Να εξηγήσω γιατί φέτος ο Μαρξισμός είναι εξαιρετικά επίκαιρος. Βρισκόμαστε σε μια εποχή παρατεταμένης κρίσης του κεφαλαίου, των διεθνών σχέσεων, του ιμπεριαλισμού που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει με ομαλό τρόπο τις αντιθέσεις του. Και αυτά χρειάζεται να τα εξηγήσουμε. Μια κρίση αποκτά σημασία όταν την καταλαβαίνει η εργατική τάξη και στρατεύεται προκειμένου αφενός να την καταδείξει αφετέρου να τους πολεμήσει. 

Ταυτόχρονα με την κρίση βρισκόμαστε και σε μια φάση παρατεταμένης συγκάλυψης. Προσπαθούν να συγκαλύψουν τα πραγματικά αίτια της κρίσης για να αποφύγουν να υπάρξει ένα ισχυρό πολιτικό κίνημα που να τους αμφισβητεί. Υπάρχουν θετικές ενδείξεις αλλά να έχουμε στο μυαλό μας ότι είναι αναγκαία η πολιτική κινητοποίηση, ένας σχετικός πολιτικός προγραμματισμός των οργανώσεων της  εργατική τάξης. Και ο κόσμος να αντιληφθεί τι πραγματικά συμβαίνει γιατί από την άλλη μεριά τα θολώνουν τα πράγματα όσο μπορούνε.

Υπάρχει κρίση πολέμου. Επικρέμεται μια απειλή καταστροφής όλου του πλανήτη. Έχει φτάσει σε σημείο να προκαλεί πανικό και στα αστικά στρώματα και βεβαίως στα λαϊκά στρώματα της αμερικανικής κοινωνίας Ο Τραμπ επωφελήθηκε ακριβώς από αυτό, βγήκε και είπε «ρε παιδιά κινδυνεύει η ανθρωπότητα». 

Υπάρχει κρίση οικονομική, δανεισμού. Τα δάνεια είναι η βασική μορφή υλοποίησης της εξουσίας του κεφαλαίου και ο τρόπος με τον οποίο το κεφάλαιο προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις κρίσεις του. Αλλά σήμερα βρισκόμαστε σε μια έντονη κρίση δανεισμού που δεν μπορούν να την αντιμετωπίσουν.

Υπάρχει κρίση των πολιτικών αντιμετώπισης της κρίσης. Μέχρι τώρα είχαν τον νεοφιλελευθερισμό και έλεγαν ότι αυτός θα έλυνε τα προβλήματα με μια αντιπληθωριστική πολιτική, με τη μείωση της αξίας της εργατικής δύναμης, ότι η λιτότητα θα έλυνε το πρόβλημα. Τελικά αποδείχθηκε ότι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές προκαλούν πρόβλημα στο σύστημα γιατί προκαλούν κρίση παραγωγικότητας. Αντί μέσω της επένδυσης ο καπιταλισμός να υπερβεί τα προβλήματά του, αποσύρονται κεφάλαια από επενδύσεις στην παραγωγή και υπάρχει και ένα τεράστιο έλλειμα. Στην ΕΕ που αυτό την αφορά σε μεγάλο βαθμό, ο Ντράγκι βγήκε και τους είπε ότι η ΕΕ κινδυνεύει να καταρρεύσει γιατί σε επίπεδο καινούργιων επενδύσεων υπολείπεται, γιατί από το 1980 και μετά ακολουθεί μια ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική.   

Υπάρχει κρίση της παγκοσμιοποίησης. Μέχρι τώρα υποτίθεται αυτή αντιμετώπιζε την κρίση του κεφαλαίου μέσα από την επέκταση των εμπορικών διαύλων. Αλλά σήμερα διαπιστώνεται ότι η παγκοσμιοποίηση δεν λύνει το πρόβλημα. Σήμερα δημιουργεί προβλήματα και στις χώρες που πάνε τα κεφάλαια και στις ιμπεριαλιστικές από όπου ξεκινάνε. Σήμερα στις ΗΠΑ κλονίζεται ένα μεγάλο κομμάτι του κεφαλαίου που «άνοιξε» πάρα πολύ, ας το πούμε έτσι, σε σχέση με την παγκοσμιοποίηση και δεν είναι σε θέση να τα μαζέψουνε. Έχει σημασία να αναλυθεί αυτό καθώς η εξήγηση που δίνεται μέσω της διάστασης Τραμπ-Δημοκρατικών σχετικά με την παγκοσμιοποίηση στις ΗΠΑ είναι ψευδεπίγραφη. Στην πραγματικότητα πίσω από αυτήν την διάσταση κρύβονται εδραίες τάσεις του κεφάλαίου στις ΗΠΑ και διεθνώς. 

Αυτά καλείται ο Μαρξισμός να τα εξηγήσει. Υπάρχει και μια σειρά καινοφανών θεωρίων που στοχεύουν να υποβαθμίσουν τη σημασία της εργασίας στην παραγωγική διαδικασία. Το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης και όλων των συναφών στοχεύει σε αυτό. Ο Μαρξισμός απαντάει ότι τις αξίες τις δημιουργεί η εργασία. Ακόμη και το πλέον αυτοματοποιημένο εργοστάσιο δεν μπορεί να λειτουργήσει και να ξεπεράσει την κρίση γιατί η μηχανή δεν παράγει καινούργια αξία, μεταφέρει ήδη υπάρχουσες αξίες, ό,τι εισπράττει αποδίδει. Κυρίαρχο σε όλες μορφές της κρίσης είναι αυτό που χαρακτηρίζει το κεφάλαιο και είναι η πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους. Και έχει τεράσια σημασία να το εξηγήσουμε αυτό με μαρξιστικούς όρους. 

Κρίση

Υπάρχει και έντονη κρίση του πολιτικού συστήματος. Το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να παίζει πια τον ρόλο που έπαιζε. Δεν μπορεί να διευθετήσει τις αντιθέσεις μεταξύ των κεφαλαίων και κυρίως την επίθεση που φοβάται ότι θα δεχθεί από την εργατική τάξη. Το δεύτερο μεγάλο αστικό κόμμα, που ήταν πυλώνας αυτής της διαδικασίας, δεν υπάρχει πια. Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα συμβαίνει σε όλο τον κόσμο, δείτε στη Γαλλία. Αναπτύσσονται πλέον πολιτικές που αμφισβητούν την ΕΕ που θα έλυνε όλα τα προβλήματα. 

Μέσω της συγκάλυψης λοιπόν που επιχειρούν καταφέρνουν να στρέφουν τον κόσμο προς την ακροδεξιά. Πρέπει να εξηγήσουμε γιατί όλες οι προτάσεις της ακροδεξιάς θα επιδεινώσουν την κατασταση της εργατικής τάξης.       

Είναι σημαντικό να γίνουν αυτές οι αποκαλύψεις αλλά και να εξηγήσουμε τι πρέπει να κάνει ο εργαζόμενος. Ότι δεν αρκεί η απεργία. Είναι πολύ μεγάλη υπόθεση η απεργία, αλλά δεν αρκεί. Ο εργαζόμενος πρέπει να διαμορφώσει συνείδηση ότι πρέπει να απαιτήσω τον έλεγχο της εργασιακής διαδικασίας, πχ στον σιδηρόδρομο. Αυτό είναι το στοιχείο που σε προστατεύει από τον ρεφορμισμό, τις σοσιαλδημοκρατικές αντιλήψεις. 

Άλλη εκδήλωση της κρίσης είναι ότι βρίσκεται σε υποχώρηση ο γραπτός λόγος και ο οργανωμένος διάλογος. Είναι ακόμη ένα κεφάλαιο που δεν πρέπει να αφήσουμε αναπάντητο γιατί είναι στοχευμένο, προσπαθούν να διαμορφώσουν ένα νέο τύπο ανθρώπου, εξαρτημένου από το κινητό του και το βλέπει κανείς στο δρόμο. Πληροφορούνται αυτοί οι άνθρωποι; Η τεχνολογία δεν είναι ποτέ ουδέτερη. Να αποφύγουμε τα «καθρεφτάκια».

Να καταλάβουμε ότι πρέπει να αντεπιτεθούμε και ιδεολογικά. Να επαναφέρουμε τις ιδέες της Αριστεράς σε πρώτη προτεραιότητα, να μιλάμε για τον Μαρξισμό, τις λαϊκές εξουσίες. Και πως θα πετύχουμε να μιλήσουμε ξανά για αυτές; Αν ασχοληθούμε με την Ιστορία της εργατικής τάξης. Είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που μας βοηθάει να προσανατολιστούμε τι πρέπει να κάνουμε σήμερα, που μπορεί να δώσει τους τρόπους να συζητήσουμε, να διαλεχθούμε. Τίποτε δεν πάει χαμένο. Ακόμη και οι ήττες, που και αυτές σχετικές είναι, πολλές φορές είναι φάσεις, στάδια που περνάμε, είναι συσσωρευμένη εμπειρία. Και αυτά τα βλέπεις από την ανάλυση της ιστορίας του εργατικού κινήματος. Δεν μπορεί να υπάρχει αριστερός που δεν την γνωρίζει. 

Εγώ συμμετέχω στον Μαρξισμό γι’  αυτόν ακριβώς τον λόγο. Γιατί θεωρώ ότι είναι κεφαλαιώδης πράξη αντίστασης το γεγονός ότι γίνεται ο Μαρξισμός. Πρέπει να το αξιοποιήσουμε και να μιλήσουμε γι’ αυτό. Που είναι οι υπόλοιποι πολιτικοί χώροι της Αριστεράς; Δεν βγαίνουν προς τα έξω, δεν μιλάνε για αυτά τα πράγματα. Τι συνέδριο έχει κάνει όλος αυτός ο κόσμος; Πολύ λίγα πράγματα. Υπάρχουν μερικές οργανώσεις που μπορούν και κάνουν μερικά πράγματα και κινούνται σε αυτό το πλαίσιο αλλά αν δεν μπορέσεις να διαμορφώσεις, να συγκροτήσεις, να συνθέσεις τον λόγο σου, θα υπάρξει ζήτημα. 

Υπάρχουν πράγματι ενθαρρυντικά στοιχεία, ο κόσμος αντιλαμβάνεται βιωματικά τι συμβαίνει, αλλά αυτό δεν αρκεί. Πολύ εύκολα θα σου βάλουν την τρικλοποδιά, θα σε ρίξουν κάτω και μετά δεν θα μπορεί να σηκωθείς με τίποτε γιατί δεν θα έχεις κάπου να στηριχτείς. Ως αριστεροί είμαστε υποχρεωμένοι να στηριχτούμε και να αξιοποιήσουμε αυτού του είδους τα στηρίγματα. 

Ο Μιχάλης Λυμπεράτος θα είναι ομιλητής στο τετραήμερο Μαρξισμός 2025. Το κείμενο βασίζεται σε εισήγησή του σε εκδήλωση στα Πετράλωνα.

Η εμπειρία της Αντίστασης

Προκόπης Παπαστράτης,
Πανεπιστημιακός

Μια πολύ χρήσιμη πρωτοβουλία πήρε το Σεμινάριο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος: ζητήματα ιστορίας και ιστοριογραφίας» του Παντείου την Τετάρτη 30 Απρίλη. Πρόβαλε το ντοκιμαντέρ του Λεωνίδα Βαρδαρού «Ο αντιφασιστικός αγώνας στη Μέση Ανατολή» (2018). Μετά την προβολή ακολούθησε συζήτηση, κατά την οποία οι πανεπιστημιακοί Προκόπης Παπαστράτης και Γιώργος Μαργαρίτης (οι οποίοι συμμετείχαν στο ντοκιμαντέρ) απάντησαν στις πολλές ερωτήσεις και τοποθετήσεις του κοινού.

Αναφέρεται σε μια από τις πιο σημαντικές -και ταυτόχρονα πιο άγνωστες- σελίδες του κινήματος της Αντίστασης και της Αριστεράς, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Η «στάσις» του Απρίλη 1944, όπως την ονόμασε η αστική κυβέρνηση και οι Εγγλέζοι ιμπεριαλιστές, ήταν η κορύφωση ενός κινήματος που είχε ξεκινήσει από το 1941. Το ντοκιμαντέρ διηγείται αυτή την ιστορία με ένα πλούτο αρχειακού υλικού (φωτογραφίες, “επίκαιρα” της εποχής) και τις προσωπικές μαρτυρίες πολλών αγωνιστών που είχαν βρεθεί στη Μ. Ανατολή.

Το κίνημα ήταν έξω από τη γραμμή της ταξικής συνεργασίας που οδήγησε στους συμβιβασμούς του Λιβάνου και της Καζέρτας, τη γραμμή που άνοιξε το δρόμο για την ήττα τον Δεκέμβρη του 1944. Ήταν ζωντανή απόδειξη ότι υπήρχε άλλος δρόμος.

Για την αλλαγή του συστήματος

Βιρτζίνια Ροντίνιο,
Μarx 21, ΗΠΑ

Η αντίσταση στο τεράστιο εύρος και βάθος των επιθέσεων της διακυβέρνησης Τραμπ αυξάνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι διαδηλώσεις στις 5 Απριλίου και την 1η Μαΐου, οι τεράστιες συγκεντρώσεις υπέρ του Μπέρνι Σάντερς και της Aλεξάντρα Oκάσιο Κορτέζ και οι αγωγές κατά της ανομίας της κυβέρνησης είναι εκφράσεις αηδίας και φόβου απέναντι στην αδίστακτη σκληρότητα των επιθέσεων κατά της εργατικής τάξης. Οι δασμοί επηρεάζουν τους εργαζόμενους σε άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο. H καταστολή κατά των διαδηλωτών και το τσάκισμα των DEI («Προγράμματα διαφορετικότητας, ισότητας και ένταξης») διαλύουν τα απομεινάρια της δημοκρατίας στις ΗΠΑ.    

Η λύση για τον Τραμπισμό και την ατζέντα Τραμπ δεν είναι να διοχετεύσουμε όλη την ενέργεια του κινήματος στις επόμενες εκλογές. Η οικοδόμηση ενός κινήματος κατά του Τραμπ πρέπει να στηριχθεί σε αιτήματα που αφορούν τις οικογένειες της εργατικής τάξης, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η συνταξιοδοτική ασφάλεια, σε αιτήματα για μια ασφαλή κοινότητα και ένα προστατευμένο πλανήτη. Το εργατικό κίνημα δεν θα οικοδομηθεί στην προεκλογική εκστρατεία για τους πολιτικούς του Δημοκρατικού Κόμματος. Τα επιχειρήματα πρέπει να είναι για την αλλαγή του συστήματος και όχι για την μόλις και μετά βίας μεταρρυθμισμιστική ατζέντα των Δημοκρατικών.

Αντλώντας από τις αντιστάσεις του παρελθόντος,
οργανώνοντας τη δράση για το μέλλον

Έφη Δούση,
δικηγόρος των επιζώντων και συγγενών των θυμάτων
του Ναυαγίου της Πύλου

Ζούμε σε μια εποχή που η αδικία δεν είναι η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας. Από την Πύλο έως τα Τέμπη, από τη Γάζα έως τα ελληνικά δικαστήρια, η ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια θυσιάζονται στο όνομα της κερδοφορίας, του ρατσισμού, της αποανθρωποποίησης, της καταστολής. 

Στο τραγικό ναυάγιο της Πύλου, εκατοντάδες πρόσφυγες άφησαν την τελευταία τους πνοή μπροστά στα μάτια των αρχών, με πλήρη γνώση και εγκληματική αδράνεια, αν όχι πρόθεση των οργάνων του κράτους. Στα Τέμπη, τα δρομολόγια «κέρδισαν» τις ανθρώπινες ζωές. Δύο «δυστυχήματα», που δεν ήταν καθόλου τυχαία: ήταν το αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών. Όταν η δικαιοσύνη καλύπτει τους ισχυρούς και αφήνει ατιμώρητους τους εγκληματίες της εξουσίας, το πρόβλημα δεν είναι «λάθος». Είναι συστημικό. 

Κι ενώ αυτά συμβαίνουν εδώ, στη Γάζα διαδραματίζεται σε ζωντανή μετάδοση μια γενοκτονία με την ενεργή ή σιωπηλή συνενοχή των κυβερνήσεων της Δύσης, αλλά και της ελληνικής κυβέρνησης. «Πότε πότε, η γλώσσα πεθαίνει» γράφει ο Παλαιστίνιος ποιητής Φάντι Τζούντα. «Πεθαίνει τώρα. Ποιος είναι ζωντανός για να τη μιλήσει;» 

Πολλές φορές αισθανθήκαμε πως είχε στενέψει ο τόπος της ομιλίας μας αλλά και ότι έλειπαν οι ίδιες λέξεις για να ειπωθεί τι διακυβέβευεται. Όλες και όλοι συνειδητοποιούμε ότι είμαστε μάρτυρες γεγονότων της σύγχρονης ιστορίας μας με τεράστιες πολιτικές επιπτώσεις, σοβαρές διανοητικές συνδηλώσεις και σίγουρα μείζονες ηθικές επιπτώσεις. Η γλώσσα για να το αρθρώσουμε πολλές φορές φαντάζει νεκρή. 

Σ’ αυτό το τετραήμερο συζητήσεων καλούμαστε να ανακτήσουμε το πολιτικό μας λεξιλόγιο και να αντλήσουμε από την γραμματική των αντιστάσεων του παρελθόντος μας οργανώνοντας τη δράση μας για το μέλλον. Να συνδέσουμε τους αγώνες της προσφυγιάς, της εργατικής τάξης, των συγγενών που ζητούν δικαιοσύνη, της Παλαιστίνης που μάχεται για επιβίωση. Να καταδείξουμε τη βαθιά κρίση εμπιστοσύνης στη Δικαιοσύνη, όχι ως ατομική απογοήτευση, αλλά ως ταξικό πρόβλημα. Και πάνω από όλα, να οργανώσουμε την αντίσταση απέναντι στην κρατική βία, την ατιμωρησία και την ιδεολογική απονέκρωση. 

Σας καλούμε για μια αλήθεια και μια ελπίδα, αυτή του Παλαιστίνιου ποιητή και καθηγητή στη Γάζα, Ρεφάατ Αλαρίρ, «αν εγώ πρέπει να πεθάνω, εσύ πρέπει να ζήσεις για να πεις την ιστορία μου». Είμαστε εδώ και θα την πούμε...

Να δημιουργήσουμε τις δικές μας διαδικασίες

Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι δημόσιοι χώροι και θεσμοί – από την Παιδεία και τον Πολιτισμό ως κάθε πτυχή της ζωής μας – περνούν σταδιακά στον έλεγχο ιδιωτικών ιδρυμάτων.

Συγχρόνως, τα Ιδρύματα Νιάρχου, Ωνάση, Λάτση προβάλλονται ως σύγχρονοι ευεργέτες και θεματοφύλακες του δημόσιου διαλόγου, ως χώροι όπου προοδευτικές ιδέες μπορούν να εκφραστούν. Η εμπλοκή τους σε ζητήματα ισότητας, περιβάλλοντος και δικαιωμάτων παρουσιάζεται ως «συμπερίληψη», που όμως έχει όρους και όρια: ορατότητα που εξαρτάται από την έγκριση των χορηγών και ενσωμάτωση σε ακίνδυνα, εξατομικευμένα σχήματα.

Ο πυρήνας του προβλήματος βρίσκεται ακριβώς εκεί: όταν η Παιδεία, η τέχνη και ο δημόσιος λόγος ανατίθενται σε «ευγενικούς χορηγούς» κι όταν οι δημόσιοι χώροι αντικαθίστανται από εταιρικά σχήματα. Τα Ωνάσεια Σχολεία, η μετεγκατάσταση της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Λυρικής Σκηνής στο Νιάρχος είναι μόνο μερικά από τα σημεία που δημιουργούν μια νέα κανονικότητα, όπου τα έως τώρα κεκτημένα δικαιώματα περνούν στο πεδίο των προνομίων.

Παράλληλα, δε μπορούμε να μην δούμε πώς θεματικές όπως η δωρεά οργάνων ή η ευθανασία –πεδία με έντονη ηθική και πολιτική φόρτιση αλλά και δυνατότητα σύνδεσης με τομέα «υψηλής προστιθέμενης αξίας» όπως η Υγεία– βρίσκουν εύκολα θέση στις προγραμματικές επιλογές των Ιδρυμάτων. Την ίδια στιγμή, όμως, το έγκλημα στην Πύλο –με ευθύνη του Λιμενικού και των πολιτικών της κυβέρνησης και της ΕΕ, με δεκάδες νεκρούς πρόσφυγες στη θάλασσα– μένει έξω από κάθε συζήτηση στους ίδιους αυτούς χώρους. Γιατί δεν είναι ούτε ακίνδυνο, ούτε κερδοφόρο, ούτε ανώδυνο να μιλάς για την Πύλο, απαιτεί ρήξη με την κρατική και κυβερνητική εξουσία.

Είναι ξεκάθαρο πως δε φτάνει να διεκδικούμε χώρο μέσα σ’ αυτό το τοπίο. Πρέπει να βγούμε έξω από αυτό, να οργανωθούμε συλλογικά και να δημιουργήσουμε τις δικές μας διαδικασίες, χωρίς χορηγούς και πατρόνες. Σε αυτό το πνεύμα, στηρίζω το τετραήμερο Μαρξισμός 2025, από 22 έως 25 Μαΐου, με πάνω από 40 συζητήσεις και συμμετοχές αγωνιστ(ρι)ών από όλα τα μέτωπα του κινήματος. 

Το Σάββατο 24 Μάη στις 7μμ, σας καλώ στην εκδήλωση «Τέμπη, Πύλος – αντίσταση στους δολοφόνους» με ομιλητές/ριες: Πέτρος Κωνσταντίνου, Έφη Δούση, Θοδωρής Ελευθεριάδης. Γιατί, όπως λέει και το σύνθημα: «Τέμπη, Πύλος, Παλαιστίνη, δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη»!

Συναντιόμαστε στη Νομική Σχολή Αθηνών – έναν δημόσιο χώρο που δεν είναι ουδέτερος, αλλά πεδίο αγώνα: για να παραμείνει δημόσιος, ανοιχτός, και ζωντανό κομμάτι των κοινωνικών και πολιτικών μας διεκδικήσεων.

Χριστίνα Μανωλακάκη,
δημοσιογράφος

Ώρα να οργανωθούμε

Παρακολουθώ τη δράση της ΚΕΕΡΦΑ και την στηρίζω με όποιο τρόπο μπορώ, εδώ και χρόνια. Από τη μάχη για την καταδίκη της Χ.Α. μέχρι τις αντιρατσιστικές μάχες στο πλευρό κάθε πρόσφυγα. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, μετά το έγκλημα της Πύλου, θεωρώ ότι χρειάζεται να τη δυναμώσουμε και να απλώσουμε τις πρωτοβουλίες της παντού! 

Έτσι, κατέβηκα στις 22 Μάρτη, στη Διεθνή Μέρα κατά του ρατσισμού, στο Σύνταγμα στη διαδήλωση για την Πύλο και τη σύνδεση που πέτυχε με τα Τέμπη. Δύο κρατικά εγκλήματα, μαζικών δολοφονιών ανθρώπων. Θεωρώ ότι αυτή η σύνδεση έλειπε γενικά από το κίνημα, και το λέω αυτό συμμετέχοντας χρόνια, χωρίς να είμαι μέχρι πρότινος οργανωμένη κάπου. 

Στις 22 Μάρτη λοιπόν μια συντρόφισσα μου πρότεινε να κλείσω θέση στο φεστιβάλ του Μαρξισμού. Είπα αμέσως ναι και έκοψα την πρόσκλησή μου. Αφενός, γιατί θεωρώ σημαντικό να στηριχθεί οικονομικά αυτή η διοργάνωση από όλους μας. Αφετέρου γιατί μου λείπει η μαρξιστική ανάλυση, σαν οικονομολόγος θεωρώ ότι έχει να μου δώσει πολλά η εξήγηση της οικονομίας από αυτή τη σκοπιά.

Ταυτόχρονα έχω πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να δω πως σκέφτονται οι άνθρωποι σήμερα γύρω από τη μαρξιστική θεωρία. Ο καπιταλισμός έχει αλλάξει από την εποχή του Μαρξ, το ίδιο και η εργατική τάξη. Πώς μπορούμε σήμερα να συνδέσουμε και να εξελίξουμε αυτή την κοσμοαντίληψη; 

Μετά τις 22 Μάρτη, συμμετείχα με την αδερφή μου στην ανοιχτή σύσκεψη που έκανε η ΚΕΕΡΦΑ για τη συνέχεια του αγώνα για την Πύλο και μετά συνδεθήκαμε και με τους συντρόφους στη γειτονιά μας, στο Νέο Ηράκλειο. Στις συζητήσεις του τοπικού πυρήνα του ΣΕΚ μέχρι τώρα έχουμε ακούσει πολύ ενδιαφέροντα πράγματα, νιώθουμε κάθε φορά ότι μαθαίνουμε κάτι καινούριο, κι έτσι αποφασίσαμε και οι δύο να οργανωθούμε! 

Ένα βασικό στοιχείο που με κέρδισε στο ΣΕΚ, είναι η ενωτική του διάθεση. Όλα τα χρόνια στο κίνημα έχω συναντήσει πολλές και πολλούς που υποτιμούν τη δουλειά που κάνουν άλλοι αριστεροί και νομίζουν ότι μόνο εκείνοι αντιστέκονται. Το ΣΕΚ βλέπει και εκτιμάει τις κινήσεις όλων και είναι πάντα ανοιχτό να συζητήσει συντροφικά τις όποιες διαφωνίες. Έτσι πιστεύω θα είναι και οι συζητήσεις στο τετραήμερο. Μετά τα Τέμπη, είναι πολύς ο κόσμος σαν εμένα, που έκανε το κλικ και σκέφτεται ότι πρέπει να οργανωθεί πολιτικά για να μπορέσουμε να νικήσουμε. Είναι η ώρα να το κάνουμε! 

Αγγελική Βύνιου,
εκπαιδευτικός οικονομολόγος

Ανυπομονώ να βρεθώ στην Αθήνα 

Συμμετέχω στον Μαρξισμό τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, και κάθε χρόνο ανυπομονώ να βρεθώ στην Αθήνα. Κατ' αρχάς γιατί ξέρουμε ότι ο καπιταλισμός δεν λειτουργεί. Ειδικά τα τελευταία χρόνια με την κλιμάκωση της κρίσης του, αλλά και διαχρονικά. 

Ο Μαρξ μας το εξήγησε αυτό, κι αν όχι η συνολική θεώρηση του Μαρξ και των μεγάλων επαναστατών, τί άλλο θα μπορούσε να απαντήσει στο ποια κοινωνία μπορούμε να χτίσουμε που να λειτουργεί; Να λειτουργεί από και για το σύνολο της τάξης μας. Κάθε χρόνο οι συζητήσεις στο φεστιβάλ ανοίγουν όλα τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η εργατική τάξη διεθνώς, και τα συνδέει. 

Για παράδειγμα, στα Χανιά η στεγαστική κρίση είναι τεράστια τα τελευταία χρόνια, αυτό συνδέεται με την οικονομία, με τους μισθούς και το εργατικό κίνημα που διεκδικεί αυξήσεις και πάγωμα των ενοικίων. Αλλά συνδέεται και με την κρίση του περιβάλλοντος. Μας λένε ότι το καλοκαίρι δεν θα έχουμε νερό να κάνουμε μπάνιο και να πιούμε στα Χανιά, ενώ την ίδια ώρα σπαταλάνε εκατομμύρια κυβικών νερού για τις πισίνες του υπερτουρισμού. Δεν είναι αναπόφευκτο το να μην έχουμε νερό, είναι οικονομικές και πολιτικές επιλογές που βάζουν τα κέρδη πάνω από τον πλανήτη! 

Επίσης, η σύνδεση του "τοπικού" με την παγκόσμια εικόνα. Σε αυτό συμβάλλουν πάντα οι ομιλητές και οι ομιλήτριες. Φέτος θα μιλήσουν αγωνιστές από τις ΗΠΑ αλλά και από τη Συρία, από την Παλαιστίνη. Είναι τρομερή δύναμη για την Αριστερά συνολικά. Μαζί με το γεγονός ότι συμμετέχουν άνθρωποι από κάθε γωνιά της Ελλάδας κι αυτό μας βοηθάει στη γενίκευση των αγώνων μας. Ο Μαρξισμός είναι τόσο "πανεπιστημιακός", από την άποψη της επιστημονικής προσέγγισης όλων των ζητημάτων, με βάση την ιστορία και τη θεωρία, όσο και των απλών ανθρώπων που φέρνουν την πολιτική μέσα από τις εμπειρίες τους. 

Πάντα μου κάνει εντύπωση ο συνδυασμός της καθαρότητας των ιδεών που συζητιούνται, έχοντας ξεκάθαρη αφετηρία τη στρατηγική της επανάστασης, δεν στρογγυλεύεται η θεωρία. Και ταυτόχρονα είναι ανοιχτός για όλους και όλες, με κάθε πολιτική καταβολή, ανοιχτός στον διάλογο και στην κοινή δράση.

Για να το καταφέρουμε αυτό, σαν Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα, δίνουμε μεγάλη έμφαση στον ίδιο τον τρόπο που οργανώνεται το τετραήμερο. Είναι πολιτικό σχολείο, αλλά και σχολείο συνέπειας. Οργανωμένη φιλοξενία για όσους ερχόμαστε από μακριά, παιδικός σταθμός για τους γονείς, πολλές εκδόσεις βιβλίων για να φύγουμε από εκεί εξοπλισμένοι με κάθε τρόπο!