Βιβλία
Νέα έκδοση από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο: Κρίση στην ΕΕ και αντικαπιταλιστική εναλλακτική

Μέσα στις επόμενες μέρες θα κυκλοφορήσει η νέα έκδοση του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου “Κρίση στην ΕΕ και αντικαπιταλιστική εναλλακτική”.  Το Μάρτη του 2017, κλείνουν 60 χρόνια από την ίδρυση της ΕΟΚ (του προπομπού της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Τότε, το 1957 στη Συνθήκη της Ρώμης, οι καπιταλιστές και οι κυβερνήσεις των πιο πλούσιων χωρών της Ευρώπης γιόρταζαν το ξεκίνημα της ‘ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης’ με στόχο τη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Το πρώτο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση ήταν να εξασφαλίσουν μια διευρυμένη ‘κοινή αγορά’ για τα προϊόντα τους. Αυτό ήταν η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα.

Στα εξηκοστά τους γενέθλια, όσες φιέστες και να κάνουν (αν τολμήσουν να κάνουν) οι ηγέτες της ΕΕ, δεν θα μπορούν να κρύψουν την αληθινή εικόνα: το μεγαλεπήβολο σχέδιό τους είναι σε βαθιά κρίση, αυτό που κυριαρχεί είναι γκρίνιες, κλαψουρίσματα και καυγάδες. Αλλά για τους εργάτες και τους λαούς της Ευρώπης, η ΕΕ σήμερα όλο και πιο πολύ ταυτίζεται με τη σκληρή λιτότητα, την καταστολή, το ρατσισμό, τους βομβαρδισμούς αμάχων. Γι’ αυτό, το πάρτι των γενεθλίων σε λίγους μήνες θα μοιάζει περισσότερο με επιθανάτιο ρόγχο. Το νέο βιβλίο του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου είναι μια ‘προσφορά’ στο κίνημα για την καλύτερη προετοιμασία και οργάνωση της …κηδείας τους.

 Ένα πρώτο στοιχείο που κάνει το βιβλίο πολύτιμο είναι το γεγονός ότι αποτελεί μια εξαιρετικά συνεκτική ιστορική αναδρομή 60 χρόνων του οικοδομήματος ΕΟΚ/ΕΕ: από την ‘κοινή αγορά’ στη ‘νομισματική ένωση’ και από το ευρώ στο Brexit και τη σημερινή αποσύνθεση της Ευρώπης του κεφάλαιου, του πολέμου και του ρατσισμού. 

Το ένα σκέλος αυτής της ιστορικής πορείας είναι το οικονομικό –τα πρώτα κείμενα του βιβλίου απαντούν στα ερωτηματικά για τις οικονομικές επιλογές των ευρωπαϊκών κυρίαρχων τάξεων και κυβερνήσεων σε κάθε φάση: από την επέκταση και την ‘ανάπτυξη’ μέχρι την κρίση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Όπως γράφει η Μαρία Στύλλου στην εισαγωγή του βιβλίου: “Όπου και να στραφούν, αντιμετωπίζουν προβλήματα. Στο οικονομικό επίπεδο, οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν με δέος την απειλή μιας επανάληψης καταρρεύσεων τύπου Λήμαν Μπράδερς τόσα χρόνια μετά από εκείνο το έναυσμα της κρίσης το 2008. Για μεγάλο διάστημα, τα επικίνδυνα σημεία εμφανίζονταν ότι περιορίζονται στην περιφέρεια, στην Ελλάδα και στην Κύπρο, στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία. Ύστερα οι ανησυχίες εστιάστηκαν στο τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας και τώρα έχουμε φτάσει στο σημείο να απειλείται η ναυαρχίδα των γερμανικών τραπεζών, η Ντόιτσε Μπανκ”.

Το άλλο σκέλος είναι το πολιτικό: “Μια Ευρώπη που ήθελε να προβάλλεται ως Γη της Επαγγελίας για όλους τους πληθυσμούς γύρω της έχει φτάσει στο σημείο να υψώνει φράχτες κατά των προσφύγων, να ευθύνεται για τη μετατροπή της Μεσογείου σε υγρό τάφο χιλιάδων ψυχών και να καλλιεργεί τον τρόμο απέναντι σε εκατομμύρια μουσουλμανικών πληθυσμών που έχουν την ατυχία να ζουν σε ευρωπαϊκά κράτη”. Καθόλου παράξενο που αυτή η κατάσταση συνδυάζεται με εικόνες πολιτικής κρίσης σχεδόν σε όλες τις χώρες-μέλη της ΕΕ.

ΕΕ και Αριστερά

Με τι αντιλήψεις ήταν και είναι οπλισμένη η Αριστερά απέναντι στην ΕΕ; Αυτό είναι το δεύτερο σημαντικό στοιχείο του βιβλίου: στα σχετικά κεφάλαια γίνεται μια αναλυτική αναδρομή στις απόψεις της ρεφορμιστικής αριστεράς –από την ΕΔΑ της δεκαετίας του ’60 μέχρι τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ σήμερα– για να υποστηριχτεί ότι το ουσιώδες και κοινό πρόβλημά τους ήταν ότι πάντα αντιμετώπιζαν την ΕΟΚ/ΕΕ από ‘εθνική’ και όχι από ταξική πλευρά, με αποτέλεσμα τις συνεχείς παλινωδίες στις πολιτικές επιλογές τους. 

Γι’ αυτό και σκοπός του βιβλίου είναι να στοιχειοθετήσει με επιχειρήματα πως “απέναντι σε αυτή τη στρατηγική που χρεοκοπεί χρειάζεται να αντιπαραθέσουμε την προοπτική της αντικαπιταλιστικής ανατροπής. Η ΕΕ μέσα στην κρίση της αποκαλύπτει τον αληθινό χαρακτήρα της σαν ένας θεσμός ριζωμένος στις ανάγκες του καπιταλισμού. Τα κείμενα που αποτελούν αυτό το βιβλίο δείχνουν ότι η αντικαπιταλιστική ματιά ήταν και είναι πιο ρεαλιστική για την ανάλυση της πορείας της ΕΕ και για τον εξοπλισμό της εργατικής αντίστασης στις επιθέσεις της”.

Το τελευταίο μέρος του βιβλίου καλύπτει την αντίσταση στην ΕΕ. Όχι μόνο την πρόσφατη (το μεγαλειώδες ταξικό ΟΧΙ του Ιούλη 2016 στην Ελλάδα ή την καμπάνια του Lexit στη Βρετανία κλπ), αλλά και αυτήν που προηγήθηκε με τους εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές του εργατικού και αντικαπιταλιστικού κινήματος που πολιορκούσαν τις Συνόδους Κορυφής της ΕΕ στη Νίκαια, στη Σεβίλλη, στη Θεσσαλονίκη, το γαλλικό ΟΧΙ στο ‘Ευρωσύνταγμα’. Ένα ζωντανό πανόραμα μιας αντίστασης που ξεκινάει από παλιά.

Μερικά από τα κεφάλαια του βιβλίου είναι γραμμένα πριν από δεκαετίες και όμως αποδείχθηκαν σε μεγάλο βαθμό προφητικά για τη σημερινή βαρβαρότητα της Ευρώπης της λιτότητας και του ρατσισμού, αλλά και για τις ρωγμές και την κρίση στο οικοδόμημά της. Σήμερα, που η αντίσταση στις πολιτικές των κυβερνήσεων και των καπιταλιστών έχει ανοίξει παντού τη συζήτηση για την ΕΕ και το ευρώ, έχει τεράστια σημασία να γνωρίζουμε ότι “το μέλλον περνάει μέσα από την σύγκρουση με την ΕΕ, την ρήξη και απαλλαγή από τα δεσμά της με την οικοδόμηση ενός εργατικού κινήματος που παλεύει για να ανατρέψει τον καπιταλισμό και να τον αντικαταστήσει με μια κοινωνία που θα φροντίζει για τις ανάγκες της πλειοψηφίας και όχι για τα κέρδη μιας άπληστης μειοψηφίας”.

Μη χάσετε αυτή τη νέα έκδοση του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου!