Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα χρήματα που τους δίνουν οι ενδιαφερόμενοι που θέλουν να επενδύσουν τα κεφάλαιά τους καταλήγουν στο καλάθι των αχρήστων, μιας και τα κέρδη από τα επενδυμένα κεφάλαια είναι λιγότερα για όσους παίρνουν συμβουλές σε σχέση με όσους επενδύουν μόνοι τους.
Αν ήταν μόνο τα κεφάλαια των καπιταλιστών που ακολουθούσαν τις “πολύτιμες” αυτές συμβουλές, το κακό θα ήταν μικρό. Απλώς κάποια εκατομμύρια θα άλλαζαν τσέπες, από τους μάνατζερ στους συμβούλους. Όμως, ένα μεγάλο μέρος των χαμένων κεφαλαίων είναι δημόσιο χρήμα από διάφορους οργανισμούς, ενώ επίσης μεγάλο μέρος ανήκει στα ασφαλιστικά ταμεία. Τα ποσά είναι τεράστια. Οι ερευνητές μέτρησαν το 2011 παγκοσμίως 25 τρισεκατομμύρια δολάρια δημόσιου χρήματος που κινήθηκε σε επενδυτικά προϊόντα με βάση τέτοιες συμβουλές.
Χειρότερα
Κατά μέσο όρο από το 1999 ως το 2011 οι επενδύσεις με συμβουλές τα πήγαν κατά 1,1% χειρότερα σε σχέση με τις υπόλοιπες.
Αντικείμενο ανάλυσης στις ΗΠΑ έγιναν οι αποφάσεις 29 συμβουλευτικών γραφείων που αντιστοιχούν σε περισσότερο από 90% της αγοράς. Το 82% των ασφαλιστικών ταμείων του δημοσίου και μισοί περίπου από τους ιδιώτες επενδυτές ακολουθούν τις κατευθυντήριες συμβουλές των “ειδικών”. Είναι προφανές αυτό που λέει ένας από τους πανεπιστημιακούς: “Η τεράστια ισχύς που έχουν οι σύμβουλοι δεν αντιστοιχεί στην αποτελεσματικότητά τους.”
Η ισχύς τους είναι τέτοια που κυριολεκτικά καθορίζουν την πορεία δισεκατομμυρίων. Κάποια από τα επενδυτικά προϊόντα είδαν επιπλέον εισροή μέχρι και 2,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα σε μια χρονιά, επειδή οι επενδυτικοί σύμβουλοι αποφάσισαν ότι είναι “καλό χαρτί”.
Πλάι σε αυτή τη δύναμη, σύμφωνα με την έρευνα έχουν και τη δυνατότητα να ανεβοκατεβάζουν διευθυντικά στελέχη και μάνατζερ ασφαλιστικών ταμείων και οργανισμών, μιας και δημοσιεύουν αναλυτικές εκθέσεις όπου κρίνουν τις λανθασμένες επιλογές των στελεχών. Όμως, όπως σχολιάζει εύστοχα η έρευνα, ποτέ δεν δίνουν κανένα στοιχείο για τις δικές τους επιλογές, ούτε καν αιτιολογούν τις συμβουλές τους. Το γιατί μια επένδυση είναι καλή ή κακή είναι απλώς “μυστικό του επαγγέλματος”.
Στην πραγματικότητα, αυτό που κυρίως κάνουν είναι να μετράνε τις αποδόσεις των διάφορων επενδυτικών προϊόντων και χρησιμοποιώντας διάφορα μαθηματικά μοντέλα, δίνουν συμβουλές στα ταμεία να επενδύσουν εκεί που φυσάει ο άνεμος. Το γιατί φυσάει προς τα εκεί ο άνεμος ή πότε θα αλλάξει κατεύθυνση και θα χαθούν οι συντάξεις των ασφαλισμένων δεν τους απασχολεί ιδιαίτερα. Πριν από λίγους μήνες το περιοδικό Εκόνομιστ είχε δημοσιεύσει μια άλλη έρευνα σχετικά με αυτά τα μοντέλα. Υπολογιστές αφέθηκαν να επενδύουν εικονικά ακολουθώντας τα πορίσματα των “μαθηματικών”. Δίπλα σε αυτούς αφέθηκαν πίθηκοι να “επενδύουν” διαλέγοντας προϊόντα ανάλογα με το πλήκτρο που πατούσαν στον υπολογιστή. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι χιμπατζήδες τα πήγαν κάπως καλύτερα. Χωρίς να χρυσοπληρώνονται και χωρίς να κομπάζουν για τις γνώσεις και την ειδημοσύνη τους. Το “αόρατο χέρι της αγοράς” στο οποίο θέλουν να υποτάξουν όλους τους δημόσιους οργανισμούς και τα ταμεία είναι πιο άτσαλο από το χέρι ενός πιθήκου. Στη θέση αυτής της τρέλας, η απαίτηση να πάρουμε οι εργάτες και οι εργάτριες στον έλεγχό μας τις επιχειρήσεις και τις επιλογές, με τις επενδύσεις να γίνονται με βάση το τι χρειαζόμαστε και όχι με βάση εξισώσεις τύπου καζίνο, είναι απαραίτητο βήμα προς τη στοιχειώδη λογική.