Με τη στήριξη ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Νέας Αριστεράς και Πλεύσης Ελευθερίας αναμένεται να ψηφιστεί το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών στην Ολομέλεια της Βουλής στις 15 Φλεβάρη. Τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για μια νέα “μεγάλη επιτυχία” του Μητσοτάκη που, ακόμα και έναν νόμο που έχει προκαλέσει τόσο έντονη κρίση στο κυβερνών κόμμα και δεν θα εξασφάλιζε πλειοψηφία μόνο με τους βουλευτές του, καταφέρνει να τον περάσει με “ευρύτατη συναίνεση”. Ως στάση “υπευθυνότητας” απέναντι σε ένα μείζων ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων δικαιολογούν την ψήφο τους Κασσελάκης, Ανδρουλάκης και Τζανακόπουλος, ενώ “θετική προαίρεση” είχε δηλώσει από την πρώτη στιγμή και η Κωνσταντοπούλου.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι και μόνο η συζήτηση για το γάμο και την τεκνοθεσία των ομόφυλων ζευγαριών μέσα στη Βουλή, είναι μια νίκη για τα ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμα και για όλο το κίνημα που αντιπαλεύει τη σεξιστική καταπίεση. Το να ανοίγει το θέμα της νομικής κατοχύρωσης των διεκδικήσεών τους, που μέχρι σήμερα ήταν απαγορευμένες και αποκλείονταν ως “ανώμαλες”, είναι αποτέλεσμα σκληρών αγώνων. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία πρέπει να υπερψηφιστεί.

Ο πρώτος λόγος είναι γιατί το ίδιο το περιεχόμενο του νομοσχεδίου έχει διαμορφωθεί κάτω από τις σεξιστικές/ομοφοβικές/τρανσφοβικές πιέσεις της Εκκλησίας και όλης της ακροδεξιάς αντίδρασης εντός και εκτός ΝΔ. Κι αυτό αποτυπώνεται όχι μόνο στις τεράστιες ελλείψεις που έχει, διαιωνίζοντας αποκλεισμούς και διακρίσεις. Αλλά και στους περιορισμούς που τελικά βάζει ως προς την κατοχύρωση δικαιωμάτων που υποτίθεται επιχειρεί να ρυθμίσει.

Οι ελλείψεις έχουν αναλυθεί διεξοδικά το τελευταίο διάστημα στην αρθρογραφία, τις ανακοινώσεις, τις τοποθετήσεις ΛΟΑΤΚΙ+ συλλογικοτήτων, οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δυνάμεων της Αριστεράς. Η μη νομοθέτηση της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (και άρα και πρόσβασης στην παρένθετη κύηση) για τα ομόφυλα ζευγάρια είναι η πιο κραυγαλέα. Πρόκειται για μια ξεκάθαρα ομοφοβική απόφαση, για να μην κολλήσει η κυβέρνηση την “ρετσινιά” ότι επέτρεψε στους γκέι άντρες να αποκτήσουν δικά τους παιδιά -κι όχι, όπως προσπάθησε ανεπιτυχώς να πείσει ο Μητσοτάκης, για την προστασία των γυναικών από το να γίνουν μηχανές αναπαραγωγής.

Αντίστοιχα κραυγαλέα είναι η μη αναγνώριση των δικαιωμάτων των τρανς ατόμων και των παιδιών τους. Το νομοσχέδιο δεν επιτρέπει τη μεταβολή των ληξιαρχικών πράξεων των παιδιών των τρανς ατόμων ώστε να συνάδουν με τα στοιχεία των γονέων τους που έχουν προβεί (ή θέλουν να προβούν) σε αλλαγή του καταχωρημένου φύλου τους. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα, όπως εξήγησε αναλυτικά η Άννα Απέργη πρόεδρος του ΣΥΔ, στη σχετική συζήτηση στις επιτροπές της Βουλής: Είτε ότι τα παιδιά των τρανς ατόμων δεν θα έχουν επίσημα γονείς αφού στα χαρτιά τους θα αναφέρονται άτομα που δεν (θα) υπάρχουν πια, με ό,τι αυτό σημαίνει για τα δικαιώματα και τη ζωή τους. Είτε ότι οι τρανς γονείς δεν θα προχωρούν στην αλλαγή του καταχωρημένου φύλου τους από φόβο ότι έτσι θα χάσουν τα γονεϊκά τους δικαιώματα.

Στις ελλείψεις πρέπει να προστεθούν δυο -τουλάχιστον- ακόμα σημεία. Το ένα είναι η μη τροποποίηση του νόμου που απαιτεί η νομική αναγνώριση φύλου να επικυρώνεται από τοπικό δικαστήριο αντί, όπως για παράδειγμα αναφέρει ως διεκδίκηση η Διεθνής Αμνηστία: «από μια απλή, γρήγορη και προσιτή διοικητική διαδικασία». Και το δεύτερο είναι η μη συμπερίληψη διατάξεων που, σύμφωνα με την ίδια οργάνωση: «θα επιτρέπουν στα άτομα τα οποία δεν ταυτοποιούνται ούτε ως άντρες ούτε ως γυναίκες να αποκτούν επίσημα έγγραφα που αντικατοπτρίζουν την ταυτότητα φύλου τους, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής “άλλο” για τα άτομα των οποίων η ταυτότητα φύλου δεν αντικατοπτρίζεται δυαδικά».

Οι διακρίσεις όμως επεκτείνονται και στα δικαιώματα που υποτίθεται ότι το νομοσχέδιο επιχειρεί να κατοχυρώσει. Από τον ίδιο το γάμο που, τουλάχιστον στη μορφή του νομοσχεδίου που δόθηκε στη διαβούλευση, θεσμοθετείται μονάχα για «πρόσωπα του ίδιου φύλου» και όχι, όπως αναφέρει η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και η πλειοψηφία των φορέων, για «πρόσωπα ανεξαρτήτως φύλου» που θα ήταν στην κατεύθυνση της πραγματικής ισότητας και συμπερίληψης όλων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Μέχρι την αναγνώριση των παιδιών, όπου εκεί γίνεται κυριολεκτικά σφαγή στο ποια ΛΟΑΤΚΙ+ ζευγάρια ή άτομα θα μπορούν τελικά να κατοχυρώσουν γονεϊκά δικαιώματα και πώς.

Πρόβλημα

Το πιο χαρακτηριστικό πρόβλημα είναι η μη θέσπιση “τεκμηρίου γονεϊκότητας”, όπως του υπάρχοντος “τεκμηρίου πατρότητας” για τα ετερόφυλα ζευγάρια σύμφωνα με το οποίο ο σύζυγος θεωρείται με μια απλή δήλωση ως ο πατέρας του/των παιδιού/ιών που γεννήθηκε/αν στο γάμο. Το αποτέλεσμα είναι ότι ένα ομόφυλο ζευγάρι θα πρέπει να περάσει όλη τη χρονοβόρα και πολυέξοδη δικαστική διαδικασία της τεκνοθεσίας προκειμένου πχ μια γυναίκα να αποκτήσει γονεϊκά δικαιώματα επί του/των παιδιού/ιών της συντρόφου της -και χωρίς βέβαιη κατάληξη. Τις ίδιες ακριβώς διακρίσεις θα συνεχίσουν να υφίστανται και τα ομόφυλα ζευγάρια σε σύμφωνο συμβίωσης. Τα παιδιά δε των χωρισμένων ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων θα συνεχίσουν να είναι εντελώς στον αέρα.

Και μόνο αυτά θα αρκούσαν για να καταψηφιστεί το νομοσχέδιο ως προκλητικά ανεπαρκές. Με την πολύ απλή τοποθέτηση ότι είναι πολύ πίσω από τα αιτήματα και τις ανάγκες των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και με πρόταση για ένα νόμο που να εντάσσει όλα τα δικαιώματα χωρίς όρους, προϋποθέσεις, αστερίσκους, περιορισμούς και παραθυράκια.  Οι ελλείψεις του νομοσχέδιου δεν είναι τυχαίες, είναι αποτέλεσμα του μαγειρέματος που έκανε ο Μητσοτάκης για να κρατήσει τις ισορροπίες στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας. Το μινιμάρισμα των διεκδικήσεων εκ μέρους ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και Νέας Αριστεράς με το επιχείρημα “καλύτερα από το τίποτα”, το μόνο που κάνει είναι να βάζει εμπόδια στον αγώνα για την πλήρη ισότητα.

Αυτό μας φέρνει στον δεύτερο λόγο για τον οποίο είναι λάθος η στήριξη του νόμου. Η δικαίωση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων δεν θα έρθει μέσα από τη διάσωση της κυβέρνησης της ΝΔ αλλά από την ανατροπή της. Αυτή την προοπτική θα άνοιγε η αδυναμία της να συγκεντρώσει την απαραίτητη πλειοψηφία στη Βουλή, επιτείνοντας την κρίση που ήδη υπάρχει στο εσωτερικό της. Αλλά αυτή η προοπτική είναι έξω από τον ορίζοντα τόσο της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του ΠΑΣΟΚ.

Ό,τι και να λένε περί υπευθυνότητας απέναντι σε ένα ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η πραγματική υπευθυνότητά τους είναι απέναντι στην κυβέρνηση. Η τοποθέτηση Κασσελάκη ήταν από την πρώτη στιγμή σε αυτό το μήκος κύματος, στο να βοηθήσει την ΝΔ να ξεπεράσει τις εσωτερικές της συγκρούσεις. Ο Ανδρουλάκης από την άλλη, που ξεκίνησε με το “εμείς δεν πρόκειται να δέσουμε τα κορδόνια της Νέας Δημοκρατίας”, έκανε την στροφή πολύ γρήγορα.

Ο ρεαλισμός της “υπεύθυνης αντιπολίτευσης” συμπαρασύρει και την ηγεσία της Νέας Αριστεράς. Και δυστυχώς, η στάση του ΚΚΕ δυσκολεύει αντί να διευκολύνει την κατάσταση. Γιατί η δική του καταψήφιση δεν γίνεται από την πλευρά της υπεράσπισης των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, αλλά εναντίον τους. Αντί να γίνει η φωνή τους μέσα στη Βουλή, να ξεσκεπάσει τον ψεύτικο αντισεξισμό της κυβέρνησης, να διεκδικήσει την άρση κάθε διάκρισης και αποκλεισμού και να συγκρουστεί με την ακροδεξιά πτέρυγα της ΝΔ και τα φασιστικά κοινοβουλευτικά κόμματα (δημιουργώντας έτσι πρόβλημα σε ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και Νέα Αριστερά στο να ψηφίσουν το κυβερνητικό νομοσχέδιο) επιμένει στην κριτική του από συντηρητική κατεύθυνση. 

Συγκέντρωση έξω από τη Βουλή καλούν την Πέμπτη 15 Φλεβάρη στις 4μμ μια σειρά ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις. «Την Πέμπτη θα είμαστε μπροστά από τη Βουλή, για να φωνάξουμε πως η πραγματική απελευθέρωση δεν θα έρθει με τους νόμους», αναφέρει στο κάλεσμά της η Πρωτοβουλία «στη φυλακή οι δολοφόνοι της Zackie- Oh».