Η Κύπρος 45 χρόνια μετά: Δεν θέλουμε εξορύξεις και ανταγωνισμούς. Θέλουμε ειρήνη και φιλία
Έχουμε μπροστά μας ένα ψυχροπολεμικό κλίμα, ένα κλίμα έντασης μέσα στο οποίο στήνονται οι άξονες Ελλάδα – Κύπρος-Ισραήλ-Αίγυπτος. Όμως σε όλους αυτούς τους άξονες θα πρέπει να προσθέτουμε πάντα έναν παράγοντα ακόμα που ποτέ δεν αναφέρεται ρητά, αλλά είναι σε όλες τις συναντήσεις παρών. Είναι οι ΗΠΑ, ο αμερικάνικος παράγοντας που είτε με υπουργούς Εξωτερικών, είτε με υφυπουργούς, είτε με ανώτατα στελέχη συμμετέχει σε όλες τις συναντήσεις.
Αυτοί οι άξονες κατά κύριο λόγο σημαίνουν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις. Στη Λεμεσσό, τη Λάρνακα, προσεγγίζουν καθημερινά πλέον πολεμικά πλοία κάθε είδους. Αμερικάνικα, Γερμανικά, Γαλλικά. Οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Και είναι υποκριτικό αλλά όλες είναι κάτω από το τίτλο: “Έρευνας και Διάσωσης”. Και προφανώς έχουν δώσει αυτό το όνομα μόνο για να μας δουλεύουν, αφού δεν ξέρουμε τι ερευνούν και τι διασώζουν, αλλά έτσι και αλλιώς τους πρόσφυγες τους πνίγουν.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Κυπριακή Δημοκρατία που είχε κάποτε ένα φοβερό σύνθημα: “Κύπρος - Παλαιστίνη, Κοινός Αγώνας”, σήμερα δεν λέει λέξη για όσα κάνει το Ισραήλ σε βάρος των Παλαιστίνιων ή οπουδήποτε αλλού. Αντίθετα το Ισραήλ χαρακτηρίζεται από την Κυπριακή Δημοκρατία ως παράγοντας “ειρήνης και σταθερότητας” στην περιοχή. Επιπλέον με τη συμφωνία που έκανε με το Ισραήλ η Κυπριακή Δημοκρατία χαρίζει ολοκληρωτικά την ΑΟΖ των Παλαιστίνιων στο Ισραήλ. Οι άρχουσες τάξεις της Κύπρου και της Ελλάδας συμπορεύονται πλήρως με τις επιλογές των Αμερικανών.
Για να μπορέσουν να δικαιολογηθούν όλες αυτές οι επιλογές χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν το ρατσισμό και τον εθνικισμό. Ο Αναστασιάδης χαρακτήρισε την κάθοδο του Φατίχ στα ανοιχτά της Πάφου σαν δεύτερη εισβολή μετά το 1974 και ζήτησε απ'όλους συστράτευση για να αντιμετωπίσουμε αυτή τη δεύτερη εισβολή. Και ταυτόχρονα καλλιεργούν την ψευδαίσθηση ότι μέσα από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων θα πάρουμε χοντρό χρήμα και θα βελτιωθεί η κατάσταση, η κοινωνία θα πάει καλύτερα, θα μπορέσουμε να ξοφλήσουμε τα χρέη μας από τα μνημόνια, θα μπορέσουμε να πληρώσουμε το ΔΝΤ και την ΕΚΤ.
Όμως τα νούμερα για τον απλό κόσμο είναι συντριπτικά. Οι μισθοί και οι συντάξεις μειώθηκαν κατά 30% τα τελευταία χρόνια, τα κοινωνικά επιδόματα (μονογονιοί, ανάπηροι, τυφλοί) ή μειώθηκαν δραματικά ή χάθηκαν εντελώς. Έχει διαλυθεί η δημόσια Υγεία. Πριν λίγες μέρες οι γιατροί των επειγόντων περιστατικών απεργούσαν. Τα δημόσια σχολεία έχουν διαλυθεί. Το περασμένο καλοκαίρι είδαμε τις μεγαλειώδεις διαδηλώσεις των εκπαιδευτικών που αποτέλεσαν τις μεγαλύτερες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που έγιναν ποτέ στην Κύπρο.
Υδρογονάθρακες
Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε δυο ζητήματα σχετικά με τους υδρογονάνθρακες. Πρώτον δεν δεχόμαστε σε καμιά περίπτωση να χρησιμοποιούνται σαν όπλο απέναντι στην άλλη πλευρά. Δεύτερο, δεν αποδεχόμαστε να γίνουν εξορύξεις. Θεωρούμε ότι πρέπει να αφήσουμε τους υδρογονάνθρακες εκεί που βρίσκονται σήμερα, στο βυθό της θάλασσας. Γιατί δεν πιστεύουμε στα παραμύθια ότι θα βελτιώσουν την κατάσταση της οικονομίας. Είμαστε 100% σίγουροι ότι θα επιβαρύνουν το περιβάλλον στην περιοχή.
Οι υδρογονάνθρακες στην περιοχή είναι σε πολύ μεγάλο βάθος, δηλαδή εξαιρετικά επικίνδυνοι. Ένα ατύχημα θα μετατρέψει το Αιγαίο και την Μεσόγειο σε νεκρά θάλασσα. Δεν έχουμε καμιά διάθεση να δεχτούμε αυτή την κατάσταση. Αντίθετα πιστεύουμε ότι ένα τέτοιο αίτημα, να μην εξορυχθούν από την περιοχή μας οι υδρογονάνθρακες, ενώνει τους εργαζόμενους στην Ελλάδα, στην Τουρκία, στην Παλαιστίνη, στο Λίβανο, στην Αίγυπτο, στην Κύπρο, με ένα κοινό αίτημα: σταματήστε να καταστρέφετε το περιβάλλον και τη ζωή μας, εμάς και των παιδιών μας.
Ταυτόχρονα με τον εθνικισμό χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν και την προπαγάνδα του ρατσισμού. Η άμεση επαναπροώθηση όσων συλλαμβάνονται να διασχίζουν την Πράσινη Γραμμή, είναι κομμάτι της ρατσιστικής τους ρητορικής. Μπορεί να μην αναγνωρίζουν το “ψευδοκράτος” αλλά με τις αρχές του συνεννοούνται μια χαρά όταν είναι να παραδώσουν αμέσως πρόσφυγες που μπορεί να περάσουν την Πράσινη Γραμμή.
Εδώ είναι αναγκαίο να θυμίσουμε τον Μεταξά, τον στρατιωτικό κατά συρροή δολοφόνο που σκότωσε 5 γυναίκες και δυο κορίτσια. Γυναίκες που ήταν εξαφανισμένες για μήνες, για πάνω από δυο χρόνια κάποιες από αυτές. Όσο και αν κατάγγελναν την εξαφάνισή τους, η στάση της αστυνομίας ήταν η πλήρης αδιαφορία. “Φύγανε. Πήγανε από την άλλη πλευρά. Πώς κάνετε έτσι για μια Φιλιππινέζα;”, ήταν η απόκριση της αστυνομίας.
Στα μαλακά
Βέβαια η δίκη έγινε γρήγορα. Στην ουσία δεν έγινε καμιά δίκη. Του είπαν να παραδεχτεί τα πάντα για να πέσει στα μαλακά. Όλα αυτά για να μη γίνει κανονική δίκη και αποκαλυφθούν οι ευθύνες της αστυνομίας. Όμως αν όλες αυτές οι πολιτικές στοχοποιούν τους μετανάστες, τους πρόσφυγες, τους Τουρκοκύπριους, υπάρχει και κάποιοι κερδισμένοι. Αν είσαι Ρώσος μεγιστάνας ή πλούσιος Κινέζος ή Ισραηλινός, και ξοδέψεις 360.000 ευρώ να αγοράσεις ένα τουριστικό διαμέρισμα στην Πάφο ή στην Λεμεσσό τότε παίρνεις αυτόματα την Κυπριακή Υπηκοότητα που είναι και ευρωπαϊκή.
Υπάρχει αντίσταση σε όλα αυτά; Ναι. Ανέφερα τις απεργίες των εκπαιδευτικών, τις απεργίες των γιατρών, των νοσηλευτών, των καθαριστριών στα νοσοκομεία. Να αναφέρω τις μεγάλες διαδηλώσεις που έγιναν σε σχέση με τις δολοφονίες των αλλοδαπών γυναικών, για την αδιαφορία της αστυνομίας. Μεγάλες διαδηλώσεις έξω από το Προεδρικό οι οποίες ξεκίνησαν σαν μνημόσυνα με κεριά και θλίψη, αλλά μετατράπηκαν σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις με κεντρικό σύνθημα: να παραιτηθούν ο υπουργός Δικαιοσύνης και ο αρχηγός της αστυνομίας. Τόσο η Εργατική Δημοκρατία αλλά και άλλα κομμάτια της αριστεράς βρεθήκαμε σε αυτές τις διαδηλώσεις και βάλαμε αυτή την προοπτική. Έφυγαν και ο υπουργός Δικαιοσύνης και ο αρχηγός της αστυνομίας και αυτές είναι σημαντικές νίκες του κινήματος.
Στις Ευρωεκλογές, καταφέραμε και εκλέξαμε για πρώτη φορά Τουρκοκύπριο. Για πρώτη φορά ψήφισαν μαζί Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι και εξέλεξαν έναν Τουρκοκύπριο ευρωβουλευτή. Είναι ένα χαστούκι στον εθνικισμό και στο κυβερνητικό κόμμα το οποίο έχασε δέκα ποσοστιαίες μονάδες.
Η επίδραση του πολέμου και του πραξικοπήματος στη ζωή των Κυπρίων είναι τεράστια. Ήταν ένας πόλεμος με 6.000 νεκρούς Ελληνοκύπριους και άλλους τόσους Τουρκοκύπριους. Χιλιάδες κόσμος έχασε τα σπίτια του και από τις δυο πλευρές. Πρόσφυγες υπάρχουν και από τις δυο πλευρές. Όμως το ’74 δεν ήταν ο πρώτος πόλεμος στην Κύπρο. Παρόμοιοι πόλεμοι έγιναν το ’67, το ’64, το ’53 αλλά νικητές ήταν οι Έλληνες τότε και πρόσφυγες ήταν κυρίως Τουρκοκύπριοι.
Οι πόλεμοι αυτοί ήταν πόλεμοι αντιδραστικοί και από τις δυο πλευρές, πόλεμοι για το ποιος θα κυριαρχήσει πάνω στο νησί εφαρμόζοντας πολιτικές εθνικού ξεκαθαρίσματος. Είχαν άδικο και οι δύο. Γι'αυτό εμείς στεκόμαστε από την πλευρά της εργατικής τάξης και παλεύουμε δίπλα τους στις προσπάθειες να μην επαναλάβουν αυτούς τους πολέμους. Ο κόσμος δεν κέρδισε τίποτα από αυτούς τους πολέμους.
Υπάρχει δικοινοτική επιτροπή αγνοουμένων που λέει: “Ο κοινός πόνος μας ενώνει”. Μαζί με τους οποίους δουλέψαμε και κάναμε κοινά μνημόσυνα για τα αθώα θύματα των πολέμων. Δεν έχουμε φτάσει σε αυτά τα σημεία στην τύχη, όπως δεν φτάσαμε στην τύχη να εκλέξουμε έναν Τουρκοκύπριο ευρωβουλευτή. Στις προηγούμενες Ευρωεκλογές είχαμε ξανά ένα ελληνοτουρκικό, δικοινοτικό ψηφοδέλτιο με 4 Ελληνοκύπριους, 2 Τουρκοκύπριους, τρεις γυναίκες τρεις άντρες. Αν δεν είχαμε πάρει αυτή την πρωτοβουλία όχι μόνο η Εργατική Δημοκρατία αλλά πολύς άλλος κόσμος της ριζοσπαστικής αριστεράς, δεν θα έβαζε το ΑΚΕΛ Τουρκοκύπριο στο ψηφοδέλτιό του. Γι'αυτό υπάρχει αριστερά που νοιώθει νικήτρια αυτή τη στιγμή μετά τις Ευρωεκλογές.
Αυτό που έχει σημασία για εμάς μπορεί να κινηθεί και αντιπολεμικά ή διεθνιστικά εκτός από τα οικονομικά και ταξικά αιτήματά του. Τα οδοφράγματα στην Κύπρο άνοιξαν το 2003 και ο κόσμος μετά από τόσες δεκαετίες μπόρεσε να ξαναδεί τα σπίτια του. Και πλέον υπάρχει ένα σταθερός αριθμός κόσμου που πάει από τη μια πλευρά στην άλλη, είτε πεζός είτε με αυτοκίνητα. Τα τελευταία δυο χρόνια αυτό το πράγμα εκτινάχθηκε στα ύψη. Οι μετακινήσεις Ελληνοκύπριων προς το Βορρά πολλαπλασιάστηκαν. Υποτιμήθηκε η τούρκικη λίρα και η βενζίνη στο βόρειο μέρος είναι τουλάχιστον 30 με 40 λεπτά του ευρώ φθηνότερη ανά λίτρο. Ακόμα και αυτοί που δεν θέλανε να ακούσουν για Τούρκους πάνε και βάζουν βενζίνη γιατί δεν αντέχει η τσέπη τους να πληρώνουν την πανάκριβη βενζίνη. Το ίδιο με τα φάρμακα. Ένα φάρμακο που στο νότο κάνει 45 ευρώ, στο βορρά κάνει 15 ευρώ.
Και βρίσκουν και φίλους πια. Ανθρώπους που τους λένε ότι δεν έχουμε να μοιράσουμε τίποτα. Θα είμαστε μαζί στην Πρωτομαγιά, θα είμαστε μαζί στις επόμενες διαδηλώσεις, θα είμαστε μαζί στο αντιφασιστικό.
Διεκδικήσεις
Αυτά που ζητάμε είναι ξεκάθαρα. Πρώτον να διαλυθούν οι ιμπεριαλιστικοί άξονες. Να σταματήσουν άμεσα όλες οι ενέργειες που αφορούν τους υδρογονάνθρακες. Θέλουμε σύνορα ανοιχτά, οι πρόσφυγες είναι καλοδεχούμενοι. Σε μια χώρα όπου οι παππούδες μας ήταν μετανάστες, με τεράστιες κοινότητες Κυπρίων, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, στην Αγγλία, στην Αυστραλία, στην Ελλάδα, στην Τουρκία, είναι ντροπή να αντιμετωπίζουν τους μετανάστες με αυτό τον τρόπο. Σε μια χώρα που 200.000 κόσμος, και σήμερα οι απογόνοι τους – μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που θεωρούνται πρόσφυγες – είναι ντροπή να μην αγκαλιάζουμε τους πρόσφυγες. Χρειάζεται να χτίσουμε αυτές τις αντιστάσεις, χρειάζεται να χτίσουμε αντιφασιστικό μέτωπο πάνω σε ήδη υπάρχουσες πρωτοβουλίες. Και χρειάζεται να δώσουμε την κόντρα με τις πολιτικές της λιτότητας του Αναστασιάδη χρησιμοποιώντας ένα σύνθημα από τα παλιά που όμως η σημασία του επαναλαμβάνεται επακριβώς και σήμερα: Λιτότητα, ανεργία, ρατσισμός να φύγει ο Αναστασιάδης και ο Συναγερμός.
• Το κείμενο αυτό στηρίζεται στην ομιλία που έκανε ο Ντίνος Αγιομαμίτης από την Εργατική Δημοκρατία (αδερφή οργάνωση του ΣΕΚ στην Κύπρο) στον ΜΑΡΞΙΣΜΟ 2019