Αφιέρωμα στον Λένιν

Το αφιέρωμα δίνει την δυνατότητα σε κάποιον να διαπιστώσει την αντίθεση ανάμεσα στις αντιλήψεις για τον κινηματογράφο και την τέχνη γενικότερα, από τα πρώτα χρόνια της επανάστασης στην σταλινική αντεπανάσταση και στην επιβολή του δόγματος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, την δεκαετία του '30.

Αναμφισβήτητα ο “Οκτώβρης” (1927) του Αιζενστάιν αποτελεί την κορυφαία ταινία του αφιερώματος, γιατί αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά δείγματα του πρώιμου σινεμά που καθιέρωσαν τον Αϊζενστάιν τόσο λόγο της χρήσης του μοντάζ όσο κυρίως της δυνατότητας του σκηνοθέτη να συλλάβει και να απεικονίσει την αυθόρμητη δράση των εργατών, τον “ήρωα-μάζα”, αλλά και το ρόλο των ατόμων στην ιστορία, το ρόλο της ηγεσίας, του καταλύτη στον “Οκτώβρη”, αποδεικνύοντας πόσο πολιτική είναι η τέχνη.

Άλλη μια ιστορική ταινία του αφιερώματος είναι τα “Τρία τραγούδια για τον Λένιν” (1934) του ιδιοφυούς πρωτοπόρου Τζίγκα Βερτόφ, το πρώτο στην ιστορία οπτικοακουστικό ντοκουμέντο, όπου το οπτικό και το ακουστικό μέρος δε λειτουργούν αυτόνομα, αλλά συμπληρωματικά δημιουργώντας ένα έργο μοναδικό στην ιστορία του κινηματογράφου.

Ωστόσο είναι γνωστό πλέον πως και ο “Οκτώβρης” πετσοκόφτηκε ετεροχρονισμένα για να εξαφανιστεί η φιγούρα του Τρότσκι, αλλά και στα “Τρία τραγούδια” ο Βερτόφ υπέστη χοντροκομμένη παρέμβαση από το καθεστώς ώστε να εμφανίζεται στο έργο ο Στάλιν.

Με διακυμάνσεις, οι περισσότερες από τις ταινίες και τα ντοκυμαντέρ, είναι αμφίβολης καλλιτεχνικής και ενημερωτικής αξίας καθώς είναι ραμμένα κατά παραγγελία στα μέτρα της σταλινικής προπαγάνδας που θέλησε να μετατρέψει τον Λένιν “σε ανώδυνο εικόνισμα”, όπως έγραφε χαρακτηριστικά και ο ίδιος πριν πεθάνει.