Eξαιρετικά ενδιαφέρουσα από κάθε άποψη ήταν η 9η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη Γυναικών ΟΤΟΕ την περασμένη Πέμπτη, παραμονή του Συνεδρίου στην ΟΤΟΕ.
Καταρχάς, υπήρχε μεγάλη συμμετοχή. Γυναίκες τραπεζοϋπάλληλοι, νεότερες και παλαιότερες, από τις τράπεζες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα γέμισαν την αίθουσα του Κάραβελ στην οποία έγινε η συνδιάσκεψη, ενδεικτικό του κλίματος αντίστασης που επικρατεί στην περίοδο της κρίσης.
Στη Συνδιάσκεψη παρουσιάστηκαν στοιχεία για το πώς η κρίση και οι επιθέσεις τρόικας και αφεντικών τσακίζουν δύο φόρες τις γυναίκες που αποτελούν πάνω από το μισό του πληθυσμού και μεγάλο μέρος της εργατικής δύναμης. Η συζήτηση με θέμα τις επιπτώσεις της κρίσης και των μνημονιακών μέτρων στις γυναίκες έδινε πεντακάθαρα αυτήν την εικόνα:
Το ποσοστό ανεργίας των γυναικών φτάνει στο 27,3% στο δεύτερο τρίμηνο του 2012 (από 20% που ήταν πέρυσι), το δεύτερο υψηλότερο ανάμεσα σε 34 κράτη μέλη του ΟΟΣΑ και στις νέες γυναίκες στο 62,1%. Εξι στους δέκα άνεργους (59%) είναι μακροχρόνια άνεργοι και από αυτούς η μεγάλη πλειοψηφία είναι οι γυναίκες των πιο παραγωγικών ηλικιών. Η μείωση του αριθμού των εργαζομένων πλήττει ιδιαίτερα τις γυναίκες, διότι αφορά τομείς γυναικείας απασχόλησης, όπως σε εμπόριο, μεταποίηση, τουρισμό, υπηρεσίες. Οι άνεργες γυναίκες, τα μονογονεϊκά νοικοκυριά με τουλάχιστον ένα παιδί και οι γυναίκες άνω των 65 ετών είναι οι κατηγορίες του πληθυσμού που απειλούνται περισσότερο από την φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Αλλά και οι γυναίκες που εξακολουθούν να εργάζονται, συνεχίζουν να το κάνουν σε χειρότερες συνθήκες: Οι μειώσεις στους μισθούς πλήττουν δυσανάλογα το εισόδημα των γυναικών, αφού το μισθολογικό χάσμα (που ήταν ήδη 20%), αυξάνεται. Η υποαπασχόληση, η μερική απασχόληση, η εκ περιτροπής εργασία με μονομερείς αποφάσεις των εργοδοτών, αποτελεί πλέον το εργασιακό καθεστώς για τις γυναίκες.
Μία στις δύο εργαζόμενες δουλεύει ανασφάλιστη, στη συντριπτική τους πλειοψηφία πρόκειται για μετανάστριες. Οι μονομερείς μετατροπές των συμβάσεων από πλήρη απασχόληση σε ελαστικές μορφές απασχόλησης αυξήθηκαν κατά 337%. Την ίδια στιγμή καταστρατηγούνται όλες οι προστατευτικές διατάξεις στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας που αφορούν τις γυναίκες, τα μειωμένα ωράρια, άδειες μητρότητας, κλπ.
Στην καρδιά της επίθεσης στις γυναίκες βρίσκονται οι περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και η διάλυση του κράτους πρόνοιας: Περικοπή ή κατάργηση όλων των επιδομάτων μητρότητας, οικογενειακό, τριτέκνων. Μείωση των επιδοτήσεων στους παιδικούς σταθμούς, που σε πολλές περιπτώσεις οδηγήθηκαν σε κλείσιμο. Κλείσιμο ΚΑΠΗ και συρρίκνωση των πολιτικών πρόνοιας, όπως το Βοήθεια στο Σπίτι. Σοβαρές περικοπές στις παροχές για ειδικές κατηγορίες πληθυσμού (πχ άτομα με αναπηρία), αλλά και στα επιδόματα ανεργίας. Το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι στις δομές πρόνοιας, (σχεδόν αποκλειστικά γυναίκες), μένουν απλήρωτοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
“Ο εξαναγκασμός και η πίεση για επιστροφή στο σπίτι, στους παραδοσιακούς ρόλους, της μητέρας, της νοικοκυράς και της νοσοκόμας, είναι η «πολιτική» τους απάντηση στην κρίση” αναφέρει χαρακτηριστικά η εισήγηση. Η δυσχερέστερη οικονομικά θέση των γυναικών που μαζί με τη δουλειά χάνουν και την οικονομική τους και όχι μόνο ανεξαρτησία έχει και παράπλευρες επιπτώσεις: αύξηση των κρουσμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης. Διπλασιασμός των γονέων που αφήνουν τα παιδιά τους σε ιδρύματα γιατί δεν έχουν να τα ζήσουν - το 20% των περιπτώσεων αυτών είναι μονογονεϊκές οικογένειες με άνεργες μητέρες. Στη διάρκεια των τελευταίων 18 μηνών με βάση επίσημα στοιχεία, έχουμε αύξηση της βίας εναντίον των γυναικών. Το 79% των περιπτώσεων αφορά σε ενδοοικογενειακή βία. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κακοποιημένων γυναικών είναι ηλικίας 40-54 ετών, μητέρες, άνεργες ή με σύζυγο άνεργο.
Ιδιωτικοποιήσεις
Το άλλο στοιχείο που μπήκε από τα κάτω ήταν αυτό της ιδιωτικοποίησης της ΑΤΕ, η οποία έχει ήδη συνοδευτεί από κατάργηση του πλεονάσματος αδείας των εργαζομένων στο νέο καθεστώς, συστηματική παραβίαση του ωραρίου, υπερωριακή απλήρωτη εργασία ακόμα και τα Σάββατα, απόλυση. 250 καθαρίστριες που εργάζονταν στην πρώην ΑΤΕ δεν εντάχθηκαν στο δυναμικό της Πειραιώς, αλλά τις πήρε εργολάβος καθαριότητας.
Το πιο εντυπωσιακό από όλα ήταν οι παρεμβάσεις από τα κάτω, όπου αρκετές εργαζόμενες πήραν το λόγο για να φέρουν την εικόνα της αντίστασης από τους χώρους δουλειάς. “Προέρχομαι από την ΑΤΕ. Εκεί κάναμε ένα δεκαήμερο αγώνα με οργάνωση από τα κάτω”, είπε ανάμεσα σε άλλα η Σοφία Καρυώτη. “Κόντρα στο κακό συνήθειο της ΟΤΟΕ των αγωνιστικών δελτίων τύπου. Κόντρα στην πρακτική καταγγελιών με το δάχτυλο ψηλά και δεν κάνω τίποτε άλλο. Κόντρα στη λογική ‘προκηρύσσω την απεργία και αντί να είμαι στους χώρους δουλειάς, ψάχνω βουλευτές κλπ’.
Η συμμετοχή των γυναικών στον αγώνα αυτό ήταν καθοριστική... Θυμάμαι το βράδυ στην κατάληψη της Μηχανογράφησης της ΑΤΕ, γυναίκες με κέφι και πείσμα, πιστεύοντας στον αγώνα μας. Δεν λυγίσαμε και περιφρουρήσαμε με πυγμή κόντρα στην πλειοψηφία της υποταγής και των δελτίων τύπου. Γυναίκες που άλλες από εμάς ήμασταν μαθημένες και άλλες εντελώς άμαθες, όλες μαζί στην πρώτη γραμμή του αγώνα. Ελπίζω την επόμενη φορά να μιλήσουμε για τέτοιους αγώνες. Να σταθούμε εμπόδιο στην πολιτική της υποταγής που επικρατεί στην ΟΤΟΕ. Είναι πολύ χρήσιμες οι συζητήσεις, τα συμπεράσματα και οι έρευνες, αλλά αντιμετωπίζονται με αγώνες, ρήξη και ανατροπή.”
Στα αρνητικά της Συνδιάσκεψης, ο χαιρετισμός της Ζέτας Μακρή ως “γγ Ισότητας των δύο φύλων” που ήρθε μόνο και μόνο για να καλέσει τις εργαζόμενες να “κοιτάξουν το σπίτι τους”.