Πρόκειται για την πιλοτική εφαρμογή των μέτρων του Καλλικράτη, που στην ουσία επιβάλλει την πολιτική του Μνημονίου μέσα στους ΟΤΑ, οδηγώντας στη διάλυση μια σειρά από υπηρεσίες και δραστηριότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης – και η κυβέρνηση επιδιώκει να επεκτείνει σε όλους πρακτικά τους δήμους της χώρας.
Η πρώτη δεκάδα των πιο υπερχρεωμένων δήμων σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας αποτελείται κατά σειρά από τους δήμους: Πειραιά (131.128.767 ευρώ), Αθήνας (129.492.613), Ρόδου (61.996.640), Αχαρνών (55.248.842), Αμαρουσίου (52.216.609), Φυλής (46.932.422), Θεσσαλονίκης (42.794.931), Ασπροπύργου (41.738.337), Νίκαιας - Αγ. Ιωάννη Ρέντη (40.036.401). Τα συνολικά χρέη των ΟΤΑ φτάνουν το 1,8 δις ευρώ και αφορούν τη συντριπτική πλειοψηφία των δήμων της χώρας.
Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τον Καλλικράτη είτε η κυβέρνηση θα μπορεί να εντάξει υποχρεωτικά στο πρόγραμμα εξυγίανσης όσους δήμους δεν μπορούν να καλύψουν βασικές ανάγκες, όπως πχ η μισθοδοσία, είτε οι δήμοι θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση προαιρετικής ένταξης. Σαν βασικά «κριτήρια υπερχρέωσης» ορίζονται τα εξής: οι ετήσιες υποχρεώσεις σε τοκοχρεολύσια να υπερβαίνουν το 20% των τακτικών εσόδων του δήμου και το συνολικό χρέος να υπερβαίνει συγκεκριμένο ποσοστό (συζητιέται ακόμα από 60-80%) των ετήσιων εσόδων, συμπεριλαμβανομένων και των δημοτικών τελών.
Όρια
Οι δήμοι που βάση των παραπάνω κριτηρίων θα εντάσσονται στο «Πρόγραμμα Εξυγίανσης» δεν θα μπορούν να παίρνουν δάνεια, και θα χρηματοδοτούνται από το «κεφάλαιο αλληλεγγύης» του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων – από το οποίο θα επιδοτείται και το επιτόκιο του χρέους.
Οι ίδιοι δήμοι θα υποχρεώνονται να καταρτίσουν «επιχειρησιακό σχέδιο» για την έξοδό τους από το χρέος (είτε ολόκληρου του δήμου, είτε της δημοτικής ενότητας που είναι χρεωμένη). Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στον Καλλικράτη «με την υπαγωγή στο πρόγραμμα τίθενται αυστηρά όρια στο δανεισμό, αναστέλλονται οι προσλήψεις, περιορίζεται η χρηματοδότηση για επενδύσεις ώστε να χρηματοδοτηθεί η αποπληρωμή των χρεών με τη συνδρομή ειδικού λογαριασμού που δημιουργείται για το σκοπό αυτό στο πλαίσιο συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος».
Πρακτικά, η «εξυγίανση» των δήμων, (που θα επεκτείνεται σε βάθος χρόνου, καθώς από εδώ και στο εξής προβλέπονται για όλους πλέον τους δήμους πεντάχρονα επιχειρησιακά πλάνα – υπό το συνεχή έλεγχο του υπουργείου και της κυβέρνησης), έρχεται να βάλει τη σφραγίδα στη διάλυση χιλιάδων οργανισμών, στις απολύσεις δεκάδων χιλιάδων συμβασιούχων, στην κατάργηση και την πλήρη διάλυση υπηρεσιών όπως οι παιδικοί σταθμοί, τα πνευματικά κέντρα, το πράσινο, η καθαριότητα. Την ίδια στιγμή αναγκάζει τους δήμους να καλύψουν τα χρέη χαρατσώνοντας τους δημότες και ξεπουλώντας τη δημοτική περιουσία για εκμετάλλευση στους ιδιώτες.
Με την εφαρμογή των νέων μέτρων, οι εργαζόμενοι στους δήμους και οι δημότες καλούνται να πληρώσουν τα σπασμένα μια πολιτικής που επί δεκαετίες πειθανάγκαζε τους δήμους να καλύπτουν τα κενά της κρατικής υποχρηματοδότησης με δυσβάσταχτα δάνεια που οδήγησαν τελικά στα σημερινά χρέη. Η μόνη απάντηση είναι το ξεδίπλωμα των απεργιακών αγώνων σε κάθε δήμο, σε κάθε γειτονιά, να καταργήσουμε στην πράξη τον Καλλικράτη και το Μνημόνιο.