μίζας”. 

Η κυβέρνηση του Τσίπρα απάλλαξε με τις αλλαγές του ποινικού κώδικα του Μυτιληναίους και τους Νέζηδες από την απειλή της φυλακής -όσο μικρή και αν ήταν στην πραγματικότητα αυτή για τους “εγκληματίες που βρίσκονται μέσα στους πολιτικούς και οικονομικούς κύκλους”. Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη τους επιστρέφει τώρα και τις μίζες. Η κατάσχεση των 250 χιλιάδων του Νέζη αποτελεί προφανώς “παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων” με βάση τη λογική του Μητσοτάκη και των υπουργών του.

Ο Γεραπετρίτης χαρακτήρισε “απόλυτα παραπλανητικό” το άρθρο της Financial Times. “Το άρθρο”, γράφει, “υποτιμά το βασικό γεγονός ότι ο νέος νόμος προβλέπει ότι εντός ενός χρονικού ορίου τριών μηνών από τη στιγμή που θα τεθεί σε εφαρμογή, ένα δικαστικό συμβούλιο αποτελούμενο από τρεις υψηλόβαθμους δικαστές, θα αποφασίσει για τις εκκρεμείς υποθέσεις, για το αν θα ασκηθούν διώξεις και θα διατηρηθούν οι περιουσιακοί περιορισμοί ή αλλιώς θα απελευθερωθούν τα περιουσιακά στοιχεία από αχρείαστα κρατικά βάρη”.

Πρόκειται για ξετσίπωτο ψέμα. Το άρθρο ούτε αγνοεί, ούτε υποτιμάει το χρονικό όριο των τριών μηνών που επικαλείται ο υπουργός. Απλά ξεσκεπάζει την απάτη: η αποδέσμευση των περιουσιακών στοιχείων θα γίνει αυτόματα εκτός εάν μέσα στο διάστημα αυτό των τριών μηνών, ένα “δικαστικό συμβούλιο αποτελούμενο από τρεις υψηλόβαθμους δικαστές” αποφασίσει διαφορετικά. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 900 υποθέσεις “ξεπλύματος μαύρου χρήματος” στα συρτάρια της εισαγγελίας. Οι επιτροπές θα πρέπει να αξιολογούν περίπου 15 υποθέσεις κάθε ημέρα (υποθέσεις που διερευνώνται πολλά χρόνια τώρα) για να προλάβουν να τις αξιολογήσουν όλες μέσα σε ένα τρίμηνο. Πράγμα απλά αδύνατο. Το αποτέλεσμα θα είναι ακριβώς αυτό που θεωρεί “παραπλανητικό” ο Γεραπετρίτης: η αυτόματη αποδέσμευση των περιουσιακών στοιχείων όλων, ουσιαστικά, των “εγκληματιών των πολιτικών και οικονομικών κύκλων”.

Αδίστακτοι

Η Νέα Δημοκρατία είναι το κόμμα της άρχουσας τάξης της Ελλάδας. Και η άρχουσα τάξη δεν είναι ανώνυμη: έχει και όνομα και επίθετο. “Αυτό που με οδήγησε στην επιτυχία είναι το ότι άρπαζα γρήγορα νέες ευκαιρίες- χωρίς κανέναν δισταγμό” δήλωσε ξετσίπωτα σε μια τηλεοπτική του εμφάνιση ο Σπύρος Λάτσης. Μια από τις ευκαιρίες που έτρεξε να αρπάξει ήταν και η ανταλλαγή των μετοχών του στη Eurobank (ήταν ο κύριος μέτοχος) με μετοχές της Εθνικής Τράπεζας λίγο πριν βουλιάξει η τράπεζά “του”. 

Ο εισαγγελέας δεν παρενέβη στην υπόθεση αυτή, είναι αλήθεια. Δεν υπήρχε άλλωστε τίποτα το παράνομο. Το “κόλπο” - η συγχώνευση των δυο τραπεζών που ακυρώθηκε λίγο μετά την ανταλλαγή- ήταν τυπικά καθ’ όλα νόμιμο. Αλλά η περίπτωση αυτή, όπως φαίνεται από τις 900 υποθέσεις, ήταν μάλλον η εξαίρεση. 

Με την τροπολογία επέρχεται επιτέλους η εξίσωση. Οι “ημέτεροι” δεν θα διαχωρίζονται πλέον σε νόμιμους και παράνομους, σε τίμιους και απατεώνες. Για εμάς δεν ήταν ποτέ διαχωρισμένοι. Όλους στην κατηγορία “απατεώνες” τους κατατάσσαμε. Καθόλου άδικα.