Πρώτη φορά συνάντησα τον Μιχρί Μπελί (Καπετάν Κεμάλ) τη χρονιά του 1970, μόλις λίγο πριν από το δεύτερο πραξικόπημα στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας. Ηταν μια σπουδαία μέρα. Δίπλα του, γύρω από ένα τραπέζι, καθόταν η αγαπημένη του σύζυγος Σεβίμ Μπελί και άλλοι νέοι επαναστάτες ηγέτες σε ένα μεγάλο αμφιθέατρο με εκατοντάδες ακροατές. Ο Μπελί δεν σταμάταγε να καπνίζει. Η Τουρκία ήταν σε κρίση και ο στρατός διαιρεμένος στα δύο. Ο Ντενίζ Γκεζμίζ και ο Μαχίρ Καγιάν ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν την τελική μάχη ενάντια στο κράτος που βρίσκονταν δίπλα στις ΗΠΑ. Ο Μιχρί Μπελί ήταν ήδη πολύ γνωστός στον κόσμο εξαιτίας του ότι είχε βρεθεί στην ηγεσία του παράνομου κομμουνιστικού κόμματος και της συμμετοχής του στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο.
Ο καιρός πέρασε και τον ξανασυνάντησα, αυτή τη φορά στην φιλόξενη Σουηδία. Ηταν αρκετά μετά τη 12η Σεπτεμβρίου του 1980 (το τρίτο πραξικόπημα στην Τουρκία). Ήμασταν και οι δύο στην εξορία. Πολύ γρήγορα γίναμε οικογενειακοί φίλοι. Μιλάγαμε για τα πάντα οπουδήποτε, περπατούσαμε μέσα στα δάση και μιλάγαμε, πάντα υπήρχε κάτι να συζητήσουμε. Χαιρόμαστε τα χαμένα χρόνια της συντροφικότητας, αλλά και διαδηλώναμε στους δρόμους της Στοκχόλμης. Χορεύαμε συρτάκι και τραγουδούσαμε τραγούδια σε όλες τις γλώσσες. Πάντα ήταν, αυτό που στα ελληνικά λένε «παλικάρι», γεμάτος ενέργεια και ελπίδα.
Τελικά αποφάσισε να γράψει τα απομνημονεύματά του και μου ζήτησε να τον βοηθήσω. Έφερα ένα μαγνητόφωνο και μετά άρχισε να κυλά σαν ποταμός. Τα παιδικά του χρόνια, η νεότητά του, η ακαδημαϊκή και πολιτική του δράση ανάμεσα στους φτωχούς της Αμερικής. Τον ακολουθούσα βήμα το βήμα δακτυλογραφώντας όσα κατέγραφα. Στο δρόμο του πίσω προς την Τουρκία για να ξεκινήσει την επανάσταση, για να γίνει μέλος στο ΚΚ της Τουρκίας, για να βρεθεί τελικά στα βουνά της Ελλάδας. Η ιστορία είναι γνωστή. Συνέχισα να τον ακολουθώ μέχρι που τελειώσαμε και η αυτοβιογραφία του δημοσιεύτηκε σε δύο τόμους υπό τον τίτλο «Γνώρισα τους ανθρώπους».
Ο Μιχρί Μπελί ήταν ένας δραστήριος άνθρωπος σε όλες τις καταστάσεις, και χαρισματικός ταυτόχρονα. Πέρασε οκτώ χρόνια της ζωής του στη φυλακή και ακόμα περισσότερα στην εξορία, χωρίς να μετράμε αυτά στην χώρα καταγωγής του. Επαιζε πιάνο, τραγουδούσε, ζωγράφιζε πορτρέτα, διασκέδαζε τα μικρά παιδιά, ήταν δύσκολο να μην τον εκτιμήσεις. Εζησε μια τιμημένη ζωή και τώρα έφυγε.
Σινάν Οζά, Στοκχόλμη, 13 Σεπτέμβρη 2011
• Στις 16 Αυγούστου πέθανε σε ηλικία 95 χρονών ο Μιχρί Μπελί, γνωστός και ως «Καπετάν Κεμάλ», που πολέμησε στον εμφύλιο με το Δημοκρατικό Στρατό στη Θράκη. Ο Μιχρί Μπελί γεννήθηκε το 1916 στην Ιστανμπούλ. Το 1936 έφυγε για τις ΗΠΑ όπου ήρθε σε επαφή με τις μαρξιστικές ιδέες και το κίνημα ενάντια στα ρατσισμό. Όπως ο ίδιος αναφέρει:
«Φτάνοντας στα βουνά της Ελλάδας είχα ήδη δέκα χρόνια στο επαναστατικό κίνημα. Για πρώτη φορά συμμετείχα οργανωμένα στην πολιτεία του Μισισιπή, στις ΗΠΑ, μαζί με τους μαύρους. Στην πιο συντηρητική και υπανάπτυκτη πολιτεία της Αμερικής, όπου κυριαρχούν οι λευκοί ρατσιστές και οι μαύροι λιντσάρονται ακόμη και σήμερα. Ήμασταν δύο λευκοί που δουλεύαμε στο αμερικανικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Ο πενηνταπεντάρης Δανός Γκας Ουτ, υποδειγματικός επαναστάτης και άνθρωπος, στον οποίο χρωστάω πάρα πολλά, κι ένας Τούρκος είκοσι ενός ετών, εγώ. Όλα τα υπόλοιπα μέλη της οργάνωσης ήταν μαύροι ξυλοκόποι. Πήρα λοιπόν το βάπτισμα του πυρός στην παρανομία, ανάμεσα στους μαύρους του Νότου. Ακολούθησε η δράση μου στο φοιτητικό κίνημα και στη συνέχεια με τους λιμενεργάτες στο Σαν Φρανσίσκο».
Στον ελληνικό εμφύλιο θα τραυματιστεί δύο φορές και τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60 θα περάσει πολλά χρόνια στη φυλακή. Θα διαγραφεί από το ΚΚ συμμετέχοντας σε μια σειρά από οργανώσεις της αριστεράς και το 1979 θα τραυματιστεί μετά από απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, ενώ θα παραμείνει ενεργός πολιτικά μέχρι το τέλος της ζωής του.