Ορκωμοσία Τραμπ
Όποιος παρακολουθήσει την ορκωμοσία Τραμπ, δεν θα μπορεί να πει στο μέλλον να πει ότι δεν προειδοποιήθηκε για αυτό που ερχόταν. Η ορκωμοσία του είναι ένα θέαμα οργανωμένο από τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες προσέφεραν για τη διοργάνωσή του περίπου 200 εκατομμύρια δολάρια.
Σύμφωνα με τους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, “οι γίγαντες της Μεγάλης Τεχνολογίας, Meta, Google, Amazon και Microsoft συνεισέφεραν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο δολάρια ο καθένας τις τελευταίες βδομάδες, ενώ ο Τιμ Κουκ της Apple έδωσε κι αυτός το ίδιο ποσό…. Η εταιρεία Uber έδωσε ένα εκατομμύριο δολάρια και ο γενικός της διευθυντής έδωσε ακόμη ένα εκατομμύριο. Οι βιομηχανίες αυτοκινήτων και οι τράπεζες, εταιρείες με πάνω από εκατό χρόνια ιστορία, αλλά και το λόμπι των φαρμακοβιομηχανιών, όπως και οι ηγέτες του ανερχόμενου κλάδου της Τεχνητής Νοημοσύνης έτρεξαν κι αυτοί να στοιχηθούν πίσω από τον νέο πρόεδρο”. Η Λίζα Γκίλμπερτ από ένα μεγάλο κεντροαριστερό θινκ-τανκ αποκαλεί την ορκωμοσία “νέο ρεκόρ συσσώρευσης συμφερόντων”.
Παρόλο που ο Τραμπ μοστράρει τον, σε μεγάλο βαθμό πλασματικό, πλούτο του, η πολιτική του επιτυχία βασίζεται στο ότι συνδύασε αυτό του τον πλούτο με τη συνθηματολογία ενάντια στο κατεστημένο. Με τα λόγια του ριζοσπαστικού ιστορικού της τέχνης Τ. Τζ. Κλαρκ, καθώς ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός βυθίζεται προς το χάος, ο Τραμπ εκφράζει “την πίκρα αυτών που κάποτε, τόσο πρόσφατα, υπήρξαν οι χαμηλόβαθμοι ωφελημένοι της αυτοκρατορίας. Πού πήγε η δουλειά μου (και μαζί της η ασφάλεια υγείας μου); Τι θα κάνουν τα παιδιά μου; Τι στο διάολο είναι η εκπαίδευση φυλετικής ευαισθητοποίησης; (Το ότι είμαστε οι λευκοί δεν ήταν η βάση σε όλη αυτή την ιστορία;)”
Άρα, πώς θα εξελιχθεί αυτός ο τόσο αντιφατικός συνδυασμός στη διάρκεια της δεύτερης θητείας του Τραμπ; Ένα είναι σίγουρο: τα πράγματα θα είναι σιχαμερά από την αρχή. Όταν ρώτησαν τον “Τσάρο των συνόρων” του Τραμπ, Τομ Χόμαν, για τις φήμες σχετικά με μια μεγάλη επιχείρηση ενάντια στους μετανάστες στο Σικάγο την επόμενη βδομάδα, απάντησε: “Θα γίνει μια μεγάλη επιδρομή σε όλη τη χώρα. Το Σικάγο είναι απλώς ένα ανάμεσα σε πολλά μέρη”.
Ο Τραμπ θέλει επίσης να αποσπάσει κέρδη από άλλες άρχουσες τάξεις, παρόλο που δεν είναι ξεκάθαρο πόσο μακριά θέλει να πάει. Αν προχωρήσει με την απειλή του να αρπάξει τη Διώρυγα του Παναμά, θα στρέψει εναντίον του τη Λατινική Αμερική, που όλο και περισσότερο εξαρτάται από το εμπόριο με την Κίνα. Ο Καναδάς είναι απίθανο να ενδώσει στην απαίτηση του Τραμπ για ένωση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά οι απειλές του μπορεί να αποσπάσουν παραχωρήσεις. Μπορεί να καταφέρει κάτι με τη Γροιλανδία που αποτελεί θελκτικό στόχο λόγω των φυσικών της πόρων και της στρατηγικής της τοποθεσίας. Υπάρχει ούτως η άλλως ένα ισχυρό κίνημα ανεξαρτησίας από τη Δανία.
Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι οι νέοι δασμοί ενάντια στα κινέζικα εισαγόμενα θα κοστίσουν στην Κίνα λιγότερο από 1% της οικονομικής της παραγωγής. Οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς επισημαίνουν πως η μεταποιητική παραγωγή της Κίνας ξεπερνά αθροιστικά την παραγωγή των επόμενων εννέα χωρών από κοινού. Η Κίνα προηγείται σε 57 από τις 63 Τεχνολογίες κρίσιμης σημασίας. Άρα, θα μπορούσε σχετικά εύκολα να υποκαταστήσει τις αγορές που θα έχανε στις ΗΠΑ.
Η αστάθεια που θα προκαλέσει ο διευρυνόμενος εμπορικός πόλεμος του Τραμπ θα γίνει πιο αισθητή σε άλλα σημεία, για παράδειγμα στην Ευρώπη. Οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στα κράτη θα ενταθούν, κάνοντας τη διαχείριση του παγκόσμιου καπιταλισμού ακόμη δυσκολότερη.
Στο μεταξύ, οι πολιτικές του Τραμπ θα προκαλέσουν εσωτερικές συγκρούσεις. Ο Έλον Μασκ, ο πιο θορυβώδης δισεκατομμυριούχος υποστηρικτής του έχει πάρει τα πάνω του μετά τις εκλογές. Όμως, η οικονομική του αυτοκρατορία έχει παγκόσμιο βεληνεκές. Η Τέσλα είναι ιδιαίτερα εξαρτημένη από την Κίνα, όπου ο Μασκ έχει το μεγαλύτερο εργοστάσιο του παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων και λαμβάνει γενναιόδωρες επιχορηγήσεις από το Πεκίνο. Ο ακροδεξιός “διανοούμενος” Στιβ Μπάνον έχει καταγγείλει τον Μασκ για “τεχνο-φεουδαρχία” διότι λέει θα “πάει σε πόλεμο” για να υπερασπίσει τη βίζα H-1B, που επιτρέπει στις αμερικάνικες πολυεθνικές να προσλαμβάνουν ειδικευμένους ξένους εργάτες”.
Επιπλέον, οι επενδυτές τελευταία πουλάνε τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου, τα οποία χρησιμοποιεί η κυβέρνηση για να δανείζεται χρήματα. Το αποτέλεσμα είναι ότι έχει ανέβει το επιτόκιο που πληρώνουν οι ΗΠΑ. Αυτή η εξέλιξη έχει προκαλέσει ανακλαστικές συνέπειες στις αγορές ομολόγων της Βρετανίας και της υπόλοιπης Ευρώπης.
Το ξεφόρτωμα των ομολόγων εκφράζει τον φόβο στις χρηματοπιστωτικές αγορές ότι οι δασμοί του Τραμπ θα σηκώσουν ψηλά τον πληθωρισμό. Μία από τις κληρονομιές του νεοφιλελευθερισμού είναι ότι η διαχείριση της οικονομίας βρίσκεται στα χέρια των κεντρικών τραπεζών, που τουλάχιστον επίσημα είναι ανεξάρτητες. Οι κεντρικές τράπεζες αντέδρασαν στο φούσκωμα του πληθωρισμού το 2021-2 ανεβάζοντας τα επιτόκια και επιβραδύνοντας την ανάπτυξη, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.
Οι Ρεπουμπλικάνοι πλέον κυριαρχούν και στα τρία τμήματα του αμερικάνικου κράτους, το Λευκό Οίκο, το Κογκρέσο και το Ανώτατο Δικαστήριο. Αλλά δεν ελέγχουν την πολύ ισχυρή κεντρική τράπεζα, τη Fed. Αν ο πληθωρισμός ξανανέβει και η Fed ξανααυξήσει τα επιτόκια, χτυπώντας την ανάπτυξη, ο Τραμπ θα προχωρήσει στην επίθεση. Ίσως προσπαθήσει να διώξει τον πρόεδρο της, τον Tζερόμ Πάουελ.
Ο Τραμπ απολαμβάνει τον θρίαμβό του, για όσο μπορεί. Αλλά έχει μπροστά του πολλoύς σκοπέλους που μπορούν να διαλύσουν την κυβέρνησή του, όσο σκληρά διέλυσε η Γάζα την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν.
Άλεξ Καλλίνικος
Το αμερικάνικο κατεστημένο, αυτό που υποτίθεται βάζει στο στόχαστρό του ο Τραμπ, βρέθηκε σύσσωμο στην Ουάσιγκτον για να προσκυνήσει τον καινούργιο πρόεδρο. Όχι μόνο τα αφεντικά των μεγάλων εταιρειών, αλλά η ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος, από τον Τζο Μπάιντεν και την Κάμαλα Χάρις μέχρι τους γερουσιαστές και τους βουλευτές έτρεξαν να βρεθούν κοντά στον Τραμπ, στέλνοντας μήνυμα ότι όλα είναι περασμένα ξεχασμένα. Δεν υπήρξαν ούτε καν οι υποσχέσεις που έδιναν πριν από οχτώ χρόνια, όταν ο Τραμπ ερχόταν πρώτη φορά στην εξουσία, ότι θα βρίσκονταν σε επιφυλακή απέναντι στις αντιδημοκρατικές βλέψεις του Τραμπ. Τώρα, ο Τραμπ έρχεται ασύγκριτα πιο επιθετικός και το κατεστημένο τού εύχεται καλη τύχη.
Γι’ αυτό και η πρωτοβουλία για διαδηλώσεις τη μέρα της ορκωμοσίας Τραμπ ανοίγει μια καινούργια σελίδα στην αντίσταση στις ΗΠΑ. Σε περισσότερες από 70 πόλεις διαδηλωτές και διαδηλώτριες βγήκαν στο δρόμο με ένα απλό σύνθημα: “Θα σας παλέψουμε”. Κόντρα σε όλες τις φωνές που ζητάνε σύνεση, υπομονή και σεβασμό στο εκλογικό αποτέλεσμα, ο κόσμος των κινημάτων ξέρει τι έρχεται και δεν υποτάχθηκε. Το γυναικείο κίνημα, το αντιρατσιστικό κίνημα, το αντιπολεμικό κίνημα, το κίνημα ενάντια στην περιβαλλοντική καταστροφή, το εργατικό κίνημα και οι φοιτητές έχουν μάχες που βρίσκονται σε εξέλιξη και έχουν συγκρούσεις άμεσα.
Οι υπουργοί του Τραμπ ακονίζουν τα μαχαίρια τους για επιθέσεις στους μετανάστες ήδη από την ερχόμενη βδομάδα. Το Δημοκρατικό Κόμμα κάνει ιδεολογική καμπάνια λέγοντας πως η εποχή των μεγάλων διαδηλώσεων πέρασε και πρέπει να αναζητηθούν “άλλες μέθοδοι”. Ο κόσμος που πάλεψε στους δρόμους ξέρει πως αν δεν είχε δοθεί η μάχη στους δρόμους και στην πρώτη τετραετία Τραμπ και στην τετραετία Μπάιντεν, τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα. Χάρη στο μαζικό γυναικείο κίνημα ο Τραμπ μάζεψε τις απειλές του για πανεθνική απαγόρευση των εκτρώσεων. Το κίνημα αλληλεγγύης στη Γάζα οδήγησε στην τελική κατάρρευση και παραίτηση του Μπάιντεν. Το κίνημα των μαύρων και των αλληλέγγυων έβαλε φρένο στη δολοφονική μανία της αστυνομίας. Ένα νέο κίνημα στους εργατικούς χώρους έχει φέρει τα αμερικάνικα συνδικάτα στις πρώτες σελίδες των ειδήσεων με ρεκόρ απεργιών και κατακτήσεις.
Διαδηλώσεις οργανώθηκαν και το Σάββατο και την Κυριακή και τη Δευτέρα της ορκωμοσίας παρά το πολύ δυνατό κρύο σε πολλά σημεία των ΗΠΑ. 50 χιλιάδες σύμφωνα με τους διοργανωτές βρέθηκαν το Σάββατο στη διαδήλωση του γυναικείου κινήματος. Μιλώντας στο npr, η ακτιβίστρια Λέσι Λόνγκ από τη Βόρεια Καρολίνα λέει πως η νίκη του Τραμπ το 2016 την είχε κάνει να νιώσει εντελώς μόνη. Αλλά αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά γιατί “ξέρω τι έρχεται. Πέρασα τους τελευταίους τρεις μήνες γεμίζοντας τον εαυτό μου με ενθουσιασμό γιατί πλέον ξέρω πώς θα είναι η καθημερινή ζωή σε μια μάχη σαν κι αυτή που έρχεται. Θα παραμείνουμε πολιτικά ενεργοί στη μάχη μαζί με τις οργανώσεις για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην έκτρωση”.
Νίκος Λούντος