Η κυβέρνηση του Μπαϊρού στη Γαλλία βρίσκεται μπροστά στην άμεση πτώση της. Η αναμέτρηση με την εργατική τάξη προκάλεσε τεράστιους πολιτικούς τριγμούς πριν καν ξεκινήσει. Ο Μπαϊρού με την πτώση του κινδυνεύει να παρασύρει μαζί του και τον Μακρόν. Και ακόμη πιο σημαντικό, φέρνει στο φως τη βαθύτερη πραγματικότητα που επιχειρεί για πολύ καιρό να αποκρύψει η άρχουσα τάξη. Οτι μπροστά στις πιέσεις της οικονομικής κρίσης από τη μια μεριά και την επιμονή του κινήματος από την άλλη, η Γαλλία μοιάζει όλο και περισσότερο αδύνατo να κυβερνηθεί.
Ο Μπαϊρού ανέλαβε πρωθυπουργός μόλις τον περασμένο Δεκέμβρη. Ήταν ο τέταρτος πρωθυπουργός που αναγκάστηκε να αλλάξει η Γαλλία μέσα στο 2024. Ο προηγούμενος, ο Μπαρνιέ, κατέρρευσε μετά από πρόταση μομφής της Αριστεράς. Ο Μακρόν επιχείρησε να ψάξει στηρίγματα αριστερά και δεξιά για να συνεχίσει και τελικά κατέληξε στην πιο ελεγχόμενη λύση, ενός “κεντρώου” πολιτικού με τον οποίο βρίσκονταν σχεδόν πάντα σε συμμαχία. Όμως, το “κέντρο” στα μέσα του καλοκαιριού έδειξε τα δόντια του.
Ο Μπαϊρού στις 15 Ιούλη έκανε ένα διάγγελμα όπου περιέγραψε την οικονομία στο χείλος της καταστροφής. Και δήλωσε πως πρέπει “να πληρώσουν όλοι” για να σωθεί. Εξήγγειλε πάγωμα όλων των αυξήσεων σε κάθε είδους έξοδα του κράτους, από μισθούς και συντάξεις μέχρι όλες τις δημόσιες δαπάνες για το 2026. Όχι ακριβώς όλες: οι εξοπλισμοί και η αποπληρωμή του χρέους θα έπαιρναν τα πάνω τους. Ισχυρίστηκε πως αν δεν αυξηθούν τώρα τα ποσά που πληρώνει η Γαλλία για τις δόσεις του χρέους, μέσα στα επόμενα δύο-τρία χρόνια, οι δόσεις θα φτάσουν να είναι το μεγαλύτερο έξοδο του προϋπολογισμού. Είπε επίσης πως θα κοπούν πέντε δις από τους δήμους και άλλα πέντε δις από τη δημόσια Υγεία.
Δεν έφτασε μόνο το πάγωμα στους μισθούς, ο Μπαϊρού δήλωσε πως “ολόκληρο το έθνος πρέπει να δουλέψει περισσότερο… ώστε η δραστηριότητα της χώρας να αυξηθεί σε ετήσια βάση” και αυτό σήμανε κατάργηση δύο αργιών από το 2026. Ενώ ταυτόχρονα διεύρυνε την επίθεση στο δημόσιο, λέγοντας πως θα αναπληρώνονται οι προσλήψεις μόνο δύο από τους τρεις συνταξιοδοτούμενους. Εξήγγειλε αύξηση της συμμετοχής των ασθενών στα νοσοκομεία, ενώ προετοίμασε για μεγάλες πιέσεις σε όσους παίρνουν αναρρωτικές άδειες ώστε να επιστρέφουν νωρίτερα.
Η κυβέρνηση προσπάθησε να εκμεταλλευτεί την πιεστική κατάσταση που διαμορφώνεται στο γαλλικό χρέος για να επιβάλει τη συναίνεση και έτσι να σιγουρέψει την υπερψήφιση του προϋπολογισμού για το 2026. Ή άγρια λιτότητα ή χρεοκοπία, είπε στην ουσία ο Μπαϊρού, προτείνοντας να μπει η Γαλλία κάτω από ένα εθελοντικό μνημόνιο. Οι εφημερίδες άρχισαν να δημοσιεύουν πληροφορίες ότι σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί συναίνεση, παραμονεύει το ΔΝΤ που θα επιβάλει πραγματικό και επίσημο μνημόνιο. Οι σύνδεσμοι των αφεντικών και των βιομηχάνων έριξαν το βάρος του πίσω από τον Μπαϊρού και κάλεσαν τα κόμματα να σοβαρευτούν και να στηρίξουν τον “τολμηρό” πρωθυπουργό. Αλλά η πολιτική ισορροπία στη Γαλλία αποδείχθηκε πολύ πιο ασταθής.
Φυγή προς τα εμπρός
Η αντιπολίτευση αρνήθηκε να υπογράψει λευκή επιταγή. Ο Μπαϊρού μπροστά στην απειλή να φύγει με κάποια καινούργια πρόταση μομφής, επιχείρησε μια φυγή προς τα μπρος. Ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στις 8 του Σεπτέμβρη. Στο μεταξύ, αξιοποιεί όλο το χρόνο, ενισχύοντας τη συμμαχία του με τα αφεντικά και προσπαθώντας να βρει κι άλλους συμμάχους επισείοντας την απειλή της χρεοκοπίας. Την Τρίτη 2 Σεπτέμβρη, καθώς γράφαμε αυτό το κείμενο, συναντιόταν με τους φασίστες, τη Λεπέν και τον Μπαρντελά, παρακαλώντας τους να τον στηρίξουν, αλλά ούτε οι φασίστες είναι τόσο ανόητοι.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα το οποίο επίσης βρισκόταν σε μια επίφοβη θέση καθώς προσπαθεί να διαχωριστεί από τα Αριστερά του (την Ανυπότακτη Γαλλία, το Κομμουνιστικό Κόμμα και τους Πράσινους), και θα ήταν έτσι μια πιθανή σανίδα σωτηρίας για τον Μπαϊρού, επίσης ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να τον στηρίξει. Πλέον οι πάντες (εκτός από τα αφεντικά) ζητάνε την άμεση πτώση του Μπαϊρού. Κάποιοι, ακόμη και από τη Δεξιά, ζητάνε να παραιτηθεί πλέον και ο Μακρόν γιατί φοβούνται ότι η πτώση του Μπαϊρού μπορεί να ανοίξει ακόμη πιο επικίνδυνα σενάρια για την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος στη Γαλλία.
Ο φόβος τους έχει βάσεις και έχει να κάνει με το εργατικό κίνημα που έχει ήδη βάλει μπρος για κινητοποιήσεις το Σεπτέμβρη. Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν της Ανυπότακτης Γαλλίας αποκάλεσε την επερχόμενη πτώση του Μπαϊρού “νίκη της λαϊκής κινητοποίησης που βρίσκεται σε εξέλιξη”. Ο Μπαϊρού έβαλε την ψήφο εμπιστοσύνης δύο μέρες πριν από τις 10 Σεπτέμβρη, ημερομηνία η οποία είχε ήδη οριστεί σαν σταθμός αντίστασης από μια καινούργια πρωτοβουλία με τίτλο “Να μπλοκάρουμε τα πάντα” που αναδύθηκε μετά το καλοκαιρινό διάγγελμα του Μπαϊρού. Διαφαινόταν μια επιστροφή των “Κίτρινων Γιλέκων” (του κινήματος που έβγαλε στο δρόμο εκατομμύρια στα τέλη του ‘18, αρχές ‘19) μαζί με τα συνδικάτα και την Αριστερά. Μπροστά σε μια τέτοια προοπτική, ο Μπαϊρού φαίνεται ότι ακολούθησε την πρόταση ενός συνεργάτη του που λέει: “Καλύτερα να πεθάνεις με αυτοκτονία παρά με αργό βασανισμό” κι έτσι κίνησε τη διαδικασία για ψήφο εμπιστοσύνης.
Το κίνημα στη Γαλλία δεν έχει σταματήσει να κόβει το δρόμο στις επιθέσεις της άρχουσας τάξης. Ο Μακρόν, που εκλέχθηκε σαν επίδοξος σωτήρας του πολιτικού συστήματος το 2017, έγινε τροφοδότης ακόμη μεγαλύτερης κρίσης και της ανόδου των φασιστών. Και το 2017 και το 2022 κέρδισε το 2ο γύρο απέναντι στη Μαρίν Λεπέν, και παρουσιαζόμενος κατά το δοκούν ως μοναδική εναλλακτική απέναντι στην ακροδεξιά. Αλλά το 2022 η διαφορά με τη Λεπέν ήταν ακόμη μικρότερη και ο Μακρόν στράφηκε όλο και περισσότερο στο “διμέτωπο αγώνα” ο οποίος στην πράξη ήταν κυρίως ενάντια στο κίνημα και την Αριστερά. Έφτασε να καλέσει πρόωρες βουλευτικές εκλογές το 2024 που σύμφωνα με κάποιους συμβούλους του είχαν στόχο να χαρίσουν την πρωθυπουργία στους φασίστες, ώστε να καεί το χαρτί μιας πιθανής νίκης του κόμματος της Λεπέν στις επόμενες προεδρικές.
Ένας αντιφασιστικός ξεσηκωμός ήταν αυτός που έκανε αυτά τα σχέδια να ναυαγήσουν και ανάγκασε την Αριστερά να προχωρήσει σε έναν εκλογικό συντονισμό (Λαϊκό Μέτωπο) που κατάφερε να βγει πρώτος σε έδρες στο Κοινοβούλιο. Ωστόσο, οι στρατηγικές των ηγεσιών της Αριστεράς και της Σοσιαλδημοκρατίας δεν συνέχισαν να ταυτίζονται με το συμφέρον του κινήματος και το Λαϊκό Μέτωπο μέσα σε κάποιους μήνες έσπασε στα κομμάτια που το αποτελούσαν. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα έδωσε τη συγκατάθεσή του για το σχηματισμό κυβέρνησης από τον Μπαϊρού. Τώρα όμως, τα πράγματα ξαναπαίρνουν φωτιά.
Τα συνδικάτα πλέον προσανατολίζονται σε γενική απεργία για τις 18 του Σεπτέμβρη. Οι ηγεσίες ίσως προσπαθούν να δώσουν κάποιο περιθώριο διαλόγου με τον/την πρωθυπουργό που θα προκύψει όταν πέσει ο Μπαϊρού. Αλλά δεν μπορούν να αποφύγουν την πίεση που ασκεί η 10 του Σεπτέμβρη η οποία έτσι κι αλλιώς θα είναι μέρα μαζικού αγώνα. Ενώ παράλληλα, οι απεργίες έχουν ξεκινήσει κατά κλάδους. Την Τρίτη 2 του Σεπτέμβρη ξεκίνησαν τα Ορυχεία και η Ενέργεια. Στις 5 του Σεπτέμβρη ξεκινάνε απεργίες και γενικές συνελεύσεις τα δημόσια νοσοκομεία. Ενώ στο σημείο καμπής της 10 του Σεπτέμβρη έχουν ήδη κηρύξει απεργία μια σειρά κλάδοι: χημική βιομηχανία, εμπόριο, υπηρεσίες, τρένα, ενώ οι μαθητές και οι φοιτητές καλούν σε καταλήψεις και μαζικό κατέβασμα στις διαδηλώσεις. Άλλα συνδικάτα έχουν ήδη δεσμευτεί για απεργία στις 18 Σεπτέμβρη, όπως οι αερομεταφορές και η φαρμακοβιομηχανία.
Ο Μακρόν κρύβεται στο παρασκήνιο, μαγειρεύοντας ήδη ποιον θα επιχειρήσει να θυσιάσει για τη θέση του πρωθπουργού. Το σχέδιο σε κάθε περίπτωση θα έχει ξανά αντιδημοκρατικά χαρακτηριστικά, μιας και με τη σημερινή ισορροπία θα χρειαστεί να στήσουν κυβέρνηση μειοψηφίας που να περάσει τον προϋπολογισμό που ετοίμασε ο Μπαϊρού και κατά πάσα πιθανότητα με διατάγματα, χωρίς την ψήφο της Βουλής. Και όλα αυτά μέσα στις συνθήκες της καυτής επιστροφής όλων των κομματιών της αντίστασης στους δρόμους.