Στο Κασμίρ, το «σταυροδρόμι τριών Αυτοκρατοριών», μια ορεινή περιοχή που βρίσκεται στα σύνορα της Κίνας, του Πακιστάν και της Ινδίας, δεν μαίνονται μόνο οι στρατιωτικοί ανταγωνισμοί των τριών χωρών: μαίνεται και ο ταξικός πόλεμος.
Η κυβέρνηση του «Αζάντ Κασμίρ» -όπως αποκαλείται το ελεγχόμενο από το Πακιστάν ημιαυτόνομο κράτος που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής του Κασμίρ- βρίσκεται εδώ και μήνες αντιμέτωπη με μια εξέγερση. Η αφορμή για το ξέσπασμα του κινήματος ήταν η απόφαση της κυβέρνησης να περικόψει τις επιδοτήσεις στα τρόφιμα και το ηλεκτρικό ρεύμα – μια επίθεση που απειλεί να βυθίσει ακόμα πιο βαθιά στην φτώχεια έναν ήδη πάμφτωχο πληθυσμό που εξαρτάται για την επιβίωσή του στην αγροτική παραγωγή και τα εμβάσματα από τους συγγενείς τους που έχουν μεταναστεύσει σε άλλες χώρες.
Η κυβέρνηση προσπάθησε να καταστείλει το κίνημα με τη συκοφαντία και τη βία: κατήγγειλε τους διαδηλωτές σαν «πράκτορες του εχθρού» - δηλαδή υποκινούμενους από την Ινδία. Και δεν περιορίστηκε στα λόγια: έστειλε όχι μόνο την αστυνομία αλλά και τον στρατό για να «επιβάλλει την τάξη» στους δρόμους. Τουλάχιστον δώδεκα διαδηλωτές δολοφονήθηκαν από τις δυνάμεις καταστολής μέσα στις πρώτες μέρες των «ταραχών».
Αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν να εξοργίσει ακόμα περισσότερο το κίνημα. Η οικονομία «πάγωσε» από ένα κύμα απεργιών και καταναλωτικών μποϊκοτάζ. Η κυβέρνηση προσπάθησε να σπάσει τον συντονισμό των κινητοποιήσεων διακόπτοντας τις επικοινωνίες σε ολόκληρη τη χώρα.
Αυτό που φοβάται κύρια η κυβέρνηση και η άρχουσα τάξη του Πακιστάν είναι την εξάπλωση της εξέγερσης από το Κασμίρ σε ολόκληρη τη χώρα – που ξεχειλίζει από οργή ενάντια στη διαφθορά και την αδιαφορία των αρχών για τη ζωή των απλών ανθρώπων. «Οι πολιτικοί εδώ συμπεριφέρονται σαν γκάνγκστερ που κυβερνούν πάνω από τα κεφάλια μας», έλεγε ένας διαδηλωτής στην εφημερίδα Socialist Worker. «Θέλουμε να φύγουν και να ξηλωθούν όλα τους τα προνόμιά».
Στο τέλος, όμως, η κυβέρνηση του Πακιστάν αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να αποδεχτεί τα αρχικά αιτήματα της «Συμμαχίας για τα πολιτικά δικαιώματα», όπως ονομάζεται ο συντονισμός του κινήματος: συμφώνησε να διατηρήσει τις επιδοτήσεις στα σιτηρά και την ηλεκτρική ενέργεια, υποσχέθηκε περισσότερα κονδύλια για την Υγεία και την Παιδεία και σιτάρι, χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, επενδύσεις στην εκπαίδευση και την Yγεία και να μειώσει το μέγεθος του «υπουργικού συμβουλίου» της τοπικής κυβέρνησης του Αζάντ Κασμίρ.
Όμως είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση δεν έχει καμιά πρόθεση να τηρήσει τις υποσχέσεις της. Οι «ταραχές» είναι μόνιμο φαινόμενο τα τελευταία χρόνια στο Αζάντ Κασμίρ. Πέρσι η κυβέρνηση είχε ξανά υποχωρήσει, υποσχόμενη «μεταρρυθμίσεις». Αλλά στη συνέχεια τις αθέτησε όλες.
Ινδικό Κασμίρ
Η Ινδία, το Πακιστάν και η Κίνα βρίσκονται εδώ και δεκαετίες σε μια μόνιμη σύγκρουση για τον έλεγχο της ευρύτερης περιοχής του Κασμίρ. Οι συγκρούσεις αυτές έχουν πάρει πολλές φορές πολεμικό χαρακτήρα ανάμεσα στην Ινδία και το Πακιστάν. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από αυτή την αντιπαράθεση και στις δυο πλευρές της «γραμμής ελέγχου» -όπως ονομάζονται τα ντε φάκτο σύνορα ανάμεσα στην πακιστανική και την ινδική πλευρά που συμφωνήθηκαν το 1971 και έκλεισαν τυπικά τον «τρίτο» πόλεμο ανάμεσα στις δυο χώρες.
Αλλά τα ποτάμια του αίματος δεν εμποδίζουν τις άρχουσες τάξεις να υποδαυλίζουν συνεχώς το εθνικιστικό μίσος – και μαζί του και τον κίνδυνο μια νέας πολεμικής σύρραξης.
Συγκρούσεις ανάμεσα σε διαδηλωτές και την κυβέρνηση έχουν ξεσπάσει και στο ανατολικό, ινδικό κομμάτι του Κασμίρ. Όπως έγραφε η εφημερίδα Socialist Worker στις αρχές του Οκτώβρη,
«Την περασμένη εβδομάδα ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ της αστυνομίας και τεράστιου πλήθους διαδηλωτών στο Λαντάχ. Οι διαδηλωτές στον ορεινό θύλακα απαίτησαν μεγαλύτερη αυτονομία από την Ινδία. Εξοργίστηκαν μετά τη σύλληψη του Σόναμ Γουάνγκτσουκ, ενός διάσημου ακτιβιστή, με την κατηγορία της υποκίνησης ‘όχλου’ με ‘προκλητικές ομιλίες’. Και εκεί, οι αρχές διέκοψαν το διαδίκτυο και τις άλλες επικοινωνίας».
Το Λαντάχ ήταν, ως το 2019, μέρος της ημιαυτόνομης περιοχής του Ινδικού Κασμίρ. Το 2019, όμως, η κυβέρνηση της Ινδίας το «προσάρτησε» στην κυρίως χώρα. Οι διαδηλωτές πυρπόλησαν τα γραφεία του τοπικού παραρτήματος του κυβερνώντος ακροδεξιού κόμματος BJP στο Λαντάχ.
Οι άρχουσες τάξεις του Πακιστάν και της Ινδίας ερίζουν για τον έλεγχο του Κασμίρ από το 1947, από την εποχή που αποχώρησαν οι Άγγλοι αποικιοκράτες – αφού είχαν φροντίσει πρώτα, με βάση το δόγμα «διαίρει και βασίλευε», να καλλιεργήσουν τα εθνικιστικά και θρησκευτικά μίση. Αλλά καμιά από τις δυο άρχουσες τάξεις δεν «δίνει δεκάρα» για τις ζωές των απλών ανθρώπων στις περιοχές που ελέγχει. Για αυτό οι σοσιαλιστές υποστηρίζουμε τα κινήματα για την αυτοδιάθεση σε ολόκληρη την περιοχή του Κασμίρ.