Ιστορία
40 χρόνια από την εξέγερση των μαύρων στο Ντιτρόιτ: Aπό τους δρόμους στα εργοστάσια της Tζένεραλ Mότορς

H εθνοφρουρά αντιμέτωποι με οργισμένους μαύρους διαδηλωτές

 

O πρώτος νεκρός διαδηλωτής στο Nιούαρκ, μια βδομάδα πριν από την εξέγερση στο Nτιτρόιτ

 

«Μέσα σε λίγες ώρες ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα φλέγονταν, η εθνοφρουρά έκανε την εμφάνισή της και οι ταραχές είχαν απλωθεί πρακτικά σε κάθε εμπορικό δρόμο της πόλης. Για πρώτη φορά από το 1943, ένας αριθμός 4.700 αλεξιπτωτιστών εισέβαλε στην πόλη. Ακολούθησαν οδομαχίες που περιλάμβαναν πολυβόλα, τανκς και άλλα τεθωρακισμένα οχήματα…Μετά από 5 μέρες οι ζημιές στην πόλη είχαν φτάσει τα 200.000.000 δολάρια, είχαν γίνει 5.000 συλλήψεις, 1383 κτίρια είχαν καεί ολοσχερώς, 1700 μαγαζιά είχαν λεηλατηθεί και τουλάχιστον 43 άτομα (34 από αυτά νέγροι) είχαν πεθάνει».

Η σημειολογία  της απαρίθμησης των καταστροφών από τα Επίκαιρα της εγκυκλοπαίδιας Μπριτάνικα για το 1967 είναι χαρακτηριστική της περιόδου που γράφτηκε. Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές έρχονται τελευταίες με την ρατσιστική υποσημείωση ότι η πλειοψηφία τους ήταν «νέγροι». Η πόλη που περιγράφεται είναι το Ντιτρόιτ, αλλιώς «The Motor city» , η αυτοκινητούπολη, η καρδιά της αυτοκινητοβιομηχανίας των ΗΠΑ. Βρισκόμαστε ήδη στον Ιούλη του 1967 και ο πόλεμος έχει μετακομίσει από τις ζούγκλες του Βιετνάμ στους δρόμους των ΗΠΑ.

Αφορμή αυτής της εξέγερσης ήταν η εισβολή της αστυνομίας σε ένα ξενυχτάδικο στο γκέτο όπου δεκάδες μαύροι γιόρταζαν την επιστροφή δύο φίλων τους από το Βιετνάμ, που είχε σαν αποτέλεσμα την σύλληψη 73 ατόμων. Οι ρατσιστικές επιθέσεις της αστυνομίας ήταν καθημερινό φαινόμενο όχι μόνο στον «καθυστερημένο» αμερικάνικο νότο, αλλά και στις μεγάλες εργατούπολεις του βορρά. Το καλοκαίρι του 1967 ολόκληρες οι ΗΠΑ χόρευαν στο ρυθμό της επιτυχίας των ημερών Dancin’ in the streets: Στις 2 Ιούνη ξεσπά εξέγερση στη Βοστόνη, στις 12 Ιούλη στο Νιούαρκ με 26 νεκρούς, στις 23 Ιούλη το Ντιτρόιτ και ακολουθούν οι Μινεάπολις, Κλήβελαντ, ανατολικό Χάρλεμ, Φιλαδέλφεια,  Σικάγο, Μιλγουόκι, Κονέκτικατ, Πιτσμπουργκ και Ουάσιγκτον που κλείνουν και τον Αύγουστο.  

Τα χρόνια που προηγήθηκαν είχαν σημαδευτεί από τη δράση του κινήματος για τα ίσα δικαιώματα που αφορούσε κατά κύριο λόγο το ρατσιστικό νότο. Το κίνημα είχε στόχο να πιέσει τις τοπικές αλλά και την κεντρική κυβέρνηση να καταργήσουν μια σειρά από ρατσιστικούς νόμους – κάτι που κατάφερε να πετύχει σε αρκετές περιπτώσεις. Αυτές οι νίκες όπλισαν με αυτοπεποίθηση το κίνημα των μαύρων, αλλά την ίδια στιγμή ανέδειξαν τα όρια της τακτικής της δράσης στα πλαίσια της νομιμότητας, των θεσμικών αλλαγών και της «μη βίας»: Το απαρτχάιντ στα λεωφορεία και τα μαγαζιά του νότου είχε καταργηθεί αλλά ο ρατσισμός ήταν εκεί ολοζώντανος από άκρη σε άκρη στις ΗΠΑ, στις επιδρομές της αστυνομίας, στους χειρότερους μισθούς και δουλειές, στις γειτονιές και τα εργοστάσια, στον ίδιο το στρατό και ήταν η αμερικάνικη άρχουσα τάξη που τον έτρεφε και τον οργάνωνε.

Οι εξεγέρσεις του ’67 και αυτές που ακολούθησαν ήταν τα αυθόρμητα ξεσπάσματα της μαύρης εργατικής τάξης και όχι μόνο.  Όπως περιγράφει ο δημοσιογράφος  Μπ.Ράστιν «ο όρος φυλετικές ταραχές  είναι αναχρονιστικός όρος. Δεν είχαμε συγκρούσεις λευκών με μαύρους όπως το 1943. Στην πραγματικότητα στο Ντιτρόιτ πολλοί λευκοί είχαν βγεί μαζί με τους μαύρους στους δρόμους. Λευκοί κυκλοφορούσαν χωρίς κανένα πρόβλημα μέσα στο εμπόλεμο γκέτο» - κάτι που επιβεβαιώνεται και από τη σύνθεση των συλληφθέντων που περιλάμβανε εκατοντάδες μη μαύρους.  Μέσα σε λίγους μήνες τα αυθόρμητα ξεσπάσματα αποκτούν πολιτική έκφραση καθώς κατά χιλιάδες οι μαύροι αρχίζουν να οργανώνονται σε κινήσεις και κόμματα με πιο γνωστό απ’ όλα το κόμμα των Μαύρων Πανθήρων.

Eφημερίδα

Τον Οκτώβρη του 67 κυκλοφορεί στο Ντιτρόιτ από παλαίμαχους μαύρους αγωνιστές η εφημερίδα Inner City Voice που αυτοχαρακτηρίζονταν  η «φωνή της μαύρης κοινότητας» και η «φωνή της επανάστασης» και πολύ γρήγορα φτάνει τα δέκα χιλιάδες φύλλα. Η ομάδα που τη γράφει και τη διακινεί απαρτίζεται από μέλη που με πλούσια όχι μόνο αντιρατσιστική, αλλά και συνδικαλιστική και επαναστατική δράση, πρώην μέλη του ΚΚ και τροτσκιστικών οργανώσεων, ανθρώπους που είχαν πάει στην Κούβα και είχαν συναντηθεί ακόμα με  τον Τσε. 

«Η πάλη όπως την εννοούμε εμείς, είναι οι μαύροι να παλέψουν για να καταργήσουν τον λευκό καπιταλισμό. Η πάλη ενάντια στον καπιταλισμό είναι παγκόσμια και η επαναστατική δράση μέσα στο Γκέτο είναι σημαντική γιατί είναι κομμάτι της παγκόσμιας επανάστασης. Αν οι Κορεάτες και οι Βιετναμέζοι μπορούν να απαλλαχτούν από τον ιμπεριαλισμό στην Ασία, η Ασία θα γίνει ελεύθερη. Αν η μαύρη επανάσταση νικήσει τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό στις ΗΠΑ τότε θα ελευθερωθεί όλος ο κόσμος. Τιμάμε τα αδέλφια μας στο Βιετνάμ, αλλά ας πάρουμε τα πυρομαχικά μας και ας κάνουμε αυτό που πρέπει εδώ»  γράφει η εφημερίδα το 1968.

Αυτή η ομάδα γίνεται το κέντρο γύρω από την οποία θα φτιαχτεί μέσα στην αυτοκινητοβιομηχανία Ντοτζ της Κραϊσλερ η οργάνωση «Dodge Revolunionary Union Movement (DRUM), ένα πραγματικό Τύμπανο που θα ξεσηκώσει την μαύρη εργατική τάξη του Ντιτρόιτ. Το Μάη του 68, 4.000 μαύροι εργάτες κατεβαίνουν σε απεργία  στο συγκεκριμένο εργοστάσιο μετά από κάλεσμα του DRUM απαιτώντας ίση μεταχείριση και δικαιώματα χωρίς να έχουν καν τη στήριξη του επίσημου συνδικάτου. 

Οι κινητοποιήσεις όχι μόνο συνεχίζονται αλλά απλώνονται με διαδηλώσεις και απεργίες από τα κάτω σε άλλα εργοστάσια όπως στο Ελντον όπου δημιουργείται το ELRUM,  στη Φορντ το FRUM,  στους εργαζόμενους στην Υγεία το HRUM, στις εφημερίδες το NEWRUM. Ιδρύεται ο «Σύνδεσμος των Επαναστατημένων Μαύρων Εργατών» που βάζει σαν στόχο την κοινωνική αλλαγή και δηλώνει ότι η δύναμη που μπορεί να το πετύχει είναι η εργατική τάξη: «Η ενότητα των εργατών είναι δύναμη. Μπορούν, αν το αποφασίσουν, να ελέγξουν την οικονομία μιας χώρας τόσο μεγάλης και δυνατής όσο οι ΗΠΑ καλώντας απλά μια γενική απεργία».

«Αρχίσαμε να πιστεύουμε ότι η εργατική τάξη έπρεπε να κάνει  επανάσταση και να την καθοδηγήσει και ότι έπρεπε να συγκεντρώσουμε τις δυνάμεις μας στους εργάτες» θυμάται ο Χάμλιν ένα από τα ηγετικά μέλη του συνδέσμου. Η επίδραση αυτού του κινήματος ήταν τόσο μεγάλη ώστε λίγο αργότερα εκδίδεται η καθημερινή εφημερίδα South end μέσα από τις στήλες της οποίας εκφράζεται ένα Ενιαίο Μέτωπο που περιλαμβάνει όλες τις αντιρατσιστικές, αντιπολεμικές, επαναστατικές οργανώσεις, τάσεις και δραστηριότητες. Δύο τεύχη του Απριλίου είναι αφιερωμένα ενάντια στην χούντα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα! Οι αρχές θα προσπαθήσουν να την  απαγορέψουν ξανά και ξανά. 

Παρά το γεγονός ότι το DRUM δεν άνοιξε ποτέ τις πόρτες του σε μη μαύρους εργάτες, σιγά-σιγά άρχισε να δημιουργείται η πεποίθηση ότι υπάρχει η ο αγώνας για την ανατροπή του καπιταλισμού είναι κοινός για τη μαύρη και τη λευκή εργατική τάξη. Στο Ελντον, το ELRUM οργανώνει από κοινού κινητοποιήσεις με ομάδες λευκών εργατών που εμπνέονται από την κινητικότητα των συναδέλφων τους.. Ηγετικά στελέχη του Συνδέσμου επισκέπτονται τους συντρόφους τους στα εργοστάσια της Ιταλίας και ανταλλάσσουν εμπειρίες.

Μπορεί εκείνος ο γύρος που έμεινε στην ιστορία σαν ο αμερικάνικος Μάης του ‘68 να τελείωσε χωρίς την ανατροπή του καπιταλισμού, αλλά σήμερα 40 χρόνια μετά είναι πολλοί αυτοί που θυμούνται και γιορτάζουν την εξέγερση στο Ντιτρόιτ. Είναι που η κρίση του συστήματος βαθαίνει, οι ιμπεριαλιστές είναι χωμένοι σε ένα πόλεμο δέκα φορές χειρότερο γι’ αυτούς από ότι στο Βιετνάμ. Είναι που η αμερικάνικη εργατική τάξη, ο τεράστιος αυτός γίγαντας έχει κάνει ξανά την εμφάνισή του, στη Τζένεραλ Μότορς, στην UPS, σε εκατοντάδες εργασιακούς χώρους λευκοί, μαύροι και λατίνοι εργάτες παλεύουν και οργανώνονται από κοινού. Το χρωστάνε σ’ αυτήν την παράδοση που σημάδεψε τις δεκαετίες μετά το ‘60 και που μετά το Σιάτλ ξανακάνει την εμφάνισή της δυναμικά στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο.